17. ve 18. Yüzyıl Avrupa Basınında Osmanlı İmparatorluğu

Yıl 2016, Sayı: 6, 100 - 108, 30.04.2016

Fatih Gürcan

https://doi.org/10.18795/ma.57820

Öz

Yabancı gazeteler Osmanlı İmparatorluğu’nun tarihi bakımından önemli kaynaklar olmasına rağmen, hala araştırmacılar tarafından yeterli önem gösterilmeyen eserlerdir. Bu kaynaklar, dönemin şartları içerisinde, yayınlandıkları ülkelerdeki hükumetlerin resmî görüşlerini yansıtmaktaydılar. Bununla beraber, yabancı gazeteler, diplomatik temsilciliklerden gelen istihbaratlara dayanarak haber yaptıklarından ötürü, değerli ve güvenilir kaynaklardı. Bu makalemizde Avrupa’da yazılı basının ilk yıllarında yayımlanan, Gazette France’da,  Gaceta de Madrid’da, London Gazette’de, dönemin önemli bir dünya gücü olan Osmanlı Devleti’nin diğer devletlerle olan münasebetleri ele alınmıştır. Ayrıca, Ordinari Post Tijdender, Courante uyt Italien, Duytslandt, &c. ve Merkuriusz Polski Ordynaryjny hakkında özet bilgi sunulmuştur.

Anahtar Kelimeler

Osmanlı Devleti, Yabancı Gazeteler; Gazette France; Gaceta de Madrid; London Gazette

Kaynakça

• AFYONCU, Erhan (2004). “İbrahim Müteferrika’nın Yeni Yayımlanan Terekesi ve Ölüm Tarihi Üzerine”, Türklük Araştırmaları Dergisi, XV: 611-622.
• BEYDİLİ, Kemal. “Matbaa”, TDV İslam Ansiklopedisi, XXVIII, s.105-113
• BUDAK, Ali (2012). “Fransız Devrimi’nin Osmanlı’ya Armağanı: Gazete Türk Basının Doğuşu”, Turkish Studies, 7(3): 663-681.
• BYRON, J. Nordstorm (2010). Culture and Customs of Sweden, Santa Barbara.
• CHARLES, A. Frazee (2006). Catholics and Sultans: The Church and the Ottoman Empire, Cambridge.
• DAHL, Folke (1939). Amsterdam. Earliest Newsapers Centre of Western Europe, Upsala.
• DEMİR, Kenan (2014). “Osmanlı Basını’nın Doğuşu ve Gazeteler”, Iğdır Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 5: 57-88.
• DE POPKIN, Jeremy (2004). “Journalism, Newspapers and Newsheets”, Europe 1450 to 1789: Encyclopedia of the Early Modern World, V (III), s. 381, New York.
• DE PRADO, Sara Nunez (2002). “De la Gaceta de Madrid al Boletin Ofical del Estado,” Historia y Comunicacion Social, 7, s. 149, Madrid.
• FOSTER, Sir William (1931). The Travels of John Sanderson in the Levant 1584-1602, Londra.
• GILLES, Feyes (1991). “Gazette de France”, Dictionnaire des Journaux 1600-1789, s. 443, Paris.
• KLAITS, Joseph (1976). Printed Propaganda Under Louis XIV: Absolute Monarchy and Public Opinion, s. 85-88, Princeton.
• LANE, John (1923). The King’s Journalist, 1659-1689: Studies in the Reign of Charles II, s. 235-238, Londra.
• YAZICI, Nesimi (1991). “Vakayi-i Mısriyye Üzerine Birkaç Söz”, Ankara Üniversitesi Osmanlı Tarihi Araştırma ve Uygulama Dergisi, 2, 267-278.
• Gazeteler
• Gallicia Bibliotheque Numerique (BNF) “Gazette 1631”, s.127, 24 Temmuz 1631 Konstantinopolis elçilik raporu.
• Gallicia Bibliotheque Numerique (BNF) “Gazette 1631”, s.147, 11 Eylül 1631 tarihli Konstantinopolis elçilik raporu.
• Gallicia Bibliotheque Numerique (BNF) “Gazette 1643” s.115-121.
• La Gazette de France, “13 Temmuz 1772 tarihli nüsha” No:56, s. 258.
• Gaceta de Madrid, 15/10/1697 tarihli nüsha.
• Gaceta de Madrid, 14/04/1699 tarihli nüsha
• Gaceta de Madrid, 16/03/1700 tarihli nüsha.
• Gaceta de Madrid, 04/06/1715 tarihli nüsha.
• Gaceta de Madrid, 23/08/1718 tarihli nüsha.
• Gaceta de Madrid, 15/12/1739 tarihli nüsha.
• Gaceta de Madrid, 14/02/1769 tarihli nüsha.
• Gaceta de Madrid, 03/01/1775 tarihli nüsha.
• London Gazette No: 1833, 11 Haziran -14 Haziran 1683, s. 1.
• London Gazette No: 5665, 2 Ağustos -5 Ağustos 1718, s. 1.
• London Gazette No: 7801, 28 Nisan-1 Mayıs 1730, s. 1
• London Gazette No: 9305, 22 Eylül- 25 Eylül 1753 s. 2
• London Gazette No: 12470, 26 Ağustos-30 Ağustos 1783, s. 3.