Türkiye’deki Özel Arşiv ve Kamu Arşivlerinde Girit Belgeleri

Yıl 2017, Cilt: 5 Sayı: 1, 224 - 237, 30.04.2017

Elif Yılmaz Şentürk

https://doi.org/10.18795/gumusmaviatlas.309732

Öz

Türkiye’de hem kamu arşivlerinde hem de
özel arşivlerde Girit Adası’na dair belgeler bulunmaktadır. Ancak gerek kamu
gerekse özel arşivlerin koleksiyonlarının yeterince tanıtılmıyor olması,
arşivlerin taşınması ve sayısallaştırma faaliyetlerinin başlaması ile
koleksiyonun bir süre bile olsa araştırmaya kapalı olması gibi sebeplerle
araştırmacılar bu belgelerin varlığından haberdar olamamaktadır.
Araştırmacılar, Girit’e dair belgelere ulaşmak istediklerinde çoğunlukla
Başbakanlık Devlet Arşivlerini tercih etmektedirler. Arşivinde Girit’e dair
belgeler barındıran bir diğer kamu arşivi de yakın zamanda araştırmaya açılması
planlanan Dışişleri Bakanlığı arşividir. Vakıflar Genel Müdürlüğünün arşivinde
de Girit’e dair defterler ve belgeler bulunmaktadır. Türkiye’de hak ettiği öneme
yeni yeni kavuşan özel arşivlerde de Girit hakkında belgeler vardır. Bu anlamda
elinde en fazla belge bulunduran kurum SALT Araştırma’dır ki bu arşiv yukarıda
adı geçen kamu arşivlerinin kelimenin tam anlamıyla mütemmim cüzü durumundadır.
İslam Araştırmaları Merkezinin (İSAM) de arşiv koleksiyonunda Girit hakkında
belgeler bulunmaktadır. Bu çalışmanın amacı, Türkiye’deki kamu arşivlerinde ve
özel arşivlerde bulunan Girit belgelerinin niteliği ve niceliği hakkında bilgi
vermek, Girit’e ait belgelerin daha kolay ve hızlı bulunması için Girit
araştırmacılarına yardımcı olmaktır.

Anahtar Kelimeler

Girit Arşivi, Özel Arşivler, Devlet Arşivleri, SALT Araştırma, İSAM, Türkiye

Cretian Records Held in Public and Private Archives in Turkey

Öz

Records
relating to the island of Crete are found in both public and private archives
in Turkey. However, researchers are unaware of the existence of such records
due to reasons such as collections not being sufficiently publicised, archives
being moved or collections becoming temporarily unavailable due to
digitalization activities. Researchers mainly prefer the Prime Ministerial
State Archives when seeking access to Cretan records. Another public archive
that houses records relating to Crete is the Foreign Ministry Archives which
will be opened its doors to researchers in the near future. Registers and
records about Crete can also be found in the archive of the Directorate General
of Foundations. Private archives which have only recently achieved the recognition
they deserve also hold records relating to Crete. In this sense, the
organization that holds the most records relating to Crete is the SALT Research
archives which, in the true sense of the term, comprises of an integral part of
the collections held by the above named public archives. Records relating to
Crete can also be found in the Archival Collection of ISAM (Centre for Islamic
Studies). The aim of this study is to provide information on the attributes and
quantity of Cretan records held in public and private archives in Turkey, which
will in turn, help researchers on Crete to locate records more easily and
expeditiously.

Anahtar Kelimeler

Archive Crete, Private Archives, State Archives, SALT Research, ISAM, Turkey

Kaynakça

• ADIYEKE, Nükhet (2000). “Mübadeleye Dair Gizli Kalmış Bir Arşiv”, Toplumsal Tarih, 76: 17-20, İstanbul: Ekonomik ve Toplumsal Tarih Vakfı.
• ATAMAN, Bekir Kemal (1997). “Özel Arşivler”, İskenderiye Yazıları, 4(9).
• AYDIN, Bilgin (1996). Bab-ı Meşihat’ın Bürokratik Yapısı ve Evrak İdaresi, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Marmara Üniversitesi Türkiyat Araştırmaları Enstitüsü Arşivcilik ABD, İstanbul.
• AYDIN, Bilgin; YURDAKUL İlhami ve İsmail KURT (2006). Bab-ı Meşihat Şeyhülislamlık Arşivi Defter Kataloğu, İstanbul: İSAM Yayınları.
• AYDIN, Mahir (1998). “Hüseyin Hilmi Paşa”, DİA, 18: 550.
• BAHADUR, Ömer Faruk; KAKIRMAN YILDIZ, Asiye; İSTEKLİ, Müslüm ve Kenan YILDIZ (2006). Hüseyin Hilmi Paşa Evrakı Kataloğu. İstanbul: İSAM yayınları.
• BARDAKÇI, Murat (14.11.1983). “Tarihi Belgeler Sokaktan Toplandı”, Milliyet, ss.1-6.
• Devlet Arşivleri Cumhuriyet Dönemi Fonları, Erişim Tarihi: 11.01.2017, (http://www.devletarsivleri.gov.tr/icerik/6/cumhuriyet-donemi-fonlari/).
• Devlet Arşivleri Genel Müdürlüğü (2010). Başbakanlık Osmanlı Arşivi Rehberi, İstanbul.
• DOBUR, Müslüm (1993). İstanbul Vakıflar Arşivi Arap Harfli Defterler Kataloğu, Yayınlanmamış Lisans Tezi, Marmara Üniversitesi Fen-Edebiyat Fakültesi Arşivcilik Bölümü, İstanbul.
• İCİMSOY, Oğuz (2007). “Türkiye’de Tarih Araştırmaları ve Özel Arşivler”, Şinasi Tekin Armağanı II, Jurnal of Turkish Studies-Türklük Bilgisi Araştırmaları, V.31/II.
• OĞUZ, Mustafa (2002). Girit (Resmo) Şer’iyye Sicil Defterleri (1061-1067), Yayınlanmamış Doktora Lisans Tezi, Marmara Üniversitesi Türkiyat Araştırmaları Enstitüsü Yeni Çağ Tarihi Bilim Dalı, İstanbul.
• TANATAR BARUH, Lorans (2015). “Türkiye’de Özel Arşivlerin Oluşumu Üzerine Bazı Düşünceler”, İsmet Binark Armağanı, ss. 371-381, İstanbul: Türk Edebiyatı Vakfı Yayınları.
• TURAN, İbrahim (2015). “Tarih Araştırmaları için Sanal Arşiv ve Kütüphane Kullanımı”, Tarih Nasıl Yazılır? Tarihyazımı İçin Çağdaş Bir Metodoloji, ss. 179-197. İstanbul: Tarihçi Kitabevi.
• UZUN, Mustafa (1994). “Ziyad Ebuzziya”, DİA, 10: 373.
• YILMAZ, Elif (2014). “Girit Arşivi”, Bilgi Dünyası, 15(1): 217-223.
• YILMAZ, Elif (2014). “SALT Galata ve SALT Araştırma”, Bilgi Dünyası, 15(2): 463-464.