The Establishment Activities of the Development Socıety of Trabzon Provınce Its Actıvıtıes and a Neıghborhood: Kalkınma Neıghborhood

Yıl 2019, Cilt: 7 Sayı: 2, 321 - 337, 25.10.2019

Muzaffer Başkaya

https://doi.org/10.18795/gumusmaviatlas.627046

Öz

Trabzon, which is one of the departure points of the historical Silk
Road to the Black Sea, was a lively commercial life scene because of this
feature. The development that harmed Trabzon's commercial sector was
experienced in 1914 and the destructive effect of the First World War shook the
Trabzon economy, mainly the historical Iranian transit trade, and Trabzon thus
lost its position as a trade center in a way that could not be reversed.
Although some projects were put forward to turn the city into an old bright day
after the declaration of the Republic, Trabzon lost its vivid economic
structure in the past due to the changing conditions. Trabzon’s public opinion
that saw the expected breakthroughs could not be performed during the 27-year
Single Party rule, fell into despair and saw the power change in 1950 as an
opportunity. Some entrepreneurs who hoped that the new government would take on
the issues of Trabzon and the city with a new economic understanding entered an
organization under the name of the Society of Development of Trabzon Province
in central Ankara in order to express this expectation with a higher voice. The
Association for the Development of Trabzon made its most important move in 1956
and it was decided to establish a modern neighborhood consisting of 200 houses
in Degirmendere. 

Anahtar Kelimeler

Trabzon, Transit Trade, Development, Society

Trabzon İlini Kalkındırma Cemiyeti’nin Kuruluşu Faaliyetleri ve Bu Kapsamda Ortaya Çıkan Bir Mahalle: Kalkınma Mahallesi

Öz

Tarihi İpek Yolu’nun Karadeniz’e
çıkış kapılarından biri olan Trabzon, bu özelliği sayesinde oldukça canlı bir
ticari hayata sahne olmuştur. Trabzon’un ticari bünyesine zarar veren gelişme
1914 yılında yaşanmış ve Birinci Dünya Savaşı’nın yıkıcı etkisi, başta tarihi
İran transit ticareti olmak üzere Trabzon ekonomisini sarsmış ve böylece
Trabzon, geri dönülemeyecek bir biçimde ticaret merkezi olma konumunu
yitirmiştir. Cumhuriyetin ilanı sonrası kenti eski parlak günlerine döndürmek
için bazı projeler ortaya atılsa da değişen şartların da etkisiyle Trabzon,
geçmişteki canlı ekonomik yapısını kaybetmiştir. 27 yıllık Tek Parti İktidarı Döneminde
beklenen atılımların gerçekleştirilemediğini gören ve doğal olarak ümitsizlik
içine düşen Trabzon kamuoyu 1950 yılında yaşanan iktidar değişikliğini bir
fırsat olarak değerlendirmiştir. Yeni iktidarın yeni bir ekonomik anlayışla
Trabzon’a ve kentin meselelerine sahip çıkacağını ümit eden bir kısım
müteşebbis bu konudaki beklentileri daha yüksek bir sesle dile getirmek
amacıyla merkezi Ankara’da olmak üzere Trabzon İlini Kalkındırma Cemiyeti adı
altında bir örgütlenme içine girmişlerdir. Trabzon’u Kalkındırma Cemiyeti en
önemli hamlesini 1956 yılında gerçekleştirmiş ve Değirmendere’de 200 evden
oluşan modern bir mahalle kurulmasına karar verilmiştir.

Anahtar Kelimeler

Trabzon, Transit Ticaret, Kalkınma, Cemiyet

Kaynakça

• ARSLAN, Zehra, (2011) “Demokrat Parti Döneminde Trabzon 1950-1960”, KTÜ Sosyal Bilimler Enstitüsü, Doktora Tezi, Trabzon.BAŞKAYA, Muzaffer, (2014) “Tek Parti İktidarı Döneminde Trabzon Ekonomisi 1923-1950”, KTÜ SBE Dergisi, Sayı: 7, Trabzon, ss.17-32. ______________, (2015) Cumhuriyetin İlk Yıllarında Trabzon’da Ekonomik Hayat (1923-1950), Serander Yayınları, Trabzon.COLLAS, M.B.C. (1861) La Turquie En 1861, Paris.KAZGAN, Haydar –TOKDEMİR, Ertuğrul, (1997) “Trabzon-Tebriz Yolu”, Bir Tutkudur Trabzon, Yay Haz: İ. Günday Kayaoğlu-Öner Ciravoğlu-Cüneyt Akalın, Yapı Kredi Yayınları, İstanbul.KÜÇÜKUĞURLU, Murat, (2009) “Türkiye’de Livaların Vilayetlere Dönüştürülmesi, Cumhuriyet Tarihi Araştırmaları Dergisi, Cilt: 5, Sayı: 10, Hacattepe Üniversitesi Yayınları, Ankara, ss.23-50.KÜTÜKOĞLU, Mübühat S.(1988), “XIX Yüzyılda Trabzon Ticareti”, Ondokuz Mayıs Eğitim Fakültesi, Birinci Tarih Boyunca Karadeniz Tarihi Bildirileri (13-17 Ekim 1986), Samsun, ss.97-131.LOWRY, Heat-Emecen Feridun, (2012) “Trabzon”, DİA, Diyanet Vakfı Yayınları, ss.296-301.ÖKSÜZ, Hikmet (2006),“Birinci Dünya Savaşı Sırasında Rus Donanması’nın Karadeniz Limanlarını Bombalaması”, Uluslararası Trabzon ve Çevresi Kültür ve Tarih Sempozyumu 16-18 Mayıs 2006, Cilt:1, Yay. Haz: Mithat Kerim Arslan-Hikmet Öksüz-Veysel Usta, Türk Ocağı Trabzon Şubesi Yayınları, Trabzon, ss. 391-398.TEKİNDAĞ, M.C. Şehabettin (1974), “Trabzon”, DİA, XII/1, İstanbul.TEZCAN, Mehmet (2002), “İpek Yolu ve XIV. Yüzyıla Kadar İpek Yolu Ticaretinde Trabzon’un Yeri”, Trabzon ve Çevresi Uluslararası Tarih-Dil-Edebiyat Sempozyumu 3-5 Mayıs 2001, Cilt:1, Yay. Haz: Mithat Kerim Arslan-Hikmet Öksüz, Trabzon Valiliği İl Kültür Müdürlüğü Yayınları, Trabzon, ss.71-90.TOZLU, Selahattin (2002), “Trabzon-Erzurum-Tebriz Yolu (XIX. Yüzyılda Sosyal ve Ekonomik Bakımdan Bir İnceleme)”, Türkler, Cilt:14, Yeni Türkiye Yayınları, Ankara, ss.481-492.YILMAZ, Özgür, (2009), “Karadeniz’in Uluslararası Ticarete Açılması”, Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi, Cilt:2, Sayı:7, İlkbahar, Ordu, ss.359-382.
• Arşiv Belgeleri ve Süreli YayınlarBaşbakanlık Cumhuriyet Arşivi, Fon Kodu: 030.10 Yer No: 71.465.1Başbakanlık Cumhuriyet Arşivi, Fon Kodu: 030.01 Yer No: 39.233.11.9Başbakanlık Cumhuriyet Arşivi, Fon Kodu: 030.10 Yer No: 65.433.4.Diplomatic and Consular Reports on Trade and Finance, Turkey, Report for the Year 1886 on the Trade of the Vilayet of Erzeroum, London, 1887.Erzurum GazetesiCumhuriyet GazetesiÇaykara GazetesiDoğu Gazetesiİstikbal GazetesiYeniyol GazetesiTrabzon Belediyesi Zabıtları, 1969.