Altınordu (Ordu) İlçesindeki Jeosit ve Jeomorfositlerin Turizm Potansiyellerinin “Preliminary Geosite Assessment Model (GAM)” ile Ölçümü

Yıl 2020, Cilt: 8 Sayı: 2, 548 - 564, 27.10.2020

Şerif Can Hatipoğlu , Muhammet Bahadır

https://doi.org/10.18795/gumusmaviatlas.790874

Cited By: 4

Öz

Bu çalışmada Ordu ili Altınordu ilçesinde yer alan jeosit ve jeomorfositlerin turizm potansiyelleri “Preliminary Geosite Assessment Model, (GAM)” ile ölçülmüştür. Çalışmada kullanılan model arazi çalışmaları ile desteklenmiş ve fotoğraf çekimi gerçekleştirilmiştir. Ayrıca literatür taraması yapılmış, yerel halk ve Ordu Turizm Müdürlüğü yetkilileri ile görüşmeler yapılarak bilgiler edinilmiştir. Bunun yanında sahayla ilgili harita üretiminde Coğrafi Bilgi Sistemleri’nden faydalanılmıştır. ArcGIS yazılımının 10.4 sürümü harita üretiminde kullanılmıştır.
Bu çalışmada sahaya uygulanan model sonucu elde edilen bulgulara göre Altınordu ilçesinde düşük ana değerlere ve ek değerlere sahip bir sit bulunmadığı tespit edilmiştir. Cumhuriyet Plajı ve Karaoluk (Çiseli) Şelalesi yüksek bilimsel, estetik ve koruma değerlerine sahip iken orta düzeyde turistik ve fonksiyonel değerlere sahiptir. Kumbaşı Kumsalı Plajı, Akyazı Plajı ve Boztepe yüksek ana ve ek değerlere sahiptir. Kabaçağlayan Mağarası, Kabaçağlayan Takım Şelaleleri, Sarısay (Kur-şunçal) Şelalesi, Ulubük Şelalesi ve Aydınlık Takım Şelaleleri orta seviyede ana değerlere ve düşük seviyede ek değerlere sahiptir. Çavuşlar Şelalesi, Karaoluk Yatak İçi Şekilleri, Yoroz Kayalıkları ve Çırçın Takım Şelaleleri ise orta düzeyde ana değerler ve orta düzeyde ek değerlere sahiptir.
Cumhuriyet Plajı ve Karaoluk (Çiseli) Şelalesi için yerel yönetim unsurları, yüksek olan değerleri göz ardı etmemekle birlikte düşük değerler için geliştirme ve planlamalarda bulunmalıdır. Kumbaşı Kumsalı Plajı, Akyazı Plajı ve Boztepe için yöne-timler turizmin etkisini araştırmalı ve yoğun turist dolaşımı nedeniyle olası tehditleri saptamalıdır. Kabaçağlayan Mağarası, Kabaçağlayan Takım Şelaleleri, Sarısay (Kurşunçal) Şelalesi, Ulubük Şelalesi ve Aydınlık Takım Şelaleleri için yerel yönetim-ler ek değerler geliştirmeye çalışmalı ve olası tehditler için araştırma yapmalıdır. Ayrıca gerekli altyapı hizmetlerinin sağlan-ması bu jeosit ve jeomorfositler için şarttır. Çavuşlar Şelalesi, Karaoluk Yatak İçi Şekilleri, Yoroz Kayalıkları ve Çırçın Takım Şelaleleri için yöneticiler ek değerleri ve altyapı hizmetlerini daha yüksek seviyelere çıkarmayı hedeflemeli ve bu saye-de turist sayısını arttırmak için çalışmalıdır.

Anahtar Kelimeler

Jeoturizm, jeosit, jeomorfosit, Altınordu

Kaynakça

• AKBULUT, Gülpınar (2014). “Önerilen Levent Vadisi Jeoparkı’nda Jeositler”, Cumhuri-yet Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 38: 29- 45.
• AKBULUT ÖZPAY, Gülpınar; ÖZGEN ERDEM, Nazire; AYAZ Emrah ve Fatih OCAK (2017). “Yeni Bir Jeoturizm Sahası: Emirhan Kayalıkları (Sivas)”, Sosyal Bilimler Dergisi, 4(14): 15-29.
• ANTIĆ Aleksandar & Nemanja TOMIĆ (2017). “Geoheritage and Geotourism Poten-tial of the Homolje Area (Eastern Serbia)”, Acta Geoturistica, 8(2): 67-78.
• AYTAÇ Ahmet Serdar ve Tuncer DEMİR (2019). “Kula UNESCO Global Jeopar-kı’nda Yerbilimleri ve Jeomiras Açısından Uluslararası Öneme Sahip Üç Yeni Jeosit Önerisi”, Mediterranean Journal of Humanities, 9(2): 125-140.
• BAHADIR, Muhammet ve Fatih IŞIK (2018). “Perşembe Yaylasında (Ordu) Jeomorfositler ve Turizm Amaçlı Kullanımları”, Kapadokya Yerbilimleri Sempozyumu Tam Metin Bildiriler Kitabı (24-26 Ekim), 2: 92-97, Niğde.
• BERANOVÁ, Lucie; BALEJ, Martin & Pavel RAŠKA (2017) “Assessing the geotourism potential of abandoned quarries with multitemporal data (České Středohoří Mts., Czechia)”, Geoscape, 11(2): 93-111.
• BOŽIĆ, Sanja & Nemanja TOMIĆ (2016). “Developing the Cultural Route Evaluation Model (CREM) and Its Application on the Trail of Roman Emperors, Serbia”, Tourism management perspectives, 17: 26-35.
• CHAKRABARTY, Premangshu & Rahul MANDAL (2018). “Geotourism Mapping For Sustainability: A Basin Oriented Approach”, Geojournal of Tourism and Geosites, 21(1): 174-185.
• CHINGOMBE, Wisemen (2019). “Preliminary Geomorphosites Assessment Along The Panorama Route Of Mpumalanga Province, South Africa”, Geojournal of Tourism and Geosites, 27(4): 1261-1270.
• COMANESCU, Laura; NEDELEA Alexandru & Dobre ROBERT (2011). “Evaluation of Geomorphosites in Vistea Valley (Fagaras Mountains-Carpathians, Romania)”. International Journal of Physical Sciences, 6(5): 1161-1168.
• DOWLING, Ross Kingston (2009). “The Growth of Global Geotourism”, New Challen-ges with Geotourism Proceedings of the VIII European Geoparks Conference (4–6 September 2009), Page: 24-30, Idanha-a-Nova, Portugal.
• DÖLEK, İskender ve Fuat ŞAROĞLU (2017). “Muş İli ve Yakın Çevresinde Jeoturizm Açısından Değerlendirilebilecek Jeositler”, Fırat Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 27(2): 1-16.
• GÜMÜŞ, Erdal (2008). “Yeni Bir Doğa Koruma Kavramı: UNESCO Jeoparklar Çerçevesinde Çamlıdere (Ankara) Fosil Ormanı Fizibilite Çalışması”, Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Ondokuzmayıs Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Coğrafya Anabilim Dalı, Samsun.
• GÜMÜŞ, Erdal (2019). “UNESCO Jeoparkları ve Jeomorfoloji”, Jeomorfolojik Araştırma-lar Dergisi, 3: 17-27.
• IELENICZ, Mihai (2009). “Geotope, Geosite, Geomorphosite”, The Annals of Valahia University of Târgovişte Geographical Series, 9: 7-22.
• KUBALÍKOVÁ, Lucie; KIRCHNER, Karel; KUDA František & Aleš BAJER (2020). “Assessment of Urban Geotourism Resources: An Example of Two Geocultural Sites in Brno, Czech Republic”, Geoheritage, 12(7): 1-12.
• ÖZDEMİR, Mehmet Ali (2019). “Afyonkarahisar (Seydiler) Peribacaları Jeomorfositi ve Turizm Potansiyeli”, Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi, 12(24): 249-262. PEREIRA, Paulo; PEREIRA, Diamantino & Maria Isabel CAETANO ALVES (2007). “Geomorphosite Assessment in Montesinho Natural Park (Portugal)”, Geographica Helvetica, 62(3): 159-168, Basel.
• REYNARD, Emmanuel; FONTANA, Georgia; KOZLIK, Lenka & Cristian SCA-POZZA (2007). “A Method for Assessing “Scientific” and “Additional Values” of Geomorp-hosites”, Geographica Helvetica, 62(3): 148-158. Basel.
• TOMIĆ, Nemanja & Sanja BOŽIĆ (2014). “A Modified Geosite Assessment Model (M-GAM) and Its Application On The Lazar Canyon Area (Serbia)”, International journal of environmental research, 8(4): 1041-1052.
• TUROĞLU, Hüseyin (2020). “Karasu Grabeni (Hatay, Türkiye) Bazalt Morfolojisinde Volkanik Jeomorfosit Değerlendirmesi”, Jeomorfolojik Araştırmalar Dergisi, 4: 62-80. UZUN, Ali (2017). “Bir Açık Alan Dersliği: Kandıra Kıyıları (Kocaeli, Türkiye)”, Türkiye Jeoloji Bülteni, 60(1): 117-128.
• VUJIČIĆ, Miroslav D.; VASILJEVIĆ, Djordjije. A.; MARKOVIĆ, Slobodan B.; HO-SE, Thomas. A.; LUKIĆ, Tin; HADŽIĆ, Olga & Sava JANIĆEVIĆ (2011). “Preliminary Ge-osite Assessment Model (GAM) and Its Application on Fruška Gora Mountain, Potential Geo-tourism Destination of Serbia”. Acta geographica Slovenica, 51(2): 361-376.
• WIBOWO, Yudha Gusti; ZAHAR, Wahyudi; SYARIFUDDIN, Hutwan; ASYIFAH, Suci & Rizki ANANDA (2019). “Pengembangan Eco-Geotourısm Geopark Merangın Jambı”, IJEEM: Indonesian Journal of Environmental Education and Management, 4(1): 23-43.
• YAZICI, Öznur (2017). “Jeomirasa İlişkin Öz-Yeterlik Algısı Ölçeği Geliştirme Çalış-ması”, Journal of World of Turks (ZfWT), 9(1): 81-102.