The Effect of Occupational Health and Safety Course on Safety Climate Perceptions of Internship Students (Eastern Black Sea Region Example)

Yıl 2022, Cilt: 11 Sayı: 2, 730 - 737, 30.06.2022

Hasan Tuna , Nilgün Ulutaşdemir

https://doi.org/10.37989/gumussagbil.1096633

Öz

Students who receive education in vocational schools do internships in order to improve themselves professionally with theoretical knowledge in the courses. The dangers faced by intern students during their work may vary. In this process, the high level of perception of the interns regarding the safety climate can reduce the possibility of undesirable situations. In this cross-sectional and relational type study, it was aimed to determine whether the demographic characteristics of the students doing internship in the Eastern Black Sea Region and the occupational health and safety courses they took in school life have an effect on the perceptions of the safety climate. 320 students determined by simple sampling method in the provinces of Giresun, Bayburt, Trabzon and Gümüşhane formed the sample of the research. The "safety climate scale" developed by Choudhry et al. (2009) and adapted into Turkish by Türen et al. (2014) was used as a data collection tool. It was observed that the safety climate perceptions of the students who took the occupational health and safety course were significantly higher than those who did not take the course. In addition, significant relationships were found between demographic characteristics such as gender, field of education and the province where the university is located, and safety climate perceptions.

Anahtar Kelimeler

Safety Climate, Occupational Health and Safety Course, İnternship, East Blacksea

İş Sağlığı ve Güvenliği Dersinin Staj Yapan Öğrencilerin Güvenlik İklimi Algılarına Etkisi (Doğu Karadeniz Bölgesi Örneği)

Öz

Meslek yüksekokullarında eğitim alan öğrenciler derslerde teorik bilgilerle mesleki anlamda kendilerini geliştirmek için staj yapmaktadır. Staj yapan öğrencilerin çalıştıkları zaman sürecinde karşılaşmış oldukları tehlikeler değişiklik gösterebilir. Bu süreç içerisinde stajyerlerin güvenlik iklimine ilişkin algı düzeylerinin yüksek olması istenmeyen durumların oluşma ihtimalini azaltabilir. Kesitsel ve ilişki aracıyı tipte planlanan çalışmada Doğu Karadeniz Bölgesinde staj yapan öğrencilerin demografik özellikleri ve okul hayatında aldığı iş sağlığı ve güvenliği derslerinin güvenlik iklimi algılarına etkisinin olup olmadığını tespit etmek amaçlanmıştır. Giresun, Bayburt, Trabzon ve Gümüşhane illerinde basit örnekleme yöntemiyle belirlenen 320 öğrenci araştırmanın örneklemini oluşturmuştur. Choudhry ve arkadaşları (2009) tarafından geliştirilen Türen ve arkadaşları (2014) tarafından Türkçe’ye uyarlanan “güvenlik iklimi ölçeği” veri toplama aracı olarak kullanılmıştır. İş sağlığı ve güvenliği dersini alan öğrencilerin güvenlik iklimi algılarının, dersi almayanlardan anlamlı şekilde yüksek olduğu görülmüştür. Ayrıca cinsiyet, eğitim alanı ve okuduğu üniversitenin bulunduğu il gibi demografik özelliklerle güvenlik iklimi algıları arasında anlamlı ilişkiler tespit edilmiştir.

Anahtar Kelimeler

Güvenlik İklimi, İş Sağlığı ve Güvenliği Dersi, Staj, Doğu Karadeniz

Kaynakça

• 1. Alkan, R, Suiçmez, M, Aydınkal, M. ve Şahin, M. (2014). “Meslek Yüksekokullarındaki Mevcut Durum: Sorunlar ve Bazı Çözüm Önerileri”. Yükseköğretim ve Bilim Dergisi, 4 (3), 133-140.
• 2. Mankan, E. (2015). “Mesleki Önlisans Programlarında Staj Eğitiminin Önemi: Bülent Ecevit Üniversitesi Çaycuma Meslek Yüksekokulu Örneği”. Akademik Sosyal Araştırmalar Dergisi, 3 (10), 734-741.
• 3. Türk Dil Kurumu. (2021). Erişim adresi: https://sozluk.gov.tr/ (Erişim Tarihi: 4.12.2021).
• 4. Mesleki Eğitim Kanunu. (1986). Mesleki Eğitim Kanunu. 05/06/2012, 3308.
• 5. Alkan, C, Doğan, H. ve Sezgin, İ. (1998). “Mesleki ve Teknik Eğitimin Esasları”. İstanbul: Alkım Yayınları.
• 6. Milli Eğitim Bakanlığı. (2010). “Mesleki ve Teknik Eğitim Kurumları İş Sağlığı ve Güvenliği Rehberi”. 3-4.
• 7. Zohar, D. (1980). “Safety Climate in Industrial Organizations: Theoretical and Applied Implications”. Journal of Applied Psychology, 65, 96-102.
• 8. Neal, A. and Griffin, M.A. (2006). “A Study of the Lagged Relationships Among Safety Climate, Safety Motivation, Safety Behavior, And Accidents at The Individual and Group Levels”. Journal of Applied Psychology, 91 (4), 946.
• 9. Griffin, M.A. and Neal, A. (2000). “Perceptions of Safety At Work: A Framework For Linking Safety Climate To Safety Performance, Knowledge and Motivation”. Journal of Occupational Health Psychology, 5 (3), 347-358.
• 10. Neal, A, Griffin, M.A. and Hart, P.M. (2000). “The Impact of Organizational Climate on Safety Climate and Individual Behavior”. Safety Science, 34 (1), 99-109.
• 11. Mearns, K, Whitaker, S.M. and Flin, R. (2003). “Safety Climate, Safety Management Practice and Safety Performance in Offshore Environments”. Safety Science, 41(8), 641-680.
• 12. Sadullah, O. ve Kanten, S. (2009). “A Research on The Effect of Organizational Safety Climate Upon the Safe Behaviors”. Ege Academic Review, 9 (3), 923-932.
• 13. Kaplan, O. (2019). Güvenlik İklimi İle İş Sağlığı ve Güvenliği Uygulamaları Performansı Arasındaki İlişki: Beden Eğitimi Bölümü Öğrencileri Üzerinde Uygulama. Yüksek Lisans Tezi. Esenyurt Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, İstanbul.
• 14. Soenderstrup-Andersen, H.H, Carlsen, K, Kġnes, P, Bjoerner, J.B. and Roepstorff, C. (2011). “Exploring The Relationship Between Leadership Style and Safety Climate In A Large Scale Danish Cross-Sectional Study”. Safety Science Monitor, 15 (1), 1-9.
• 15. Andoh, M. (2013). The Relationship Between Leadership Style and Safety Climate: A Case Study of Goldfields Ghana Limited, Tarkwa-Cil Plant. Master Thesis. Blekinge Institute of Technology, Karlskrona Sweden.
• 16. Gyekye, S. and Salmınen, S. (2010). “Organizational Safety Climate and Work Experience‖”. International Journal of Occupational Safety and Ergonomics (JOSE), 16 (4), 431-443.
• 17. Mosher, G.A, Keren, N, Freeman, S.A. and Hurburgh Jr, C.R. (2013). “Measurement of Worker Perceptions of Trust and Safety Climate in Managers and Supervisors at Commercial Grain Elevators”. Journal of Agricultural Safety and Health, 19 (2), 125.
• 18. Alkış, H. ve Taşpınar, Y. (2012). “İşçi Sağlığı ve İş Güvenliğinde Yeni Yaklaşımlar, Demir Çelik Sektörü Çalışanlarının İşçi Sağlığı ve İş Güvenliği Algısı: Konya Örneği”. 02-04 April 2012, International Iron & Steel Symposium (1190-1196). Karabük.
• 19. Oluk, F. (2021). İmalat Sektörü Çalışanlarının Güvenlik İklimine İlişkin Algılarının Değerlendirilmesine Yönelik Bir Araştırma. Yüksek Lisans Tezi. Çankırı Karatekin Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Çankırı.
• 20. Aydın, A, Tiryaki, S, Üçüncü, K. ve Yıldırım, İ. (2015). “Orman Ürünleri Sanayinde İşyeri Güvenlik İklimi Algısı”. Süleyman Demirel Üniversitesi Mühendislik Bilimleri ve Tasarım Dergisi, 3 (3), 205-212.
• 21. Şimşek Ilkım, N. (2017). Güvenlik İklimi ve İş Tatmini İlişkisinde Birey-Örgüt Uyumunun Aracı Rolü: Tekstil Sektöründe Bir Araştırma. Doktora Tezi. İnönü Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Malatya.
• 22. Kahveci, M. (2019). İş Sağlığı ve Güvenliği Algısı ve Güvenlik İklimi Ölçümü: İnegöl Bölgesi Mobilya Sektörü Çalışanları Örneği. Yüksek Lisans Tezi. Bartın Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Bartın.
• 23. Karadurmuş, S. (2006). “İş Sağlığı ve Güvenliğinin Eğitime Entegrasyonu İyi Uygulama Örnekleri”. İş Sağlığı ve Güvenliği Dergisi, 30, 62-69.
• 24. Yılmaz, F. (2009). “İş Sağlığı ve Güvenliği’nde Okul Eğitiminin Önemi: Modern Örnekler Işığında İş Sağlığı ve Güvenliği Lisans Eğitiminin Ülkemizde Uygulanabilirliği”. İş Hukuku ve İktisat Dergisi, 11, 107-139.
• 25. Reşitoğlu, B, Tubay Bağdatoğlu, Ö, Bahar, L, Erden, S, Apaydın, S. ve Pekoğlu, E. (2018). “İş Sağlığı ve Güvenliği Eğitiminin Sağlık Hizmetlerindeki Öğrencilerin Bilgi Ve Tutumlarına Etkisi”. Uluslararası Bilimsel Araştırmalar Dergisi (IBAD), 3 (2), 459-473.
• 26. Sarıkaya, M, Güllü, A. ve Seyman, M.N. (2010). “Meslek Yüksekokullarında İş Sağlığı ve Güvenliği Eğitimi Verilmesinin Önemi (Kırıkkale Meslek Yüksekokulu Örneği)”. TÜBAV Bilim Dergisi, 2 (3), 327-332.
• 27. Şahmaran, T, Kar, H. ve Arısal, İ. (2019). “İş Sağlığı ve Güvenliği Ön Lisans Programında Verilen Eğitim ve Öğretimin İş Sağlığı ve Güvenliği Algısı Üzerine Etkisi”. OPUS Uluslararası Toplum Araştırmaları Dergisi, 11 (18), 1799-1827.
• 28. Karasar, N. (2009). “Bilimsel Araştırma Yöntemi”. Ankara: Nobel Yayıncılık.
• 29. Türen, U, Gökmen, Y, Tokmak, İ. ve Bekmezci, M. (2014). “Güvenlik İklimi Ölçeğinin Geçerlilik ve Güvenilirlik Çalışması, Süleyman Demirel Üniversitesi”. İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 19 (4), 171-190.
• 30. Abbott, M.L. (2011). “Understanding Educational Statistics Using Microsoft Excel and SPSS”. New Jersey: John Wiley & Sons.
• 31. Kirk, R. (2008). “Statistics: An introduction”. California: Thomson Higher Education.
• 32. Howitt, D. and Cramer, D. (2011). “Introduction to SPSS statistics in psychology: For version 19 and earlier”. London: Pearson Education Limited.
• 33. McKillup, S. (2012). “Statistics Explained: An Introductory Guide for Life Scientists”. Cambridge: Cambridge University Press.
• 34. Tabachnick, B.G. and Fidell, L.S. (2013). “Using Multivariate Statistics”. London: Pearson Education.
• 35. Wilcox, R. (2012). “Modern Statistics for the Social and Behavioral Sciences: A Practical Introduction”. Florida: CRC Press.
• 36. Aydoğan, Z. (2021). “Meslek Yüksekokulu Öğrencilerinin İş Sağlığı ve Güvenliği Eğitimleri ve Bu Eğitimin Çevre Sağlığı Farkındalığına Etkisi”. İstanbul Aydın Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 13 (1), 261-284.
• 37. Topgül, S. ve Alan, Ç. (2017). Öğrencilerin İş Güvenliği ve İş Güvenliği Eğitimi Algısının Değerlendirilmesi. Süleyman Demirel Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 22 (2), 587-598.