Hemşirelerin Tıbbi Hata Tutumu ve Etkileyen Faktörler

Yıl 2022, Cilt: 11 Sayı: 3, 1151 - 1159, 27.09.2022

Ayşegül Yılmaz , Ayşe Yıldız Keskin , Müjdat Yeşildal

https://doi.org/10.37989/gumussagbil.1139565

Cited By: 1

Öz

Bu çalışmada, hemşirelerin tıbbi hata tutumlarının ve tıbbi hata tutumlarını etkileyen faktörlerin belirlenmesi amaçlanmıştır. Tanımlayıcı-kesitsel ve ilişki arayıcı nitelikte olan bu çalışma, Akdeniz bölgesinde yer alan bir üniversite hastanesinin dahili, cerrahi, yoğun bakım ve diğer (acil servis, ameliyathane, poliklinik) birimlerinde yapılmıştır. Çalışmaya 359 servis hemşiresi ve 62 servis sorumlu hemşiresi olmak üzere toplamda 421 hemşire katılmıştır. Çalışmaya katılım oranı % 63.78dir. Veriler Nisan-Haziran 2022 tarihleri arasında online olarak toplanmıştır. Araştırma kapsamına alınan hemşirelerin %46,6’sı 26-35 yaş aralığında, %82,4’ü kadın, %78,9’u lisans mezunudur. Hemşirelerin %62,2’si haftalık 40 saatten fazla çalışmaktadır. Hemşirelerin %46,6’sı klinik iş yüklerini fazla olarak değerlendirirken; %65,6’sı herhangi bir olay bildiriminde bulunmamıştır. Hemşire ve sorumlu hemşirelerin “Tıbbi Hata Algısı” alt boyutu hariç “Tıbbi Hata Tutum Ölçeği” THTÖ toplam puanı ve diğer alt boyut puanları düşük bulunmuştur. Lisans mezunu hemşirelerin tıbbı hata tutum ölçeği toplam puanı ve tıbbi hata nedenleri alt boyutu lisansüstü mezunlarına göre daha yüksek ortalama puana sahiptir (p<0,05). Tıbbi hata algısı alt boyutu ile hastane deneyimi ve fazla mesai yapma arasında istatistiksel anlamlılık saptanmıştır (p<0,05). Tıbbi hata tutumu ile öğrenim durumu, pozisyon, fazla mesai yapma durumu ve olay bildiriminde bulunma arasında istatistiksel anlamlılık saptanmıştır (p<0,05). Bu araştırmanın sonuçları, hemşirelerin tıbbi hata tutumlarının düşük olduğunu ve hemşirelerin tıbbi hata tutumları ile bazı tanımlayıcı özellikleri arasında ilişki olduğunu ortaya koymuştur.

Anahtar Kelimeler

Hemşireler, Tıbbi hata, Tutum, Etkileyen faktörler

Medical Error Attitudes of Nurses and Affecting Factors

Öz

In this study, it was aimed to determine nurses' attitude toward medical errors and the influencing factors. This descriptive, cross-sectional and relationship-seeking study was conducted in internal, surgical, intensive care and other (emergency department, operating room, outpatient clinic) units of a university hospital located in the Mediterranean region of Turkey. A total of 421 nurses, including 359 unit nurses and 62 unit charge nurses, participated in the study. The participation rate was 63.78%. The data were collected online between April and June, 2022. 46.6% of the nurses included in the research were aged between 26 and 35, 82.4% were female, and 78.9% were undergraduate graduates. 62.2% were working more than 40 hours per week. While 46.6% of the nurses rated their clinical workload as excessive, 65.6% did not report any incidents. Except for the “Medical Error Perception” subscale, the overall “Medical Error Attitude Scale” scores and other subscale scores obtained by the nurses and charge nurses were found to be at low levels. Nurses who held undergraduate degree were found to have higher score averages in the overall scale score and the causes of medical error subscale compared to those holding a postgraduate degree (p<0,05). There was a statistical significance between the medical error perception and hospital experience and overtime working (p<0,05). There was a statistical significance between the medical error attitude and educational status, position, overtime working status and incident reporting (p<0,05). The results of the research revealed that nurses' attitudes toward medical errors were at low levels, and that there was a relationship between nurses' attitudes toward medical errors and certain descriptive characteristics.

Anahtar Kelimeler

Nurses, Attitude, Medical Error, Influencing Factors

Kaynakça

• 1. Institute of Medicine Report (1999). “To Err İs Human: Building a Safer Health System”. Erişim adresi: http://www.nationalacademies. org/hmd/~/media/Files/Report%20Files/1999/To-Err-isHuman/To %20Err%20is%20Human%201999%20%20report%20brief.pdf. (Erişim tarihi:12.05.2022).
• 2. Lin, S.Y, Yang, H.C, Chiang, H.Y. and Lee, S.L. (2019). “A cross-validation study of the incident-reporting attitude scale for staff in long-termcarefacilities-A cross-sectionalstudy”. J Clin Nurs, 28 (15-16), 2858-2867. https://doi.org/10.1111/jocn.14869
• 3. Rutledge, D, Retrosi, T. and Ostrowski, G. (2018). “Barriers to medication error reporting among hospital nurses”. J Clin Nurs, 27, 1941-1949.
• 4. Güleç, D. ve İntepeler Seren, Ş. (2013). “Tıbbi hatalarda tutum ölçeğinin geliştirilmesi” Hemşirelikte Araştırma ve Geliştirme Dergisi, 15, 26‐41.
• 5. T.C. Sağlık Bakanlığı. (2017). “Güvenlik Raporlama Sistemi 2016 yılı İstatistik ve Analiz Raporu”. Erişim adresi: https://www.saglikaktuel.com/d/file/28439,grs2017-sonpdf.pdf. (Erişim tarihi: 20.05.2022).
• 6. Yılmaz, A. ve Duygulu, S. (2019). “Hemşirelerin Hasta Güvenliği Kültürü Algılarının ve Etkileyen Faktörlerin İncelenmesi”. Sağlık ve Hemşirelik Yönetimi Dergisi, 3 (6), 171-185.
• 7. Güneş, Ü, Zaybak, A, Baran, L. ve Özdemir, H. (2016). “İntörn Hemşirelerin Tıbbi Hatalara Eğilim Düzeylerinin Belirlenmesi”. Ege Üniversitesi Hemşirelik Fakültesi Dergisi, 32 (3), 41-49.
• 8. Özgönül, M.L, Arda, B. ve Dedeoğlu, N. (2019). “Tıp Etiği ve Hukuk Açısından Tıbbi Hata, Malpraktis ve Komplikasyon Kavramlarının Değerlendirilmesi”. Turkiye Klinikleri J Med Ethics, 27 (1),48-56.
• 9. Kim, K.J, Yoo, M.S. and Seo, E.J. (2018). “Exploring the Influence of Nursing Work Environment and Patient Safety Culture on Missed Nursing Care in Korea”. Asian Nursing Research. 12, 121-126.
• 10. Ülkü, H.H. ve Türk, G. (2019). “Hemşirelerin Tıbbi Hataları Rapor Etmeme Nedenleri”. HUHEMFAD-LOHUFON. 6 (3), 141-148.
• 11. Aksan, E. ve Altındiş, S. (2019).” Kalite Bağlamında Tıbbi Hata Raporlamaya İlişkin Algılanan Engellerin Araştırılması”. SDÜ Sağlık Bilimleri Dergisi, 10 (2), 152-159.
• 12. Prang, I.W. and Jelsness-Jørgensen, L. (2014).” Should I report? A qualitative study of barriers to incident reporting among nurses working in nursing homes”. Geriatric Nursing, 35, 441-447.
• 13. Cüceloğlu, D. (2018). “İnsan ve Davranışı”. İstanbul/Remzi Kitapevi.
• 14. Güven, Ş.D, Şahan, S. ve Ünsal, A. (2019). “Hemşirelerin Tıbbi Hatalara Yönelik Tutumları”. Izlek Academical Journal, 2 (2), 75-85.
• 15. Aktan, U. ve Atay, S. (2021). “Hemşirelerin Tıbbi Hatalarda Tutumları ve Etkileyen Faktörlerin İncelenmesi”. Acıbadem Univ. Sağlık Bilimleri Dergisi, 12 (2), 376-384.
• 16. Yılmaz, A. and Duygulu, S. (2021). “The Relationship Between Charge Nurses and Clinical Nurses' Perceptions of Patient Safety Culture and Leadership Practices”. Dokuz Eylül Üniversitesi Hemşirelik Fakültesi Elektronik Dergisi. 4 (1), 29-37.
• 17. Özlük, B. (2020). “Farklı Kuşaktaki Hemşirelerin Tıbbi Hata Tutumları”. Hacettepe Üniversitesi Hemşirelik Fakültesi Dergisi. 7 (1), 8-14.
• 18. Dilemek, H, Korhan, E.A, Mercan, S. and Yilmaz, D.U. (2017). “Determination of attitudes of nurse in medical errors and related factors”. International Journal of Caring Sciences, 1 (2), 794-801.
• 19. Ulusoy, H. ve Tosun, N. (2020). “Hekim Ve Hemşirelerin Tıbbi Hata Tutumlarının Belirlenmesine Yönelik Bir Çalışma” BMIJ, 8(1), 969-980.
• 20. Reis, C.T, Paiva, S.G. and Sousa P. (2018). “The patient safety culture: a systematic review by characteristics of Hospital Survey on Patient Safety Culture dimensions”. Int J Qual Health Care, 30 (9), 660-677.
• 21.Okuyama, J.H.H, Galvao, T.F. and Silva, M.T. (2018). “Healthcare professional’s perception of patient safety measured by the hospital survey on patient safety culture: A systematic review and meta-analysis”. Scientific World Journal, ID 9156301.https://doi.org/10.1155/2018/9156301.
• 22.Önler, E, Yıldız, T. and Aktaş Kılıç, E. (2021). “Evaluation of nurses’ attitudes to ward medical errors”. Sağlık ve Hemşirelik Yönetim Dergisi, 8 (1), 86-93.
• 23.Oliveira, R.M, Leitao, I.M, Aguia, L.L, Oliveira, A.C, Gazos, D.M, Silva, L.M, Barros, A.A. and Sampaio, R.P. (2016). “Evaluating the intervening factors in patient safety: Focusing on hospita lnursing staff. Revista da Escola de Enfermagem da USP, 49, 1, 104-13.
• 24.Edet Okon, U. and Blessing Oduenyi, O. (2021). “Knowledge and Attıtude of Medıcatıon Error Among Nurses in Federal Neuro-Psychıatrıc Hospıtal”. Calabar Cognizance Journal of Multidisciplinary Studies, 1 (6), 20-44.