Öğretmenlerde İlk Yardım Öz Yeterliliğinin Farklı Değişkenler Açısından İncelenmesi

Yıl 2023, Cilt: 12 Sayı: 3, 1263 - 1270, 26.09.2023

Ömer Demirbilek , Mustafa Ağahan

https://doi.org/10.37989/gumussagbil.1320259

Cited By: 1

Öz

Çocukluk ve gençlik bireylerin travma ve kazaları en sık yaşadığı dönemdir. Yaşanan kaza ve travmalar kaynaklı yaralanma ve ölümler basit ilk yardım müdahaleleri ile azaltılabilir. Bu doğrultuda başta öğretmenler olmak üzere bütün bireylerin ilk yardım uygulamalarını bilme ve uygulayabilmeleri önem taşımaktadır. Bu çalışmanın amacı öğretmenlerde ilk yardım öz yeterliliklerinin ve ilk yardım öz yeterliliklerinin bireysel değişkenler ile ilişkisini belirlemektir.
Çalışma betimsel tarama şeklinde, uygulama ve veri toplama açısından ise kesitsel olarak yürütülmüştür. Çalışmanın evrenini Türkiye’de yer alan, Millî Eğitim Bakanlığına bağlı okullarda görev yapan öğretmenler, örneklemi ise çalışmaya katılmaya gönüllü olan öğretmenler oluşturmaktadır. Çalışmada kolayda örnekleme yöntemi kullanılmıştır. Veri toplama aracı olarak kişisel bilgi formu ve Ev Kazalarında İlk Yardım Öz-Yeterlik Ölçeği kullanılmıştır. Verilerin analizi SPSS 25.0 programı ile gerçekleştirilmiştir. Verilerin değerlendirilmesinde frekans, yüzdelik, ortalama, standart sapma kullanılmıştır. Verilerin normal dağılıma uygunluğu çarpıklık, basıklık değerleri ile değerlendirilmiştir. Veriler normal dağılım gösterdiği için iki farklı grup karşılaştırmalarda t testi, üç veya daha fazla grup karşılaştırmalarında tek yönlü varyans analizi kullanılmıştır.
Araştırmanın sonuçları öğretmenlerin ilk yardım öz yeterliliklerinin 41,4±8,66 ile ortalamanın üstünde olduğunu göstermektedir. Öğretmenlerde ilk yardım öz yeterliliği ilk yardım eğitimi alma, afet eğitimi alma durumlarında anlamlı olarak farklılaştığı belirlenmiştir. Bununla birlikte yaş, eğitim seviyesi, gelir durumu, medeni durum gibi özelliklerin ilk yardım öz yeterliliğini farklılaştırmadığı belirlenmiştir. Bu sonuçlara göre öğretmenlere ilk yardım eğitimlerinin düzenlenmesi öğretmenlerde ilk yardım öz yeterliliğini daha da arttıracaktır.

Anahtar Kelimeler

İlkyardım, İlkyardım Özyeterliliği, Öğretmen.

Investigation of First Aid Self-Efficacy in Teachers in Terms of Different Variables

Öz

Childhood and youth are the period when individuals experience trauma and accidents most frequently. Injuries and deaths caused by accidents and traumas can be reduced with simple first aid interventions. In this direction, it is important for all individuals, especially teachers, to know and apply first aid practices. The aim of this study is to determine first aid self-efficacy in teachers and the relationship between first aid self-efficacy and individual characteristics.
The study was conducted as a descriptive survey and cross-sectional in terms of application and data collection. The population of the study consists of teachers working in schools affiliated to the Ministry of National Education in Turkey, and the sample consists of teachers who volunteered to participate in the study. Convenience sampling method was used in the study. Personal information form and First Aid Self-Efficacy Scale in Home Accidents were used as data collection tools. Data analysis was carried out with SPSS 25.0 programme. Frequency, percentage, mean, standard deviation was used in the evaluation of the data. The suitability of the data for normal distribution was evaluated with skewness and kurtosis values. Since the data showed normal distribution, t test was used for two different group comparisons and one-way analysis of variance was used for three or more group comparisons.
The results of the study show that teachers' first aid self-efficacy is above the average with 41.4±8.66. It was determined that first aid self-efficacy of teachers differed significantly in the cases of receiving first aid training and receiving disaster training. However, it was determined that characteristics such as age, education level, income status, marital status did not differentiate first aid self-efficacy. According to these results, organising first aid trainings for teachers will further increase first aid self-efficacy in teachers.

Anahtar Kelimeler

First Aid, First Aid Self-Efficacy, Teacher.

Kaynakça

• 1. Kızılay. (2022). “Temel İlk Yardım Bilgileri”. Erişim adresi: https://www.ilkyardim.org.tr/temel-ilk-yardim-bilgileri.html (Erişim tarihi: 08.06.2023).
• 2. Altındiş, S, Tok, Ş, Aslan, F.G, Pilavcı Adıgül, M, Ekerbiçer, H.Ç. ve Altındiş, M. (2017). “Üniversite Öğrencilerinin İlk Yardım Bilgi Düzeylerinin Değerlendirilmesi”. Sakarya Tıp Dergisi, 7 (3), 125-130.
• 3. Özyürek, P, Bayram, F, Beştepe, G, Ceylantekin, Y, Ciğerci, Y, Çelik, Y, Kuyucuoğlu, N, Karaca, Ş, Temel, S. ve Yılmazer, A. (2013). “Lise Öğretmenlerine Verilen Temel İlkyardım Eğitiminin Etkililiğinin Değerlendirilmesi”. Afyon Kocatepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 15 (1), 183-198. doi:10.5578/JSS.6806
• 4. Aytaç, Ş, Gök, M.G. ve Özkan, S. (2016). “Bir İşçi Sağlığı ve Güvenliği Uygulaması Olan Temel İlk Yardım Eğitiminin İncelenmesi”. GMJ, 27 (2) doi:10.12996/gmj.2016.18
• 5. Güler, Ç. ve Bilir, N. (1994). “Herkes İçin İlkyardım”. Ankara: Aydoğdu Ofset.
• 6. İlkyardım Yönetmeliği. (2015). İlkyardım yönetmeliği. 29.07.2015 Resmî Gazete Sayısı:29429.
• 7. Orhan, S.İ. ve Aydın, A. (2020). “Öğretmen Adaylarının İlk Yardım Bilgi Düzeyleri: Kastamonu Üniversitesi Örneği”. Kastamonu Eğitim Dergisi, 28 (4), 1657-1667. doi:10.24106/kefdergi.3798
• 8. Stone, K.E, Lanphear, B.P, Pomerantz, W.J. ve Khoury J. “Childhood injuries and deaths due to falls from Windows”. Journal Of Urban Health, 77 (1), 26-33.
• 9. Baysal, S.U, Yıldırım, F. ve Bulut, A. (2005). “Çocuk Güvenliği: Yaralanmalardan ve Zehirlenmelerden Korunma Güvenlik Kontrol Listesi”. İstanbul: İstanbul Tıp Fakültesi Basımevi
• 10. Gözüm S. (2020). “Okul Dönemindeki Çocukların Sağlığının Geliştirilmesi”. Ankara: Vize yayıncılık
• 11. Singer, A.J, Gulla, J, Thode, H.C. ve Cronin, K.A. (2004). “Pediatric first aid knowledge among parents”. Pediatr Emerg Care, 20 (12), 808-811. doi: 10.1097/01.pec.0000148028.53598.5c
• 12. Karaman-Özlü, Z, Aras, G.U, Özlü, İ, Ejder Apay, S, Avşar, G, Coşar, Z, Küçükoğlu, A. ve Taşgın, A. (2022). “Öğretmenlerin ilk yardım konusundaki bilgi düzeylerinin belirlenmesi”. Anatolian Journal of Health Research, 3 (3), 139-143. doi:10.29228/anatoljhr.64990
• 13. Erkan, M. ve Göz, F. (2006). “Öğretmenlerin İlk Yardım Konusundaki Bilgi Düzeylerinin Belirlenmesi”. Atatürk Üniversitesi Hemşirelik Yüksekokulu Dergisi, 9 (4), 63-68.
• 14. Nayir, T, Uskun, E, Türkoğlu, H, Uzun, E, Öztürk, M. ve Kişioğlu, A. (2011). “Isparta il merkezinde görevli öğretmenlerin ilkyardım bilgi düzeyleri ve tutumları”. S.D.Ü. Tıp Fakültesi Dergisi, 18 (4), 123-127.
• 15. Yiğit, D, Şayık, D, Açıkgöz, A. ve Mumcu, Ö. (2023). “Pandemide Annelerin Ev Kazalarına Yönelik Güvenlik Önlemlerini Tanılama ve İlk Yardım Öz-Yeterlik Durumlarının Belirlenmesi”. STED, 31 (6), 451-460. doi:10.17942/sted.1079094
• 16. Gülmez-Dağ, G. (2019). “Yarının Öğretmenleri Acil Durumda Hayat Kurtarmaya Hazır mı?”. İlköğretim Online, 18 (2), 893-902. doi:10.17051/ilkonline.2019.562071
• 17. Wei, Y-L, Chen, L-L, Li, T-C, Ma, W-F, Peng, N-H. ve Huang, L-C. (2013). “Self-efficacy of first aid for home accidents among parents with 0- to 4-year-old children at a metropolitan community health center in Taiwan”. Accid Anal Prev, 52 :182-187. doi: 10.1016/j.aap.2012.12.002
• 18. Altundağ, S, Turan, T. ve Şafak, M. (2020). “Ev Kazalarında İlk Yardım Öz-Yeterlik Ölçeği’nin Türkçe geçerlik ve güvenirlik çalışması”. Cukurova Medical Journal, 45 (1), 71-78. doi:10.17826/cumj.625945
• 19. Aktaş, B, Yılmaz, M, Dereli, F. ve Yıldırım-Sarı, H. (2019). “İlköğretim Birinci ve İkinci Kademe Öğretmenlerinin İlk Yardım Bilgi Düzeyi”. Jaren, 5 (1), 17-22. doi:10.5222/jaren.2019.18894
• 20. Saruhan, Ç, Saruhan, R, Yıldırım, C. ve Ovayolu, N. (2018). “Gaziantep İli Devlet İlköğretim Okullarında Çalışan Öğretmenlerin İlk Yardım Uygulamalarına İlişkin Bilgi Düzeylerinin Belirlenmesi”. Batman Üniversitesi Yaşam Bilimleri Dergisi, 8 (1/2).