Dâhiliye Hemşirelerinin Ahlaki Yaralanma Semptomları ile Hemşirelik Bakım Davranışları Arasındaki İlişki

Yıl 2023, Cilt: 12 Sayı: 3, 1182 - 1192, 26.09.2023

Hatice Demirağ , Dilan Aktepe Coşar

https://doi.org/10.37989/gumussagbil.1342195

Öz

Bu araştırma, dâhiliye hemşirelerinin ahlaki yaralanma semptomları ile hemşirelik bakım davranışları arasında ilişkiyi belirlemek amacıyla yapıldı. Çalışmanın örneklemini Türkiye’nin Doğu Karadeniz bölgesinde bulunan hastanelerde görev yapan 315 dâhiliye hemşiresi oluşturdu. Araştırmanın verileri, “Kişisel Bilgi Formu” ve “Ahlaki Yaralanma Semptom Ölçeği-Sağlık Bakım Profesyonelleri Versiyonu (AYSÖ-SBP)” ve “Bakım Davranışları Ölçeği (BDÖ)-24 ölçeği” kullanılarak 20 Nisan-30 Mayıs 2023 tarihleri arasında “Kartopu Örnekleme” ile toplandı. Hemşirelerin yaş ortalamaları 30,89±5,72 yıl ve meslekteki çalışma ortalamaları 6,56±5,45 yıl idi. Çalışmaya katılan hemşirelerin toplam “BDÖ-24” 5,21±0,76 puan ve “Saygılı olma” alt boyutu 5,21±0,81 puan, “Bağlılık” alt boyutu 5,12±0,80 puan, “Bilgi beceri” alt boyutu 5,39±0,77 puan, “Güvence” alt boyutu 5,16±0,85 puan; toplam “AYSÖ-SBP” 27,32±6,00 puan ve “Kınama” alt boyutu 6,21±2,66 puan, “Suçluluk/Utanç” alt boyutu 7,49±2,71 puan, “Manevi Sıkıntılar” alt boyutu 13,60±3,47 puan olarak tespit edildi. Ayrıca, çalışmaya katılan hemşirelerin yaşı ve çalışma yılı ile “BDÖ-24” ve alt boyut puan, “AYSÖ-SBP” ve alt boyut puan ortalamaları arasında korelasyon bulunmadı (p>0.05). Bu araştırmada, ahlaki yaralanma semptomları ile hemşirelik bakım davranışları arasında ilişki bulunmazken; ahlaki yaralanma düzeyleri düşük, bakım davranışları düzeyleri ise yüksek bulundu.

Anahtar Kelimeler

Ahlaki yaralanma, Bakım, Hemşirelik, Hemşire, Semptom

Destekleyen Kurum

Bulunmamaktadır

Proje Numarası

Bulunmamaktadır

Teşekkür

Bu araştırma çalışmasına katılmaya gönüllü olan tüm dâhiliye hemşirelerine teşekkür ederiz.

The Relationship Between Moral Injury Symptoms and Nursing Care Behaviors of Internal Medicine Nurses

Öz

This study was conducted to determine the relationship between the moral injury symptoms of internal medicine nurses and their nursing care behaviors. The sample of the study consisted of 315 internal medicine nurses working in hospitals in the Eastern Black Sea region of Turkey. The data of the study were collected between April 20 and May 30, 2023, by "Snowball Sampling " using the "Personal Information Form" and "Moral Injury Symptom Scale- Healthcare Professional (MISS-HP)" and "Caring Behaviors Inventory (CBI)-24". The mean age of the nurses was 30.89±5.72 years, and the mean number of years of employment was 6.56±5.45 years. The nurses who participated in the study had a mean score of 5.21±0.76 points in the total "CBI-24" and 5.21±0.81 points in the "Respectful deference of others" sub-dimension, 5.12±0.80 points in the "Positive connectedness" sub-dimension, 5.39±0.77 points in the "Knowledge and skills" sub-dimension, 5.16±0.85 points in the "Assurance of human presence" sub-dimension, and 5.16±0.85 points; the total "MISS-HP" was 27.32±6.00 points and the "Self-condemnation" subscale was 6.21±2.66 points, the "Guilt/shame" subscale was 7.49±2.71 points, and the "Moral concerns" subscale was 13.60±3.47 points. In addition, no correlation was found between the mean scores of "BDI-24" and its sub-dimension scores, "MISS-HP" and its sub-dimension scores, and the age and years of employment of the nurses participating in the study (p>0.05). In this study, no relationship was found between moral injury symptoms and nursing care behaviors, while moral injury levels were found to be low and care behaviors levels were found to be high.

Anahtar Kelimeler

Moral injury, Care, Nursing, Nurse, Symptom

Proje Numarası

Bulunmamaktadır

Kaynakça

• 1. Türk Dil Kurumu Sözlükleri. (2022). “Günce Türkçe Sözlük”. Erişim adresi: https://sozluk.gov.tr/ (Erişim tarihi: 08.08.20223).
• 2. Fitzpatrick, J.J, Pignatiello, G.A, Kim, M, Jun, J, O'Mathuna, D.P, Duah, H.O, Taibl, J. and Tucker, S. (2022). “Moral Injury, Nurse Well-being, and Resilience Among Nurses Practicing During the COVID-19 Pandemic”. JONA: Hemşirelik İdaresi Dergisi, 52 (7/8), 392-398.
• 3. Karabulut, N, Gürçayır, D. ve Yaman Aktaş, Y. (2019). “Hemşirelik Araştırma Tarihi”. ACU Sağlık Bilimleri Dergisi, 10 (2), 121-128. https://doi.org/10.31067/0.2018.48.
• 4. Dinç, L. (2010). “Bakım Kavramı ve Ahlaki Boyutu”. Hacettepe Üniversitesi Sağlık Bilimleri Fakültesi Hemşirelik Dergisi, 17 (2), 74-82.
• 5. Yürün, Y. (2015). Hastanede Çalışan Hemşirelerin Hasta Bakım Davranışlarının Belirlenmesi. Yüksek Lisans Tezi. Yakın Doğu Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti.
• 6. Amiri, E, Ebrahimi, H, Vahidi, M, Jafarabadi, M.A. and Areshtanab, H. N. (2019). “Relationship Between Nurses' Moral Sensitivity and The Quality Of Care”. Nursing Ethics, 26 (4), 1265-1273. https://doi.org/10.1177/0969733017745726.
• 7. Clark P, Crawford T.N, Hulse B. and Polivka B.J. (2020). “Resilience, Moral Distress, and Work Place Engagement in Emergency Department Nurses”. Western Journal of Nursing Research, 43 (5), 442-451. https://doi.org/10.1177/0193945920956970.
• 8. American Association of Critical-Care Nurses (AACN). (2020). “Moral Distress”. Erişim adresi: https://www.aacn.org/clinical-resources/moral-distress (Erişim tarihi:12.08.2023).
• 9. Dodek, P, Norena, M, Ayas, N, Dhingra, V, Brown, G. and Wong, H. (2019). “Moral Distress in Intensive Care Unit Personnel is not Consistently Associated with Adverse Medication Events and Other Adverse Events”. Journal of Critical Care, 53, 258-263. https://doi.org/10.1016/j.jcrc.2019.06.023.
• 10. Kurt Sezer, H. ve Aşkın Ceran, M. (2021). “Pediatri Hemşirelerinin Yaşadığı Ahlaki Sıkıntı ve Etkileyen Faktörler”. Türkiye Klinikleri Journal of Medical Ethics, 29 (2), 245-249. https://doi.org/10.5336/mdethic.2020-75577.
• 11. Mantri, S, Lawson, J.M, Wang, Z. and Koenig, H.G. (2020). “Identifying Moral Injury in Healthcare Professionals: The Moral Injury Symptom Scale-HP”. Journal of Religion and Health, 59, 2323-2340.
• 12. Üstün, G. (2022). “Psychometric properties of the Turkish version of the Moral Injury Symptom Scale- Healthcare Professional”. Journal of Psychiatric Nursing, 13 (1), 67-75. https://doi.org/ 10.14744/phd.2021.34603.
• 13. Kurşun, Ş. ve Kanan, N. (2012). “Bakım Davranışları Ölçeği-24'ün Türkçeye Uyarlanması: Geçerlik ve Güvenilirlik Çalışması”. Anadolu Hemşirelik ve Sağlık Bilimleri Dergisi, 15 (4), 229-235.
• 14. Kayar, Z. ve Erdem, R. (2017). “Hemşirelerde Ahlâkî Sıkıntının İşe Adanma Davranışı Üzerine Etkisi”. Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 9 (22), 77-103. https://doi.org/10.20875/makusobed.301563.
• 15. Şeko, Ö. (2019). Yoğun Bakım Hemşirelerinin Yaşadığı Ahlaki Sıkıntı Durumunun İş Doyumu ve İşten Ayrılma Niyeti Üzerine Etkisi. Yüksek Lisans Tezi. İstanbul Okan Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, İstanbul.
• 16. Wenwen, Z, Xiaoyan, W, Yufang, Z, Lifeng, C. and Congcong, S. (2018). “Moral Distress and its Influencing Factors: A Cross-Sectional Study in China”. Nursing Ethics, 25(4), 470-480. https://doi.org/10.1177/0969733016658792.
• 17. Gülfidan, H. (2022). Cerrahi Hemşirelerinin Ahlaki Sıkıntı Düzeylerinin Hemşirelik Bakımı Davranışları Üzerine Etkisi ve İlişkili Faktörler. Yüksek Lisans Tezi. Aydın Adnan Menderes Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Aydın.
• 18. Elçelik, U.E. (2021). Yoğun Bakım Kliniklerinde Çalışan Hemşirelerin Son Dönem Hasta Bakımında Yaşadıkları Ahlaki Sıkıntıların Bakım Davranışlarına Etkisi. Yüksek Lisans Tezi. Nevşehir Hacı Bektaş Veli Üniversitesi Fen Bilimler Enstitüsü, Nevşehir.
• 19. Eşer, İ, Şahbaz, M, Ergin, E, Taşkıran, N, Yılmaz, S. ve Şahin, M. (2021). “Hemşirelikte Ahlaki Sıkıntı Deneyimi: Hemşirelerin Algısı: Tanımlayıcı Araştırma”. Türkiye Klinikleri Journal of Medical Ethics, 29 (3), 357-363. https://doi.org/10.5336/mdethic.2021-81865.
• 20. Biçer, C. (2020). Yoğun Bakım Ünitelerinde Çalışan Hemşirelerin Sahip Olduğu Hemşirelik İmajının Ahlaki Sıkıntı Düzeylerine Etkisi. Yüksek Lisans Tezi. Cumhuriyet Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Sivas.
• 21. Range, L.M. and Rotherham, A.L. (2010). “Moral Distress Among Nursing and Non-Nursing Students”. Nursing Ethics, 17 (2), 225-232.
• 22. Aktaş, N, Çalışkan, N, Çelik, P. ve Sucu Çakmak, N.C. (2022). “Yoğun Bakım Ünitelerinde Çalışan Hemşirelerin Ahlaki Sıkıntı ve Profesyonel Değerleri Arasındaki İlişkinin Belirlenmesi”. Türkiye Biyoetik Dergisi, 9 (2), 66-75.
• 23. Lusignani, M, Gianni, M.L, Gıuseppe, L. and Buffon, M.L. (2017). “Moral Distress Among Nurses in Medical, Surgical and Intensive-Care Units”. Journal of Nursing Management, 25, 477-485.
• 24. Yıldırım, D, Ozden, D. and Karagozoglu, S. (2013). “Moral distress: An Issue Not on the Agenda in the Field of Health in Turkey”. Cumhuriyet Tıp Dergisi, 35, 318-325.
• 25. Gürkan, A, Dikmen Aydın, Y. and Aldemir, K. (2020). “Surgical Patients’ Perceptions of Nursing Care Quality and Their Satisfactions with Nursing Care”. Türkiye Klinikleri Hemşirelik Bilimleri Dergisi, 12(3), 329-336.
• 26. Durukan, E. (2019). Cerrahi Kliniklerde Çalışan Hemşirelerin Bakım Davranışları ve Çalışma Koşulları. Yüksek Lisans Tezi. Selçuk Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Konya.
• 27. Çelik, G.K, Taylan, S, Güven, S.D, Çakir, H, Kilic, M. and Akoğlu, C.A. (2019). “The Relationship Between Teamwork Attitudes and Caring Behaviors Among Nurses Working in Surgical Clinics: A Correlational Descriptive Study”. Nigerian Journal of Clinical Practice, 22 (6), 849-854. https://doi.org/10.4103/njcp.njcp_623_18.
• 28. Şanal, S. (2020). Pediatri Hemşirelerinin Profesyonel Değerlerinin Bakım Davranışları Üzerindeki Etkisi. Yüksek Lisans Tezi. Zonguldak Bülent Ecevit Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Zonguldak.
• 29. Mert Boğa, S, Aydin Sayilan, A, Kersu, Ö. and Baydem, C. (2020). “Perception of Care Quality and Ethical Sensitivity in Surgical Nurses”. Nursing Ethics, 27 (3), 673-685. https://doi.org/ 10.1177/0969733020901830.
• 30. Yau, X.C, Tam, W.S.W, Seah, H.W.V. and Siah, C.J.R. (2019). “An Exploration of Factors Influencing Inpatient Nurses’ Care Behaviour In An Acute Hospital Setting”. International Journal for Quality in Health Care, 31 (6), 473-479.
• 31. Hezer, M. (2019). Hemşirelerin İş Doyumu ve Tükenmişlik Düzeyleri ile Hemşirelik Bakım Kalitesinin Değerlendirilmesi. Yüksek Lisans Tezi. Biruni Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, İstanbul.
• 32. Widiyaningsihab, T, Yettia, K. and Kuntartiaa, K. (2019). “The Competency of Clinical Instructors as it Relates to the Caring Behavior of New Nurses”. Enfermeria Clinica, 29 (S2), 815-819. https://doi.org/10.1016/j.enfcli.2019.04.122.
• 33. Yıldız, E. ve Yıldırım, G. (2023). “Hemşirelerin Bakım Davranışları ile Ahlaki Duyarlılık Düzeyleri Arasındaki İlişkinin Belirlenmesi”. Mersin Üniversitesi Tıp Fakültesi Lokman Hekim Tıp Tarihi ve Folklorik Tıp Dergisi, 13 (2), 376-387. https://doi.org/10.31020/mutftd.1224198.
• 34. Korkmaz, E. ve Korkut, S. (2021). “COVID-19 Pandemisi ve Ahlaki Sıkıntı”. Türkiye Biyoetik Dergisi, 8 (1), 3-10.