Mermer Kesme-Cilalama Tesisinde Fiziksel Risk Etmenleri ve Alınması Gereken Önlemler

Yıl 2024, Cilt: 13 Sayı: 2, 880 - 890, 29.06.2024

Osman Dolmaz , İsmail Bentli

https://doi.org/10.37989/gumussagbil.1366858

Öz

Mermer ocaklarından getirilen blokların kesme ve cila işlemleri mermer fabrikalarında gerçekleştirilmektedir. Mermer kesme fabrikalarında zaman zaman iş kazalarının meydana gelmesi, bu tesislerin iş sağlığı ve güvenliği (İSG) açısından dikkat edilmesi gereken bir iş kolu olduğunu ortaya koymaktadır.
Bu çalışmada özel bir şirkete ait mermer fabrikasında fiziksel risk etmenlerinden gürültü, termal konfor aydınlatma, toz ve titreşim ölçümleri gerçekleştirilerek alınması gereken tedbirler ve öneriler açıklanmıştır. Ölçüm sonuçları mermer kesim fabrikasında sırasıyla gürültü, aydınlatma, termal konfor ve titreşim faktörlerinin önemli olduğunu göstermektedir.

Anahtar Kelimeler

Fiziksel risk etmenleri, İş sağlığı ve güvenliği, Mermer.

Etik Beyan

Yüksek Lisans tez çalışmasından önce ve makale yazıldıktan sonra ölçüm yapılan şirketten etik izin belgesi alınmıştır. Tez çalışması ve ölçüm yapılan şirket arasında herhangi bir çıkar çatışması bulunmamaktadır.

Destekleyen Kurum

İnönü Üniversitesi Bilimsel Araştırmalar Koordinasyon Birimi

Proje Numarası

FYL 2017/704

Teşekkür

Yazarlar, bu makalenin hazırlanmasına temel olan Yüksek Lisans Projesine (Proje No: FYL-2017-704) verdiği destekten dolayı İnönü Üniversitesi Bilimsel Araştırma Projeleri Birimi’ne teşekkür ederler.

Physical Risk Factors in Marble Cutting-Polishing Factory and Necessary Precautions

Öz

Cutting and polishing of blocks brought from marble quarries are carried out in marble factories. Occurrence of occupational accidents from time to time in marble factories reveals that these facilities are an issue that needs attention in terms of Occupational Health and Safety (OHS).
In this study, physical risk factors such as noise, thermal comfort lighting, dust and vibration measurements were carried out in a marble factory owned by a private company. Measurement results showed that noise, lighting, thermal comfort and vibration factors should be checked more frequently in the marble cutting factory, respectively.

Anahtar Kelimeler

Marble, Physical risk factors, Occupational health and safety

Proje Numarası

FYL 2017/704

Kaynakça

• 1. Karaman, M.E. ve Kibici, Y. (2008). “Temel Jeoloji Prensipleri”. Ankara: Belen Yayıncılık.
• 2. MTA. (2020). “Madencilik İhracat Rakamları”. Erişim adresi: https://www.mta.gov.tr/v3.0/sayfalar/bilgi-merkezi/turkiyede-madencilik/2020-yili-maden-dis-ticaret.pdf (Erişim tarihi: 26.09.2023).
• 3. Koçali, K. (2022). “Bölgesel Kalkınma Alanlarının İş Sağlığı ve Güvenliği Performans Analizi”. İstanbul Aydın Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 14 (3), 381-405.
• 4. Camkurt, M. (2007). “İş Yeri Çalışma Sistemi ve İşyeri Fiziksel Faktörlerinin İş Kazaları Üzerindeki Etkisi”. TÜHİS İş Hukuku ve İktisat Dergisi, 20 (6), 80-106.
• 5. ILO. (2022). “National Study on the System for Recording and Notification of Occupational Accidents and Diseases in the Republic of Moldova”. Erişim adresi: https://www.ilo.org/wcmsp5/groups/public/---ed_protect/---protrav/---safework/documents/publication/wcms_208214.pdf (Erişim tarihi: 26.09.2023).
• 6. Bayraktar, B, Uyguçgil, H. ve Konuk, A. (2018). “Türkiye Madencilik Sektöründe İş Kazalarının İstatistiksel Analizi”. Madencilik, 57 (Özel sayı), 85-90.
• 7. Bugay Çağrı, G. ve Sabır, E. C. (2023). “İş Güvenliğinde Fiziksel Risk Etmenlerinin Tespitinde İş Etüdü Tekniğinin Kullanımı-Bir Tekstil İşletmesi Örneği”. Osmaniye Korkut Ata Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Dergisi, 6 (1), 369-382.
• 8. Ersoy, M. (2015). “A Proposal on Occupational Accident Risk Analysis: A Case Study of a Marble Factory”. Human and Ecological Risk Assessment, 21, 2099-2125.
• 9. Hayta, A.B. (2007). “Çalışma Ortamı Koşullarının İşletme Verimliliği Üzerine Etkisi”. Gazi Üniversitesi Ticaret ve Turizm Eğitim Fakültesi Dergisi, 1, 21-41.
• 10. Başak, S.S. ve Başak, S. (2018). “Diş Hekimlerini Etkileyebilecek Fiziksel Risk Etmenleri”. Gümüşhane Üniversitesi Sağlık Bilimleri Dergisi, 7 (1), 184-192.
• 11. Çınar, İ. and Şensögüt, C. (2013). “Evaluation of Noise Measurements Performed in Mining Sites for Environmental Aspects”. International Journal of Environmental Research, 7 (2), 383-386.
• 12. İSGİP. (2011). “Çalışma Yaşamında Sağlık Gözetimi Rehberi”. Ankara: Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı İSGGM.
• 13. Çalış, S. (2022). “İş Sağlığı ve Güvenliğinde Ölçüm Gürültü”. Ankara: İksad Yayınevi.
• 14. Toprak, R. ve Aktürk, N. (2004). “Gürültünün İnsan Sağlığı Üzerindeki Olumsuz Etkileri”. Türk Hijyen ve Deneysel Biyoloji Dergisi, 61 (1), 49-58.
• 15. Olesen, B.W. (1982). “Thermal Comfort”. Bruel and Kjaer Technical Review, 2, 3-43.
• 16. Arıtan, A.E. (2019). “Investigation of Thermal Comfort Conditions in a Travertine Processing Plant By Using Thermal Comfort Indices”. International Journal of Environmental Science and Technology, 16, 5285-5288.
• 17. Arıtan, E, Şensögüt, C. ve Tümer, M. (2017). “Doğaltaş İşleme Tesisinde Termal Konfor Analizi”. MCBÜ Soma Meslek Yüksekokulu Teknik Bilimler Dergisi, 23 (1), 1-10.
• 18. Karacan, E. (2018). “İş Kazaları ve Meslek Hastalıklarının Önlenmesinde Ergonomik Koşulların Etkisi”. Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi, 11 (56), 792-798.
• 19. Gökcan, A, Oluk, F. ve Demir, G. (2022). “Gece Çalışmalarında Kullanılan Aydınlatma Kaynaklarının İş Sağlığı ve Güvenliği Üzerine Etkilerinin Değerlendirilmesi: Metal Sektörü Örneği”. Afet ve Risk Dergisi, 5 (2), 121-134.
• 20. Bayrakdar, G. (2016). İşyerlerinde Aydınlatma Koşullarının İş Sağlığı ve Güvenliği Yönünden Değerlendirilmesi. Uzmanlık Tezi. Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı İş Sağlığı ve Güvenliği Genel Müdürlüğü, Ankara.
• 21. Özsungur, F. ve Öztop, H. (2019). “Kurumlarda Faaliyet Alanlarının Aydınlatılması ve Çalışanlar Üzerindeki Etkisi”. Verimlilik Dergisi, 2, 185-204.
• 22. Hu, S, He, M, Liu, G, Lu, M, Liang, P. and Liu, F. (2021). “Correlation Between the Visual Evoked Potential and Subjective Perception at Different Illumination Levels Based on Entropy Analysis”. Building and Environment, 194, 107715.
• 23. Zeyrek, S, Kürkçü, E.A. ve Cakar, İ. (2014). “İş Sağlığı ve Güvenliği Uygulamaları Rehberi”. Ankara: Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı Yayınları.
• 24. Mishra, P, Jacob, S.E, Basu, D, Panigrahi, M.K. and Govindara, V. (2014). “Bilateral Spontaneous Pneumothorax in Chronic Silicosis: A Case Report”. Hindawi, Article ID 561861.
• 25. Sezgi, C, Abakay, Ö, Önder, H, Şen, H.S, Abakay, A, Kaya, H, Ayhan, M. ve Tanrıkulu, A.Ç. (2012). “Mermer Fabrikası İşçilerinde Solunum Fonksiyonları ve Radyolojik Bulgular”. Journal of Clinical and Experimental Investigations, 3 (2), 250-254.
• 26. Corrin, B. and Nicholson, A.G. (2011). “Pathology of the Lungs”. USA: Elsevier.
• 27. Karaçay, T. ve Aktürk, N. (2002). “Bir Römorkun Tasarımında Gelişigüzel Titreşimlerin Etkisi”. Gazi Üniversitesi Müh-Mim Fak Dergisi, 17 (1), 11-31.
• 28. Çalışanların Titreşimle İlgili Risklerden Korunmalarına Dair Yönetmelik. (2013). Resmi Gazete 22/08/2013, 28743.
• 29. Çalış, Ç. (2022). “İş Sağlığı ve Güvenliğinde Titreşim Maruziyet Ölçümü”. Ankara: İksad Yayınevi.
• 30. Baykara, O, Doğru, M. and Karatepe, Ş. (2007). “Assessment of Natural Radioactivity and its Significant Hazards of Different Kinds of Marbles in Elazığ (Turkey)”. Natural and Applied Sciences Physics, 2 (4), 256-264.
• 31. Dolmaz, O. (2018). Mermer Kesme ve Cilalama Tesisinde İş Sağlığı ve Güvenliği Tedbirleri ve Örnek Bir Uygulama. Yüksek Lisans Tezi. İnönü Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Malatya.
• 32. Çınar, İ. ve Şensögüt, C. (2017). “Mermer Fabrikalarında Toz Koşullarının Değerlendirilmesi”. MCBÜ Soma Meslek Yüksekokulu Teknik Bilimler Dergisi, 23 (1), 40-48.
• 33. İşyeri Bina ve Eklentilerinde Alınacak Sağlık ve Güvenlik Önlemlerine İlişkin Yönetmelik. (2013). Resmi Gazete 17/07/2013, 28710.
• 34. Yıldırım, H.A. ve Altınsoy, H. (2015). “TS EN ISO 7730 ve TS EN ISO 27243 Standartlarına Göre Termal Konfor Standartı”. Çalışma Dünyası Dergisi, 2, 7-17.
• 35. Tozla Mücadele Yönetmeliği. (2013). Resmi Gazete 05/11/2013, 28812.
• 36. Çalışanların Gürültü ile İlgili Risklerden Korunmalarına dair Yönetmelik. (2013). Resmi Gazete 28/07/2013, 28721.
• 37. Jain, A, Gupta, N, Bafna, G. and Mehta, B. (2017). “Impact of Noise Exposure on Hearing Acuity of Marble Factory Workers”. Indian J Physiol Pharmacol, 61 (3), 295-301.
• 38. Çınar, İ. ve Şensöğüt, C. (2015). “Mermer Hazırlama Tesislerinde Oluşan Gürültünün İşçiler Üzerindeki Maruziyet Değerlerinin Belirlenmesi”. 21-22 Aralık, Maden İşletmelerinde İşçi Sağlığı ve İş Güvenliği Sempozyumu (335-343). Adana.
• 39. El-Gammal, M.I, Ibrahim, M.S, Badr, S.A, Asker, S.A. and El-Galad, N.M. (2011). “Health Risk Assessment of Marble Dust at Marble Workshops”. Nature and Science, 9 (11), 144-154. 40. Zeyrek, S. (2009). Titreşim. Uzmanlık Tezi. Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı İş Sağlığı ve Güvenliği Genel Müdürlüğü, Ankara.