Menopozal Dönemdeki Kadınlarda Üriner İnkontinans Farkındalık ve Tutumunu Etkileyen Faktörler

Yıl 2025, Cilt: 14 Sayı: 1, 204 - 213, 23.03.2025

Gülten Arslan Kerime Derya Beydağ

Öz

Bu araştırma, menopoz dönemindeki kadınların üriner inkontinans farkındalık ve tutumunu etkileyen faktörleri belirlemek amacıyla yapılmıştır. Tanımlayıcı ve kesitsel tipteki araştırma, 21 Ağustos- 21 Kasım 2023 tarihleri arasında, İstanbul ili Avrupa yakasındaki bir Eğitim Araştırma hastanesinin kadın hastalıkları ve doğum ile üroloji polikliniklerine başvuran 209 menopozal dönemdeki kadın ile gerçekleştirilmiştir. Araştırma verileri, Tanıtıcı Bilgi Formu ve Üriner İnkontinans Farkındalık ve Tutum Ölçeği ile elde edilmiştir. Araştırmaya katılan kadınların %29,2’si idrar kaçırma sorunu yaşadığını, %32,1’i idrar kaçırmanın utanç verici bir durum olduğunu ve %53,6’sı idrar kaçırma sorununu önlemek için kegel egzersizi yaptığını ifade etmiştir. Kadınların ölçek alt boyutlarından “sağlık sorunu olarak kabulünü engelleyen faktörler” alt boyut puan ortalaması 28,78±10,29; “sağlık motivasyonu” alt boyut puan ortalaması 9,08±3,03; “üriner ınkontinansla başetme” alt boyut puan ortalaması 13,33±3,75; “kısıtlanma” alt boyut puan ortalaması 9,43±3,20 ve “idrar kaçırma korkusu” alt boyut puan ortalaması 9,69±3,96 olarak bulunmuştur. Araştırma kapsamındaki kadınların obezite varlığı, kronik öksürük varlığı, idrar kaçırma varlığı, kegel egzersizi yapma durumu, sık sık idrar yolu enfeksiyonu geçirme durumu, ailede idrar kaçırma sorunu yaşayan kişi varlığı, idrar kaçırmanın utanç olduğunu düşünme ve öksürürken/hapşırırken idrar kaçırma durumu ile tüm alt boyut puan ortalamaları arasında istatistiksel olarak anlamlı farklılık saptanmıştır (p<0,05). Araştırmadan elde edilen bulgulara göre menopoz dönemindeki kadınların yaklaşık üçte birinde üriner inkontinans olup çeşitli sosyodemografik, kişisel, obstetrik ve jinekolojik faktörler inkontinans görülme sıklığını etkilemektedir. Üriner inkontinansı olan kadınların tedavi hizmetlerinden daha iyi yararlanabilmesi için tanımlayıcı ve tedavi edici gerekli önlemler alınmalıdır.

Anahtar Kelimeler

Menapoz, İnkontinans, Farkındalık, Tutum.

Etik Beyan

İstanbul Gedik Üniversitesi Etik Kurulu’na başvuru yapılarak 21.06.2023 tarih ve 2023/6 sayılı toplantıda etik kurul onayı alınmıştır.

Destekleyen Kurum

Yok

Proje Numarası

yok

Teşekkür

Araştırmaya katılan tüm kadınlara teşekkür ederiz.

Factors Affecting Urinary Incontinence Awareness And Attitude In Menopausal Women

Öz

This research was conducted to determine the awareness, attitude, and influencing factors of urinary incontinence in women during the menopausal period. The descriptive and cross-sectional research was carried out between 21 August- 21 November 2023 with 209 women in the menopausal period who applied to the gynecology and obstetrics as well as urology clinics of an Education and Research Hospital on the European side of Istanbul. Research data were obtained with the Introductory Information Form and the Urinary Incontinence Awareness and Attitude Scale. 29.2% of women stated that they experienced urinary incontinence, 32.1% considered urinary incontinence as an embarrassing condition, and 53.6% performed Kegel exercises to prevent urinary incontinence. The sub-dimension scores of the scale for the participating women were found as follows: the sub-dimension score of "factors hindering acceptance as a health problem" was 28.78±10.29; the sub-dimension score of "health motivation" was 9.08±3.03; the sub-dimension score of "coping with urinary incontinence" was 13.33±3.75; the sub-dimension score of "restriction" was 9.43±3.20, and the sub-dimension score of "fear of urinary incontinence" was 9.69±3.96.Statistically significant differences were found between presence of obesity, presence of chronic cough, presence of urinary incontinence, Kegel exercise status, frequent urinary tract infection, presence of a person with urinary incontinence in the family, thinking that urinary incontinence is embarrassing, and urinary incontinence during coughing/sneezing with all sub-dimension mean scores (p<0.05). According to the findings obtained from the research, urinary incontinence is present in approximately one-third of women in the menopausal period, and various sociodemographic, personal, obstetric, and gynecological factors affect the frequency of incontinence. Descriptive and preventive measures should be taken for women with urinary incontinence to benefit better from treatment services.

Anahtar Kelimeler

Menopausa, Incontinence, Awareness, Attitude

Proje Numarası

yok

Kaynakça

• 1. Özcan, H. ve Oskay, Ü. (2013). “Menopoz Döneminde Semptom Yönetiminde Kanıta Dayalı Uygulamalar”. Göztepe Tıp Dergisi, 28 (4), 157-163. https://doi.org/10.5222/J.GOZTEPETRH.2013.157
• 2. Akgün, G, Süt, N. ve Kaplan, P.B. (2010).“Kırk Yaş Üzeri Kadınlarda Üriner Inkontinans Sıklığı ve Yaşam Kalitesi Üzerine Etkileri“. Journal of Clinical Obstetrics & Gynecology, 20 (6), 378-386.
• 3. Kayalı Demir, N. ve Yılmaz, T. (2022). “Menopoz Döneminde Olan Kadınlarda Üriner İnkontinans”. Kadın Sağlığı Hemşireliği Dergisi, 8 (3), 169-178.
• 4. Demir, S. and Kızılkaya Beji, N. (2015).“Quality of Life and Health Seeking Behaviors of Women with Urinary Incontinence”. Florence Nightingale Journal of Nursing, 23 (1), 23-31.
• 5. Güvenç, G, Kocaöz, S. and Kök, G. (2016). “Quality of Life in Climacteric Turkish Women with Urinary Incontinence”. International Journal of Nursing Practice, 22 (6), 649-659. https://doi.org/10.1111/ijn.12495
• 6. Yeşilyurt SY, Yıldız ED, İnal B, et al. (2021). Üriner inkontinanslı kadınların inkontinans ve prolapsus bilgi düzeyinin incelenmesi. Abant Sağlık Bilimleri ve Teknolojileri Dergisi;1(2):63-69.
• 7. Brown JS, Grady D, Ouslander JG, Herzog AR, Varner RE, Posner SF. (2022). Prevalence of urinary incontinence and associated risk factors in postmenopausal women. Obstetrics & Gynecology. 137(6):936-941.
• 8. Bilgili, N, Akın, B, Ege, E. ve Ayaz, S. (2008). “Prevalence of Urinary Incontinence and Affecting Risk Factors in Women”. Türkiye Klinikleri Tıp Bilimleri Dergisi, 28 (4), 487-93.
• 9. Akıncı, N.A, Elbaş, N. ve Akıncı, S. (2017). “Stres Üriner İnkontinans Tanısı Alan Kadınlara Verilen Eğitimin Yaşam Kalitesine Etkisinin İncelenmesi”. Türkiye Klinikleri J Nurs Sci, 9 (2), 122-132. https://doi.org/110.5336/nurses.2015-49520
• 10. Abalı, S. ve Hotun Şahin, N. (2010). “Yaşlılıkta Jinekolojik Sorunlar ve Hemşirelik Girişimleri”. Hemşirelikte Eğitim ve Araştırma Dergisi, 7 (2), 10-19.
• 11. Çiloğlu, D. ve Zaybak, A. (2020).“Üriner İnkontinanslı Bireylerde Baş Etme Davranışları ve Yaşam Kalitesi“. Türkiye Klinikleri Hemşirelik Bilimleri, 12 (1), 64–71. https://doi.org/10.5336/nurses.2019-70330.
• 12. Avcı, S. (2013). Menopoz Dönemindeki Kadınlarda Menopoz Semptomlarının Yaşam Kalitesine Etkisi. Yüksek Lisans Tezi. Haliç Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, İstanbul.
• 13. Çelikkanat, Ş. ve Sohbet, R. (2020).“40 Yaş Üstü Kadınların Menopoz ve Osteoporoza İlişkin Bilgi Tutum ve Davranışlarının Belirlenmesi“. STED, 29 (1):31-37.
• 14. Sinan, Ö, Başak, T, Güvenç, G. ve Kurt, G. (2018). “Yaşlı Kadınlarda Üriner İnkontinas: Günlük Yaşam Aktiviteleri ve Yaşam Kalitesi”. Tepecik Eğitim ve Araştırma Hastanesi Dergisi, 28 (3), 208-214. https://doi.org/10.5222/terh.2018.52386
• 15. Pakgohar, M, Sabetghadam, S, Rahimparvar, S.F.V. and Kazemnejad, A. (2014).“Quality of Life (Qol) and Help-Seeking in Postmenopausal Women with Urinary İncontinence (UI): A Population Based Study”. Archives of Gerontology and Geriatrics, 59 (2), 403-407. https://doi.org/10.1016/j.archger.2014.07.004
• 16. Ghafouri, A, Alnaimi, A.R, Alhothi, H.M, Alroubi, I, Alrayashi, M, Molhim, N.A. and Shokeir, A.A. (2014). “Urinary Incontinence in Qatar: A Study of the Prevalence, Risk Factors and Impact on Quality of Life”. Arab Journal of Urology, 12, 269–274. https://doi.org/10.1016/j.aju.2014.08.002
• 17. Çulha, Y., Yıldırım Üşenmez, S., ve Büyükyılmaz, F. (2024). Huzurevinde yaşayan yaşlı bireylerde üriner inkontinans farkındalığı ve sağlık arama davranışı arasındaki ilişki. Kocatepe Tıp Dergisi, 25(2), 194-200. https://doi.org/10.18229/kocatepetip.1276132 18. Bulgak, M. ve Avcı, İ.A. (2022). “Yaşlı Hastalarda Üriner İnkontinans Farkındalığı ve Etkileyen Faktörler ile Üriner İnkontinansla Baş Etme Yöntemleri”. Journal of Nursology, 25 (1), 1-6. https://doi.org/10.54614/JANHS.2022.729980
• 19. Güneş Sencer, G. Y., Göktaş, İ, ve Yıldırım Uz, B. (2024). Menopozlu kadınlarda deprem sonrası genital hijyen, yaşam kalitesi ve üriner inkontinans farkındalığının incelenmesi. Yaşlı Sorunları Araştırma Dergisi (YSAD) / Elderly Issues Research Journal (EIRJ), 17(1), 33-42.
• 20. Strickland, R. (2014). “Reasons for not Seeking Care for Urinary Incontinence in Older Community-dwelling Women: A Contemporary Review”. Urologic Nursing. 34 (2), 63-73. https://doi.org/10.7257/1053-816X.2014.34.2.63
• 21. Yılmaz Bulut, T. and Altay, B. (2020). “Sleep Quality and Quality of Life in Older Women with Urinary Incontinence Residing in Turkey: A Cross-sectional Survey”. Journal of Wound, Ostomy and Continence Nursing, 47 (2), 166-171, https://doi.org/10.1097/WON.0000000000000615
• 22. Pérez-López, F.R, Cuadros, J.L, Fernández-Alonso, A.M, Chedraui, P, Sánchez-Borrego, R. and Monterrosa-Castro, A. (2012). “Urinary Incontinence, Related Factors and Menopause-Related Quality of Life in Mid-aged Women Assessed with the Cervantes Scale”. Maturitas, 2012; 73 (4), 369-372. https://doi.org/10.1016/j.maturitas.2012.09.004
• 23. Dinç, A. ve Özer, E.N. (2019).“Premenopoz ve Menopozal Dönemdeki Kadınlarda Üriner Inkontinans Görülme Sıklığı ve Risk Faktörlerinin İncelenmesi“. Gümüşhane University Journal of Health Sciences, 8 (2), 1-9.
• 24. Balcı, U.G, Balcı, U. ve Öngel, K. (2013). “Obez Hastalarda Aşırı Aktif Mesane Semptomlarının Oab-V8 Formu ile Değerlendirilmesi”. Yeni Üroloji Dergisi, 8 (3), 6-11
• 25. Ünver, G, Zorba Bahçeli, P, Özcan, M. ve Kapucu, S. (2023). “Geriatrik Kadınlarda Üriner İnkontinans Şiddeti ile Kırılganlık Düzeyi Arasındaki İlişki: Korelasyonel Bir Çalışma”. Hacettepe Üniversitesi Hemşirelik Fakültesi Dergisi, 10 (1), 9-15. https://doi.org/10.31125/hunhemsire.1272926
• 26. Nygaard, C.C, Schreiner, L, Morsch, T.P, Saadi, R.P, Figueiredo, M.F. and Padoin, A.V. (2018). “Urinary Incontinence and Quality of Life in Female Patients with Obesity”. Rev Bras Ginecol Obstet, 40 (9), 534-539. https://doi.org/10.1055/s-0038-1670626
• 27. Engberg, S. and Sereika, S.M. (2016). “Effectiveness of Pelvic Floor Muscle Training for Urinary Incontinence”. J Wound Ostomy Continence Nurs, 43 (3), 291-300. https://doi.org/10.1097/WON.0000000000000227
• 28. Vaz, C.T, Sampaio, R.F, Saltiel, F. and Figueiredo, E.M. (2019). “Effectiveness Of Pelvic Floor Muscle Training and Bladder Training for Women with Urinary Incontinence in Primary Care: A Pragmatic Controlled Trial”. Brazilian Journal of Physical Therapy, 23 (2), 116-124. https://doi.org/10.1016/j.bjpt.2019.01.007
• 29. Due, U, Klarskov, N, Gras, S. and Lose, G. (2019). “Pelvic Floor Muscle Training With and Without Supplementary Kaatsu for Women with Stress Urinary Incontinence - A Randomized Controlled Pilot Study”. Neurourology and Urodynamics, 38, 379–386. https://doi.org/10.1002/nau.23872