Turizm Tanıtım Filminin Göstergebilimsel Analizi: İstanbul Tanıtım Filmi Örneği

Yıl 2022, Cilt: 6 Sayı: 2, 326 - 344, 29.09.2022

Gülsüm Kasap , Ebru Kemer , Ezgi Kırıcı Tekeli

https://doi.org/10.32572/guntad.1038173

Öz

Bu araştırmanın amacı, Kültür ve Turizm Bakanlığı tarafından hazırlanan “İstanbul is The New Cool” adlı tanıtım filmini göstergebilimsel açıdan analiz etmek, tanıtım filminde yer alan göstergeleri keşfetmek ve anlatılmak isteneni bütüncül bir bakış açısı ile ortaya koymaktır. Tanıtım filminde Türkiye’de en fazla turist ağırlayan ve önemli bir turizm destinasyonu olan İstanbul’un ele alınması, filmin oldukça yeni olması ve sosyal medyada tanıtım filminin hedef kitle açısından ilgi çekici bulunması bu araştırmanın yapılmasını gerekli kılmıştır. Araştırmada tanıtım filmini incelemek ve değerlendirmek için nitel araştırma yöntemi temel alınmış ve göstergebilimsel çözümleme tekniğinden yararlanılmıştır. Tanıtım filmi göstergebilimsel açıdan Ferdinand de Saussure ve Roland Barthes’in geliştirmiş olduğu modele göre çözümlenmiştir. Araştırmanın örneklemini oluşturan tanıtım filminin incelenmesi doküman inceleme tekniği ile yapılmıştır. Tanıtım filminden seçilen her bir kesit gösterge, düz anlam, yan anlam, kod, dizi, dizim, artzamanlık, eşzamanlık, mit, metafor, metonim, metin, slogan, logo ve amblem kavramları ışığında ayrıntılı bir incelemeye tabi tutulmuştur. Araştırma sonucunda, Kültür ve Turizm Bakanlığı tarafından hazırlanan İstanbul tanıtım filminin, İstanbul’un tarihi ve turistik destinasyonlarını kapsayan otuz ayrı mekândan görüntüler sunduğu ve tarihi, kültürel, sanatsal çeşitli göstergeleri içerdiği tespit edilmiştir. Ayrıca tanıtım filminde İstanbul’un çeşitli ulaşım, eğlence, yeme-içme ve alışveriş seçeneklerini barındırdığı saptanmıştır. Nitekim İstanbul, tanıtım filminde turistik bir cazibeye sahip anakent ve her türlü turiste hitap eden çok yönlü bir şehir olarak yansıtılmıştır.

Anahtar Kelimeler

Turizm, Tanıtım Filmi, İstanbul, Göstergebilimsel Analiz, Doküman İnceleme Tekniği

Semiotic Analysis of Tourism Promotional Film: An Example of an İstanbul Promotional Film

Öz

The purpose of this research is to analyze the promotional film “Istanbul is The New Cool” prepared by the Ministry of Culture and Tourism from a semiotic point of view, to discover the indicators in the promotional film and to reveal what is meant to be told from a holistic perspective. Considering Istanbul, which is an important tourism destination and hosting the highest number of tourists in Turkey, in the promotional film, the fact that the film is quite new and the promotional film in the social media is interesting for the target audience necessitated this research. In the research, the qualitative research method was taken as a basis and a semiotic analysis technique was used to examine and evaluate the promotional film. The promotional film is semiotically analyzed according to the model developed by Ferdinand de Saussure and Roland Barthes. The examination of the promotional film, which constitutes the sample of the research, was made with the document analysis technique. Each section selected from the promotional film has been subjected to a detailed examination in the light of the concepts of indicator, denotation, connotation, code, sequence, syntagm, diachrony, synchronicity, myth, metaphor, metonymy, text, slogan, logo, and emblem. As a result of the research, it has been determined that the Istanbul promotional film prepared by the Ministry of Culture and Tourism presents images from thirty different places covering the historical and touristic destinations of Istanbul and includes various historical, cultural, and artistic indicators. In addition, in the promotional film, it has been determined that Istanbul has various transportation, entertainment, eating and drinking, and shopping options. Istanbul is reflected in the promotional film as a metropolitan city with a touristic attraction and a versatile city that appeals to all kinds of tourists.

Anahtar Kelimeler

Tourism, İstanbul, Promotional Film, Semiotic Analysis, Document Analysis Technique

Kaynakça

• Altaş, A. (2017). Ülke tanıtım çalışmaları kapsamında kullanılan gastronomik ögeler: “Home of Turkey” kampanyası afişleri üzerine bir araştırma. Journal of Tourism and Gastronomy Studies, 5(2), 81-102.
• Alyakut, Ö. (2019). Kültürel turizm kapsamında somut olmayan kültürel miras tanıtım filminin analizi. Journal of Recreation and Tourism Research, 6(3), 214-237.
• Ardıç Yetiş, Ş. (2020). Azerbaycan Turizm Tanıtım Filminin Göstergebilimsel Analiz Yöntemiyle İncelenmesi. Kıtalararası Turizm Yönetimi Konferansı, 2-5 Eylül 2020, Antalya, ss. 1878-1891.
• Aşan, K. (2014). Turizm Pazarlamasında Göstergebilim: Bir Turistik Tanıtım Görselinin Göstergebilimsel Analizi. VII. Lisansüstü Turizm Öğrencileri Araştırma Kongresi, 4-5 Nisan 2014, Aydın, ss. 268-281.
• Barthes, R. (2015). Yazı ve Yorum. (Çeviren: T. Yücel). İstanbul: Metis Yayınları.
• Barthes, R. (2017). Görüntünün Retoriği, Sanat ve Müzik. (Çeviren: A. Koş ve Ö. Albayrak). İstanbul: Yapı Kredi Yayınları.
• Belber, B. G. (2017). Göstergebilimsel Analiz Yöntemiyle Turizm Tanıtım Filmi Analizi. I. Uluslararası İpekyolu Akademik Çalışmalar Sempozyumu, 21-23 Eylül 2017, Nevşehir, ss. 103-116.
• Civelek, M. (2018). Tanıtım Filmlerinin Turizm Açısından Göstergebilimsel Bir Çözümlemesi: Türkiye Örneği, (Yayımlanmamış Doktora Tezi), Sakarya Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Turizm İşletmeciliği Ana Bilim Dalı, Sakarya.
• Coelho-Pinto, Z. ve Pinto, R. (2018). Discourses and images of cultural tourism. Revista Lusófona de Estudos Culturais / Lusophone Journal of Cultural Studies, 5(2), 23–36.
• Creswell, J. W. (2018). Nitel Araştırma Yöntemleri. (Çeviren: M. Bütün, S. B. Demir). Ankara: Siyasal Kitabevi.
• Demirkol, Ş. (2016). Turizm Pazarlaması. İstanbul Üniversitesi Açık ve Uzaktan Eğitim Fakültesi Kültürel Miras ve Turizm Ön Lisans Programı. [URL:http://auzefkitap.istanbul.edu.tr/kitap/kulturelmiras_ao/turizmpazarlamasi.pdf] (Erişim tarihi: 5 Kasım 2021).
• Elden, M. (2009). Reklam Yazarlığı. İstanbul: İletişim Yayınları.
• Elden, M., Ulukök, Ö. ve Yeygel, S. (2005). Şimdi Reklamlar. İstanbul: İletişim Yayınları.
• Erkman Akerson, F. (2006). Göstergebilime Giriş. İstanbul: Multilingual Yabancı Dil Yayınları.
• Fiske, J. (2014). İletişim Çalışmalarına Giriş. (Çeviren: S. İrvan). Ankara: Pharmakon Yayınevi.
• Gençyürek, E. M. (2014). Turizm Reklamlarında Yaşam Tarzlarının İnşası: Göstergebilimsel Çözümleme, (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi), Başkent Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Halkla İlişkiler ve Tanıtım Ana Bilim Dalı, Ankara.
• Güdekli, A., Ehtiyar, V. R., Güzel, F. Ö. ve Ersoy, A. (2016). Turizme Yönelik Tanıtım Afişlerinde İmge Olarak Kadın: Göstergebilimsel Bir Analiz. Uluslararası Hakemli İletişim ve Edebiyat Araştırmaları Dergisi, 12, 138-158.
• Habertürk (2021a). Türkiye’nin İlk Tanıtım Filmi. [URL: https://tv.haberturk.com/tv/gundem/video/turkiyenin-1958de-cekilen-ilk-tanitim-filmine-haberturk-ualsti/115380] (Erişim tarihi: 1 Aralık 2021).
• Habertürk (2021b). İstanbul Tanıtım Filmi Hakkında Bilgiler. [URL: https://www.haberturk.com/istanbul-icin-yeni-tanitim-filmi-3144409-ekonomi] (Erişim tarihi: 15 Kasım 2021).
• Hacıoğlu, N. (2000). Turizm Pazarlaması. Balıkesir: Uludağ Üniversitesi Güçlendirme Vakfı Yayınları. İstanbul İl Kültür ve Turizm Müdürlüğü (2021). İstanbul’da Turizm. [URL:https://istanbul.ktb.gov.tr/TR-276235/istanbul39da-turizm-cesitleri.html] (Erişim tarihi: 8 Kasım 2021).
• İstanbul Valiliği (2022a). İstanbul’un Müzeleri: İstanbul Arkeoloji Müzeleri. [URL: http://istanbul.gov.tr/istanbulun-muzeleri-istanbul-arkeoloji-muzeleri] (Erişim tarihi: 6 Mart 2022).
• İstanbul Valiliği (2022b). Asya ve Avrupa’yı Birleştiren Şehir. [http://www.istanbul.gov.tr/asya-ve-avrupayi-birlestiren-sehir-istanbul] (Erişim tarihi: 6 Mart 2022).
• Kültür ve Turizm Bakanlığı İstanbul Tanıtım Videosu (2022). Kültür ve Turizm Bakanlığı'nın İstanbul Tanıtım Videosu Sosyal Medyanın Gündeminde. [URL: https://www.youtube.com/watch?v=mOmJqaQNz4M] (Erişim tarihi: 4 Mart 2022).
• Mathieson, A. ve Wall, G. (1982). Tourism: Economic, Physical and Social Impact. Londra: Longman.
• Merriam, S. B. (2018). Nitel Araştırma Desen ve Uygulama İçin Bir Rehber. (Çeviren: S. Turan). Ankara: Nobel Akademik Yayımcılık Eğitim Danışmanlık.
• Milli Saraylar (2022). Dolmabahçe Sarayı Tarihi. [URL: https://www.millisaraylar.gov.tr/saraylar/dolmabahce-sarayi?detay=tarih] (Erişim tarihi: 6 Mart 2022).
• Morgan, N. ve Pritchard, A. (2006). Turizm Sektöründe Reklamcılık. (Çeviren: D. Demirtaş). İstanbul: MediaCat Yayınları.
• Mucuk, İ. (2004). Pazarlama İlkeleri. İstanbul: Türkmen Kitabevi.
• NTV (2022). Kültür ve Turizm Bakanlığı’ndan İstanbul Tanıtım Filmi. [URL: https://www.ntv.com.tr/video/sanat/kultur-ve-turizm-bakanligindan-istanbul tanitim-filmi,7rFQ3I_gv0ywCdhSuuUXFQ] (Erişim tarihi: 4 Mart 2022).
• Olalı, H., Nazilli, S. S., Kırcıoğlu, E. N. ve Sümer, M. (1983). Dış Tanıtım ve Turizm. Ankara: Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları.
• Oruç Civelek, M. ve Türkay, O. (2018). Türkiye tanıtım afişlerinin göstergebilimsel bir analizi: Home of Turkey afişleri örneği. The Turkish Online Journal of Design, Art and Communication, 8(2), 312-328.
• Parsa, S. ve Parsa, A. F. (2012). Göstergebilim Çözümlemeleri. İzmir: Ege Üniversitesi Basımevi.
• Rızaoğlu, B. (2004). Turizmde Tanıtma. Ankara: Detay Yayıncılık.
• Rifat, M. (2005). XX. Yüzyılda Dilbilim ve Göstergebilim Kuramları-2 Temel Metinler. İstanbul: Yapı Kredi Yayınları.
• Santos, P. F. ve Marques Soares P. A. (2011). The tourist experience-a semiotic approach. Tourism & Management Studies, 2, 1102-1104.
• Saussure, F. (1985). Genel Dilbilim Dersleri. (Çeviren: B. Vardar). Ankara: Birey ve Toplum.
• Schmoll, G. A. (1977). Tourism Promotion. London: Tourism International Press.
• Sezerel, H. ve Taşdelen, B. (2016). The Symbolic Representation of Touristic Destinations: A Semiotic Analysis, Erkan Sezgin (Ed.), içinde Consumers in the Are of New Tourism (s. 73-86). USA: Springer.
• Sığırcı, İ. (2016). Göstergebilim Uygulamaları: Metinleri, Görselleri ve Olayları Okuma. Ankara: Seçkin Yayıncılık.
• T.C. Kültür ve Turizm Bakanlığı (2021a). Türkiye Tanıtım Filmleriyle İlgili Genel Bilgiler. [URL: https://www.goturkiye.com/] (Erişim tarihi: 20 Kasım 2021).
• T.C. Kültür ve Turizm Bakanlığı (2021b). İstanbul’u Ziyaret Eden Toplam Kişi Sayısı. [URL: https://yigm.ktb.gov.tr/TR-9851/turizm-istatistikleri.html] (Erişim tarihi: 9 Kasım 2021).
• Tekin, V. N. (2006). Pazarlama İlkeleri Politikalar-Stratejiler-Taktikler. Ankara: Seçkin Yayıncılık.
• Tuna, S. (2018). Tüketicilerin Destinasyon Seçimini Etkileyen Faktörlerin Araştırılması, (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi), Adnan Menderes Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, İşletme Ana Bilim Dalı, Aydın.
• Ünüvar, Ş. ve Şimşek, S. (2012). Kültür ve Turizm Bakanlığı’nın yurtdışı tanıtım filmlerinde kültürel imge kullanımı. Sosyal Ekonomik Araştırmalar Dergisi, 12(24), 305-330.
• Wang, Q. ve Zhang, D. (2019). Convergence and divergence in branding city destinations: A comparative study of the multimodal discourse in Beijing and London publicity films. Language and Semiotic Studies, 5(3), 48-77.
• Yılmaz, M. ve Saymalı, M. (2013). Göstergebilimsel yöntem ışığında otomotiv firmalarının amblemlerinin çözümlenmesi. İstanbul Ticaret Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 12(23), 167-179.
• Yurdigül, Y. ve Ayhan, N. (2017). Tanıtım Filmlerinde Bişkek Şehir İmajı. 3. Uluslararası Türk Dünya Turizm Sempozyumu, 20-22 Nisan 2017, Bişkek, ss. 627-628.