YARGITAY KARARLARI IŞIĞINDA LİMİTED ŞİRKETTE PAY DEVRİNİN ORTAĞIN KAMU BORÇLARINA ETKİSİ

Yıl 2020, Cilt: 10 Sayı: 1, 226 - 267, 15.06.2020

Raziye Aksu Özkan

https://doi.org/10.32957/hacettepehdf.712765

Cited By: 1

Öz

Bu çalışmada, Yargıtay kararları ışığında limited şirkette pay devrinin ortağın kamu borçlarına etkisi incelenmiştir. 6183 sayılı Amme Alacaklarının Tahsil Usulü Hakkında Kanun madde 35/2 uyarınca limited şirkette pay devri hâlinde, devreden ve devralan ortak sorumlu olacaktır. Hüküm bağlamında, limited şirkette pay devri hâlinde ortağın kamu borçlarından sorumluluğu için iki koşul saptanmıştır. İlki geçerli bir pay devri işlemi yapılmasıdır. Burada devrin hukuken ne zaman gerçekleştiği ve özellikle pay devrinin tescil ve ilanının kamu borcundan doğan sorumluluğa etkisinin olup olmadığı sorunları üzerinde durulmuştur. İkinci koşul, kamu alacaklarının limited şirketten tamamen veya kısmen tahsil edilememesi veya tahsil edilemeyeceğinin anlaşılmasıdır. Bununla birlikte, payı devreden ve devralan devir öncesine ait kamu alacaklarından sorumlu tutulduğu için, bu duruma değinilmiştir. Son olarak limited şirkette ortağın kamu borcundan sorumluluğunun özellikleri ve borcu ödeyen kişinin rücu imkânı ele alınmıştır.

Anahtar Kelimeler

Limited şirkette kamu borcundan doğan sorumluluk, Pay devri, Tescil, Ortağın Sorumluluğu, Kamu borcunu ödeyen ortağın rücu imkânı

Kaynakça

• AKTAŞ, Alp, Limited ve Anonim Şirket Kanuni Temsilcilerinin, Dönemsellik Kavramı Çerçevesinde Vergisel Sorumlulukları, http://www.yaklasim.com/ (erişim tarihi: 24.03.2020). ALTAŞ, Soner, “Limited Şirketlerde Genel Kurul Pay Devrini Onaylamazsa Ne Yapılır?”, Vergi Raporu, Yıl: 2014, Sayı: 76, (s. 160-166). ALTAŞ, Soner, Sermaye Şirketlerinin Ortakları ile Kanuni Temsilcilerinin Şirketin Vergisel Borçlarından Doğan Sorumluluğu: Amerika Birleşik Devletleri ve AB Üyesi Bazı Ülkeler ile Karşılaştırmalı Bir İrdeleme, Yayınlanmamış Doktora Tezi, Ankara, Hacettepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, 2019. ARKAN, Sabih, Ticari İşletme Hukuku, 25. Baskı, Banka ve Ticaret Hukuku Araştırma Enstitüsü, Ankara, 2019. ARIKAN, Vural, “Limited Şirketlerin Amme Borçlarından Şeriklerin Şahsi Sorumlulukları”, İstanbul Barosu Dergisi, Yıl: 1998, Sayı: 42, (s. 445-451). AYAZ, Eslem, “Limited Şirketlerden Tahsil Edilemeyen Amme Alacağından Kanuni Temsilci ve Ortaklarının Sorumluluğu”, Yaklaşım Dergisi, Yıl: 2011, Sayı: 218, (s. 284-286). AYHAN, Rıza, Limited Şirket Ortaklarının Sorumluluğu, Kazancı Yayınevi, İstanbul, 1992. AYHAN, Rıza / ÇAĞLAR, Hayrettin, Ticari İşletme Hukuku Genel Esaslar, 11. Baskı, Yetkin Yayıncılık, Ankara, 2018. BAHTİYAR, Mehmet, “Ticaret Sicili”, Makaleler II, Beta Yayınevi, İstanbul, 2008. BAHTİYAR, Mehmet, Ticari İşletme Hukuku Ders Notları Soru Örnekleri, Yeni TTK’ya Uyarlanmış 19. Bası, Beta Yayınevi, İstanbul, 2018. BAHTİYAR, Mehmet, Ortaklıklar Hukuku, Güncellenmiş 13. Bası, Beta Yayınevi, İstanbul, 2019. BARLASS, İrfan, Anonim ve Limited Ortaklıklarda Kanuni Temsilcilerin Vergisel Sorumluluğu, İstanbul, Vedat Kitabevi, İstanbul, 2006. BAYRAKLI, Hasan Hüseyin, Vergi Uyuşmazlıkları ve Çözüm Yolları, Celepler Matbaacılık, Afyonkarahisar, 2009. BİLGE, Mehmet Emin, Ticaret Sicili, Beta Yayınevi, İstanbul, 1999. BUDAK, Tamer / ER, Selami, “Limited Şirket Ortaklarının Kamu Alacağına İlişkin Sorumluluklarının Değerlendirilmesi”, İnönü Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, Yıl: 2013, Cilt: 4, Sayı: 2, (s. 75-104). CAN, Mustafa E., “Limited Şirketin Kamu Borçlarından Dolayı Ortakların ve Yöneticilerin Sorumluluğu”, Akdeniz Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, Yıl: 2017, Sayı: 1, Cilt: 7, (s. 61-80). CANDAN, Turgut, Kanuni Temsilcilerin Vergi ve Diğer Kamu Alacaklarından Sorumluluğu, 3. Bası, Maliye ve Hukuk Yayınları, Ankara, 2006. CANDAN, Turgut, Açıklamalı Amme Alacaklarının Tahsil Usulü Hakkında Kanun, 3. Bası, Mali Akademi Yayınları, Ankara, 2013. ÇAĞA, Barbaros, “Limited Şirkette Ortaklık Payının Devri”, Banka ve Ticaret Hukuku Dergisi, Yıl: 1974, C: 7, S: 3, (s. 581-602). ÇAMOĞLU, Ersin, “Limited Ortağın Sınırlı Sorumluluğu Prensibine Önemli Bir İstisna: AATUK. M. 35”, İktisat ve Maliye Dergisi, Yıl: 1970, Cilt: 16, Sayı: 11, (s. 426-430). ÇAMOĞLU, Ersin, Anonim Ortaklık Yönetim Kurulu Üyelerinin Hukuki Sorumluluğu, Güncelleştirilmiş ve Genişletilmiş Üçüncü Bası, Vedat Kitapçılık, İstanbul, 2010. ÇELİK, Binnur, “Kamu Alacaklarının Korunması Bakımından Limited Şirket Ortaklarının Sorumluluğu”, Gazi Üniversitesi İktisadi İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, Yıl: 2000, Sayı: 4, (s. 121-126). DEMİRKAPI, Ertan, Türk Ticaret Kanunu ve Türk Ticaret Kanunu Tasarısı Hükümlerine Göre Limited Ortaklıkta Payın Devri, Yayınlanmamış Doktora Tezi, İzmir, Dokuz Eylül Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, 2008. DEYNEKLİ, Adnan, İflasın Vergi Alacağının Tahsiline Etkisi, Yetkin Yayıncılık, Ankara, 1998. DİLİÇIKIK, Ata, “Anayasa Mahkemesi Kararı Sonrasında Ödenmeyen Amme Alacaklarından Kanuni Temsilcilerin Sorumluluğu”, Vergi Dünyası Dergisi, Yıl: 2015, Sayı: 407, (s. 36-45). DOĞANAY, İsmail, “Limited Şirkette Ortaklık Payının Bir Başkasına Devredilmesinin Koşulları Nedir?”, Bankacılık ve Ticaret Hukuku Dergisi, Yıl: 1975, Cilt: 8, Sayı: 2, (s. 83-94). DOĞRUSÖZ KOŞUT, Hanife, “Limited Şirkette Nama Yazılı Senede Bağlanmış Esas Sermaye Payının Devir Şartları”, Marmara Üniversitesi Hukuk Fakültesi Hukuki Araştırmalar Dergisi, Yıl: 2016, Cilt: 22, Sayı: 1, (s. 365-387). DURGUT, Ramazan, “Limited Şirkette Esas Sermaye Payı Üzerinde Rehin Hakkı Kurulması”, Türkiye Barolar Birliği Dergisi, Yıl: 2013, Sayı: 108, (s. 123-138). ERDEM, Tahir, Limited Şirket Ortakları ile Kanuni Temsilcilerin Amme Borcundan Sorumluluğunda Yeni Esaslar, http://www.lebibyalkin.com.tr/mevzuat/diger/makale/limited-sirket-ortaklari-ile-kanunitemsilcilerin-amme-borcundan-sorumlulugunda-yeni-esaslar.html (erişim tarihi: 20.03.2020). EREN, Fikret, Borçlar Hukuku Genel Hükümler, 23. Baskı, Yetkin Yayıncılık, Ankara, 2018. GEÇER, Ahmet Emrah, “AATUHK’da Kanuni Temsilcilerin Kamu Borçlarından Sorumluluğu”, 6. Genç Vergi Hukukçuları Sempozyumu Bildiri Kitabı, Ankara, 2017. GERÇEK, Adnan, “Türk Vergi Hukukunda Vergi Sorumlusu, Sorumluluk Hâlleri ve Türlerinin İncelenmesi”, Ankara Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, Yıl: 2005, Cilt: 54, Sayı: 3, (s. 157-193). GERÇEK, Adnan, “Limited Şirketlerde Kanuni Temsilciler ve Ortakların Vergi Borcundan Sorumluluğu”, Yaklaşım Dergisi, Yıl: 1999, Sayı: 83, (s. 215-220). GÜMÜŞ, Erhan, “Limited Şirketlerde Vergi Borçlarından Sorumluluk”, Yaklaşım Dergisi, Yıl: 2008, Sayı: 187, (s. 1-10). HELVACI, Mehmet, Anonim Ortaklıkta Yönetim Kurulu Üyesinin Hukuki Sorumluluğu, 2. Bası, Beta Yayınevi, İstanbul, 2001. İNAN, A. Naim / YÜCEL, Özge, Borçlar Hukuku Genel Hükümler, 4. Bası, Seçkin Yayınevi, Ankara, 2014. KANETİ, Selim, Vergi Hukuku, Gözden Geçirilmiş ve Yenilenmiş 2. Bası, Filiz Kitabevi, İstanbul, 1989. KARAYALÇIN, Yaşar, “Vergi Hukuku Bakımından Kanuni Temsilcilerin Sorumluluğu”, Yaklaşım Dergisi, Yıl: 1994, Sayı: 15, (s. 5-9). KARAYALÇIN, Yaşar, Özel Hukukta Meseleler ve Görüşler V, Banka ve Ticaret Hukuku Araştırma Enstitüsü, Ankara, 1997. KAYA, Arslan, Karşılaştırmalı-Notlu Yeni Türk Ticaret Kanunu, Beta Yayınevi, İstanbul, 2012. KENDİGELEN, Abuzer, Yeni Türk Ticaret Kanunu, Değişiklikler, Yenilikler ve İlk Tespitler, 2. Bası, On İki Levha Yayıncılık, İstanbul, 2012. KIRCA, Çiğdem, Müteselsil Sorumlulukta Borçlar Kanunu Tasarısı ile Getirilen Değişiklikler, Prof. Dr. Fikret Eren’e Armağan, Ankara, 2006. KIZILOT, Şükrü / ŞENYÜZ, Doğan / TAŞ, Metin, vd., Vergi Hukuku, 3. Baskı, Yaklaşım Yayıncılık, Ankara, 2008. KOBAN, Cansu Damla, Sermaye Şirketlerinde Kanuni Temsilcilerin Vergi Sorumluluğu, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, İstanbul, Bahçeşehir Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, 2013. KOÇAK, Muhsin, Vergi İcra Hukuku, Seçkin Yayıncılık, Ankara, 2011. KUMRULU, Ahmet, Vergi İcra Hukukuna Kavramsal Bir Yaklaşım, Ankara Üniversitesi Hukuk Fakültesi Yayınları, Ankara, 1981. KURDOĞLU, Elif, Yargı Kararları Işığında Tüzel Kişilerin Kanuni Temsilcilerinin Vergisel Sorumluluğu, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Ankara, Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, 2011. MAÇ, Mehmet, “Şirket Ortaklarının ve Kanuni Temsilcilerinin Şirketin Ödenmeyen Borçlarından Sorumlu Tutulması”, Mali Çözüm Dergisi, Yıl: 2003, Sayı: 65, (s. 40-45). NADAROĞLU, Halil, Kamu Maliyesi Teorisi, 11. Baskı, Beta Yayınevi, İstanbul, 2000. OĞUZMAN, M. Kemal / ÖZ, Turgut, Borçlar Hukuku Genel Hükümler II, Gözden Geçirilmiş 14. Bası, İstanbul, Vedat Kitapçılık, İstanbul, 2018. ONAR, Sıddık Sami, İdare Hukukunun Umumi Esasları, C. 3, İsmail Akgün Matbaası, İstanbul, 1960. OZANSOY, Fatma, Anonim ve Limited Şirketlerde Vergi Borcundan Dolayı Yönetim Kurulu Üyeleri ile Ortakların Sorumluluğunun Analizi ve Değerlendirilmesi, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Ankara, Gazi Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, 2008. ÖNCEL, Mualla / KUMRULU, Ahmet / ÇAĞAN, Nami, Vergi Hukuku, 24. Bası, Turhan Kitapevi, Ankara, 2015. ÖZ, Turgut, “Limited Ortaklıkta Pay Kavramı ve Payın Devri”, İstanbul Üniversitesi Hukuk Fakültesi Mecmuası, Yıl: 1987, Cilt: 52, Sayı: 1-4, (s. 345-386). ÖZBALCI, Yılmaz, Vergi Usul Kanunu Yorum ve Açıklamaları, Oluş Yayıncılık, Ankara, 2001. ÖZDİLER, Eda, Sermaye Şirketlerinde Kanuni Temsilcilerin Vergisel Sorumluluğu, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Ankara, Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, 2005. ÖZKAN, Mücahit Çağrı, “Limited Şirketlerde Ortakların Amme/Vergi Borcu Yönünden Artan Riski”, Mali Çözüm Dergisi, Yıl: 2019, Cilt: 29, Sayı: 154, (s. 181-188). POROY, Reha / TEKİNALP, Ünal / ÇAMOĞLU, Ersin, Ortaklıklar Hukuku II, Yeniden Yazılmış 13. Bası, Vedat Kitapçılık, İstanbul, 2017. PULAŞLI, Hasan, Şirketler Hukuku Şerhi, 3. Baskı, Adalet Yayınevi, Ankara, 2018. REİSOĞLU, Safa, Türk Borçlar Hukuku Genel Hükümler, 23. Bası, Beta Yayınevi, İstanbul, 2012. SABAN, Nihal, Vergi Hukuku, 7. Baskı, Beta Yayınevi, İstanbul, 2015. SEVİNÇ, Cansu, Ticaret Şirketlerinde Ortakların Kamu Borçlarından Doğan Sorumluluğu, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Pamukkale, Pamukkale Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, 2017. SEZGİN, Bülent, “Limited Şirket Müdür ve Ortaklarının Şirket Amme Borçlarının Ödenmesine İlişkin Sorumlulukları”, Mali Çözüm Dergisi, Yıl: 2010, Sayı: 99, (s. 247-258). SONSUZOĞLU, Elif, Türk Vergi Hukukunda Fer’i Borç ve Alacak Olarak Faiz, Filiz Kitabevi, İstanbul, 2001. ŞAMLIOĞLU, Servet / ÖZBALCI, Yılmaz, Amme Alacaklarının Tahsil Usulü Hakkında Kanun Yorum ve Açıklamaları, Özbalcı Vergi Hukuk Bürosu, Ankara, 1988. ŞENER, Oruç Hami, Teorik ve Uygulamalı Ortaklıklar Hukuku Ders Kitabı, Gözden Geçirilmiş 4. Bası, Seçkin Yayıncılık, Ankara, 2019. TEKİNALP, Ünal, Yeni Anonim ve Limited Ortaklıklar Hukuku ile Tek Kişi Ortaklığının Esasları, Vedat Kitapçılık, İstanbul, 2011. TEKİNALP, Ünal, Sermaye Ortaklıklarının Yeni Hukuku, 3. Bası, Vedat Kitapçılık, İstanbul, 2013. TEKİNAY, Selahattin Sulhi / AKMAN, Sermet / BURCUOĞLU, Hâluk, vd., Borçlar Hukuku Genel Hükümler, 7. Bası, Filiz Kitabevi, İstanbul, 1993. ÜÇIŞIK, Güzin / ÇELİK, Aydın, Anonim Ortaklıklar Hukuku, C. 1, Adalet Yayınevi, Ankara, 2013. ÜLGEN, Hüseyin / HELVACI, Mehmet / KAYA, Arslan, vd., Ticari İşletme Hukuku, 6. Baskı, Vedat Kitapçılık, İstanbul, 2019. YALTI, Billur, “Vergi Hukukunda Sorumluluğun Sınırı: Mülkiyet Hakkı: İnsan Hakları Avrupa Sözleşmesi ve Anayasa Çerçevesinde AATUHK 35 ve Mükerrer 35”, Prof. Dr. Mualla Öncel’e Armağan C. I, Ankara Üniversitesi Hukuk Fakültesi Yayınları, Ankara, 2009. YANLI, Veliye, “Limited Şirketlerin Amme Borçlarından Dolayı Ortakların Sorumluluğu”, Prof. Dr. Erdoğan Moroğlu’na 65. Yaş Günü Armağanı, Beta Yayınevi, İstanbul, 1999, (s. 743-770). YARALI, Levent, Anonim Şirket Yönetim Kurulu Üyeleri ve Limited Şirket Müdür ve Ortaklarının Şirketin Vergi ve Diğer Kamu Borçlarından Sorumluluğunun Fer’iliği ve Takip Sırası, http://www.ticaretkanunu.net/makale-1/ (erişim tarihi: 20.03.2020). YARALI, Levent, Limited Şirketin Kamu Borçlarından Müdürlerin ve Ortakların Sorumluluğu, Yaklaşım Yayınları, Ankara, 2010. YAVUZ, Cevdet, Türk Borçlar Kanunu Tasarısı’na Göre ‘Kusursuz Sorumluluk’ Hâlleri ve İlkeleri, http://hdl.handle.net/11424/2035 (erişim tarihi: 15.03.2020). YILDIZ, Şükrü, Türk Ticaret Kanunu Tasarısına Göre Limited Şirketler Hukuku, Arıkan Basım Yayın, İstanbul, 2007.