1982 ANAYASASINA GÖRE YASAMA ORGANI ÜYE SAYISI VE YASAMA ORGANI ÜYE SAYISINDA MEYDANA GELEN DEĞİŞİKLİKLER

Yıl 2021, Cilt: 11 Sayı: 2, 932 - 960, 29.12.2021

İbrahim Yılmaz

https://doi.org/10.32957/hacettepehdf.892169

Öz

1982 Anayasasının Türkiye Büyük Millet Meclisi üye sayısı hakkında hüküm içeren 75. maddesi, 16 Nisan 2017 tarihinde kabul edilen Anayasa değişikliği referandumu ile birlikte üçüncü kez değiştirilmiş oldu. Bu çalışma, 1982 Anayasasının yasama organı üye sayısını belirleyen 75. maddesinin değiştirilişini üç temel konu başlığı altında ele almaktadır. İlk olarak, Türkiye’de yasama organı üye sayısı değişiklikleri, anayasa değişikliği teklifi kanununun madde gerekçeleri, Anayasa Komisyonu Raporları ve Türkiye Büyük Millet Meclisi Genel Kurul görüşmeleri ışığında değerlendirilmektedir. İkinci olarak, Türkiye’deki yasama organı üye sayısı diğer OECD ülkelerinin yasama organı üye sayıları ile küpkök yasası dikkate alınarak mukayese edilmektedir. Son olarak, milletvekili sayısının 550’den 600’e çıkarılmasının seçim çevrelerine etkileri üzerinde durulmaktadır.

Anahtar Kelimeler

Milletvekili sayısı, 1982 Anayasasının 75. maddesi, OECD ülkeleri millet meclisi üye sayısı, Anayasa değişikliği, Küpkök yasası

IN RELATION TO THE 1982 CONSTITUTION THE NUMBER OF MEMBERS OF LEGISLATIVE BODY AND ITS AMENDMENTS

Öz

Kaynakça

• AKÇA, Kürşat, “Türk Mevzuat ve Uygulaması Çerçevesinde Anayasa Değişikliği İçin TBMM’de Yapılan Oylamalar ve Bu Oylamalarda Aranan Karar Yeter Sayısı” Dicle Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, Yıl: 2017, Cilt: 22, Sayı: 36, (s. 31-58).
• ANAYURT, Ömer., Anayasa Hukuku Genel Kısım (Temel İlkeler, Kavram ve Kurumlar), 2. Baskı, Seçkin Akademik ve Mesleki Yayınlar, Ankara, 2019.
• ARMAĞAN, Servet, “Türkiyede Parlamento Seçimleri”, İstanbul Üniversitesi Hukuk Fakültesi Mecmuası, Yıl: 1967, Cilt: 33, Sayı: 3-4, (s. 45-100).
• BBC, Italians vote to slash size of parliament by a third, https://www.chicagomanualofstyle.org/tools_citationguide/citation-guide-1.html#cg-website, (erişim tarihi: 12.02.2021).
• COAKLEY, John, “The Strange Revival of Bicameralism”, The Journal of Legislative Studies, Yıl: 2014, Cilt: 20, Sayı: 4, (s. 542-572).
• CONSEIL CONSTITUTIONNEL, Constitution of 4 October 1958, https://www.conseil-constitutionnel.fr/en/constitution-of-4-october-1958, (erişim tarihi: 25.01.2021).
• FENDOĞLU, Hasan Tahsin., Anayasa Hukuku, 7. Baskı, Yetkin Yayınları, Ankara, 2019.
• FOLKETINGET THE DANISH PARLIAMENT, The Constitutional Act of Denmark, https://www.thedanishparliament.dk/en/democracy/the-constitutional-act-of-denmark. (erişim tarihi: 25.01.2021).
• FRANCE24, Franch Government wants to scrap number of MPs by 25 percent, https://www.france24.com/en/20190829-french-government-wants-scrap-number-mps-25-percent, (erişim tarihi: 12.02.2021).
• FREDERICK, Brian, Congressional Representation and Constituents. The Case for increasing the US House of Representatives, Rothledge, New York, 2010.
• GÖZLER, Kemal., Anayasa Hukukunun Genel Esasları Ders Kitabı, 11. Baskı, Ekin Basım Yayın Dağıtım, Bursa, 2019.
• HELLENIC PARLİAMENT, The Constitution of Greece, https://www.hellenicparliament.gr/en/Vouli-ton-Ellinon/To-Politevma/Syntagma/, (erişim tarihi: 7.02.2021).
• IPU PARLINE, Global Data on National Parliaments, https://data.ipu.org/elections, (erişim tarihi: 17.02.2021).
• İBA, Şeref., Anayasa Hukuku Genel Esaslar, 3. Basım, Turhan Kitabevi Yayınları, Ankara, 2017.
• JACOBS, Kristof / OTJES, Simon, “Explaining the Size of Assemblies. A Longitudinal Analysis of the Design and Reform of Assembly Size in Democracies around the World”, Electoral Studies, Yıl: 2015, Cilt: 40, (s. 280-292).
• JOHNSTON, Ron / ROSSITER, David / PATTIE, Charles, “When is a Gerrymander Not a Gerrymander: Who Benefits and Who Loses from the Changed Rules for Defining Parliamentary Constituencies?”, The Political Quarterly, Yıl: 2017, Cilt: 88, Sayı: 2, (s. 211-220).
• KABOĞLU, İbrahim Ö., Anayasa Hukuku Dersleri (Genel Esaslar), 14. Baskı, Legal Yayıncılık, İstanbul, 2019.
• LADEWIG, Jeffrey W / JASINSKI Mathew P, “On the Causes and Consequences of and Remedies for Interstate Malapportionment of the U.S. House of Representatives” Perspectives on Politics, Yıl: 2008: Cilt: 6, Sayı: 1, (s. 89-107).
• LIJPHART, Arend, “Reforming the House: Three Moderately Radical Prposalss”, PS: Political Science and Politics, Yıl: 1998, Cilt: 31, Sayı: 1, 1998, (s. 10-13).
• MARGARITONDO, Giorgio, “Size of National Assemblies: The Classic Derivation of the Cube-Root Law is Conceptually Flawed” Frontiers in Physics, Yıl: 2021, (s.1-4).
• NİŞANCI, Şükrü / ÖZDEMİR, Abdulkadir, “Dünyada Uygulanan Seçim Sistemleri Işığında Türkiye için Alternatif Seçim Önerileri”, Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, Yıl: 2017, Cilt: 21, Sayı: 2, (s. 723-745).
• NORTON, Philip, “The Individual Member in the British House od Commons: Facing both Ways and Marching Forward”, The Journal of Legislative Studies, Yıl: 1999, Cilt: 5, Sayı: 3-4, (s. 53-74).
• NUFUSU.COM, Türkiye Nüfusu, https://www.nufusu.com/, (erişim tarihi: 14.01.2021)
• OECD, OECD accession candidades, https://www.oecd.org/about/members-and-partners/ (erişim tarihi: 15.02.2021).
• OECD, Government at a Glance Contextual Factors, http://www.oecd.org/gov/government-at-a-glance-2019-contextual-factors.pdf, (erişim tarihi: 24.01.2021),
• OLGUN, Kenan, “Türkiye’de Cumhuriyetin İlanından 1950’ye Genel Seçim Uygulamaları”, Atatürk Araştırma Merkezi Dergisi, Yıl: 2011, Cilt: 27, Sayı: 79, (s. 1-36).
• ÖZBUDUN, Ergun, “Seçim Sistemleri ve Türkiye”, Ankara Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, Yıl: 1995, Cilt: 44, Sayı: 1 (s. 521-539).
• PARLIAMENT OF THE CZECH REPUBLIC CHAMBER OF DEPUTIES, Constitution of the Czech Republic, https://www.psp.cz/en/docs/laws/1993/1.html (erişim tarihi: 25.01.2021).
• RIIGI TEATAJA, The Constitution of the Republic of Estonia, RiigiTeataja, https://www.riigiteataja.ee/en/eli/521052015001/consolide (erişim tarihi: 25.01.2021).
• SENADO DE ESPANA, Spanish Constitution, https://www.senado.es/web/conocersenado/normas/constitucion/detalleconstitucioncompleta/index.html?lang=en (erişim tarihi: 21.01.2021).
• TAAGEPERA, Rein, , “The Size of National Assemblies”, Social Science Research, Yıl; 1972, Cilt: 1, Sayı: 4, (s. 385-401).
• TEZİÇ, Erdoğan., Anayasa Hukuku, 23. Bası, Beta Basım Yayım Dağıtım, İstanbul, 2019.
• TÜRKİYE CUMHURİYETİ ANAYASA MAHKEMESİ (AYM), 1876 Kânûn-i Esâsî, https://www.anayasa.gov.tr/tr/mevzuat/onceki-anayasalar/1876-k%C3%A2n%C3%BBn-i-es%C3%A2s%C3%AE/. (erişim tarihi: 25.01.2021).
• TÜRKİYE CUMHURİYETİ ANAYASA MAHKEMESİ (AYM), 1961 Anayasası, https://www.anayasa.gov.tr/tr/mevzuat/onceki-anayasalar/1961-anayasasi/ (erişim tarihi: 25.01.2021).TÜRKİYE BÜYÜK MİLLET MECLİSİ (TBMM), Türkiye Cumhuriyeti Anayasası, https://www.tbmm.gov.tr/anayasa.htm. (erişim tarihi: 14.02.2021).
• TÜRKİYE İSTATİSTİK KURUMU (TÜİK), Adrese Dayalı Nüfus Kayıt Sistemi Sonuçları”, https://data.tuik.gov.tr/Bulten/Index?p=Adrese-Dayali-Nufus-Kayit-Sistemi-Sonuclari-2017-27587. (erişim tarihi: 08.02.2021).
• YSK, 24. Dönem Milletvekili Genel Seçimi, İllerin Çıkaracağı Milletvekili Sayıları, https://www.ysk.gov.tr/tr/12-haziran-2011-xxiv-donem-milletvekili-genel-secimi/4929, (erişim tarihi: 18.02.2021).
• YÜKSEK SEÇİM KURULU, Seçim Çevreleri, https://www.ysk.gov.tr/doc/karar/dosya/77539/2018-263.pdf, (erişim tarihi: 06.02.2021).