Dünyadan ve Türkiye’den Örneklerle Sağlık Hizmetlerinde Yalın Yönetim

Yıl 2016, Cilt: 19 Sayı: 4, 465 - 479, 29.12.2016

Neslihan Şimşek Ilkım , Neslihan Derin

Öz

Dünyada ve Türkiye’de sağlık hizmetleri sunumu birçok karmaşık problemle karşı karşıyadır. Bu problemlerin çözümünde yalın sağlık hizmetleri uygulamaları bir çözüm olabilmektedir. Tarihsel açıdan bakıldığında yalın sağlık hizmetleri ilk olarak 2000’li yılların başında İngiltere’de ve ABD’de uygulanmış ve geçen sürede çeşitli başarılar elde edilmiştir. Türkiye’de ise yeni yeni uygulamaları görülmektedir. Bunlardan e-reçete, bilgisayar üstünden tetkik isteme ve kâğıt ortamından vazgeçme, elektronik hasta dosyası, randevu sistemi gibi uygulamalar makro düzeydeki yalın yönetim uygulamalarıdır. Mikro düzeydeki uygulamalar ise oldukça sınırlı ve daha çok özel hastanelerde uygulanmaktadır. Çalışmanın amacı; sağlık hizmetlerinde kullanılabilecek yalın tekniklerin analiz edilmesi ve dünya çapındaki öncü yalın sağlık uygulayıcılarının faaliyetlerinin ve Türkiye’deki bazı uygulamaların örneklerle açıklanmasıdır.

Anahtar Kelimeler

Yalın Yönetim, Sağlık Hizmetleri, Sürekli İyileştirme

Kaynakça

• 1. Ahlstrom J. (2007) Using the 5s Lean Tool For Health Care. http://s3.amazonaws.com/rdcms-himss/files/production/public/HIMSSorg/Cont ent/files/MEPI/5S_ImpactArticle.pdf Erişim Tarihi: 10.12.2015. 2. Aslan D. ve Demir S. (2005) Laboratuvar Tıbbında Altı-Sigma Kalite Yönetimi. Türk Biyokimya Dergisi 30(4): 272-278. 3. Aytaç Z. (2009) Hastanelerde Yalın Yönetim Sistemleri. İstanbul Teknik Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, İstanbul. 4. Ballard G., Decker D. and Mack J. (2008) Lean Construction in California Health Care. http://www.lean.org.tr/lean-construction-in-california-health-care/ Erişim Tarihi: 18.12.2015. 5. Bolton NHS Foundation Trust. (t.y.) http://www.boltonft.nhs.uk/about-us/trust-profile/ Erişim Tarihi: 10.12.2015. 6. Buesa R. J. (2009) Adapting Lean to Histology Laboratories. Annals of Diagnostic Pathology 13(5): 322–333. 7. Buggy J. M. and Nelson J. (2002) Applying Lean Production in Healthcare Facilities. Implications 6(5): 1-5. 8. Buhara Hastanesi. (t.y.) http://www.buharahastanesi.com.tr/kurumsal.php Erişim Tarihi: 15.12.2015. 9. Business Improvement (t.y.) http://www.business-improvement.eu/lean/lean_ manufacturing_eng.php Erişim Tarihi: 18.12.2015. 10. Can A. ve İbicioğlu H. (2008) Yönetim ve Yöneticilik Yönünden Üniversite Hastanelerinin Değerlendirilmesi. Süleyman Demirel Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi 13(3): 253-275. 11. Cima R. R, Brown M., Hebl J., Moore R., Rogers J., Kollengode A., Amstutz G., Aweisbrod C., Narr B. and Deschamps C. (2011) Use of Lean and Six Sigma Methodology to Improve Operating Room Efficiency in a High-Volume Tertiary-Care Academic Medical Center. American College of Surgeons 213(1): 83-92. 12. Cooke D. J. (2007) Leading the Way to Lean. Business Finance 13(5): 13-16. 13. D’andreamatteo A., Ianni L., Lega F. and Sargiacomo M. (2015) Lean in Healthcare: A Comprehensive Review. Health Policy 119(9): 1197–1209. 14. De Souza L. B. (2009) Trends and Approaches in Lean Healthcare. Leadership in Health Services 22(2):121-139. 15. Derin N. (2008) Çalışanların Algılamalarına Göre Yalın Yönetimin İç İmaja Etkisi: Türkiye’deki Özel Hastanelerde Bir Araştırma. İnönü Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yayınlanmamış Doktora Tezi, Malatya. 16. Dickson E. W., Anguelov Z., Vetterick D., Eller A. and Singh S. (2009) Use of Lean in the Emergency Department: A Case Series of 4 Hospitals. Annals of Emergency Medicine 54(4): 504-510. 17. Dickson E. W., Singh S., Cheung D. S., Wyatt C. C. and Nugent A. S. (2009) Application of Lean Manufacturing Techniques in the Emergency Department. The Journal of Emergency Medicine 37(2): 177–182. 18. Digioia III A. M., Greenhouse P. K., Chermak T. and Hayden M. A. (2015) A Case for İntegrating the Patient and Family Centered Care Methodology and Practice in Lean Healthcare Organizations. Healthcare 3(4): 225–230. 19. Dobrzykowski D. D., McFadden K. L. and Vonderembse M. A. (2016) Examining Pathways to Safety and Financial Performance in Hospitals: A Study of Lean in Professional Service Operations. Journal of Operations Management 42: 39-51. 20. Doğan N. Ö. (2011) Sağlık Sektöründe Etkinliğin İyileştirilmesi: Bir Yalın Üretim Uygulaması. Erciyes Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Kayseri. 21. Efe Ö. F. (2011) Yalın Hizmet/Değer Akısı Haritalama: Bir Acil Serviste Uygulanabilirliği. Selçuk Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Konya. 22. Efe Ö. F. ve Engin O. (2012) Yalın Hizmet-Değer Akış Haritalama ve Bir Acil Serviste Uygulama. Verimlilik Dergisi (4): 79-107. 23. Emilliani M. L. (1998) Continous Personal Improvement. Journal of Workplace Learning 10(1): 29–38. 24. Erkek S. (2008) Yalın Üretim Anlayışı. Konya Ticaret Odası Etüt Araştırma Servisi, Araştırma Raporu (36):1-12. 25. Farris D. (2009) Leading the Way with Lean. http://www.averadvantage.org/app/files/public/5658/pdf-mckennan-leading-the-way-with-lean-update.pdf Erişim Tarihi: 10.12.2015. 26. Fillingham D. (2007) Can Lean Save Lives? Leadership in Health Services 20(4): 231-241. 27. George M. L. (2003) Lean Six Sigma For Service. Mcgraw-Hill, USA. 28. Gerger A. ve Demir B. (2010) Otomotiv Servis Hizmetlerinde Yalın Altı Sigma Kullanımı ile Servis Müşteri Memnuniyet Oranının Arttırılmasına Yönelik Bir Örnek. Taşıt Teknolojileri Elektronik Dergisi 2(1): 33-47. 29. Graban M. (2011) Yalın Hastane. Çeviri: Pınar Şengözer, Optimist Yayınları, İstanbul. 30. Graig L. and Perosino K. (2011) Applying Lean to Improve the Patient Visit Process at Three Federally Qualified Health Centers. Altarum Institute. 31. Güleryüz D. (2012) Yalın Yönetim Sistemlerinin Hastanelere Uyarlanabilirliği ve Bir Hastane Uygulaması. Sakarya Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Sakarya. 32. Hawthorne III H. C. and Masterson D. J. (2013) Lean Events at Columbus Regional Healthcare System and Sampson Regional Medical Center. NC Medical Journal 74(2): 134-135. 33. Hicks C., McGovern T., Prior G. and Smith I. (2015) Applying Lean Principles to the Design of Healthcare Facilities. International Journal of Production Economics 170: 677–686. 34. Hines P. and Rich N. (1997) The Seven Value Stream Mapping Tools. International Journal of Operations & Production Management 17(1): 46-64. 35. Ho S. K. and Cicmil S. (1996) Japanese 5-S Practice. The TQM Magazine 8(1): 5–53. 36. İpbüken Y. (2006) Tekstilin Umudu Toyota Yönetimi. Radikal Gazetesi 24.03.2006. 37. Kim C. S., Spahlinger D. A., Kin J. M. and Billi J. E. (2006) Lean Health Care: What Can Hospitals Learn from a World-Class Automaker? Journal of Hospital Medicine 1(3): 191-199. 38. Kuriger G. W., Wan H., Mirehei S. M., Tamma S. and Chen F. (2010) A Web-Based Lean Simulation Game for Office Operations: Training the Other Side of a Lean Enterprise. Simulation & Gaming 41(4): 487-510. 39. Yalın Enstitü. (t.y.) https://lean.org.tr/bolu-yalin-hastane-uygulamalari-sempozyumu/ Erişim Tarihi: 15.12.2015. 40. Lowe F. R. (2013) Lean Healthcare: Controlling Cost through Better Care. Medical Industry Leadership Institute, Working Paper Series. 41. Maarof M. G. and Mahmud F. (2016) A Review of Contributing Factors and Challenges in Implementing Kaizen in Small and Medium Enterprises. Procedia Economics and Finance 35: 522-531. 42. Mannon M. (2014) Lean Healthcare and Quality Management: The Experience of Thedacare. Quality Management Journal 21(1): 7-10. 43. Mayo Clinic. (t.y.) http://www.mayoclinic.org/about-mayo-clinic Erişim Tarihi: 10.12.2015. 44. McFadden K. L., Lee J. Y. and Gowen III C. (2015) Factors in the Path From Lean to Patient Safety: Six Sigma, Goal Specificity and Responsiveness Capability. Quality Management Journal 22(4): 37-53. 45. Miller D. (2005) Innovation Series: Going Lean in Health Care. Institute for Healthcare Improvement, Cambridge, MA. 46. Miller R. (2015) Utilizing Lean Tools to Improve Value and Reduce Outpatient Wait Times in an Indian Hospital Operations Management, Leadership in Health Services 28(1): 57-69. 47. Milliyet Gazetesi (t.y.) http://www.milliyet.com.tr/medical-park-yalin-hastane-uygulamasini-samsun-yerelhaber-184638/ Erişim Tarihi: 12.12.2015. 48. Nauhria Y., Late W. and Pandey S. (2009) ERP Enabled Lean Six Sigma: A Holistic Approach for Competitive Manufacturing. Global Journal of Flexible Systems Management 10(3): 35-43. 49. Nayar P., Ojha D., Fetrick A. and Nguyen A. T. (2016) Applying Lean Six Sigma to Improve Medication Management. International Journal of Health Care Quality Assurance 29(1): 16-23. 50. Odacıoğlu Y. (2003) Müşteri İlişkileri Yönetimi. Sistem Yayıncılık, İstanbul. 51. Öndaş A. (2004) Hedef Maliyetleme ve Yalın Yönetim İçerisindeki Rolü. Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi 3(7): 76-86. 52. Özdemir D. (2013) Hastane Süreçlerinin Yalın Yöntemler ile İyileştirilmesi. Uludağ Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Bursa. 53. Özel Medicabil Hastanesi (t.y.) http://www.medikabil.com/yalinHastaneSayfasi.aspx Erişim Tarihi: 10.12.2015. 54. Özen İ. (2015) Yalın Düşünce Uygulaması: Hastanelerde Değer Katmayan Faaliyetlerin Ortadan Kaldırılması. Marmara Üniversitesi Öneri Dergisi 11(44): 205-219. 55. Özmez D. (2006) Bir Üretim Organizasyonu Olarak Yalın Üretim Sistemi. Uludağ Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Bursa. 56. Park Nicollet (t.y.) http://www.parknicollet.com/About Erişim Tarihi: 15.12.2015. 57. Patel S. (2012) The Evolution of Lean Thinking in the NHS. https://uk.atos.net/content/dam/uk/documents/your-business/atos-whitepaper-the-evolution-of-lean-thinking-in-the-nhs.pdf Erişim Tarihi: 10.12.2015. 58. Poppedieck M. (2001) Lean Programing. http://www.drdobbs.com/lean-programming/184414734 Erişim Tarihi: 10.12.2015. 59. Radnor Z. J., Holweg M. and Waring J. (2012) Lean in Healthcare: The Unfilled Promise? Social Science & Medicine 74(3): 364-71. 60. Shannon P. W., Krumwiede K. R. and Street J. N. (2010) Using Simulation to Explore Lean Manufacturing Implementation Strategies. Journal of Management Education 34(2): 280-302. 61. Simon R. W. and Canacarı E. G. (2012) A Practical Guide to Applying Lean Tools and Management Principles to Health Care Improvement Projects. Aorn Journal 95(1): 85-103. 62. Singh J. and Singh H. (2009) Kaizen Philosophy: A Review of Literature. The Icfai University Journal of Operations Management 8(2): 51-72. 63. Sivaslı E. (2006) İşletme Süreçlerinde Yalın Tekniklerin Kullanılması Üzerine Bir Araştırma, Dokuz Eylül Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, İzmir. 64. Sutter Health. (t.y.) http://www.sutterhealth.org/about/construction.html Erişim Tarihi: 10.12.2015. 65. Şimşir İ., Bağış M., Kurutkan M. N. ve Barış O. (2013) Sağlık Hizmetlerinde İsraf Yönetimi. IV. Sağlıkta Kalite ve Performans Kongresi Sözel Bildiriler Kitabı, 1:21-38. 66. Taşçı M. E. (2010) Kalite Geliştirmede Kullanılan Yalın Üretim Tekniklerinin Karşılaştırılması. Yıldız Teknik Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, İstanbul. 67. ThedaCare. (t.y.) https://www.thedacare.org/about-us/Our-History.aspx Erişim Tarihi: 15.12.2015. 68. Toussaint J. S. and Berry L. L. (2013) Leadership Lessons from Lean. Trustee 66(10): 21-24. 69. Toussaint J. S. and Berry L. L. (2013) The Promise of Lean in Health Care. Mayo Clinic Proceedings 88(1): 74-82. 70. Veža I., Gjeldum N. and Celent L. (2011) Lean Manufacturing Implementation Problems in Beverage Production Systems. International Journal of Industrial Engineering And Management 2(1): 21-26. 71. Virginia Mason Medical Center. (t.y.) https://www.virginiamason.org/AboutVirginiaMason Erişim Tarihi: 12.12.2015. 72. Waldhausen J. H. T., Avansino J. R., Libby A. and Sawin R. S. (2010) Application of Lean Methods Improves Surgical Clinic Experience. Journal of Pediatric Surgery 45(7):1420–1425. 73. Waring J. J. and Bishop S. (2010) Lean Healthcare: Rhetoric, Ritual and Resistance. Social Science & Medicine 71(7): 1332-1340. 74. Warnecke H. J. and Hüser H. (1995) Lean Production. Proceedings of the 12 International Conference on Production Research 41(13): 37-43. 75. Yamak O. (2015) Kalite Odaklı Mükemmellik. Nobel Yayıncılık, Ankara. 76. Yang M. G., Hong P. and Modi S. B. (2011) Impact of Lean Manufacturing and Environmental Management on Business Performance: An Empirical Study of Manufacturing Firms. International Journal of Production Economics 129(2): 251-261. 77. Yüksel H. (2012) Hizmet İşletmelerinde Altı Sigma Uygulamaları: Literatür Araştırması. Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi 27: 327-338.