Sağlık Kurumlarına Yapılan Geri Ödeme Yöntemleri: Teşhis İlişkili Gruplar

Yıl 2017, Cilt: 20 Sayı: 1, 1 - 21, 31.03.2017

İzzet Aydemir İsmail Ağırbaş

Öz

Sağlık hizmet sunucularına yapılan geri ödeme yöntemleri, sağlık hizmetleri sunumunun hacmi ve kalitesi üzerinde önemli bir etkiye sahiptir. Ödeme yöntemlerinin türü ve niteliği, hizmet sunucuları için güçlü özendirici olabileceği gibi daha iyi ve sürdürülebilir bir bakım hizmeti ve harcama kontrollerinin de temel nedeni olarak görülmektedir. Kaynakların daha efektif kullanımı ve hizmet sunum maliyetlerinin ödeyici kurumlar ile hizmet sunucuları arasında paylaşımı gerekliliği, Teşhis İlişkili Gruplar gibi ödeme modellerinin hastane faaliyetlerinin ölçülmesi ve geri ödeme yöntemi türü olarak kullanılmasını yaygınlaştırmıştır. Bu itibarla çalışmada, hastanelere yapılan kurumsal ödeme mekanizmaları genel hatlarıyla açıklanmıştır. Çalışmada özellikle Teşhis İlişkili Gruplar’ın oluş şekline ve Teşhis İlişkili Gruplar’a dayalı ödeme yöntemi hakkında ayrıntılı bilgilere yer verilmiştir. Çalışmanın sonunda Türkiye’de farklı coğrafyada faaliyette bulunan iki eğitim ve araştırma hastanesinin bağıl değerleri ve vaka karma indeksleri hesaplanarak, hastanelerin vaka komplekslikleri ve kaynak gereksinimlerinin göreli karşılaştırması yapılmıştır. Çalışma bulguları, ödeyici kurumların finansal kaynak dağıtımını Teşhis İlişkili Gruplar’a göre yapmalarının, sağlık kurumlarının hizmet sunumuna ilişkin oluşabilecek mali mağduriyetlerin önüne geçilebileceğini göstermesi bakımından önem taşımaktadır.

Anahtar Kelimeler

Bağıl değer, geri ödeme yöntemleri, hizmet sunucuları, Teşhis İlişkili Gruplar, vaka karma indeksi

Kaynakça

• 1. Ağırbaş İ. (2014) TİG Maliyet Çalışmaları. 2. Ulusal TİG Sempozyumu, http://tig.saglik.gov.tr/belge/1-38688/2ulusal-tig-sempozyumu-gerceklestirildi-30-eylul-2014-a-.html, Erişim Tarihi: 14.05.2016. 2. Akdağ R. (2012) Türkiye Sağlıkta Dönüşüm Programı Değerlendirme Raporu (2003-2011). Herkes için Sağlık. Ankara. 3. Aktulay G. (2009) Sağlık Bakımı Yönetiminde Vaka Karması ve Tanı İlişkili Gruplar (Diagnosis Related Groups - DRG) Yöntemi. Makro Bakış 9: 6-18. 4. Akyürek Ç. E. (2012) Sağlıkta Bir Geri Ödeme Yöntemi Olarak Global Bütçe ve Türkiye. Sosyal Güvenlik Dergisi 2(2): 124-153. 5. Aral A. (2014) Sağlıkta Yeni Dönem DRG (TİG) Teşhis İlişkili Gruplar. Bizim Akademi Yayınları, Ankara. 6. Ayanoğlu Y. ve Beylik U. (2014) Sağlık İşletmelerinde Geri Ödeme Modeli Olarak DRG: Kavramlar, Metodolojiler, Ülke Deneyimleri ve Karşılaştırmaları. Gazi Kitabevi, Ankara. 7. Barnum H., Kutzin J., and Saxenlan H. (1995) Incentives and Providers Payment Methods. International Journal of Health Planning and Management 10(1): 23-45. 8. Boachie M. K. (2014) Healthcare Provider-Payment Mechanisms: A Review of Literature. Journal of Behavioral Economics, Finance, Entrepreneurship, Accounting and Transport 2(2): 41-46. 9. Busse R., Geisler A., Quentin W., and Wileym M. (2011) Diagnoses-Related Groups in Europe. WHO-Euro DRG-7, Framework Programme, The McGraw Hill Companies Open University Press, USA. 10. Casto A. B. and Layman E. (2006) Principles of Healthcare Reimbursement. American Health Information Management Association, http://www.ahima.org/, Erişim Tarihi: 07.05.2016. 11. Chawla M., Windak A., Berman P. and Kulis M. (1997) Paying the Doctors: Review of Different Methods. Harvard School of Public Health, Data far Decision Making Project, Boston, USA. 12. Çelik Y. (2011) Sağlık Ekonomisi. Siyasal Kitapevi, Ankara. 13. Demir M. (2009) Global Bütçe. http://www.medimagazin.com.tr/authors/mehmet-demir/tr-global-butce-72-63-2109.html, Erişim Tarihi: 07.05.2016. 14. Demir M. (2014) Sağlıkta Ödeme Modellerinin Geleceği, Sağlık Politikaları ve Ödeme TİG’deki Son Gelişmeler. http://docplayer.biz.tr/3539575-Saglikta-odeme-modellerinin-gelecegi.html, Erişim Tarihi: 10.05.2016. 15. Hacettepe Üniversitesi. (2006) Sağlık Hizmetleri Finansman Yapısının Güçlendirilmesi ve Yeniden Yapılandırılması İçin Altyapı Geliştirilmesi Projesi Rapor (D.B.7.1): Ulusal DRG’ye Dayalı Ödeme ve Hastane Bütçeleme Modellerine Geçiş Planlaması. 16. Karacaoğlan N. (2009) Sağlık Hizmet Sunucularına Ödeme Modelleri ve Sorunlar. Sağlık Düşüncesi ve Tıp Kültürü Dergisi 12: 16-21. 17. Kaya N. (2008) Sağlık Yöneticilerinin Sağlık Hizmetleri Finansmanına ve Sunumuna Yönelik Görüşlerinin Değerlendirilmesi. Başkent Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, Ankara. 18. Köktaş A. M. (2014) Sağlık Ekonomisi. 657 Yayınevi, Ankara. 19. Köse İ. ve Zakaryan F. (2011) Özel Sağlık Sigortacılığında TİG Vaka Çalışması. Sağlık Düşüncesi ve Tıp Kültürü Dergisi, http://www.sdplatform.com/, Erişim tarihi: 11.05.2016. 20. Langenbrunner J. C., Cashin C., and O’Dougherty S. (2009) Designing and Implementing Health Care Provider Payment Systems: How-To Manuals. The International Bank for Reconstruction and Development, Washington DC. 21. Narmanlı M., Ertong G., Dikici A., Soysal E., Tümay A. ve Güngör M. K. (2012) Ulusal Teşhis İlişkili Gruplar Sistemine Geçiş İçin Yol Haritası. IX. Ulusal Tıp Bilişimi Kongresi, ss. 29-38, Ankara. 22. Normand D. and Weber A. (2009) Social Health Insurance a Guidebook for Planning. Second Edition, Germany. 23. OECD (2015) Fiscal Sustainability of Health System: Bridging Health and Finance Perspective. OECD publishing, Paris, http://www.keepeek.com/, Erişim Tarihi: 03.05.2016. 24. Özkan O. ve Ağırbaş İ. (2015) Sağlık Hizmetlerinde Geri Ödeme Modelleri: Teşhis İlişkili Gruplar ve Vaka Karması. Ankara Üniversitesi Tıp Fakültesi Mecmuası, 69(1): 21-27. 25. Sağlık Bakanlığı (2011) TİG Uygulama Rehberi. Performans ve Kalite Geliştirme Daire Başkanlığı. Ankara. 26. Sağlık Bakanlığı (2013) Teşhis İlişkili Gruplar İleri Klinik Kodlama Standartları. Sağlık Hizmetleri Genel Müdürlüğü, Ankara. 27. Sağlık Bakanlığı (2014) Teşhis İlişkili Gruplar Bilgilendirme Rehberi. Sağlık Hizmetleri Genel Müdürlüğü, Ankara. 28. SGK (2014) Sosyal Güvenlik Kurumu DRG/TİG Çalışmaları. http://www.sasder.org/sunumlar/ulusal-kongre3/SGK-Tig-Calismalari_HSavas.pdf, Erişim Tarihi: 10.05.2016. 29. Sutherland J. M. (2011) Hospital Payment Mechanisms: An Overview and Options for Canada. CHSRF Series on Cost Drivers and Health System Efficiency: Paper 4. www.chsrf.ca, Erişim Tarihi: 22.06.2016. 30. Tengilimoğlu D., Işık O. ve Akbolat M. (2012) Sağlık İşletmeleri Yönetimi. Nobel Akademik Yayıncılık, 5. Basım, Ankara. 31. Tatar M. (2012) Tanıya Dayalı Gruplar ve Sağlık Hizmeti Kaynak Grupları. Makro Bakış, http://www.pitstop.com.tr/taniya-dayali-gruplar-ve-saglik-hizmeti-kaynak-gruplari/, Erişim Tarihi: 11.05.2016. 32. Top M. ve Tarcan M. (2007) Hastane Sektöründe Kaynak Akışı: Hastane Ödeme Yöntemleri (Mekanizmaları). Gazi Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi 9(1): 169-189. 33. Waters H. and Hussey P. (2004) Pricing Health Services for Purchasers: A Review of Methods and Experiences. The International Bank for Reconstruction and Development/The World Bank 1818 H Street, NW, Washington.