Sağlık Sektöründe Çift Kariyerli Eşler: Hemşire Çiftlerle Nitel Bir Çalışma

Yıl 2018, Cilt: 21 Sayı: 3, 461 - 472, 28.09.2018

Emine Şener , Mustafa Kocaoğlu , Hülya Baybek , Arzu Kıvrak

Öz

Çalışma hayatına kadının etkin katılımı ile gündeme gelen çift kariyerli eşler, yapısı gereği sorunlu bir aile yaşantısını da beraberinde getirmektedir. Literatürde farklı şekillerde tanımlanan çift kariyerli eşler bu çalışmada; farklı ya da aynı kurumda çalışan ve kariyer seçimleri birbirine benzeyen çiftler olarak ele alınmıştır. 2007 yılından beri Türkiye gündeminde olan “erkek hemşire” olgusu bu çalışmada çift kariyerli eşler bağlamında analiz edilecektir. Her geçen gün sayıları artan erkek hemşirelerin meslektaşları ile yaptıkları evlilikler sonucu ortaya çıkan durumu çift kariyerli eşler bağlamında değerlendiren araştırmanın örneklemini araştırmacılar tarafından kariyer yönetimi amaçlı boylamsal olarak (2008-2017 yılları arasında) takip edilen hemşirelik bölümü öğrencisi iken evlenme kararı alan ve mezuniyet sonrası evlenen çiftler oluşturmaktadır. Araştırmaya dâhil olmayı kabul eden toplam 16 çifte ait veriler Haziran 2017 tarihinde yarı yapılandırılmış ve tamamı açık uçlu 16 sorudan oluşan bir form ile toplanmıştır. Gerek katılımcıların her birinin farklı şehirde olması gerekse çalışma koşullarından dolayı veriler elektronik olarak toplanmıştır. Araştırmadan elde edilen nitel veriler içerik analizi ve betimsel analiz kullanılarak yorumlanmıştır. Metinlerin analizi sonucu eşler; kariyer ortaklıklarından dolayı, çocuklarını daha sağlıklı yetiştirdiklerini, aynı dili kullanabildiklerini, eş zamanlı nöbet tutup izinli olabildiklerini, eşine yardımı birlikte yaşamın sıradan bir hali olarak gördüklerini belirtmiştir. Bunun yanı sıra kariyer planlamasında erkekler eşleriyle kendileri eşit olarak algılarken kadınlar anneliğin ister istemez önceliği değiştirdiğini belirtmişlerdir. Çiftler, kurumda sosyal desteğin azlığını, ebeveyn ve kurum desteğinin olmadığı durumlarda çocuk bakımının ilişki üzerinde hasarlar oluşturduğunu, toplumun hala alışamadığını, ev içinde rollerin karıştığını belirterek aile ve toplumsal yaşama olumsuz yansımalarına dikkat çekmişlerdir. Bedensel ve zihinsel çaba gerektiren bir meslek olan hemşirelik mesleğini sürdüren eşlerin iş ve aile yaşantısında mesleğin özelliklerinden kaynaklı sorunlar yaşadığı ancak çiftlerin olumlu bir bakış açısına sahip olduğu tespit edilmiştir. Bu doğrultuda, kurumsal sosyal desteğin aile ve çocuk lehine bir çaba olacağı gerçektir.

Anahtar Kelimeler

Çift Kariyerli Eşler, İş-Yaşam dengesi, Kariyer Yönetimi, Hemşireler, Nitel Çalışma

Kaynakça

• 1. Akın A., Ulukök E. ve Arar T. (2017) İş-Yaşam Dengesi: Türkiye’de Yapılan Çalışmalara Yönelik Teorik Bir İnceleme. AKÜ İİBF Dergisi 19(1): 113-124. 2. Aytaç S. (2001) Çift Kariyerli Eşler ve Çalışma Yaşamındaki Yeri. Ezgi Kitapevi Yayınları, Bursa. 3. Demirel E. (2017) Çift Kariyerli Eşler (Aileler) Sorunu. İnsan Kaynakları Yönetiminde Güncel Yaklaşımlar. İçinde: Akdemir B. (Ed.). ss 67-90. Beta Basım Yayım Dağıtım. İstanbul. 4. Fujimoto T., Kotani S. and Suzuki R. (2008) Work–Family Conflict of Nurses in Japan. Journal of Clinical Nursing 17: 3286–3295. 5. Lagerström M., Josephson M., Arsalani N. and Fallahi-Khoshknab M. (2010) Striving for Balance Between Family and Work Demands Among Iranian Nurses. Nursing Science Quarterly 23(2): 166-172. 6. Medawar P. B. (2000) Genç Bilim Adamına Öğütler. TÜBİTAK Yayınları, Ankara. 7. Mert İ. S. ve Bekmezci M. (2016) İki Kariyerli Aile Çalışanlarında İş ve Yaşam Tatmini. Türk Sosyal Bilimler Araştırmaları Dergisi 1(1): 46-56. 8. Resmi Gazete (2007) Hemşirelik Kanununda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun. Kabul Tarihi: 25.04.2007. Yayım Tarihi: 02.05.2007, Sayı: 26510. 9. Seymen O. A. (2004) Geleneksel Kariyerden, Sınırsız ve Dinamik / Değişken Kariyere Geçiş: Nedenleri ve Sonuçları Üzerine Yazınsal Bir İnceleme. Uludağ Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi 23(1): 79-114. 10. Shree R. M. (2012) Work Life Balance & Job Stress of Critical Care Nurses in Private Hospitals at Coimbatore. International Journal of Organizational Behaviour & Management Perspectives 1(2): 79-85. 11. Tanaka S., Maruyama Y., Ooshima S. and Ito H. (2010) Working Condition of Nurses in Japan: Awareness of Work–Life Balance Among Nursing Personnel at A University Hospital. Journal of Clinical Nursing 20: 12–22. 12. TÜİK (2017). Uluslararası seçilmiş göstergeler. https://biruni.tuik.gov.tr/ 13. Yıldırım A. ve Şimşek H. (2005) Sosyal Bilimlerde Nitel Araştırma Yöntemleri. Güncelleştirilmiş Geliştirilmiş 5. Baskı, Seçkin Yayıncılık, Ankara.