Özel Hastanelerde Yenilikçilik ve Performans İlişkisinde Girişimciliğin Ara Değişken Etkisi

Yıl 2018, Cilt: 21 Sayı: 4, 655 - 673, 29.12.2018

Gülhan Kalmuk A. Zafer Acar

Öz

Sağlık sektöründe özel hastane yatırımlarının hızla artması ile birlikte üretim ve etkinliği arttırmak için sürekli çaba sarf etmek gerekmektedir. Küresel rekabet koşullarında hızla gelişmekte olan teknolojik alt yapılar ve hizmet süreçleri sağlık hizmet sunucularının başarıya ulaşmasında güçlüklerle karşılaşmalarına neden olmaktadır. Sağlık sektörünün şiddetlenen rekabet koşullarında rakiplerine karşı başarı sağlayabilmesi için sağlık sektörünün en önemli kaynağı olan hasta, hasta yakınları ve çalışan memnuniyetini ve hastane performansını arttırabilmesi yenilikçi ve girişimci davranması ile mümkün olabilecektir. İstanbul’da özel hastanelerde yenilikçilik ve hastane performansı arasındaki ilişkide girişimciliğin ara değişken rolünü belirlemektir. 2015 yılında İstanbul ilinde bulunan 181 özel hastaneden 75 hastaneye ulaşılmış ve toplam 322 üst ve orta düzey yöneticiye araştırma anketi elektronik posta ve yüz yüze anket uygulama yöntemi ile uygulanmıştır. Değişkenlere güvenilirlik analizi uygulanmış Cronbach alfa değeri (0,965) bulunmuştur. Yapılan korelasyon analizi sonucunda değişkenler arasında orta düzeyde pozitif yönlü bir ilişki bulunmuştur. Girişimciliğin ara değişken rolünü tespit etmek için uygulanan regresyon analizi sonucunda girişimcilik alt boyutları ile yenilikçilik alt boyutları arasında pozitif ve anlamlı bir ilişki bulunmuştur. Sonuç olarak çalışma özel hastanelerde yenilikçilik performans ilişkisinde girişimciliğin ara değişken rolü olduğunu kanıtlamıştır. Böylece sadece yenilik yaparak performansı artırma yerine yenilikçilik ile birlikte girişimcilik fikrini geliştirerek performansı daha fazla arttırabileceğimiz ortaya çıkmıştır. Sağlık hizmetlerinde emek ve teknoloji yoğun hizmet üretildiğinden, sürekli bilgi geliştirme ve yeniliğe ihtiyaç olduğundan dolayı yenilikçilik ile girişimciliğin birlikte uygulanması gerekmektedir. Bu amaçların yerine getirilebilmesi için sağlık kurumları çalışanlarını yenilikçi ve girişimci olmaya teşvik etmeli, çalışanların katılımını sağlamalı, hastalarına kaliteli hizmet üreterek müşteri memnuniyetini arttırmalı ve marka bağımlılığı yaratabilmelidir.

Anahtar Kelimeler

Yenilikçilik, Girişimcilik, Hastane Performansı

Kaynakça

• 1. Acar A. Z., Zehir C., Özgenel N. and Özşahin M. (2013) The Effects Of Customer And Entrepreneurial Orientations On İndividual Service Performance ın Banking Sector. Social and Behavioral Sciences 99: 526-535. 2. Akman G., Özkan C. and Eriş C. (2008) Analysis the Effects of Strategy Orientation and Firm Strategies on Firm Performance. Istanbul Commerce University Natural and Applied Sciences Journal 7(13): 93‐115. 3. Aksay K. ve Orhan F. (2013) Hastanelerde İnovasyon Sürecinin Risk Yönetimi Bağlamında Değerlendirilmesi: Bir Model Önerisi. Dicle Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi 2(3):10-23. 4. Aldemir B. ve Acar E. (2012) Küçük ve Orta Boy İnşaat Firmalarının Girişimcilik Yönelimi. 2. Proje ve Yapım Yönetimi Kongresi, 13-16 Eylül 2012, İzmir. 5. Alpkan L., Ergün E., Bulut Ç. ve Yılmaz C. (2005) Şirket Girişimciliğinin Şirket Performansına Etkileri. Doğuş Üniversitesi Dergisi 6(2): 175-189. 6. Altuntaş G. ve Dönmez D. (2010) Girişimcilik Yönelimi Ve Örgütsel Performans İlişkisi: Çanakkale Bölgesinde Faaliyet Gösteren Otel İşletmelerinde Bir Araştırma. Journal of the School of Business Administration 39(1): 50-74. 7. Amit R. H., Brigham K. and Markman G. D. (2000) Entrepreneurial Management as Strategy. Entrepreneurship as Strategy: Competing on The Entrepreneurial Edge. In: Meyer G. D. and Heppard K. A. (Eds) pp. 83-89. Sage, California. 8. Antoncic B. and Hisrich R. D. (2001) Intrapreneurship: Construct Refinement and Cross- Cultural Validation. Journal of Business Venturing 16(5): 495–527. 9. Barringer B. R. and Bluedorn A. C. (1999) The Relation Between Corporate Entrepreneurship and Strategic Management. Strategic Management Journal 20(5): 421-444. 10. Baron R. M. and Kenny D. A. (1986) The Moderator-Mediator Variable Distinction in Social Psychological Research: Conceptual, Strategic and Statistical Considerations. Journal of Personality and Social Psychology 51(6): 1173-1182. 11. Barsh J. (2007) Innovation Management: A Conversation with Gary Hamel and Lowell Bryan. The McKinseyQuarterly 3: 1-10. 12. Bulut Ç. (2007) Stratejik Oryantasyonlar ve Firma Performansı. Gebze Yüksek Teknoloji Enstitüsü, Doktora Tezi, Gebze. 13. Bulut Ç., Fis M. A., Aktan B. ve Yılmaz S. (2008) Kurumsal Girisimcilik: Kavramsal Yapı Üzerine Bir Tartısma. Journal of Yasar University 3(10): 1389-1416. 14. Chapman R. and Hyland P. (2004) Complexity and Learning Behaviors in Product Innovation. Technovation 24(7):553-561. 15. Cheveerug A. and Ussahawanitchakit P. (2008) Learning Orientation, Innovation Capability, and Organizational Performance in Thai Audit Firms: Moderating Effects of Organization Climate and Uncertainty Environment. Review of Business Research 8(2): 92-102. 16. Crossan M. M. and Apaydin M. (2010) A Multi-Dimensional Framework of Organizational Innovation: A Systematic Review of the Literature. Journal of Management Studies 47 (6): 1154-1191. 17. Covin J. G. and Slevin D. P. (1989) Strategic Management of Small Firms in Hostile and Benign Environments. Strategic Management Journal 10(1):75-87. 18. Covin J. G. and Covin T. (1990) Competitive Aggressiveness, Environmental Context, and Small Firm Performance. Entrepreneurship, Theory and Practice 14(4): 35-50. 19. Covin G. and Slevin D. P. (1991) A Conceptual Model of Entrepreneurship as Firm Behavior. Entrepreneurship Theory and Practice 16( 1): 7–24. 20. Çalışkan E. N. (2010) The Impact of Strategic Human Resource Management on Organizational Performance. Journal of Naval Science and Engineering 6(2): 100‐116. 21. Denison D. R. (2000) Organizational Culture: Can It Be a Key Lever for Driving Organizational Change: The Handbook of Organizational Culture. Wiley, London. 22. Drucker P. F. (1985) Entrepreneurial Strategies. California Managemen Review 27(2): 9-25. 23. Er P. H. (2013) Girişimcilik ve Yenilikçilik Kavramlarının İktisadi Düşüncedeki Yeri: Joseph A. Schumpeter. Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi 29 (75). 24. Eren M. Ş., Yücel R. ve Eren S. S. (2010) Firma Performansına Etkileri Kapsamında Çevresel Olumsuzluk, Pazar Dinamizmi, Müşteri Odaklılık Ve Yenilikçilik Arasındaki İlişkilerin İncelenmesi. Journal Of Yaşar University 18(5): 3102-3116. 25. Evangelista R. (2006) Innovation in the European Service Industries. Science and Public Policy 33(9): 653-668. 26. Evliyaoğlu F. ve Hemedoğlu E. (2012) Toplam Kalite Yönetimi Uygulamalarının Finansal Olmayan Performans Algısı Üzerindeki Etkileri. İşletme Araştırmaları Dergisi 4(3) 127-147. 27. Fiş A. M. ve Wasti S. A. (2009) Örgüt Kültürü ve Girişimcilik Yönelimi İlişkisi. ODTÜ Gelişme Dergisi 35 127-164 28. George B. P., Henthorne T. L. and Williams A. J. (2010) Determinants Of Satisfaction And Dissatisfaction Among Preventive And Curative Medical Tourists: A Comparative Analysis. International Journal of Behavioural and Healthcare Research 2(1): 1-19. 29. Grazıer K. L. and T Metzler B. (2006) Health Care Entrepreneurship: Financing Innovation. Journal of Health and Human Services Administration 28(4): 485-503. 30. Guth W. D. and Ginsberg A. (1990) Introduction: Corporate Entrepreneurship. Strategic Management Journal 11: 5–15. 31. Hagedoorn J. and Cloodt M. (2003) Measuring İnnovative Performance: Is There an Advantage in Using Multiple Indicators? Research Policy 32: 1365–1379. 32. Hair J. F., Anderson R. E., Tatham R. L. and Black W. C. (1998) Multivariate Data Analysis. 5th Edition, Prentice-Hall, New Jersey. 33. Hammer M. (2004) Deep Change. Harvard Business Review 82(4): 84-93. 34. Hoq Z and Ha N. C. (2009) Innovativeness: Its Antecedents and Impact on SME Business Performance. International Journal of Business and Management 4 (11): 100–110. 35. Hornsby J. S., Kuratko D. F. and Zahra S. A. (2002) Middle Managers’ Perception of the Internal Environment for Corporate Entrepreneurship: Assessing a Measurement Scale. Journal of Business Venturing 17: 253–273. 36. Hult G. T. M., Hurley R. F. and Knight G. A. (2004) Innovativeness: Its Antecedents and Impact on Business Performance. Industrial Marketing Management 33(5): 429- 438. 37. Hurley R. F. and Hult T. M. (1998) Innovation, Market Orientation and Organizational Learning: An Integration and Empirical Examination. Journal of Marketing 62: 42-54. 38. Jamrog J., Vickers M. and Bear D. (2006) Building and Sustaining a Culture That Supports Innovation. Human Resources Planning 29 (3): 9. 39. Köseoğlu M. A. (2005) Kitlerde Performans Ölçümü. Uzmanlık Tezi, Devlet Planlama Teşkilatı, Ankara. 40. Kwon M. and Cho Y. C. (2017) Investigating Effects of Entrepreneurial Orientation and Management on Performance: Public vs. Private Sector. Journal of Marketing Thought 4(2):12 -24. 41. Kreiser P. M., Marino L. D. and Weaver K. M. (2002) Assessing The Psychometric Properties Of The Entrepreneurial Orientation Scale: A Multi-Country Analysis. Entrepreneurship Theory and Practice 26(4): 71-93. 42. Littunena H. and Rissanen S. (2015) Information Sources and Innovation-linked Networking: Relations to Health and Social Service Enterprises’ Performance in Finland. Innovation and Development 5(1): 93–111. 43. Lumpkin G. T. and Dess G. G. (2001) Linking Two Dimensions of Entrepreneurial Orientation to Firm Performance: the Moderating Role of Environment and Industry Life Cycle. Journal of Business Venturing 16: 429–451. 44. Lumpkin G. T. and Dess G. G. (1996) Clarifying The Entrepreneurial Orientation Construct And Linking It To Performance. Academy of Management Review 21(1): 135–172. 45. Miller D. (1983) The Correlates of Entrepreneurship in Tree Types of Firms. Management Science 29(7): 770-791. 46. Neely A. and Hii J. (1998) Innovation and Business Performance: Aliterature Review. Cambridge University Press, London. 47. Nunnally J. C. (1978) Psychometric Theory. 2nd Edition, McGraw Hill, New York. 48. Nunnally J. C. and Bernstein I. H. (1994) Psychometric Theory. 3rd Edition, McGraw- Hill, New York. 49. Ratten V. (2012) A Theoretical Framework of Entrepreneurship and Innovation in Healthcare Organizations. International Journal for Social Entrepreneurship and Innovation 1(3): 223-238. 50. Schumpeter J. A. (1936) The Theory of Economic Development. 2. Baskı, Harvard University Press, Cambridge. 51. Songur H. M. (1995) Mahalli İdarelerde Performans Ölçümü. Mahalli İdareler Genel Müdürlüğü Yayınları, Ankara. 52. Stetz P. E., Howell R., Stewart A., Blair J. D. and Fottler M. D. (2000) Multidimensionality Of Entrepreneurial Firm-Level Processes: Do The Dimensions Covary? Frontiers of Entrepreneurship Research, Wellesley. 53. Venkatraman N. (1989) Strategic Orientation of Business Enterprises: The Construct, Dimensionality, and Measurement. Management Science 35(8): 942-962. 54. Yavuz Ç. (2010) İşletmelerde İnovasyon-Performans İlişkisinin İncelenmesine Dönük Bir Çalışma. Girişimcilik ve Kalkınma Dergisi 5(2): 143-173. 55. Yılmaz C., Alpkan L. and Ergun E. (2005) Cultural Determinants Of Customer- And Learning-Oriented Value Systems And Their Joint Effects On Firm Performance. Journal of Business Research 58: 1340– 1352. 56. Wang C. L. and Ahmed P. K. (2004) The Development and Validation of The OrganisationalInnovativeness Construct Using Confirmatory Factor Analysis European Journal of Innovation Management 7(4): 303-313. 57. Williams E. E. and Thompson J. R. (1998) Entrepreneurship and Productivity. University Press of America, USA. 58. Zaltman G., Duncan R. and Holbek J. (1973) Innovations and Organisations. John Wiley & Sons, New York. 59. Zehir C. ve Özşahin M. (2006) Stratejik Karar Verme Hızını Etkileyen Örgütsel, Çevresel Faktörler ve Firma Performansı İlişkisi: İmalat Sektöründe Bir Saha Çalışması. Gazi Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi 9(1): 137–157. 60. Zuckerman H. S. and Dowling W. L. (1997) The Managerial Role. Essentials Of Health Care Management. In: Shortell S. M. and Kaluzny A. D. Eds. pp. 34–62. Delmar Publishers, Albany. 61. www.istanbulsaglik.gov.tr