TÜRKİYE’DE SAĞLIK ÇALIŞANLARINA YÖNELİK ŞİDDET: ANKARA İLİNDE ARAŞTIRMA

Yıl 2019, Cilt: 22 Sayı: 1, 135 - 156, 14.03.2019

Mustafa Said Yıldız

Öz

Bu çalışma, Türkiye’de şiddete maruz kalan sağlık çalışanlarının şiddetin nedenleri ve önleme yolları üzerine düşüncelerinin ve şiddete maruz kalma düzeyini belirleyen faktörlerin araştırılmasına odaklanmıştır. Ankara’da birer kamu, özel ve üniversite hastanesi ile bir 112 istasyonunda görev yapmakta olan sağlık çalışanlarına gönderilen 600 anket formundan 429’u (%71,5) tam olarak cevaplandırılmıştır. Yaşı 30’dan az bulunanların diğer yaş gruplarından daha az şiddete maruz kaldığı; öğrenim durumları arasında ise şiddete maruz kalma bakımından farklılık bulunmadığı görülmüştür. Acil, dâhili ve cerrahi servislerin yoğun bakım, ameliyathane, radyoloji ve laboratuvarlar bölümlerinden daha fazla şiddete maruz kalınan bölümler olduğu, özel hastanelerde daha az şiddete maruz kalındığı görülmüştür. Ayrıca çalışma kapsamında şiddet olayı sonrası raporlama davranışları, şiddetin olası nedenleri ve önlemleri konusunda çalışanların görüşlerine başvurulmuştur.

Anahtar Kelimeler

Türkiye, Sağlık Çalışanları, Sağlık Çalışanlarına Yönelik Şiddet, İşyerinde Şiddet

Kaynakça

• 1. Ağkoç S. (2005) Hekimlerde Mesleki Riskler: İstanbul Tıp Fakültesi Tıpta Uzmanlık Öğrencileri Üzerinde Bir Çalışma. İstanbul Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Tıpta Uzmanlık Tezi İstanbul. 2. Al B., Zengin S., Deryal Y., Gökçen C., Yılmaz D.A. and Yıldırım C. (2012) Increased Violence Towards Health Care Staff. The Journal of Academic Emergency Medicine 11: 115-24. 3. Alexander C. and Fraser J. (2004) Occupational Violence in an Australian Healthcare Setting: Implications for Managers. Journal of Healthcare Management 49(6): 377-90. 4. Avşar A. F., Bedir R. ve Vuruşkan G. (2003) Kadın Hastalıkları ve Doğum Hekimine Karşı Şiddet. MN Klinik Bilimler ve Doktor 9(6): 766-770. 5. Ayrancı U., Yenilmez Ç., Balcı Y. and Kaptanoğlu C. (2006) Identification of Violence in Turkish Health Care Settings. Journal of Interpersonal Violence 21(2): 276-296. 6. Aytaç A. ve Dursun S. (2013) Çalışma Hayatında Kadına Yönelik Şiddet: Sağlık Sektöründe Bir Uygulama. İstanbul Üniversitesi Hukuk Fakültesi Mecmuası 71(1): 68-78. 7. Barlow C. B. and Rizzo A. G. (1997) Violence against surgical residents. The Western Journal of Medicine 167(2): 74–87. 8. Boz B., Acar K., Ergin A., Erdur B., Kurtuluş A. and Ergin N. (2006) Violence toward Health Care Workers in Emergency Departments in Denizli, Turkey. Advences in Theraphy 23(2): 364-369. 9. Carmi-Iluz T., Peleg R., Freud T. and Shvartzman P. (2005) Verbal and Physical Violence towards Hospital- and Community-Based Physicians in the Negev: An Observational Study. BMC Health Services Research 5(1):54. 10. Chapman R., Styles I., Perry L. and Combs S. (2010) Examining the Characteristics of Workplace Violence in One Non-Tertiary Hospital. Journal of Clinical Nursing 19(3-4): 479-88. 11. Coşkun S. ve Öztürk A. T. (2010) Bakırköy Ruh Sağlığı ve Sinir Hastalıkları Eğitim ve Araştırma Hastanesi Hemşirelerinde Şiddete Maruz Kalma Durumlarının İncelenmesi. Maltepe Üniversitesi Hemşirelik Bilim ve Sanatı Dergisi 3(3): 16-23. 12. Çamcı O., Kutlu Y. (2011) Kocaeli’nde Sağlık Çalışanlarına Yönelik İşyeri Şiddetinin Belirlenmesi, Psikiyatri Hemşireliği Dergisi. 2(1):9-16. 13. Deans C. (2004) The Effectiveness of a Training Program for Emergency Department Nurses in Managing Violent Situations. Australian Journal of Advanced Nursing 21(4): 17–22. 14. Ecri Institute (2017) Healthcare Risk, Quality and Safety Guidance. Violance in Healthcare Facilities https://www.ecri.org/components/HRC/Pages/SafSec3.aspx? tab=2. (Erişim Tarihi: 16.02.2018). 15. Fernandes C. M. B., Bouthillette F., Raboud J. M., Bullock L., Moore C. F., Christenson J. M., Grafstein E., Rae S., Ouellet L., Gillrie C. and Way M. (1999) Violence in the Emergency Department: A Survey of Health Care Workers. Canadian Medical Association Journal 161(10): 1245-1248. 16. Franz S., Annett Z., Schablon A., Kuhnert S. and Nienhaus A. (2010) Aggression and Violence against Health Care Workers in Germany - A Cross Sectional Retrospective Survey. BMC Health Services Research 10(1): 51. 17. Gacki-Smith J., Juarez A. M., Boyett L. B., Homeyer C., Robinson L. and MacLean S. L. (2009) Violence Against Nurses Working in US Emergency Departments. Journal of Nursing Administration 39(7): 340-349. 18. Gates D. M. (2004) The Epidemic of Violence against Healthcare Workers. Occupational and Environmental Medicine 61(8): 649-50. 19. Gates D., Fitzwater E., Telintelo S., Succop P. and Sommers M. S. (2004) Preventing Assaults by Nursing Home Residents: Nursing Assistants’ Knowledge and Confidence–A Pilot Study. Journal of American Medical Directors Association 5(2): 17-21. 20. Gerberich S. G., Church T. R., McGovern P. M., Hansen H. E., Nachreiner N. M., Geisser M. S., Ryan A. D., Mongin S. J. and Watt G.D. (2004) An Epidemiological Study of the Magnitude and Consequences of Work Related Violence: The Minnesota Nurses’ Study. Occupational Environmental Medicine 61(6): 495–503. 21. Groenewold M. R., Sarmiento R. F. R., Vanoli K., Raudabaugh W., Nowlin S. and Gomaa A. (2017) Workplace Violence Injury in 106 US Hospitals Participating in the Occupational Health Safety Network (OHSN), 2012-2015. American Journal of Industrial Medicine 61(2): 157-166. 22. Hahn S., Hantikainen V., Needham I., Kok G., Dassen T. and Halfens R. J. (2012) Patient and Visitor Violence in the General Hospital, Occurrence, Staff Interventions and Consequences: A Cross-Sectional Survey. Journal of Advenced Nursing 68(12): 2685-2699. 23. ILO (2002) International Labour Office/International Council of Nurses/World Health Organization/Public Services, International Framework Guidelines for Addressing Workplace Violence in the Health Sector Geneva, International Labour Office, s.3. 24. İlhan M. N., Özkan S., Kurtcebe Z. Ö., ve Aksakal F. N. (2009) Gazi Üniversitesi Tıp Fakültesi Hastanesinde Çalışan Araştırma Görevlileri ve Intörn Doktorlarda Şiddete Maruziyet ve Şiddetle İlişkili Etmenler. Toplum Hekimliği Bülteni 28(3): 15-23. 25. Keely B. R. (2002) Recognition and Prevention of Hospital Violence. Dimensions of Critical Care Nursing 21(6): 236-241. 26. Kingma M. (2001) Workplace Violence in the Health Sector: A Problem of Epidemic Proportion. International Nursing Review 48(3): 129–130. 27. Knott J. C. Bennett D. Rawet J. and Taylor D. M. (2005) Epidemiology of Unarmed Threats in the Emergency Department. Emergency Medicine Australia 17(4): 351–358. 28. Kowalenko T., Cunningham R., Sachs C. J., Gore R., Barata I. A., Gates D., Hargarten S. W., Josephson E. B., Kamat S., Kerr H. D. and McClain A. (2012) Workplace Violence In Emergency Medicine: Current Knowledge and Future Directions, Violence: Recognition, Management, and Prevention. The Journal of Emergency Medicine 43(3): 523–531. 29. Lavoie F. W., Carter G. L., Danzl D. F. ve Berg R. L. (1988) Emergency Department Violence in United States Teaching Hospitals. Annals of Emergency Medicine 17(11): 1227-1233. 30. Nelson R. (2014) Tackling Violence Against Health-Care Workers. Lancet 383(9926): 1373-1374. 31. Özcan N. K. ve Bilgin H. (2011) Türkiye’de Sağlık Çalışanlarına Yönelik Şiddet: Sistematik Derleme. Türkiye Klinikleri Journal of Medical Science 31(6):1442-1456. 32. Riopelle D. D., Bourque L. B., Robbins M., Shoaf K. I. and Kraus J. (2000) Prevalence of Assault and Perception of Risk of Assault in Urban Public Service Employment Settings. International Journal of Occupational and Environmental Health 6(1): 9-17. 33. Ryan D. and Maguire J. (2006) Aggression and Violence-A Problem in Irish Accident and Emergency Departments? Journal of Nursing Management 14(2): 105–116. 34. Sönmez M., Karaoğlu L., Egri M., Genç M. F. Güneş G. and Pehlivan E. (2013) Prevalence of Workplace Violence Against Health Staff in Malatya. Bitlis Eren University Journal of Science and Technology 3(1): 26-31. 35. Şahin B., Gaygısız Ş., Balcı F. M., Öztürk D., Sönmez M. B. ve Kavalcı C. (2011) Yardımcı Acil Sağlık Personeline Yönelik Şiddet. Türkiye Acil Tıp Dergisi 11(3):110-114. 36. Şengül C. Şimşek D. ve Serinken M. (2009) Acil Serviste Şiddet Yönetimi. Türkiye Acil Tıp Dergisi 9(3): 139-143. 37. Taylor J. L. and Rew L. (2010) A Systematic Review of the Literature: Workplace Violence in the Emergency Department. Journal of Clinical Nursing 20(7-8): 1072–1085. 38. Vural F., Çiftçi S., Fil Ş., Dura A. ve Vural B. (2013) Bir Devlet Hastanesinde Acil Servis Çalışanlarına Yönelik Şiddet: Şiddetin Rapor Edilme Sıklığı. Türk Aile Hekimliği Dergisi 17(4):147-152. 39. Wang P. X., Wang M. Z., Hu G. X. and Wang Z. M. (2006) Study on the Relationship between Workplace Violence and Work Ability among Health Care Professionals in Shangqiu City. Wei Sheng Yan Jiu (35)4: 472-474. 40. Wen L. S. and Goodwin, K. E. (2016) Violence Is a Public Health Issue. Journal of Public Health Management and Practice 22(6): 503–505. 41. Winstanley S. and Whittington R. (2004) Aggression towards Health Care Staff in a UK General Hospital: Variation among Professions and Departments. Journal of Clinical Nursing 13(1): 3-10. 42. World Health Organization (1996) Prevention of Violance: A Public Health Priority. 20-25 May 1996, 2. http://www.who.int/violence_injury_prevention/resources /publications/en/WHA4925_eng.pdf. (Erişim Tarihi: 10.03.2018) 43. World Health Organization (1998) Violence and Health: Task Force on Violence and Health. Geneva: World Health Organization. 44. Yassi A. (1994) Assault and Abuse of Health Care Workers in a Large Teaching Hospital. Canad Med Assoc J 151(9): 1273–1279. 45. Zampieron A., Galeazzo M., Turra S. and Buja A. (2011) Perceived Aggression towards Nurses: Study in Two Italian Health Institutions. Erratum 19(15-16): 11-12.