HASTANE İLAÇ STOKLARININ ABC, VED VE ABC-VED YÖNTEMLERİ İLE ANALİZİ

Yıl 2019, Cilt: 22 Sayı: 2, 305 - 318, 21.06.2019

Ferda Işıkçelik , Okan Özkan , İsmail Ağırbaş

Öz

Hastanelerin toplam harcamaları içinde ilaç ve tıbbi malzeme harcamalarının büyük bir paya sahip olması stok kontrolünü gerekli kılmaktadır. Stok kontrolü ile stok maliyetleri minimize edilerek istenilen malzemenin istenilen durumda hazır bulundurulması sağlanmaktadır. Bu çalışmanın amacı Sağlık Bakanlığı’na bağlı bir hastanenin yıllık ilaç stoklarını ABC, VED ve ABC-VED stok kontrol yöntemleriyle analiz etmektir. Bu kapsamda hastanenin 2017 yılında 355 kalem farklı ilaç tükettiği ve yıllık toplam ilaç harcamasının 1.041.023,44 TL olduğu saptanmıştır. İlaç stoklarının %12,39’u A, %18,31’i B, %69,30’u ise C; toplam ilaç harcamasının %70,46’sı A, %20.12’si B, %9,42’si ise C grubu ilaçlardan oluşmaktadır. İlaç stoklarının %36,34’ü V, %45,35’i E ve %18,31’inin D; toplam ilaç harcamasının %36,90’ı V, %50,77’si E ve %12,33’ü D grubu ilaçlardan oluşmaktadır. ABC-VED matrisinin alt kategorileri arasında toplam ilaç harcamaları içindeki payı en fazla olandan az olana doğru sıralama yapıldığında AE (391.375,55 TL), AV (279.457,38 TL), BE (99.309,45 TL), BV (65.173,82 TL), AD (62.629,13 TL), BD (44.971,28 TL), CV (39.538,33 TL), CE (37.821,58 TL), CD (20.746,92 TL); stok miktarı açısından sıralama yapıldığında ise CE (106), CV (93), CD (47), BE (33), AE (22), BV (20), AV (16), BD (12), AD (6) olduğu görülmektedir. Toplam stok miktarı içinde I. Kategorideki ilaçların payı %44,23, II. Kategorideki ilaçların payı %42,53 ve üçüncü kategorideki ilaçların payı %13,24’tür. Toplam stok değeri yüzdesi içinde I. Kategorideki ilaçların %80,52; II. Kategorideki ilaçların %17,49 ve III. Kategorideki ilaçların %1,99 paya sahip olduğu sonucuna ulaşılmıştır. ABC yöntemiyle hastanenin ilaç stoklarının maddi açıdan önemleri, VED yöntemiyle hastanenin ilaç stoklarının hayati önem açısından konumları belirlenmiş ve ABC-VED yöntemiyle hastanenin ilaç stoklarının hem maddi hem de hayati önem açısından kombinasyonu sağlanmıştır. Hastanenin stok kontrolünde bu analiz sonuçlarını göz önünde bulundurması önerilmektedir.

Anahtar Kelimeler

ABC Analizi, ABC-VED Analizi, VED Analizi, Stok Kontrol, Stok Yönetimi

Kaynakça

• 1. Ağırbaş İ. (2014) Sağlık Kurumlarında Finansal Yönetim ve Maliyet Analizi. Siyasal Kitabevi, Ankara. 2. Ağırbaş İ. (2016) Hastane Yönetimi ve Organizasyon, Siyasal Kitabevi, Ankara. 3. Antonoglou D., Kastanioti C. and Nikais D. (2017) ABC and VED Analysis of Medical Materials of a General Military Hospital in Greece. Journal of Health Management 19(1): 170–179. 4. Barange D. (2013) ABC Analysis for Inventory Control in Spare Store Depot. International Journal of Creative Research Thoughts 1(4): 1-4. 5. Bhattacharya S. (2014) Operations Management. PHL Learning Private Limited, Delhi. 6. Bose D.C. (2006) Inventory Management. Prentice Hall of India Private Limited, New Delhi. 7. Ceylan Z. and Bulkan S. (2017) Drug Inventory Management of a Pharmacy using ABC and VED Analysis. Eurasian Journal of Health Technology Assessment 2(1): 13-18. 8. Çabuk Y., Babacan A. ve Gürel A. (2018) Hastanelerde ABC ve VED Analizi ile Stok Yönetimi. Balkan and Near Eastern Journal of Social Sciences 4(01): 67-81. 9. Devnani M., Gupta A.K. and Nigah R. (2010) ABC and VED Analysis of the Pharmacy Store of a Tertiary Care Teaching, Research and Referral Healthcare Institute of India. J Young Pharm 2(2): 201-205. 10. Dudhgaonkar S., Choudhari S.R. and Bachewar N.P. (2017) The ABC and VED analysis of the medical store of the tertiary care teaching hospital in Maharashtra, India. International Journal of Basic & Clinical Pharmacology 6(9): 2183-2188. 11. Fitriana I., Satria R.G. and Setiawan D.C. (2018) Medicine Inventory Management by ABC-VED Analysis in the Pharmacy Store of Veterinary Hospital, Yogyakarta, Indonesia. Asian Journal of Animal and Veterinary Advances 13(1): 85-90. 12. Ghewari A. and Manwar T. (2016) Analysis Of Inventory Control Techniques- ABC & VED; A Comparative Study. GE-International Journal of Management Research 4(4):127-132. 13. Gupta C.R., Gupta C.K., Jain B.R. and Garg G.R. (2007) ABC and VED Analysis in Medical Stores Inventory Control. Medical Journal Armed Forces India 63(4): 325-327. 14. Güner Gören H. ve Dağdeviren Ö. (2017) An Excel-Based Inventory Control System Based on ABC and VED Analyses for Pharmacy: A Case Study. Galore International Journal of Health Sciences and Research 2(1): 11-17. 15. Kant S., Pandaw C.S. and Nath L.M. (1996) A Management Technique for Effective Management of Medical Store in Hospitals. Medical Store Management Technique, J Acad Hosp Adm 8-9(2-1): 41-47. 16. Karagöz F. ve Yıldız S.M. (2015) Hastane İşletmelerinde Stok Yönetimi İçin ABC ve VED Analizlerinin Uygulanması. Yönetim ve Ekonomi Araştırmalar Dergisi 13(2): 375-396. 17. Khurana S., Chhillar N. and Kumar V. (2013) Inventory Control Techniques in Medical Stores of A Tertiary Care Neuropsychiatry Hospital in Delhi. Health 5(1): 8-13. 18. Kumar M.S. and Chakravarty B.A. (2015) ABC-VED Analysis of Expendable Medical Stores At A Tertiary Care Hospital. Medical Journal Armed Forces India 71: 24-27. 19. Kumar Y., Janghel S., Dhiwar J.S. and Khaparde R.K. (2017) ABC & HML Analysis for Inventory Management– Case Study of Sponge Iron Plant. International Journal for Research in Applied Science & Engineering Technology 5(1): 392-397. 20. Mani G., Annadurai K., Danasekaran R. and Ramasamy J. (2014) Drug Inventory Control Analysis in A Primary Level Health Care Facility in Rural Tamil Nadu, India. Healthline 5(2): 36-40. 21. Pund S.B., Kuril B.M., Ashmi S.J., Doibale M.K. and Doifode S.M. (2016) ABC-VED Matrix Analysis of Government Medical College, Aurangabad Drug Store. International Journal of Community Medicine and Public Health 3(2): 469-472. 22. Roy R.N., Manna S. and Sarker G.N. (2010) Applying Management Techniques for Effective Management of Medical Store of a Public Sector Undertaking Hospital. Indian Journal Prev. Soc. Med. 41(1): 11–14. 23. Singam A., Dudhgaonkar S., Mamarde A., Salwe K.J. and Khan H. (2016) ABC–VED Analysıs of Drug Store in Tertiary Care Hospıtal for Year 2013-14. Indo American Journal of Pharmaceutical Research 6(08): 6439-6444. 24. Singh S., Gupta A.K., Latika and Devnani M. (2015) ABC and VED Analysis of the Pharmacy Store of a Tertiary Care, Academic Institute of the Northern India to Identify the Categories of Drugs Needing Strict Management Control. Journal of Young Pharmacists 7(2): 76-80. 25. Tengilimoğlu D. ve Yiğit V. (2013) Sağlık İşletmelerinde Tedarik Zinciri ve Malzeme Yönetimi. Nobel Yayın Dağıtım, Ankara. 26. Tengilimoğlu D., Işık O. ve Akbolat M. (2011) Sağlık İşletmeleri Yönetimi. Nobel Yayın Dağıtım, Ankara. 27. Uygun S. (2016) Hastane İşletmelerinde Etkin Stok Yönetimi: İlaç Stoklarına Yönelik Bir Uygulama. Süleyman Demirel Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Sağlık Yönetimi Anabilim Dalı, Yüksek Lisans Tezi, Isparta. 28. Uygun S. ve Yiğit V. (2017) Hastane İşletmelerinde Etkin Stok Yönetimi: İlaç Stoklarına Yönelik Bir Uygulama. Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi 9(2): 288-307. 29. Vaz F.S., Ferreira A.M., PereirAntao I., Kulkarni M.S. and Motghare D.D. (2008) Application of Inventory Control Techniques for Drug Management at a Rural Health Centre. Indian Journal Of Preventative And Social Medicine (39)3: 120–123. 30. Wandalkar P., Pandit P.T. and Zite A.R. (2013) ABC and VED Analysis of the Drug Store of A Tertiary Care Teaching Hospital. Indian Journal of Basic and Applied Medical Research 3(1): 126-131. 31. Yeşilyurt Ö., Sulak H. ve Bayhan M. (2015) Sağlık Sektöründe Stok Kontrol Faaliyetlerinin ABC ve VED Analizleriyle Değerlendirilmesi: Isparta Devlet Hastanesi Örneği. Süleyman Demirel Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi 20(1): 365-376. 32. Yiğit V. (2014) Hastanelerde Stok Kontrol Analizi: Akdeniz Üniversitesi Hastanesinde Bir Uygulama. Sayıştay Dergisi 9: 105-128. 33. Yiğit V. (2017) Medical Materials Inventory Control Analysis at University Hospital in Turkey. International Journal of Health Sciences & Research 7(1): 227-231. 34. Yiğit V., Dikmetaş E., Ağırbaş İ.ve Tengilimoğlu D. (2010) ABC and VED Analysis in Hospital Material Management Systems. Sixth International Conference on Health Care Systems, October 20 – 22, 2010 Gaziantep, Turkey