Dahiliye kliniklerindeki hemşirelerin yenilikçi özelliklerinin ve kanıt temelli hemşireliğe ilişkin tutumlarının belirlenmesi

Yıl 2022, Cilt: 25 Sayı: 2, 319 - 334, 30.06.2022

Safiye Yanmış , Şadiye Özcan

Öz

Bu çalışmanın amacı, dahiliye kliniklerinde çalışan hemşirelerin yenilikçi özelliklerinin, kanıt temelli hemşireliğe ilişkin tutumlarının ve bunları etkileyen faktörlerin belirlenmesidir. Tanımlayıcı nitelikteki bu araştırma, dahiliye kliniklerindeki 76 hemşire ile yürütüldü. Verilerin toplanmasında Kişisel Özellikler Formu, Bireysel Yenilikçilik Ölçeği (BYÖ) ve Kanıta Dayalı Hemşireliğe Yönelik Tutum Ölçeği (KDHYTÖ) kullanıldı. Veriler SPSS v23 programı kullanılarak analiz edildi. Hemşirelerin BYÖ toplam puan ortalamasının 68,05±7,05, KDHYTÖ toplam puan ortalamasının 48,20±2,78 olduğu tespit edildi. Çalışmada KDHYTÖ ile BYÖ ortalama puanları arasında pozitif yönde bir ilişki saptandı (p<0,05). Araştırmaya katılan dahiliye kliniklerinde çalışan hemşirelerin yenilikçilik düzeylerinin orta ve yenilikçi özelliklerinin “sorgulayıcı” olduğu, kanıt temelli uygulamalara karşı tutumlarının da orta düzeyde olduğu belirlendi. Ayrıca bu kliniklerdeki hemşirelerin yenilikçi özelliği arttıkça, kanıta dayalı uygulamayla ilgili tutumlarının da arttığı belirlendi. Hemşirelerin kanıta dayalı uygulamaları kullanmaları için yenilikçi özelliklerinin ön plana çıkarılması ve desteklenmesi gerekmektedir.

Anahtar Kelimeler

Bireysel Yenilikçilik, Kanıta Dayalı Hemşirelik, Hemşirelik, Dahiliye Klinikleri, Tutum

Determination of innovative characteristics and attitudes towards evidence-based nursing in internal medicine clinics

Öz

The aim of this research is to determine the innovative characteristics of the internal medicine nurses, their attitudes towards evidence-based nursing and the factors that affect it. This descriptive study was conducted with 76 nurses in internal medicine clinics. Personal Information Form, Individual Innovativeness Scale (IIS) and Evidence-Based Nursing Attitude Questionnaire (EBNAQ) were used to collect data. Data were analyzed by using SPSS v23. Total mean score of ISS was 68.05±7.05, while total mean score attitude towards EBN was 48.20±2.78. In this study, a positive relationship was determined between total mean score attitude towards EBN and total mean score IIS (p<0.05). It was determined that the internal medicine nurses who participated in this study had moderate innovativeness and “questioning” innovative characteristic, and they had moderate level of evidence-based practice attitudes. In addition, it was determined that as the innovativeness of the nurses in these clinics increased, their attitudes towards evidence-based practice also increased. In order for nurses to use evidence-based practices, their innovative features should be highlighted and supported.

Anahtar Kelimeler

Evidence-based nursing, Individual Innovativeness, Nursing, Internal medicine clinics, Attitude

Kaynakça

• AbuRuz, M., Abu Hayeah, H., Al Dweik, G., & Yousef Al Akash, H. (2017). Knowledge, attitudes, and practice about evidence-based practice: A Jordanian study. Health Science Journal, 11(2), 1–8.
• Adıgüzel, O., Tanrıverdi, H., & Özkan, D. S. (2011). Mesleki profesyonellik ve bir meslek mensupları olarak hemşireler örneği. Yönetim Bilimleri Dergisi, 9(2), 235–260.
• Almansa, P., López-Martínez, O., Corbalán, J., & Limiñana-Gras, R. M. (2013). Thinking styles and creativity preferences in nursing. Creative Nursing, 19(2), 91–100.
• André, B., Aune, A. G., & Brænd, J. A. (2016). Embedding evidence-based practice among nursing undergraduates: Results from a pilot study. Nurse Education in Practice, 18, 30–35.
• Arslan, S., Konuk Şener, D., & Küçük, Ö. (2015). Pediatri kliniğinde çalışan hemşirelerin kanıta dayalı uygulamalara ilişkin görüşleri. Yıldırım Beyazıt Üniversitesi Sağlık Bilimleri Fakültesi Hemşirelik E-Dergisi, 3(1), 1–9.
• Ayhan, Y., Kocaman, G., & Bektaş, M. (2015). Kanıta dayalı hemşireliğe yönelik tutum ölçeği”nin türkçe’ye uyarlanması: Geçerlik ve güvenirlik çalışması. Hemşirelikte Araştırma Geliştirme Dergisi, 17(2–3), 21–35.
• Baksi, A., Arda Sürücü, H., & Kurt, G. (2020). Hemşirelerin bireysel yenilikçilik davranışları ve bu davranışları etkileyen faktörlerin incelenmesi. Acıbadem Universitesi Saglık Bilimleri Dergisi, 11(2), 310–315.
• Clement-O’brien, K., Polit, D. F., & Fitzpatrick, J. J. (2011). Innovativeness of nurse leaders. Journal of Nursing Management, 19(4), 431–438.
• Conner, B. T., Kelechi, T. J., Nemeth, L. S., Mueller, M., Edlund, B. J., & Krein, S. L. (2013). Adoption of an evidence-based practice to reduce duration of catheterization. Journal of Nursing Care Quality, 28(4), 319–326.
• Dalheim, A., Harthug, S., Nilsen, R. M., & Nortvedt, M. W. (2012). Factors influencing the development of evidence-based practice among nurses: A self-report survey. BMC Health Services Research, 12(1), 367.
• Daştan, B., & Hintistan, S. (2018). Dahiliye kliniklerinde çalışan hemşirelerin kanıta dayalı hemşireliğe yönelik tutumlarının belirlenmesi: Kırsal bölge örneği. Ordu Üniversitesi Hemşirelik Çalışmaları Dergisi, 1(1), 1–9.
• Dy Bunpin, J. J., Chapman, S., Blegen, M., & Spetz, J. (2016). Differences in innovative behavior among hospital-based registered nurses. JONA: The Journal of Nursing Administration, 46(3), 122–127.
• Dikmen, Y., Filiz, N. Y., Tanrıkulu, F., Yılmaz, D., & Kuzgun, H. (2018). Attitudes of intensive care nurses towards evidence-based nursing. International Journal of Health Sciences and Research, 8(1), 138–143.
• Doğan, S. D., Karaçay, S. Y., Arslan, S., Yurtseven, Ş., Nazik, E., & Yüksekkaya, S. E. (2019). Bir üniversite hastanesinde çalışan hemşirelerin kanıta dayalı hemşireliğe yönelik tutumları. Ankara Sağlık Bilimleri Dergisi, 8(2), 39–45.
• Düzgün, F., Dikmen, Y., & Yılmaz, D. (2020). Hemşirelerin kanıta dayalı hemşireliğe yönelik tutumlarının incelenmesi. Acibadem Universitesi Saglik Bilimleri Dergisi, 10(4), 713–719.
• Erişen, M. A., Yeşildal, M., & Dömbekci, H. A. (2019). Hemşirelerin kanıta dayalı hemşireliğe yönelik tutumlarının incelenmesi. Uluslararası Sosyal ve Beşeri Bilimler Araştırma Dergisi, 6(44), 3682–3689.
• Erol, Ö., Yacan, L., Hayta, R., Şahin, İ., & Yağcı, M. (2018). Hemşirelik öğrencilerinin yenilikçilik özellikleri ve etkileyen faktörler. Hemşirelikte Eğitim ve Araştırma Dergisi, 15(3), 142–146.
• Ertuğ, N., & Kaya, H. (2017). Investigating the ındividual ınnovativeness profiles and barriers to ınnovativeness in undergraduate nursing students. Hemşirelikte Eğitim ve Araştırma Dergisi, 14(3), 192–197.
• Horntvedt, M. E. T., Nordsteien, A., Fermann, T., & Severinsson, E. (2018). Strategies for teaching evidence-based practice in nursing education: A thematic literature review. BMC Medical Education, 18(1), 172.
• Hughes, F. (2006). Nurses at the forefront of innovation. International Nursing Review, 53(2), 94–101.
• Hurt, H. T., Joseph, K., & Cook, C. D. (1977). Scales for the measurement of innovativeness. Human Communication Research, 4(1), 58–65.
• Joseph, M. L. (2015). Organizational culture and climate for promoting innovativeness. The Journal of Nursing Administration, 45(3), 172–178.
• Kartal, H., & Kantek, F. (2018). Innovation examples in nursing. Sağlık ve Hemşirelik Yönetimi Dergisi, 1(5), 57–63.
• Kaya, N., Turan, N., & Aydın, G. Ö. (2015). A concept analysis of ınnovation in nursing. Procedia - Social and Behavioral Sciences, 195, 1674–1678.
• Kılıçer, K., & Odabaşı, H. F. (2010). Bireysel Yenilikçilik Ölçeği (BYÖ): Türkçe'ye uyarlama, geçerlik ve güvenirlik çalışması. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 38, 150–164.
• Korhan, E. A., Yönt, G. H., Tokem, Y., Karadağ, Ö., Sarıoğlu, E., & Yıldız, K. (2013). Dahiliye ve cerrahi kliniklerde yatan hastalarin bakim bağimliliği düzeylerinin belirlenmesi. Anadolu Hemşirelik ve Sağlık Bilimleri Dergisi, 16(4), 199–204.
• Köse, B. (2012). Tüketici yenilikçiliği ve yeniliklerin benimsenmesi: Bir yenilik olarak mobil internetin benimsenmesi. (Yüksek Lisans Tezi). Afyon Kocatepe Üniversitesi, Afyon.
• Öztürk Çopur, E., Kuru, N., & Canbolat Seyman, Ç. (2015). Overview of evidence based practices in nursing. Journal of Health and Nursing Management, 2(1), 51–55.
• Pereira, F., Pellaux, V., & Verloo, H. (2018). Beliefs and implementation of evidence-based practice among community health nurses: A cross-sectional descriptive study. Journal of Clinical Nursing, 27(9–10), 2052–2061.
• Polster, D., & Villines, D. (2017). An Exploratory descriptive study of registered nurse innovation. Clinical Nurse Specialist, 31(1), 1–9.
• Rogers, E. M. (2003). Diffusion of innovations. Simon & Schuster Press.
• Rudman, A., Boström, A., Wallin, L., Gustavsson, P., & Ehrenberg, A. (2020). Registered nurses’ evidence‐based practice revisited: A longitudinal study in mid‐career. Worldviews on Evidence-Based Nursing, 17(5), 348–355.
• Ruzafa-Martínez, M., López-Iborra, L., & Madrigal-Torres, M. (2011). Attitude towards Evidence-Based Nursing Questionnaire: development and psychometric testing in Spanish community nurses. Journal of Evaluation in Clinical Practice, 17(4), 664–670.
• Şadi Şen, E., & Yurt, S. (2021). Hemşirelerin kanıta dayalı uygulamalara yönelik tutumlarının belirlenmesi. Dokuz Eylül Üniversitesi Hemşirelik Fakültesi Elektronik Dergisi, 14(2), 102–107.
• Salah, M. A., & Abu-Moghli, F. A. (2020). Perceived knowledge, attitudes, and implementation of evidence-based practice among jordanian nurses in critical care units. Dimensions of Critical Care Nursing, 39(5), 278–286.
• Sarıköse, S., & Türkmen, E. (2020). The relationship between demographic and occupational variables, transformational leadership perceptions and individual innovativeness in nurses. Journal of Nursing Management, 28(5), 1126–1133.
• Sarıoğlu Kemer, A., & Altuntaş, S. (2017). Adaptation of The Individual Innovativeness Scale in Nursing Profesion: Turkish validity - reliability study. Journal of Education and Research in Nursing, 14(1), 52–61.
• Sarıoğlu Kemer, A., & Yıldız, İ. (2020). Hemşirelerin bireysel yenilikçilik özelliklerinin belirlenmesi. Sağlık ve Hemşirelik Yönetimi Dergisi, 3(7), 363–370.
• Şengün, H. (2016). Innovation in health care delivery. Haseki Tıp Bülteni, 54(4), 194–198.
• Sonmez, B., & Yildirim, A. (2014). Bir üniversite hastanesinde çalışan hemşirelerin yenilikçi davranışları ve yenilikçi davranışlarını etkileyen faktörlere ilişkin görüşlerinin belirlenmesi: Niteliksel bir çalışma. Sağlık ve Hemşirelik Yönetimi Dergisi, 1(2), 49–59.
• Stevens, K. R. (2013). The impact of evidence-based practice in nursing and the next big ideas. Online Journal of Issues in Nursing, 18(2), 4.
• Stokke, K., Olsen, N. R., Espehaug, B., & Nortvedt, M. W. (2014). Evidence based practice beliefs and implementation among nurses: a cross-sectional study. BMC Nursing, 13(1), 8.
• Tabachnick, B., & Fidell, L. (2013). Using multivariate statistics. Pearson.
• Tan, M., Akgün Sahin, Z., & Kardas Özdemir, F. (2012). Barriers of research utilization from the perspective of nurses in Eastern Turkey. Nursing Outlook, 60(1), 44–50.
• Thomas, T., Seifert, P., & Joyner, J. (2016). Registered nurses leading innovative changes. The Online Journal of Issues in Nursing, 21(3), 3.
• Thorsteinsson, H. S. (2013). Icelandic nurses’ beliefs, skills, and resources associated with evidence-based practice and related factors: A national survey. Worldviews on Evidence-Based Nursing, 10(2), 116–126.
• Tingen, M. S., Burnett, A. H., Murchison, R. B., & Zhu, H. (2009). The importance of nursing research. The Journal of Nursing Education, 48(3), 167–170.
• Yayla, A., & Sarıoğlu Kemer, A. (2020). X ve Y kuşağındaki hemşirelerin bireysel yenilikçilik özelliklerinin kanıta dayalı uygulamalara yönelik tutumlarına etkisi. Sağlık ve Hemşirelik Yönetimi Dergisi, 2(7), 271–279.
• Zengin, H., Tiryaki, Ö., & Çınar, N. (2019). Hemşirelikte yenilikçilik ve ilişkili faktörler. Sağlık ve Hemşirelik Yönetimi Dergisi, 3(6), 207–217.