GELENEKSEL VE TAMAMLAYICI TIBBA YÖNELİK GÖRÜŞLERİN DEĞERLENDİRİLMESİ: AİLE SAĞLIĞI MERKEZİ ÖRNEĞİ

Yıl 2022, Cilt: 25 Sayı: 2, 409 - 428, 30.06.2022

Fatma Yükselir Alasırt , Pınar Yalçın Balçık

Öz

Bu çalışmanın amacı, bireylerin Geleneksel ve Tamamlayıcı Tıp (GETAT) konusundaki görüşlerinin ve GETAT yönetmeliğinde geçen fitoterapi, kupa uygulaması, sülük uygulaması, akupunktur ve ozon uygulamasına yönelik kullanım durumlarının saptanması ve değerlendirilmesidir. Çalışmaya, Kırklareli’nde bir Aile Sağlığı Merkezi’ne başvuran 400 erişkin dahil edilmiştir. Araştırmada kullanılan ankette, sosyo-demografik bilgileri içeren soruların yanı sıra GETAT kullanımına ve GETAT’a yönelik görüşlerin değerlendirmesine ilişkin sorular yer almaktadır. Çalışmada GETAT’a yönelik tutumun ve seçilen tedavi yöntemlerine yönelik kullanım durumunun sosyo-demografik özelliklere göre farklılık gösterip göstermediği incelenmiştir. Çalışma sonucunda bireylerin GETAT’a yönelik ortalamanın üzerinde olumlu tutum sergiledikleri, GETAT yöntemlerinden herhangi birini kullanma oranlarının yüksek, fakat bilgi düzeylerinin düşük olduğu saptanmıştır. GETAT kullanım oranının yüksek fakat GETAT yöntemlerine yönelik bilgi düzeyinin düşük olduğu göz önünde bulundurulduğunda; GETAT alanından eğitim almış sağlık çalışanları tarafından GETAT yöntemleri hakkında toplumun bilgilendirilmesi ve özellikle bilinçsiz kullanımın önüne geçmek için önlemler alınması önerilmektedir.

Anahtar Kelimeler

Geleneksel Tıp, Tamamlayıcı Tıp, GETAT

EVALUATION OF OPINIONS TOWARDS TRADITIONAL AND COMPLEMENTARY MEDICINE: EXAMPLE OF FAMILY HEALTH CENTER

Öz

The aim of this study is to determine and evaluate of the opinions towards Traditional and Complementary Medicine (TCM) of individuals and the use cases of phytotherapy, cupping, leech application, acupuncture and ozone application in the TCM regulation. 400 adults who applied to a Family Health Center in Kırklareli were included to the study. In the survey forms used in the research, there are questions regarding the use of TCM evaluation of opinions towards TCM as well as questions containing sociodemographic information. In the study, it was examined whether the attitude towards TCM and its use cases of the selected treatment methods differ according to sociodemographic characteristics. As a result of the study, it has been determined that individuals have a positive attitude towards TCM above average, the rate of using any of the TCM methods are high, but their knowledge level is low. Considering that the rate of TCM usage is high but the level of knowledge towards TCM methods is low; It may be recommended to inform the public about TCM methods by healthcare professionals trained in the field of TCM and to take measures to prevent unconscious use.

Anahtar Kelimeler

Traditional medicine, Complementary medicine, GETAT

Kaynakça

• Araz, A., & Harlak, H. (2006). Developing a scale for attitudes towards complementary and alternative medicine. Turkish Journal of Puplic Health, 4(2), 47–54.
• Arslan, M. (2016). Dünyada’ki geleneksel tedavi sistemlerinden örnekler : Genel bir bakış. Lokman Hekim Dergisi, 6(3), 100–105.
• Atik, D., & Erdogan, Z. (2014). Levels of attidude and use of complementary and alternative medicine methods against protection from cancer of the students in the school of health. Spatula DD - Peer Reviewed Journal on Complementary Medicine and Drug Discovery, 4(3), 131–137.
• Ayhan, H., & Mollahaliloğlu, S. (2018). Tıbbi sülük tedavisi: Hirudoterapi. Ankara Medical Journal, 18(1), 141-148.
• Belachew, N., Tadesse, T., & Gube, A. A. (2017). Knowledge, attitude, and practice of complementary and alternative medicine among residents of wayu town, western ethiopia. Journal of Evidence-Based Complementary and Alternative Medicine, 22(4), 929–935.
• Benli, Z. (2017). Hacamat tedavisi. Uluslararası Sosyal Bilimler Dergisi, 6(1), 46–53.
• Eng, S. (2006). Prevalance and pattern of use of complementary and alternative medicine among chinese cancer patients. (Master Thesis). California State University, ABD.
• Filbet, M., Schloss, J., Maret, J. B., Diezel, H., Palmgren, P. J., & Steel, A. (2020). The use of complementary medicine in palliative care in france: an observational cross-sectional study. Supportive Care in Cancer, 28(9), 4405–4412.
• Geleneksel, Tamamlayıcı ve Fonksiyonel Tıp Uygulamaları Daire Başkanlığı (2021). Sağlık Hizmetleri Genel Müdürlüğü Geleneksel, Tamamlayıcı Ve Fonksiyonel Tıp Uygulamaları Dairesi Başkanlığı İstatistiki Bilgiler. https://shgmgetatdb.saglik.gov.tr/TR-52962/daire-baskanligi-istatistikleri.html.
• Günday, A. (2019). Aı̇le hekı̇mlı̇ğı̇ polı̇klı̇nı̇ğı̇ne başvuran hastaların geleneksel ve tamamlayıcı tıp yöntemlerı̇ hakkında bı̇lgı̇ düzeyı̇. (Uzmanlık Tezi). Ordu Üniversitesi, Ordu.
• Kocabaş, D., Eke, E., & Demir, M. (2019). Sağlık hizmeti kullanımında bireylerin geleneksel ve alternatif yöntemlere ilişkin tutumlarının değerlendirilmesi. BAİBÜ Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 19(1), 63–80.
• Kutlubay, U. Z., Engin, U. B., Serdaroğlu, P. S., & Tüzün, P. Y. (2010). Dermatolojide ozon tedavisi. Dermatoz, 1(5), 209–216.
• Lotfi, M. S., Adib-Hajbaghery, M., Shahsavarloo, Z. R., & Gandomani, H. S. (2016). The prevalence of traditional and complementary medicine in the general population in Kashan, Iran, 2014. European Journal of Integrative Medicine, 8(5), 661–669.
• Nahin, R. L., Barnes, P. M., & Stussman, B. J. (2016). Expenditures on complementary health approaches: United States, 2012. National Health Statistics Reports, 95, 1–11.
• Onyiapat, E. J., Okoronkwo, I. L., & Ogbonnaya, P. N. (2011). Complementary and alternative medicine use among adults in Enugu, Nigeria. BMC Complementary and Alternative Medicine, 11(19), 7–12.
• Parlakpınar, H., & Polat, S. (2020). Kupa tedavisine genel bir bakış. Geleneksel ve Tamamlayıcı Tıp Dergisi, 3(2), 246–264.
• Pirotta, M., Kotsirilos, V., Brown, J., Adams, J., Morgan, T., & Williamson, M. (2010). Complementary medicine in general practice: A national survey of GP attitudes and knowledge. Australian Family Physician, 39(12), 946–950.
• Resmi Gazete. (2014). Geleneksel ve Tamamlayıcı Tıp Uygulamaları Yönetmeliği. Tarih: 27.10.2014; Sayı: 29158.
• Salihu, E. Y. (2020). Use and attitudes toward complementary and alternative medicine among university students : The role of gender and race. (Master Thesis). Illiniois University, ABD.
• Shaikh, B. T., & Hatcher, J. (2005). Complementary and alternative medicine in Pakistan: Prospects and limitations. Evidence-based Complementary and Alternative Medicine, 2(2), 139–142.
• Şahin, N., Aydın, D., & Akay, B. (2019). Hemşı̇relı̇k öğrencı̇lerı̇nı̇n bütüncül tamamlayıcı ve alternatı̇f tıbba karşı tutumlarının değerlendı̇rı̇lmesi. Balıkesir Sağlık Bilimleri Dergisi, 8(1), 21–26.
• Tan, M., Uzun, O., & Akçay, F. (2004). Trends in complementary and alternative medicine in Eastern Turkey. Journal of Alternative and Complementary Medicine, 10(5), 861–865.
• Teng, L., Jin, K., He, K., Bian, C., Chen, W., Fu, K., Zhu, T., & Jin, Z. (2010). Use of complementary and alternative medicine by cancer patients at Zhejiang University teaching hospital, China. African Journal of Traditional, Complementary and Alternative Medicines, 7(4), 322–330.
• Turan, N., Öztürk, A., & Kaya, N. (2010). Hemşirelikte yeni bir sorumluluk alanı: Tamamlayıcı terapi. Maltepe Üniversitesi Hemşirelik Bilim ve Sanatı Dergisi, 3(1), 103–107.
• Tütüncü, S., & Etiler, N. (2017). Tıbbın alternatifi olmaz! Geleneksel alternatif ve tamamlayıcı tıp uygulamaları. Türk Tabipleri Birliği Yayınları, 11-275.
• Ünal, M. (2019). Edirne il merkezinde yaşayan 20-64 yaş arası yetişkinlerin geleneksel ve tamamlayıcı tedavi hakkında bilgi düzeyleri ve kullanım durumları. [Uzmanlık Tezi]. Trakya Üniversitesi, Edirne.
• WHO. (2001). Legal Status of Traditional Medicine and Complementary / Alternative Medicine : A Worldwide Review. https://apps.who.int/iris/bitstream/handle/10665/42452/WHO_EDM_TRM_2001.2_eng.pdf
• WHO (2011). The World Medicines Situation 2011 Traditional Medicines : Global Situation , Issues and Challenges. Geneva.
• WHO. (2013). WHO Traditional Medicine Strategy 2014-2023. World Health Organization. China.
• Xue, C. C. L., Zhang, A. L., Lin, V., Costa, C. Da, & Story, D. F. (2007). Complementary and alternative medicine use in Australia : A national population-based survey. The Journal of Alternative and Complementary Medicine, 13(6), 643–650.