HASTANE TESİS YÖNETİMİ SÜREÇLERİ RİSK ANALİZİNİN FINE-KINNEY METODU İLE DEĞERLENDİRİLMESİ

Yıl 2023, Cilt: 26 Sayı: 4, 935 - 958, 28.12.2023

Yasemin Aslan

https://doi.org/10.61859/hacettepesid.1289176

Öz

Hastaneler sağlık hizmetlerine ihtiyaç duyan hastaların tedavi edildiği, karmaşık yapıya sahip yüksek riskli kurumlardır. İşyeri tehlike sınıfları listesinde çok tehlikeli kategoride değerlendirilen hastaneler hastalar, hasta yakınları ve çalışanlar açısından bazı tehlike ve riskler barındırmaktadır. Bu tehlike ve risklerin kanıt temelli metodolojilerle tespit edilmesi ve önceliklendirilmesi, hasta ve çalışan güvenliği açısından ihtiyaç duyulan iyileştirme aksiyonlarının planlanması açısından önemlidir. Bu araştırmanın amacı, bir üniversite hastanesi tesis yönetimi süreçleri risk analizinin Fine-Kinney metodu ile değerlendirilmesidir. Fine-Kinney metodu tehlike ve risklerin kaynağından yok edilmesi ya da zararlarının azaltılmasını hedef alan, sağlık sektöründe sınırlı kullanım alanına sahip risk değerlendirme metodolojilerinden biridir. Tanımlayıcı nitelikte, kesitsel tipte tasarlanan çalışmanın evrenini İstanbul’da yer alan bir üniversite hastanesinde 01.02.2023-28.02.2023 tarihleri arasında tesis güvenliği risk değerlendirme süreçleri kapsamında tespit edilen tehlike ve riskler oluşturmaktadır. Araştırmada örneklem seçimine gidilmemiş ve evrenin tamamı değerlendirmeye alınmıştır. Risk değerlendirme yöntemi olarak Fine-Kinney metodu kullanılmıştır. Risk ve tehlikelerin belirlenmesinde uzman görüşlerinden, hastanenin geçmiş dönem olay kayıtlarından ve doküman incelemesinden faydalanılmıştır. Çalışmada risklerin %58,4’ünün olası risk, %22,2’sinin düşük risk ve %18,9’unun önemli risk kategorisinde yer aldığı tespit edilmiştir. Risklerin %21’inin tehlikeli madde ve atıklar, %19,8’inin güvenlik, %17,7’sinin tıbbi cihazlar, %14,4’ünün acil durum ve afet yönetimi ve %12,8’inin yangın güvenliği ile ilişkili olduğu tespit edilmiştir. Altyapı sistemleri kapsamındaki risklerin %42,9’u ile yangın güvenliği kapsamındaki risklerin %38,7’sinin önemli risk seviyesinde olduğu ve bu risklerle ilgili düzeltici-önleyici faaliyetlere ihtiyaç olduğu bulunmuştur. Hastanenin elektrik tesisatının daha güvenli hale getirilmesi, yangın güvenliğine yönelik önlemlerin alınması, altyapı kaynaklı uygunsuzlukların iyileştirilmesi, asansörlerin periyodik muayene ve kontrollerinin yapılması risklerin kabul edilebilir seviyeye düşürülmesi açısından önemlidir.

Anahtar Kelimeler

Tesis güvenliği, Risk yönetimi, Fine Kinney Metodu, Hastane

Destekleyen Kurum

Araştırmayı destekleyen herhangi bir kurum bulunmamaktadır.

ASSESMENT OF THE RISK ANALYSIS OF HOSPITAL FACILITY MANAGEMENT PROCESSES WITH THE FINE-KINNEY METHOD

Öz

Hospitals are high-risk institutions with a complex structure where patients in need of health services are treated. Hospitals, which are evaluated in the very dangerous category in the workplace hazard classes list, contain some hazards and risks for patients, relatives, and employees. Identifying and prioritizing these hazards and risks with evidence-based methodologies is important for planning the improvement actions needed for patient and employee safety. The aim of this study is to assess the risk analysis of a university hospital facility management processes with the Fine-Kinney method. The Fine-Kinney method is one of the risk assessment methodologies with limited use in the health sector that aims to eliminate hazards and risks from their source or reduce damage. The universe of this descriptive cross-sectional study consists of the hazards and risks identified within the scope of facility safety risk assessment processes between February 1, 2023, and February 28, 2023, in a university hospital in Istanbul. Sample selection was not made in the study, and the entire population was taken into consideration. The Fine-Kinney method was used for risk assessment. Expert opinions, previous event records of the hospital, and document reviews were used to identify risks and hazards. In this study, it was determined that 58.4% of the risks were in the possible risk category, 22.2% were in the low risk category, and 18.9% were in the important risk category. It was found that 21% of the risks are related to hazardous materials and wastes, 19.8% to safety, 17.7% to medical devices, 14.4% to emergency and disaster management, and 12.8% to fire safety. It has been found that 42.9% of the risks within the scope of infrastructure systems and 38.7% of the risks within the scope of fire safety are at significant risk levels, and corrective and preventive actions are needed regarding these risks. It is important to make the electrical installation of the hospital safer, to take precautions for fire safety, to improve infrastructure-related problems, and to make periodic inspections and controls of elevators in order to reduce the risks to an acceptable level.

Anahtar Kelimeler

Facility safety, Risk management, Fine-Kinney Method, Hospital

Kaynakça

• Akarsu, H., & Güzel, M. (2016). Sağlık sektöründe tehlike ve riskler. Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı Eğitim ve Araştırma Merkezi, Ankara.
• Aker, A., & Özçelik, T.Ö. (2020). Metal sektöründe 5x5 Matris ve Fine-Kinney yöntemi ile risk değerlendirmesi. Karaelmas İş Sağlığı ve Güvenliği Dergisi, 4(1), 65-75.
• Akyürek, Ç. E. (2020). Sağlıkta tesis yönetimi. Yeter Demir Uslu (Editör), Sağlık tesislerinde risk yönetimi (1.Baskı, s. 163-183). Nobel Akademik Yayıncılık.
• Anağlı, M., & İnan, U. H. (2021). İş sağlığı ve güvenliği anlamında Başakşehir Şehir Hastanesi inşaatının projesi, risk yönetimi ve Fine-Kinney metodunun uygulanması. Journal of Management Theory and Practices Research, 2(1), 45-57.
• Aydınlı, C. (2010). Sağlık kuruluşlarında risk değerlendirme ve bir üniversite hastanesinde risk azaltma çalışması [Yüksek Lisans Tezi]. Uludağ Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü İşletme Anabilim Dalı, Yönetim ve Organizasyon Bilim Dalı, Bursa.
• Boyacı, A. Ç., & Selim, A. (2022). Assessment of occupational health and safety risks in a Turkish public hospital using a two-stage hesitant fuzzy linguistic approach. Environmental Science and Pollution Research (International), 29(24), 36313-36325.
• Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı. (2012a). İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunu (Resmî Gazete Tarih:30.6.2012, Sayı: 28339). https://www.mevzuat.gov.tr/mevzuatmetin/1.5.6331.pdf
• Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı. (2012b). İş Sağlığı ve Güvenliğine İlişkin İşyeri Tehlike Sınıfları Tebliği (Resmî Gazete Tarih:26.12.2012, Sayı: 28509). https://www.resmigazete.gov.tr/eskiler/2012/12/20121226-11.htm
• Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı. (2012c). İş Sağlığı ve Güvenliği Risk Değerlendirmesi Yönetmeliği, (Resmî Gazete Tarih:30.12.2012, Sayı: 28512). https://www.mevzuat.gov.tr/File/GeneratePdf?mevzuatNo=16925&mevzuatTur=KurumVeKurulusYonetmeligi&mevzuatTertip=5
• Dağsuyu, C., Göçmen, E., Narlı, M., & Kokangül, A. (2016). Classical and Fuzzy FMEA risk analysis in a sterilization unit. Computers & Industrial Engineering, 101, 286-294.
• Demirkan, C. B. (2015). Sağlık hizmetleri sektöründe risk değerlendirmesi: Hastane merkez laboratuvarı örneği. [Uzmanlık Tezi]. Trakya Üniversitesi Tıp Fakültesi Halk Sağlığı Anabilim Dalı, Edirne.
• Fine, W. T. (1971). Mathematical evaluations for controlling hazards. Journal of Safety Research, 3(4), 157-166.
• Gul, M., Ak, M. F., & Guneri, A. F. (2016). Occupational health and safety risk assessment in hospitals: A case study using two-stage fuzzy multi criteria approach. Human and Ecological Risk Assessment: An International Journal, 23(2), 187-202.
• İncesu, E. (2019). Sağlık hizmetlerinde kurumsal risk yönetim modeli önerisi. Sağlıkta Kalite ve Akreditasyon Dergisi, 2(2), 47-53.
• Jahangiri, M., Rajabi, F., & Darooghe, F. (2016). Fire risk assessment in the selected hospitals of Shiraz University of Medical Sciences in accordance with NFPA101. Iran Occupational Health, 13(1), 99- 106.
• Joint Commission International (JCI). (2021). Joint Commission International akreditasyon standartları genel hastaneler ve akademik tıp merkezi hastaneleri standartları. ABD: Joint Commission Resources.
• Kantarcıoğlu, H., Kantarcıoğlu, A., & Dinç, H. (2020). Sağlık kurumlarında iş sağlığı ve güvenliği: Kamu hastanelerinde risk değerlendirme yöntemlerine yönelik bir inceleme. Sağlık Akademisyenleri Dergisi, 7(1), 61-66.
• Karan Buturak, G., & Yapıcı., N., (2022). Kamu sağlık kurumlarında farklı risk analiz yöntemlerinin incelenmesi: Örnek bir uygulama. Çukurova Üniversitesi Mühendislik Fakültesi Dergisi, 37(3), 753-764.
• Kinney, G.F., & Wiruth, A.D. (1976). Practical risk analysisfor safety management. California: Naval Weapons Center.
• Özkılıç, Ö. (2005). İş sağlığı ve güvenliği, yönetim sistemleri ve risk değerlendirme metodolojileri. Ankara: TİSK Yayınları.
• Sağlık Bakanlığı. (2020). Sağlık Hizmetleri Genel Müdürlüğü Sağlıkta Kalite, Akreditasyon ve Çalışan Hakları Dairesi Başkanlığı. Sağlıkta Kalite Standartları Hastane Seti, Sürüm 6.1. https://shgmkalitedb.saglik.gov.tr/TR-52460/guncel-standartlar.html
• Sağlık Bakanlığı. (2021). Sağlık Hizmetleri Genel Müdürlüğü Sağlıkta Kalite, Akreditasyon ve Çalışan Hakları Dairesi Başkanlığı Sağlıkta Akreditasyon Standartları Hastane Seti, Versiyon 2.1. https://shgmkalitedb.saglik.gov.tr/Eklenti/39242/0/sas-hastane-setipdf.pdf.
• Saranjam, B., Naghizadeh, L., Rahimi, E., Etemad, M., Kouhnavard, B., Mosavianasl, Z., & Pouya, A. B. (2020). Hospital occupational safety and health risk assessment. Pakistan Journal of Medical and Health Science, 14(2), 804-807.