2018 YILI MURAT (NORİK) HÖYÜK KAZI ÇALIŞMALARI: ÖN DEĞERLENDİRMELER

Yıl 2018, Cilt: 5 Sayı: 2, 83 - 93, 21.12.2018

Abdulkadir Özdemir , Ziya Kılınç Yusuf Ağtaş Ergül Demir Mikail Tofur Bilal Aydın Ercan Kan

Öz

Bu çalışma Bingöl İli Solhan İlçesi Murat köyü sınırları içerisinde yer alan, Murat Nehri kenarındaki Murat (Norik) Höyük’te 2018 yılında gerçekleştirilen kurtarma kazılarında elde edilen bulgularla ilgili bir ön değerlendirmedir. Murat nehrinin menderes yaptığı kenarında yer alan bu yerleşimde yapılan kazılarda Orta Demir Çağı’na ait buluntulara rastlanılmıştır. Yerleşimde tespit edilen tek kültür tabakası içerisinde mimari olarak bir kale yapısına ait temel kalıntıları ve bu yapıyla bağlantılı çeşitli küçük buluntulara ait örnekler ele geçmiştir. Burada yapılan kurtarma kazılarında ele geçen buluntular arasında seramikler Urartu dönemi seramiklerinin taşra versiyonları iken diğer ele geçen camdan yılan başlı bileklik; iğne, bileklik, küpe, fibula ve kemer parçası gibi bronz objeler dönemin önde gelen Urartu merkezlerinden gelen örneklerin karakteristik özelliklerini yansıtır. Bingöl’ün ilk sistemli arkeolojik kazısı olma özelliği gösteren Murat (Norik) Höyük’te yapılan kurtarma kazıları, MÖ 1. binyılın ilk yarısında Doğu Anadolu Bölgesi’ni egemenliği altına alan Urartu Krallığı’na ait verilere yeni katkılar sunacağı açıktır.

Anahtar Kelimeler

Orta Demir Çağı, Urartu, Kale, Doğu Anadolu, Bingöl

Archaeological Excavations at Murat (Norik) in 2018: A Preliminary Report

Öz

This study aims to introduce the preliminary results of the rescue excavations conducted at Murat (Norik) Höyük, located on the edge of Murat River. The mound is situated south of the modern village of Murat in the Solhan town of Bingöl city in Eastern Anatolia. The excavations conducted in 2018 yielded diagnostic finds mainly representing the Middle Iron Age. A single cultural level identified at the mound yielded the foundations of what appear to be a fortress. This cultural layer rich in small finds clearly belongs to the architectural remains of a fortress. The pottery assemblage recovered from the excavations represent the local versions of the typical Urartian pottery, while snake-headed glass bracelet and bronze objects such as needles, bracelets, earrings, fibula and belts display characteristic features of comparable finds known to us from major excavated Urartian sites. The rescue excavations carried out Murat (Norik) Höyük, which has been the first systematic archaeological excavation conducted in the area Bingöl, are hoped to contribute much to our general understanding of the Urartian presence in this part of eastern Anatolia during the early first millennium BC.

Anahtar Kelimeler

The Middle Iron Age, Urartu, Fortress, East Anatolia, Bingöl

Kaynakça

• Akurgal, Ekrem. Urartaısche und Altıranısche Kunstzentren, Türk Tarih Kurumu Yayınları, Ankara, 1968.
• Belli, Oktay. Anadolu’da Kalay ve Bronzun Tarihçesi, İstanbul, 2004.
• Çavuşoğlu, Rafet. Urartu Kemerleri, Yayınlanmamış Doktora Tezi, 2002, Erzurum Atatürk Üniversitesi.
• Çilingiroğlu, Altan. Urartu Krallığı Tarihi ve Sanatı, İzmir, 1997.
• Kellner, H. J. “Grouping and Dating of Bronze Belts”, Urartu A Metalworking Center in The First Millenium B.C.E, R. Merhav (ed.), Tell Aviv: Sabinsky Prees Ltd. 1991, 142-161.
• Konyar, Erkan. Yüksek Yaylanın Başkenti Van-Tuşpa, Homer Kitabevi, İstanbul, 2018.
• Köroğlu Kemalettin, “Urartu: Krallık ve Aşiretler”, Urartu Doğuda Değişim, K. Köroğlu ve E. Konyar (derl.), İstanbul, 2011, 12-53.
• Sevin, Veli. “Malatya-Elazığ-Bingöl İlleri Yüzey araştırması 1985”, IV. AST, 1987, 279-300.
• Sevin, Veli. “Elazığ-Tunceli-Bingöl İlleri Yüzey araştırması 1985”, V. AST, 1988, 1-44.
• Sevin, Veli. “Elazığ-Bingöl Yüzey araştırması 1985”, VI. AST, 1989, 451-500.
• Tonbul, Saadettin. “Bingöl Ovası ve Çevresinin Jeomorfolojisi ve Gelişimi”, Coğrafya Araştırmaları Dergisi Cilt 2, Sayı 2, 1990, 329-352.
• Yücel, Talip. Türkiye Coğrafyası, Türk Kültürünü Araştırma Enstitüsü Yayınları 68, Ankara Üniversitesi Basımevi, Ankara, 1987.