Öz
Harput’un kale rolünü kaybetmesiyle birlikte, şehir merkezi Elâzığ Ovası’na taşınmıştır. Yeni şehir merkezinde demiryolunun ve PTT binasının yapılmasından sonra bölge hızlı bir kentleşme sürecine girmiştir. Yaşanan hızlı ve kontrolsüz dönüşümlere bağlı olarak, Elazığ’daki pek çok tarihi yapı yok olmuştur. Sayıları gün geçtikçe azalan bu yapıların, korunması ve gelecek kuşaklara aktarılması için hızlı bir şekilde mevcut durumları tespit edilmelidir. Tespit çalışmalarında, tarihi binaların yapısal sorunları doğru analiz edilmeli ve bu yapılar için en uygun müdahale (bakım, onarım, iyileştirme, güçlendirme…vb.) kararları verilmelidir.
Bu bağlamda, Elazığ’ın tarihi binalarındaki yapısal sorunları belirlemede örnek teşkil etmesi amacı ile bu makale çalışması oluşturulmuştur. Makalede, Elazığ’ın geleneksel mimarisini en iyi şekilde temsil eden yapılardan Beyzade Efendi Konağı üzerinde araştırmalar yapılmıştır. Çalışmada öncelikle, binanın tarihi hakkında bir literatür araştırması yapılmıştır. Ardından, mekânsal ve yapısal özelliklerini tespit etmek üzere konağın bulunduğu alana gözlemsel ve teknik geziler gerçekleştirilmiştir. Araştırmalardan elde edilen veriler ışığında konağın yapısal sorunları belirlenmiştir. Çalışmanın sonucunda, konağın yapısal sorunlarına yönelik çözüm önerileri sunulmuştur. Çalışmada tespit edilen yapısal sorunların ve çözüm önerilerinin, konak için gelecekte alınacak müdahale kararlarına yardımcı olması hedeflenmiştir.
Anahtar Kelimeler
Beyzade Efendi Konağı Yapı Sistemi Yapı Elemanları Yapısal Sorunlar.
Kaynakça
- Ahunbay, Z. (1996), Tarihi Çevre Koruma ve Restorasyon, YEM Yayın, İstanbul.
- Croci, G. (2000), The Conservation and Structural Restoration of Architectural Heritage, Advances in Architecture Series, Computational Mechanics Publication/WIT Press, UK.
- Eriç, M. (1994), Yapı Fiziği ve Malzemesi, Literatür Yayınları, İstanbul.
- Feilden, M. B. (1997), Conservation of Historic Buildings, London.
- Kıvık, F. (1999), Harputlu Beyzade Ali Rıza Efendi’nin Hayatı ve Risaleleri, Lisans Tezi, Kayseri.
- Orbaşlı, A. (2008), Architectural Conservation: Principles and Practice, Blackwell Publishing.
- Richardson, A. B. (1999), Defects and Deterioration in Buildings, 2 nd Edition, London.
- Sunguroğlu, İ. (1968), Harput Yollarında, İstanbul, cilt:1, ss.272-275, 284.
- Yapıcı, S. (2005), Harput Alim Müellif ve Mutasavıffları, Ankara, cilt:1 s.299.
- Zakar, L. (2013), Restorasyon Uygulamalarında Kullanılan Çağdaş Teknikler, İstanbul Teknik Üniversitesi FBE, Yayınlanmış Yüksek Lisans Tezi, İstanbul, ss.17.
Öz
As Harput lost its role as a castle, the city center was moved to the Elâzığ Plain. After the construction of the railway and PTT building in the new city center, the region entered a rapid urbanization process. Due to the rapid and uncontrolled transformations, many historical buildings in Elazığ have disappeared. The current status of these buildings, whose numbers are decreasing day by day, should be determined quickly in order to protect and transfer them to future generations. In the identification studies, the structural problems of historical buildings should be analyzed correctly and the most appropriate intervention (maintenance, repair, improvement, strengthening, etc.) decisions should be made for these buildings.
In this context, this article has been prepared in order to set an example in determining the structural problems in the historical buildings of Elazığ. In the article, researches were conducted on Beyzade Efendi Mansion, one of the buildings that best represents the traditional architecture of Elazığ. First of all, a literature research on the history of the building was conducted. Then, observational and technical trips were made to the area where the mansion is located to determine its spatial and structural features. In the light of the data obtained from the research, the structural problems of the mansion were determined. As a result of the study, solution suggestions for the structural problems of the mansion were presented. It is aimed that the structural problems and solution suggestions identified in the study will help the future intervention decisions to be taken for the mansion.
Anahtar Kelimeler
Beyzade Efendi Mansion Building System Building Elements Structural Problems.
Kaynakça
- Ahunbay, Z. (1996), Tarihi Çevre Koruma ve Restorasyon, YEM Yayın, İstanbul.
- Croci, G. (2000), The Conservation and Structural Restoration of Architectural Heritage, Advances in Architecture Series, Computational Mechanics Publication/WIT Press, UK.
- Eriç, M. (1994), Yapı Fiziği ve Malzemesi, Literatür Yayınları, İstanbul.
- Feilden, M. B. (1997), Conservation of Historic Buildings, London.
- Kıvık, F. (1999), Harputlu Beyzade Ali Rıza Efendi’nin Hayatı ve Risaleleri, Lisans Tezi, Kayseri.
- Orbaşlı, A. (2008), Architectural Conservation: Principles and Practice, Blackwell Publishing.
- Richardson, A. B. (1999), Defects and Deterioration in Buildings, 2 nd Edition, London.
- Sunguroğlu, İ. (1968), Harput Yollarında, İstanbul, cilt:1, ss.272-275, 284.
- Yapıcı, S. (2005), Harput Alim Müellif ve Mutasavıffları, Ankara, cilt:1 s.299.
- Zakar, L. (2013), Restorasyon Uygulamalarında Kullanılan Çağdaş Teknikler, İstanbul Teknik Üniversitesi FBE, Yayınlanmış Yüksek Lisans Tezi, İstanbul, ss.17.
Ayrıntılar
| Birincil Dil | Türkçe |
|---|---|
| Bölüm | Araştırma Makaleleri |
| Yazarlar | |
| Yayımlanma Tarihi | 27 Ekim 2022 |
| Yayımlandığı Sayı | Yıl 2022 Cilt: 9 Sayı: 18 |
