The Islamic University of Madīna, Faculty of Ḥadīth Curriculum and Theses

Yıl 2022, Sayı: 9, 50 - 95, 31.12.2022

İbrahim Saylan

Öz

The Islamic University of Madīna Faculty of Ḥadīth was established in 1976 in order to preserve the Prophetic Sunnah and to carry out academic studies in this field. The faculty offers undergraduate, masters and doctoral programs. Undergraduate program consists of one hundred and seventy-seven credits, comprising thirty-seven courses, mainly on the science of ḥadīth and other Islamic sciences, as well as some cultural courses. After the undergraduate program, the faculty is divided into main branches of science: ʿUlūm al-Ḥadīth and Fiqh al-Sunna. Fifty-four credits from seventeen courses in the Fiqh al-Sunna department and fifty-eight credits from twenty-one courses in the ʿulūm al-Ḥadīth department are taken and the master's program ends with the submission of the thesis within four to eight terms. In the doctoral program, the thesis is started after a 12-credit course period and the thesis can be completed in six to ten semesters. In two departments of the faculty, up to now, 868 theses have been submitted in each branch of ḥadīth such as ḥadīth methodology, rid̲j̲āl al- ḥadīth, muʿd̲j̲am, biography books, al-D̲j̲arḥ wa ’l-Taʿdīl, ʿIlāl al-ḥadīth, collection of tarīq, aṭrāf, takhrīj, ʿālī isnād and forty ḥadīth studies. In this study, which we aim to convey the experience of the Faculty of Ḥadīth, which has no equivalent in our country. We aim to introduce the curriculum of the faculty and classify the thesis topics under three headings and present them to the use of researchers. 

Anahtar Kelimeler

Ḥadīth, The Islamic University of Madīna, Faculty of Ḥadīth, ʿUlūm al-Ḥadīth, Fiqh al-Sunna

Medine İslam Üniversitesi Hadis Fakültesi Müfredatı ve Lisansüstü Tezleri

Öz

Medine İslam Üniversitesi Hadis Fakültesi, Nebevî sünneti korumak ve bu sahada akademik çalışmalara ev sahipliği yapmak amacıyla 1976 yılında kurulmuştur. Fakültede lisans, yüksek lisans ve doktora programları uygulanmaktadır. Lisans programı; ağırlıklı olarak hadis ilmi ve diğer İslamî ilimlerin yanı sıra bazı kültürel derslerin yer aldığı otuz yedi dersi ihtiva eden yüz yetmiş yedi krediden oluşmaktadır. Lisansüstü eğitimde fakülte; ulûmu’l-hadîs ve fıkhu’s-sünne olmak üzere iki ana bilim dalına ayrılmaktadır. Fıkhu’s-sünne bölümünde on yedi dersten elli dört kredi, ulûmu’l-hadîs bölümünde ise yirmi bir dersten elli sekiz kredi alınarak dört ile sekiz dönem arasında tezin sunulmasıyla yüksek lisans programı sona ermektedir. Doktora programında ise on iki kredilik bir ders döneminden sonra teze başlanılmakta ve tez altı ile on dönemde tamamlanabilmektedir. Fakültenin iki bölümünde; hadis usûlü, ricâlü’l-hadîs, muʿcem, biyografi kitapları, cerh ve taʿdîl, ilelü’l-hadîs, tariklerin cemʿi, etrâf, tahrîc, âlî isnad ve kırk hadis çalışmaları gibi hadis ilminin her bir dalında şimdiye kadar toplam 868 lisansüstü tez hazırlanmıştır. Ülkemizde muadili olmayan Hadis Fakültesi tecrübesini aktarmayı hedeflediğimiz bu çalışmada; fakültenin müfredatını tanıtıp tez konularını üç başlık altında tasnif ederek araştırmacıların istifadesine sunmayı amaçlamaktayız.

Anahtar Kelimeler

Hadis, Medine İslam Üniversitesi, Hadis Fakültesi, Ulûmu’l-Hadîs, Fıkhu’s-Sünne

الجامعة الإسلامية بالمدينة المنورة ، كلية الحديث ومناهج دراسته والرسائل العليا العلمية

Öz

بدأت الجامعة الإسلامية بالمدينة المنورة نشاطها التعليمي في عام 1381هـ / 1961م من أجل تحقيق أهداف الدولة التربوية، واتخذت عام 1975 شكلها الحالي بتغيير مناهجها جذريًا. بالإضافة إلى التعليم العالي، هناك معاهد ودار الحديث التي توفر التعليم الثانوي والمتوسط داخل الجامعة. الجامعة، التي كانت تهدف في البداية إلى توفير التعليم الديني فقط، بعد عام 2012، في إطار أهداف "رؤية المملكة العربية السعودية 2030"؛ أسست كليات الهندسة والعلوم والحاسوب الآلي والأنظمة والدراسات القضائية. مع إضافة كليات جديدة وإدراج التعليم بللغة الإنجليزية في برنامج بعض الكليات، كان هناك تحسن ملحوظ في تعليم الجامعة.
تأسست كلية الحديث بالجامعة الإسلامية عام 1396/1976 لحماية السنة النبوية وخدمتها والدفاع عنها وإجراء الدراسات الأكاديمية في هذا المجال. يتم تنفيذ برامج البكالوريوس والدراسات العليا والدكتوراه في الكلية. من أجل الالتحاق بالكلية؛ من الضروري إكمال المرحلة التحضيرية المكونة من أربعة فصول بنجاح وحفظ ثلاثة أجزاء من القرآن. تم تطبيق برنامج البكالوريوس لسنوات عديدة؛ وتألفت من خمسة وعشرين درسا، خاصة في علم الحديث وغيره من العلوم الإسلامية الأساسية، بالإضافة إلى بعض الدروس الثقافية. ومع ذلك، في نطاق أهداف "رؤية 2030"، تم تحديث البرنامج بشكل كبير؛ بينما بقيت بعض الدروس في البرنامج القديم على حالها، وأخذ بعضها أسماء جديدة، وقسمت بعض الدروس وأدرجت في البرنامج بأسماء مختلفة. وأبرز ميزات البرنامج هي تركيزه على التدريب العملي. ويوجد في البرنامج الجديد 37 درسا؛ وإجمالي عدد الساعات المعتمدة 177، منها 160 ساعة نظرية و 17 ساعة تطبيقية/عملية. 19 من هذه الحصص تتكون من دروس في مجال العلوم الإسلامية الأساسية غير علوم الحديث، ودروس التنمية الثقافية والشخصية، والتي تتوافق مع 75 ساعة.

Anahtar Kelimeler

الحديث, الجامعة الإسلامية بالمدينة المنورة, كلية الحديث, علوم الحديث, فقه الحديث

Kaynakça

• Ahatlı, Erdinç, “Muhammed b. İshâk b. İbrâhîm es-Serrâc”, Türkiye Diyanet Vakfı İslâm Ansiklopedisi. 36/570-571. İstanbul: TDV Yayınları, 2009.
• Apaydın, H. Yunus. “Şehâbeddin Karâfî”. Türkiye Diyanet Vakfı İslâm Ansiklopedisi. 24/399. İstanbul: TDV Yayınları, 2001.
• Bekiroğlu, Harun, “Yazma Eserlerden Kodikoloji’ye: Tahkike Giriş”, Cumhuriyet İlahiyat Dergisi 23/2 (2019), 855-889.
• Delîlu Bernâmeci’l-Bekâlûriyûs fî Külliyeti’l-Hadîs, https://iu.edu.sa/site_Page/34566 (Erişim Tarihi: 24.04.2022).
• Delîlü’t-Tâlibi’l-Câmiʿî, https://www.iu.edu.sa/site_Page/21485 (Erişim Tarihi: 24.11.2022).
• Delîlü’t-Tâlib fi’d-Dirâsâti’l-ʿUlya, https://iu.edu.sa/site_page/21485 (Erişim Tarihi: 02.06.2021).
• Delîlü’r-Rasâili’l-İlmiyyeti’l-Münâkaşe fî Külliyeti’l-Hadîsi’ş-Şerîf. Medine: İslam Üniversitesi 1441/2020; https://www.iu.edu.sa/site _Page/155299 (Erişim Tarihi: 25.04.2021).
• Göksoy, İsmail Hakkı. “Mahfûz b. Abdillâh et-Termesî”. Türkiye Diyanet Vakfı İslâm Ansiklopedisi. 26/335-336. Ankara: TDV Yayınları, 2002.
• Gündoğdu, Yusuf Bahri. “Suudi Arabistan Eğitim Sistemi”. Ondokuz Mayıs Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi 35 (2013), 135‐158.
• https://ilahiyat.marmara.edu.tr/dosya/ilh/Bultendergi/2017%20mufredat.pdf (Erişim Tarihi: 04.07.2022).
• https://iu.edu.sa/index (Erişim Tarihi: 24.05.2021).
• https://iu.edu.sa/site/20 (Erişim Tarihi: 27.11.2022).
• https://iu.edu.sa/site/51 (Erişim Tarihi: 20.04.2021).
• https://iu.edu.sa/site_page/20234 (Erişim Tarihi: 21.04.2021).
• https://iu.edu.sa/site_Page/20251 (Erişim Tarihi: 24.11.2022).
• https://iu.edu.sa/site_Page/21840 (Erişim Tarihi: 08.04.2021).
• https://iu.edu.sa/site_Page/21342 (Erişim Tarihi: 25.11.2022).
• https://iu.edu.sa/site_Page/22013 (Erişim Tarihi: 24.11.2022).
• https://iu.edu.sa/site_Page/22015 (Erişim Tarihi: 24.11.2022).
• https://iu.edu.sa/site_Page/22432 (Erişim Tarihi: 09.04.2021).
• https://iu.edu.sa/site/26 (Erişim Tarihi: 24.11.2022).
• https://iu.edu.sa/site_Page/33812 (Erişim Tarihi: 22.04.2021).
• https://iu.edu.sa/site_Page/34567 (Erişim Tarihi: 25.11.2022).
• https://www.iu.edu.sa/site_Page/33681 (Erişim Tarihi: 15.04.2021).
• https://www.iu.edu.sa/site_Page/33685 (Erişim Tarihi: 6.04.2021).
• https://www.iu.edu.sa/site_Page/34410 (Erişim Tarihi: 25.11.2022).
• https://www.stats.gov.sa/ar/page/259 (Erişim Tarihi: 24.11.2022).
• Kandemir, M. Yaşar, “Kemâl”, Türkiye Diyanet Vakfı İslâm Ansiklopedisi. 25/222-224. Ankara: TDV Yayınları, 2002.
• Kırca, Celal. “İbn Teymiyye Mecdüddin”. Türkiye Diyanet Vakfı İslâm Ansiklopedisi. 20/391. İstanbul: TDV Yayınları, 1999.
• Küçükaşçı, Mustafa Sabri. “es-Süheylî”. Türkiye Diyanet Vakfı İslâm Ansiklopedisi. 38/30-32. İstanbul: TDV Yayınları, 2010.
• el-Lâihatü’l-muvahhade li’d-dirâsâti’l-ʿulyâ fi’l-câmiʿât, Basım 1441/2020; https://iu.edu.sa/site_ Page/21342 (Erişim Tarihi: 24.04.2022).
• en-Neşretu’t-Taʿrifiyye li Bernâmeci’l-Âlimiyyeti’l-Âliyye (ed-Duktûra) fî fıkhi’s-Sünne ve Mesâdiriha 1442/2021, https://iu.edu.sa/site_Page/165425 (Erişim Tarihi: 25.11.2022).
• en-Neşretu’t-Taʿrifiyye li Bernâmeci’l-Âlimiyyeti’l-Âliyye (ed-Duktûra fî Ulûmi’l-Hadîs 1441/2020, https://iu.edu.sa/site_Page/165426 (Erişim Tarihi: 24.04.2021).
• en-Neşretu’t-Taʿrifiyye li Bernâmeci’l-Âlimiyye (el-Mâcistır) fî fıkhi’s-Sünne ve Mesâdiriha 1442/2021, https://iu.edu.sa/site_Page/165425 (Erişim Tarihi: 25.11.2022).
• en-Neşretu’t-Taʿrifiyye li Bernâmeci’l-Âlimiyye (el-Mâcistır) fî Ulûmi’l-Hadîs 1441/2020, https://iu.edu.sa/site_Page/165426 (Erişim Tarihi: 24.04.2021).
• en-Nizâmu’l-Esâs li’l-Hukm fi’l-Memleketi’l-Arabiyyeti’s-Suûdiyye (Suudi Arabistan Anayasası) 1431/2010, http://hrlibrary.umn.edu/arabic/Saudi_Con.html (Erişim Tarihi: 24.11.2022).
• Sönmez, M. Ali. “Ebû Mûsâ Muhammed b. Ömer el-Medînî”. Türkiye Diyanet Vakfı İslâm Ansiklopedisi. 10/192. İstanbul: TDV Yayınları, 1994.