Konut Kültürü ve İzmir Yüksek Teknoloji Enstitüsü Lojmanları Uygulaması

Yıl 2023, Cilt: 6 Sayı: 1, 16 - 32, 11.10.2023

Ayşen Cevriye Benli

https://doi.org/10.46373/hafebid.1365062

Öz

İnsanların göçebe yerleşim biçimini benimsediklerinden ve çadırdan yerleşik düzene yuva olarak geçtikten bu yana yüzyıllar geçti. Tarihte birçok konut türü insanlığın barınma gereksinimini karşıladı. Günümüzdeyse artık çok katlı yapılarda barınmak toplu konut kavramı içinde yer alırken, eskisi gibi bir veya iki katlı bahçeli evleri yuva olarak benimsemek, olanaklar elverdikçe daha tercih edilir oldu. Bu, aslında bir yerde insanın doğaya ve özüne dönmek istemesinin en doğal sonucudur. Hiçbir yüzyılda aslında yapay özellikler taşıyan yenilikler ve toplumsal beğeniler uzun süre yaşayamamıştır. Değişen tasarımlardan, yenilenen yaşamdan söz edilmektedir. Gerçekten yenilenen bir yaşamdan çok aslımıza ve özümüze dönüşten söz edilebilir. Bütün bunlar doğanın, açık havanın ve doğal malzemenin insan yaşamı için ne kadar önemli olduğunu anımsatıyor çünkü yakın zamanda, salgını yaratan bir virüs, açık havada yaşamı ve iç mekânı nasıl olup da belirleyeceğini gösterdi. Günümüzün endüstrileşmiş ve yoğunlaşmış yaşamının ne kadar sakıncalar doğurduğu açıkça ortaya çıktı. Doğaya dönüşün önemini insanlığa anımsattı. Bir devlet üniversitesi olan ve kampüsü İzmir’in Urla ilçesinin Gülbahçe koyunun yakınında yer alan İzmir Yüksek Teknoloji Enstitüsü Lojmanları için yapılan konutlar, iki kata izin veren imar durumuna ve doğaya uyum göstererek tek katlı veya iki katlı bahçeli ikiz konutlar olarak tasarlandı. Yapım aşaması için kısıtlı bütçe ayrılmış olması tasarımı sınırlamış olmakla birlikte konutların geniş zeytinlikler içinde deniz manzaralı doğal bir ortamda bulunan yerleşkede yapılması, işin başında en olumlu yönüydü. Bu çalışmada, İYTE Lojmanları özelinde yapılarla ilgili tasarım ve yapım süreçlerine bakıldığı gibi konut tasarımıyla çevrenin biçimsel ilişkisine, konut, doğa, biçim ilişkisine ve konut kültürü ve kullanıcı ilişkisine bakılarak gelecek uygulamalara katkıda bulunulması açısından değerlendirildi.

Anahtar Kelimeler

Konut tasarımı, Biçim, Doğa, Kültür

Kaynakça

• Gür, Öymen, Ş., Doğu Karadeniz Örneğinde Konut Kültürü, Yapı Endüstri Merkezi, İstanbul. (2000).
• Tunalı, İ., Estetik, Remzi Kitabevi, İstanbul, (1998).
• Lang, J., Urban Design, The American Experience, Van Nostrand Reinhold, USA, (1994).
• Saarinen, E., Form Araması(Çeviren: M. Akdoğan), İskender Matbaası, İTÜ Mimarlık Fakültesi, (1967).
• Aran, K., Barınaktan Öte Anadolu Kır Yapıları.(Beyond Shelter, Anatolian Indigenous Buildings), İstanbul, Türkiye: Tepe Mimarlık Kültürü Merkezi, (2000). 975-946-44-2-X
• Alexander, C., The Timeless Way of Building, Oxford University Press New York, (1979).
• Benli, A. C., Günümüz Mimarlığında Üniversite Binaları İçin Estetik Ölçütlerin Değerlendirilmesi, Yayımlanmamış Doktora Tezi, DEÜ Mimarlık Fakültesi Mimarlık Bölümü Bina Bilgisi, Fen Bilimleri Enstitüsü, (2003).
• Kurokawa, K., Modernizmin Eleştirisi ve Bilgi Toplumunun Mimarlığı Hakkında Görüşler, (Towards the Evocation of Meaning). (Çeviren: Ayla Çevik). Japan Architect, Cilt ve sayı 8-August(Ağustos), (1989) sayfalar 6-13.
• Bektaş, C., Taş-Ahşap-Cam, Arkeoloji ve Sanat yayınları, (2016) 978-605-396-402-5