ÇOCUK HACZİ UYGULAMASINA YÖNELİK TEPKİLER: TWİTTER ÖRNEĞİ

Yıl 2021, Cilt: 3 Sayı: 2, 167 - 180, 31.12.2021

Hatice Şahin

Öz

Boşanma sürecini çatışmalı olarak geçiren bazı çiftlerin çatışmaları boşanma sonrasında da çocuklar üzerinden devam edebilmektedir. Özellikle velayeti elinde bulunduran ebeveyn çeşitli nedenlerle çocuğunun/çocuklarının diğer ebeveyn ile görüşmesini engelleyebilmektedir. Çocukları ile görüşmeleri engellenen ebeveynler çocuklarını İcra ve İflas Kanunu’nda belirtilen usullere göre görebilme şansına sahip olmaktadırlar. Bu çalışma çocukları ile görüşmeleri engellenen ebeveynlerin halk arasında çocuk haczi olarak adlandırılan bu uygulamayı nasıl anlamlandırdıklarını ve nasıl tepki gösterdiklerini tespit etmeye çalışmaktadır. Bu amaçla 7 Temmuz-22 Temmuz 2021 tarihleri arasında Twitter’da “#ÇocukHaczi” ve “#Çocukİcrası” hashtagleri ile atılan tweetler incelenmiştir. Bu iki hashtag ile atılan toplam 1678 tweet NVivo programı aracılığıyla analiz edilmiştir. Analizlerde elde edilen bulgular “duygusal ifadeler”, “metalaştırılan çocuk”, “ekonomik sorunlar” ve “siyasetçilere ve yasalara yönelen tepki” temaları üzerinden değerlendirilmiştir. Boşanmış çiftlerin çocuklarının sağlıklı gelişimi için çocuk haczi uygulamasının ortadan kaldırılarak yerine daha insani olan bir çözüm getirilmesi elzemdir. Aynı zamanda çocuklar ve ebeveynler üzerinde duygusal şiddete dönüşen ebeveyn yabancılaştırması sorununa karşı yasal önlemler alınması gerekmektedir.

Anahtar Kelimeler

Çocuğa yönelik aile içi şiddet, duygusal şiddet, ebeveyne yabancılaştırma, çocuk haczi.

REACTIONS TO THE PRACTICE OF CHILD DISTRAINT: TWITTER EXAMPLE

Öz

The conflicts of some couples who have had a conflict in the divorce process may continue over the children after the divorce. In particular, the parent holding the custody may prevent their child/children from meeting with the other parent for various reasons. Parents who are prevented from meeting with their children have the opportunity to see their children according to the procedures specified in the Enforcement and Bankruptcy Law. This study aims to determine how parents who are prevented from meeting with their children attribute meaning to this practice, which is popularly called child distraint and how they react to it. For this purpose, tweets posted on Twitter between July 7 and July 22, 2021 with the hashtags of "#ÇocukHaczi" and "#Çocukİcrası" were examined. A total of 1678 tweets posted with these two hashtags were analyzed through the NVivo program. The findings obtained in the analyzes were evaluated over the themes of "emotional expressions", "commodified child", "economic problems" and "reaction to politicians and laws". For the healthy development of the children of divorced couples, it is compulsory to abolish the practice of child distraint and replace it with a more humane solution. At the same time, legal preventions have to be taken against the problem of parental alienation, which turns into emotional violence on children and parents.

Anahtar Kelimeler

Domestic violence against child, emotional violence, alienation from parent, child distraint.

Kaynakça

• Adak, N. (2013). Madalyonun Öteki Yüzü: Erkeğe Yönelik Şiddet. Sosyoloji Derneği, Türkiye Sosyoloji Araştırmaları Dergisi, 16(2), 2-28.
• Akın, M. (2013). Aile içi şiddet. İÜHFM C. LXXI, 1, 27-42.
• Alkan, Ö., Yılmaz, F. C. & Abar, H. (2020). Türkiye'de Kadına Yönelik Aile İçi Şiddeti Etkileyen Faktörlerin Sıralı Probit Regresyon Modeliyle Belirlenmesi. İnsan ve Toplum Bilimleri Araştırmaları Dergisi, 9(5), 3338-3360.
• Aydın, M. (2017). Kurumlar Sosyolojisi. İstanbul: Açılım.
• Belgin Güneş, D. (2021). Mağdur Hakları Kanunu Taslağı’nın çocuk teslimi ve çocukla kişisel ilişki kurulmasına ilişkin hükümlerinin değerlendirilmesi. Selçuk Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, 29(2), 913-931.
• Boşanma ve Çocuk Üzerindeki Etkileri. (2017). T. C. Sarıkaya Kaymakamlığı Mümtaz Gözan Rehberlik ve Araştırma Merkezi. Erişim Adresi http://sarikayamumtazgozanram.meb.k12.tr/meb_iys_dosyalar/66/06/965482/dosyalar/2017_10/10113932_BoYanmanYn_Yocuk_Yzerindeki_etkileri.pdf?CHK=3e96da41512df8b1497f495211f35a37.
• Burrill, J. (). Descriptive statistics of the mild, moderate, and severe characteristics of parental alienation syndrome. (ed. Ralph Slovenko). The International Handbook of Parental Alienation Syndrome içinde (s.s. 49-55). Illinois: Springfield.
• Çalışır, G., Ünal, M. & Aydoğan Kılıç, T. (2018, Eylül 13-16). Dini bayram geleneklerinin kişilerarası iletişime yansımaları (s.s. 204-216) (Tam metin bildiri). Zeugma I. Uluslararası Multidisipliner Çalışmalar Kongresi, Gaziantep, Türkiye.
• Çocuğa Karşı Şiddeti Önlemek için Ortaklık Ağı. (2017). Türkiye’de çocuğa karşı şiddet durum raporu 2017. Erişim Adresi https://www.stgm.org.tr/sites/default/files/2020-09/turkiyede-cocuga-karsi-siddet-durum-raporu.pdf
• de Jager, M. (2008). The development of a parental alienation syndrome interview protocol. Clinical Psychology of Rhodes University.
• Doğrucan, A. & Yıldırım, Z. (2020). Kadına Yönelik Aile İçi Şiddet Üzerine Bir İnceleme. Hacettepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 2(2), 122-138.
• Farkas, M. M. (2011). An Introduction to Parental Alienation Syndrome. Journal of Psychosocial Nursing and Mental Health Services, 49(4), 20–26.
• Feyzioğlu, S. & Kuşçuoğlu, C. (2011). Tek Ebeveynli Aileler. Aile ve Toplum, 7(26), 97-109.
• Güloğlu, M. F. (2019). Aileyi yeniden tanımlamak: Değişimler ve süreklilikler. Toplumsal Değişim, 1, 47-78.
• Gürer, B. (2016). Dinî bayramlar. (ed.) Saim Sakaoğlu, Mehmet Aça, Pervin Ergun. Aile Yazıları/10 içinde (s.s. 1-2). T.C. Aile ve Sosyal Politikalar Bakanlığı Aile ve Toplum Hizmetleri Genel Müdürlüğü. Ankara.
• Hacıömeroğlu Atçeken, Ş. (2015). Duygusal istismar. (ed. Tolga Dağlı) Çocuğa Yönelik Şiddet ve Çocuğun Korunması içinde (52-57 s.s.). İstanbul: Çocuk Koruma Merkezlerini Destekleme Derneği (ÇOKMED).
• İcra ve İflas Kanunu. (1932). Kanun Numarası: 2004. Erişim Adresi https://www.mevzuat.gov.tr/MevzuatMetin/1.3.2004.pdf
• Kadına Yönelik Aile İçi Şiddetin Önlenmesi Projesi. (t.y). Erişim Adresi https://vatandas.jandarma.gov.tr/KYSOP/uzaktan_egitim/Documents/2%20KYAIS.pdf.
• Kayaoğlu, A. ve Tuna, Y. (2011). (Ed. Sezen Ünlü). Psikolojiye Giriş içinde (114-135 s.s.) Eskişehir: Anadolu Üniversitesi.
• Kelly, J. B. & Johnston, J. R. (2001). The alienated child A reformulation of parental alienation syndrome. Family Coupx Review, 39(3), 249-266.
• Lök, N., Başoğul, C. & Önce, S. (2016). Aile İçi Şiddetin Çocuk Üzerindeki Etkileri ve Psikososyal Desteğin Önemi. Psikiyatride Güncel Yaklaşımlar-Current Approaches in Psychiatry, 8(2), 155-161.
• Mağdur Hakları Kanunu Tasarısı. (2018, Şubat 18). Adalet Bakanlığı Mevzuat Genel Müdürlüğü. Erişim Adresi https://mgm.adalet.gov.tr/Resimler/SayfaDokuman/12112019144700MA%C4%9EDUR%20HAKLARI%20KANUN%20TASARISI.pdf
• Mavi, Ö. (2008). İcra takibiyle çocukla kişisel ilişki kurulmasının sebepleri, icrada uzmanın rolü ve çocuğun durumu. TTB, 74, 269-281.
• Mavi, Ö. (2008). İcra takibiyle çocukla kişisel ilişki kurulmasının sebepleri, icrada uzmanın rolü ve çocuğun durumu. TBB Dergisi, 74, 269-281.
• Öngider, N. (2013). Boşanmanın Çocuk Üzerindeki Etkileri. Psikiyatride Güncel Yaklaşımlar, 5(2), 140-161.
• Polat, O. Güldoğan, E. (2015). Uzman Görüşünün Boşanma Davalarında Velayetin Saptanmasındaki Önemi. TBB Dergisi, 118, 243-254.
• Sauber, S. R. (2008). PAS as a family tragedy: roles of family members, proffesionals, and the justice system. (ed. Ralph Slovenko). The International Handbook of Parental Alienation Syndrome içinde (s.s. 12-32). Illinois: Springfield.
• Serdar, İ. (2007). Kişisel İlişki Kurma Hakkı. Dokuz Eylül Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, 9(Özel Sayı), 739-781.
• Shifflett K. & Cummings, E. M. (1999). A Program for Educating Parents about the Effects of Divorce and Conflict on Children: An Initial Evaluation. National Council on Family Relations, 48(1), 79-89.
• Somunoğlu İkinci, S. (2014). Toplumun Kanayan Yarası: Kadına Yönelik Aile İçi Şiddet Kavramı ve Yansımaları. Ankara Sağlık Hizmetleri Dergisi, 13(2), 21-28.
• Taştan, C. & Küçüker Yıldız, A. (2019). Dünyada ve Türkiye’de kadın cinayetleri: 2016-2017-2018 verileri ve analizler. Ankara: Polis Akademisi Yayınları.
• Torun, F. (2011(a)). Ebeveyn Yabancılaştırma Sendromu. Psikiyatride Güncel Yaklaşımlar, 3(3):466-482.
• Torun, F. (2011(b)). Bir olgu üzerinden ebeveyn yabancılaştırma sendromu. Anadolu Psikiyatri Dergisi, 12(1), 167-168.
• TRT Haber. (2021, Haziran 11). İcra ile çocuk teslimi sona eriyor. Erişim Adresi https://www.trthaber.com/haber/gundem/icra-ile-cocuk-teslimi-sona-eriyor-587891.html
• TÜİK. (2020). Evlenme ve Boşanma İstatistikleri. Erişim Adresi https://tuikweb.tuik.gov.tr/HbPrint.do?id=37211
• Türk Medeni Kanunu. (2001). Kanun Numarası: 4721. Erişim Adresi https://www.mevzuat.gov.tr/MevzuatMetin/1.5.4721.pdf
• Türkiye İstatistik Kurumu [TÜİK]. (2019). Boşanma İstatistikleri. Erişim Adresihttps://biruni.tuik.gov.tr/medas/?kn=111&locale=tr
• Türkiye’de kadına yönelik aile içi şiddet araştırması. (2015). Hacettepe Üniversitesi. Erişim Adresi http://www.hips.hacettepe.edu.tr/KKSA-TRAnaRaporKitap26Mart.pdf
• Ünal, G. (2005). Aile içi şiddet. Aile ve Toplum, 2(9).
• WHO. (2002). World report on violence and health: summary. Erişim Adresi https://www.who.int/violence_injury_prevention/violence/world_report/en/summary_en.pdf Yılmaz, C. (2015). Yargıtay kararları ışığında çocukla kişisel ilişki kurulması. MHB, 35(1), 103-141.
• Yılmaz, C. (2015). Yargıtay Kararları Işığında Çocukla Kişisel İlişki Kurulması. Milletlerarası Hukuk ve Milletlerarası Özel Hukuk Bülteni, 35(1), 103–141.
• Zencirkıran, M. (2015). Sosyoloji. Bursa: Dora.