Hekim-Hemşire İlişkisinin Bourdieucu İncelemesi

Yıl 2022, Cilt: 4 Sayı: 3, 150 - 163, 31.12.2022

Ali Eren Demir , İbrahim Yücedağ

https://doi.org/10.56671/hafizadergisi.1206755

Öz

Hekimlik ve hemşirelik hastane içindeki önemli meslek alanları olarak karşımıza çıkmaktadır. Hekimlik ve hemşirelik iki farklı meslek olmasının yanı sıra tedavi/bakım süreci içinde bir ekip olarak çalışmaktadır. Bu ekip etkileşimi ile üretilen söylem, rol, sosyal konum ve statü sosyal bir inşa süreci olarak tanımlanabilir. Bu çalışmada hekim ve hemşire arasındaki ilişkisel etkileşim süreçleri Pierre Bourdieu’nun habitus, simgesel şiddet, sermaye, alan, illisio ve doxa kavramları ile tartışılmaktadır. Bu bağlamda hekim hemşire ilişkisi bireysel bir etkileşim olmaktan öte aynı zamanda toplumsal bir olgu biçimi olarak algılanabilir. “Hekim ve hemşire arasındaki etkileşimde, sermaye, ilisio ve doxa gibi kavramların ne anlama geldiği” sorusu üzerine ilk olarak meslek habitusları incelenmiş, ardından mesleki alan, simgesel şiddet, illisio ve doxalar arasındaki ilişki ele alınmıştır. Habitusu “kazanılmış eğilimler toplamı” olarak tanımlayan Bourdieu, failin içinde bulunduğu sosyal dünyanın kurallarına uyumunu sağlayan doxalar ve yine bireyin karşılaştığı durumlar için çeşitli stratejiler geliştirmesine olanak sağlayan illisiolar ürettiğini açıklamaktadır. Bu anlamda hekim ve hemşire kazanılmış eğilimler toplamı sosyal dünyanın kurallarına uyumunu sağlayan doxalar ve çeşitli stratejiler geliştirmesine olanak sağlayan illisiolar üretmektedir. Bu üretim süreçleri hekim ve hemşirenin toplumsal konumları, cinsiyet rolleri, ekonomik, kültürel ve sosyal sermayelerinden önemli bir biçimde etkilenmektedir. Bu çalışmada hekim ve hemşire etkileşimindeki toplumsal bağlam Bourdieucu bir yaklaşımla analiz edilmiştir.

Anahtar Kelimeler

Sağlık Sosyolojisi, Hastane, Hekim, Hemşire, Bourdieu, Habitus

Bourdieusian Analysis of the Physician-Nurse Relationship

Öz

Medicine and nursing can be defined as important professional fields within the hospital. In addition to being two different professions, physicians and nurses work as a team in the treatment/care process. The discourse, role, social position and status produced by this team’s interaction can be defined as a social construction process. In this study, the relational interaction processes between physicians and nurses are discussed through Pierre Bourdieu's concepts of habitus, symbolic violence, capital, space, illisio and doxa. In this context, the physician-nurse relationship can be perceived not only as an individual interaction, but also as a social phenomenon. On the question of "what do concepts such as capital, ilisio and doxa mean in the interaction between physician and nurse", firstly the professional habitus was examined, then the relationship between the professional field, symbolic violence, illisio and doxa was examined. Defining habitus as "the sum of acquired tendencies", Bourdieu explains that it produces doxas that allow the perpetrator to adapt to the rules of the social world he is in, and illisios that allow the individual to develop various strategies for the situations he encounters. In this sense, the sum of acquired tendencies of physicians and nurses produces doxas that ensure compliance with the rules of the social world and illisios that allow them to develop various strategies. These production processes are significantly affected by the social positions, gender roles, economic, cultural and social capitals of physicians and nurses. In this study, the social context of physicians and nurses interaction is subjected to a Bourdiean analysis.

Anahtar Kelimeler

Sociology of Health, Hospital, Physician, Nurse, Bourdieu

Kaynakça

• Anderson, A. (1996). Nurse-physician interaction and job satisfaction. Nursing Management, 27(6), 33-34, 36.
• Baggs, J. G., Schmitt, M. H., Mushlin, A. I., Eldredge, D. H., Oakes, D., & Hutson, A. D. (1997). Nurse-physician collaboration and satisfaction with the decision-making process in three critical care units. American Journal of Critical Care: An Official Publication, American Association of Critical-Care Nurses, 6(5), 393-399.
• Balmer, D. F., Devlin, M. J., & Richards, B. F. (2017). Understanding the relation between medical students’ collective and individual trajectories: An application of habitus. Perspectives on Medical Education, 6(1), 36-43. https://doi.org/10.1007/s40037-016-0321-1
• Berger, A. S. (2002). Arrogance among physicians. Academic Medicine: Journal of the Association of American Medical Colleges, 77(2), 145-147. https://doi.org/10.1097/00001888- 200202000-00010