YAŞLI İŞGÜCÜNÜN İŞ SAĞLIĞI VE İŞ GÜVENLİĞİ SORUNLARI VE ÇÖZÜM ÖNERİLERİ

Yıl 2017, Cilt: 6 Sayı: 15, 335 - 360, 31.08.2017

Gökhan Ofluoglu , Banu Özbucak Albar

Öz

Dünya genelinde ve ülkemizde toplumlar giderek
yaşlanmaktadır. Genç bir nüfusa sahip olan ülkemizde, nüfusun yaşlanmasına
bağlı olarak ortaya çıkacak sorunlar, ülkemizin daha önceden karşılaşmadığı ve
alışık olmadığı sorunlar olacağından, bu sorunlarla başa çıkılması için yeni
yaklaşımlar geliştirmek gerekecektir. Yaşlı işgücünün çalıştırılmasında en
önemli sorun, bu çalışanların sağlıklı ve güvenli bir ortamda çalışmalarının
nasıl sağlanabileceğidir. İşgücünün yaşlanması antropometride, kas gücünde,
aerobik kapasitede, duyu sisteminde (denge, görüş ve duyuş), zihinsel
kapasitede negatif yönde değişimlere neden olacağından, emeklilik yaşının da yükseltilmesine
paralel olarak, iş sağlığı ve iş güvenliği yönünden önlem alınması
gerekliliğini beraberinde getirecektir. Çalışmamızda yaşlı çalışanlar açısından
ülkemizde iş sağlığı ve iş güvenliği yönünden alınabilecek önlemler
belirtilmiştir.  İş sağlığı ve iş
güvenliği yönünden yaşlı çalışanların sağlıklı ve dengeli bir iş ortamında
tutulması büyük önem taşımaktadır. Elverişsiz çalışma ortamı yaşlı çalışanları
verimsiz yaparken aynı zamanda sağlık sorunlarının artmasına neden olacaktır.
Yaşlı İşgücünün deneyimlerinden yararlanmalı ve onların değişen yeni üretim
süreçlerine ve bilgilere sahip olması için eğitim almaları sağlanmalıdır. Yaşlı
çalışanlar işgücünde tutularak deneyimlerinin genç çalışanlara aktarılmasına
çalışılmalıdır. Çalışma koşullarının iyileştirilmesi ile çalışanın işi
sürdürebilirliği olumlu etkilenmektedir. 

Anahtar Kelimeler

Anahtar Kelimeler: İş Kazaları, Meslek Hastalıkları, Yaşlı İşgücü, İşgücünün Yaşlanması

AGEING LABOUR-OCCUPATIONAL HEALTH AND SAFETY PROBLEMS AND SUGGESTED SOLUTIONS

Öz

Throughout
the world and in our country are increasingly aging society. A young our
country has a population will occur due to the aging of the population problems
of our country will be the problems that already matches that and not
accustomed to, you will need to develop new approaches to deal with this
problem. The most important problem in the operation of the older workforce,
how to provide a healthy and safe environment in the work of these employees. Aging
of the workforce in anthropometry, muscle strength, aerobic capacity, the
sensory system (balance, vision and hearing), as this will cause changes in the
negative direction in mental capacity, in parallel to increase in the
retirement age, will bring together the health and the measures needed to be
taken in the direction of safety. In our study may be taken in the direction of
our country-the occupational health and safety measures are expressed in terms
of older workers. Occupational health and kept in a healthy and balanced work
environment of older workers in terms of job security is of paramount
importance. Unfavorable work environment will lead to increased health problems
while at the same time inefficient older workers. Elderly should benefit from
the experience and training to the workforce to be changing with their new
production processes and information must be provided. Older workers should
attempt to transfer their experience to younger workers in the labor force
kept. Improving working conditions for employees with the business
sustainability is positively affected.

Anahtar Kelimeler

Occupational accidents, Occupational diseases, Older Workforce, Aging of the workforce

Kaynakça

• Adams, S. J. (2004). Age discrimination legislation and the employment of older workers. Labour Economics, 11, 219– 241.
• Aiken, L. R. (1995), Aging. London: Sage publications.
• Akbulak, S. ve Akbulak Y. (2004), Sosyal Güvenlik Kurumlarının Kaynak Sorunları ve Çözüm Önerileri. Ankara: Maliye Hesap Uzmanları Vakfı Yayınları.
• Alleyne, S. (2006). Q&A: Age on your side. Black Enterprise, 36(7), 74
• Alper, Y., Değer. Ç., Sayan S. (2012). 2050’ye doğru nüfusbilim ve yönetim: sosyal güvenlik (emeklilik) sistemine bakış. Bursa.
• Altan, Ö. Z. ve Şişman Y. (2003). Yaşlılara yönelik sosyal politikalar. Kamu İş Dergisi, 7(2), 1-36.
• Akbulut, T.(1986). Uygulamalı işçi sağlığı. Samsun.
• Akın, B.G.Y. (2009). Avrupa birliği’nin yaşlanma sorununa bir çözüm olarak Türkiye’nin üyeliği. Ankara Avrupa Çalışmaları Dergisi, 8(1), 27-37
• Auer, P., & Fortuny, M. (2000). Ageing of the labour force in oecd countries: economic and social consequences. ILO Employment Papers.
• Arıcı, K. (2005). Türk iş ve sosyal güvenlik hukuku bakımından yeni bir sorun: yaşlı işçiler, A. Can Tuncay’a armağan, İstanbul: Legal Yayıncılık.
• Baumann, Z. (2005). Bireyselleşmiş toplum. İstanbul: Ayrıntı Yayınları
• Baybora, D. (2007). Çalışma yaşamında yaş ayrımcılığı. Eskişehir: Anadolu Üniversitesi Yayın No:1788.
• Baybora, D. (2010). Çalışma yaşamında yaş ayrımcılığı ve Amerika Birleşik Devletleri’nde yaş ayrımcılığı düzenlemesi üzerine. Çalışma ve Toplum, 24, 33-57.
• Bilgin, N. (2003). Sosyal psikoloji sözlüğü. İstanbul: Bağlam Yayıncılık.
• Bölükbaşı, N.(2007). Yaşam kalitesi kavramı, geriatri. Ankara: Türk Tabipleri Birliği Yayınları.
• Brun, E. ve Milczarek M. (2007). European risk observation report 5: expert forecast on emerging psychosocial risks related to occupational safety and health, european agency for safety and health, Belgium.
• Budak, G., Sürgevil O., (2005). Tükenmişlik ve tükenmişliği etkileyen örgütsel faktörlerin analizine ilişkin akademik personel üzerinde bir uygulama, İzmir D.E.Ü. İ.İ.B.F. Dergisi, 2(2), 95-108.
• Buyens, D., H. V. Dijk, T. Dewilde & A. De Vos (2009). The ageing workforce: Perceptions of career ending. Journal of Managerial Psychology, 24(2), 102-117.
• Camkurt, Z. M. (2007). İşyeri çalışma sistemi ve işyeri fiziksel faktörlerinin iş kazaları üzerindeki etkisi. İş Hukuku ve İktisat Dergisi, 20(6), 80-106.
• Cheung, C., Kam, K. P & Man-hung Ngan, R. (2011). Age discrimination in the labour market from the perspectives of employers and older workers. International Social Work, 54 (1), 118–136.
• Çapri, B. (2006). Tükenmişlik ölçeğinin Türkçe uyarlaması: Geçerlilik ve güvenilirlik çalışması. Mersin Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 2(1), 62-77.
• Çelik, A. (2002). Küreselleşme sürecinde sosyal güvenlik sistemlerinin dönüşümü ve Türkiye. Ankara: Kamu İşletmeleri İşverenleri Sendikası, Kamu-İş Yayınları.
• De zwart, B. C. H., M. H. W. Frings-Dresen & F. J. H. Van Dijk,. (1995). Physical workload and the ageing worker, A Review of Literature, Concepts in Occupational And Environmental Health, 68(1), 1-12.
• Demirci, L.İ. (2006). Sosyal güvenlik reformu. Uluslararası Ekonomik Sorunlar. 22(6), 57-62.
• Demirsoy. A, .(1998). Yaşlanmanın ve ölümün evrimsel öyküsü. Geriatri, 1(1), 1-12.
• DPT, .(2006). Sosyal güvenlik özel ihtisas komisyonu raporu. Dokuzuncu kalkınma planı. Ankara.
• Drury, E.(2004). Age dicrimination against older workers in the European Union, The Geneva Papers on Risk and Insurance. Geneva: 73/ Oc-tober, p. 496.
• European Commission (2012). Discrimination in the eu in 2012 report. Special Eurobarometer, p. 393.
• Erdoğan, S. (1999). Bireylerin yaşlılığa ilişkin güven objeleri. Standard: Teknik ve Ekonomik Dergi, 447, 80-88
• Glicken, M.D. & Janka, K. (1982). Executives under fire: The burnout syndrome. California Management Review, 24(3), 67-73.
• Gökbunar, A. R. ve Koç, Ö. E. (2009). Demografik değişikliklerin sosyal güvenlik kurumlarına etkisi ve Türkiye’de sosyal güvenlik kurumlarının mali yapısının analizi. Celal Bayar Üniversitesi SBE, Sosyal Bilimler Dergisi. 7, 1-2.
• Graveling, R. (2011). Occupational health and safety risks for the most vulnerable workers. European parliament’s committee on employment and social affairs, Brussels. European Parliament.
• Griffiths, A. (2000). Designing and managing healthy work for older workers, Occupational Medicine, 50(7), 473-477
• Güllüce, A.Ç. (2006). Mesleki tükenmişlik ve duygusal zekâ arasındaki ilişki: yöneticiler üzerine bir uygulama. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Erzurum.
• Gündoğan, N. (2001). Işgücünün yaşlanması ve işgücü piyasalarına etkileri. Ankara Üniversitesi Siyasal Bilgiler Fakültesi Dergisi, 56(4), 95-108
• Güler, Z. (2015). Özel politika gerektiren grupların iş yaşamındaki sağlık ve güvenlik riskleri ile kontrol tedbirleri. Ç.S.G.B. Çalışma Dünyası Dergisi, 2, 117-134
• Güzel, A. ve Okur, A. R. (2004). Sosyal güvenlik hukuku. İstanbul: Beta Yayınları.
• Huang, T,.(2007). Age-related hearing loss. U.S.A: Minesota Medicine. Haight, J. M. and Umang, B. (2006). Designing for an aging workforce. Pro-fessional Safety, 51(7), 20-33.
• ILO .(2000). Dünya çalışma raporu, Değişen Dünyamızda Gelir Ve Sosyal Güvenlik.http://www.ilo.org/public/turkish/region/eurpro/ankara/publ/wlr2000.pdf
• Kaçmaz, N. (2005). Tükenmişlik (Burnout) Sendromu. İst. Tıp Fak. Dergisi, 68, 29-32
• Karabulut, A.(2007). Türkiye’deki işsizliği önlemede aktif istihdam politikalarının rolü ve etkinliği. Ankara: İşkur Yayınları.
• Keskinoglu, P., Üçüncü, T., Yildirim, İ., Gurbuz, T., Ur, İ.., & Ergor, G. (2007). Gender discrimination in the elderly and its impact on the elderly health. Archives of Gerontology and Geriatrics, 45, 295–306.
• Kitabcı, İ. (2007). Sosyal devlet ışığında Türk sosyal güvenlik sisteminin sorunları ve reform arayışları. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Süleyman Demirel Üniversitesi, Isparta.
• Kocaman, T.(2011). Bulunulan yaşa göre hayatta kalma ihtimalleri. Plan-lama Dergisi Özel Sayısı. DPT'nin kuruluşunun 42. yılı. Available from: http://164ekutup.dpt.gov.tr/planlama/42nciyil/kocamant.pdf. Accessed on: Ağustos, 2011
• Koopman, B., Peggy G. & MacDonald, L. (2003). Ageing, work performance and managing ageing academics. Journal of Higher Education Policy and Management, 25(1), 29-40.
• Kristensen, T.S., Marianne Borritz, Ebbe Villadsen, & Karl B. Christensen. (2005); The copenhagen burnout ınventory: A New tool for the assesment of burnout. Work Stress, 19(3), 192-207.
• Kutsal, Y. (2011). Yaşlanmak ayrıcalıktır. Ankara: Hacettepe Üniversitesi Geriatrik Bilimler Araştırma ve Uygulama Merkezi.
• Leiter, M. P. (2003). Areas of worklife survey manual (Third Edition). Centre for Organizational Research and Development. Canada: Wolfville. NS.
• Loretto, W., & White, P. (2006). Population ageing and older workers: employers’ perceptions, attitudes and policies. Population, Space and Place, 12(5), 341–352. https://doi.org/10.1002/psp.421
• Maslach, C., Leiter M. (1997). The truth about burnout. San Francis-co(CA):Jossey-Bass.
• Maslach, C., Wilmar B. Schaufeli &Michael P. Leiter. (2001). Job burnout, Annual Review of Psychology. 52, 397-422.
• McVittie, C., McKinlay, A., & Widdicombe, S. (2008). Passive and active non-employment: age. employment and the identities of older non-working people. Journal of Aging Studies, 22, 248–255.
• Nalbant. S, Yaşlılıkta fizyolojik değişiklikler. Available from: http://www.genbilim.com/content/view/292102/33/ Accessed on: Aralık, 2011.
• Neumark, D. (2009). The age discrimination in employment act and the challenge of population aging. Research on Aging, 31 (1), 41-68.
• OECD (2005), Emeklilik sistemlerine bakış: Oecd ülkelerinde kamu politikaları-2005(Türkçe-özet), http://www.oecd.org/dataoecd/43/10/34825701.pdf
• OECD (2013) Pension at a glance: retirement-ıncome systems in Oecd and G20 countries
• Oral, A.İ. (2008). Emeklilerin yeniden çalışmaya başlaması ve uygulamada karşılaşılan sorunlar üzerine düşünceler. Çalışma ve Toplum, 4, 135-186
• Özdemir, S. (2007). Küreselleşme sürecinde refah devleti. İstanbul: İstanbul Ticaret Odası Yayınları
• Posner, R. A. (1999). Employment discrimination: Age discrimination and sexual harassment. International Review of Law and Economics, 19, 421–446.
• Popkin, S.M., Morrow, S.L, Di Domenico & T.E, Howarth, H.D. (2008). Age is more than just a number: Implications for an aging workforce in the us transportation sector. Applied Ergonomics, 39(5), 542-549.
• Remery, C., K. Henkens, J. Schippers & P. Ekamper (2003). Managing an aging workforce and a tight labor market: Views held by dutch employers. Population Research and Policy Review, 22(1), 21-40.
• Rust, J. (2002). Main points from world bank report on: averting the old age crisis, Econ 698s, Fall 2002, http://gemini.econ.umd.edu/jrust/econ698s/avert_lec.pdf
• Sayan, S. (2006). Türk emeklilik sisteminde reform: Nedenler ve beklentiler. ASO Medya, 54-61.
• Silverstein, M. (2008). Meeting the challenge of an aging workforce. American Journal of Industrial Medicine, 51, 269-280.
• Sürgevil, O. (2005). Tükenmişlik ve tükenmişliği etkileyen örgütsel faktörler: akademik personel üzerinde bir uygulama. Yayınlanmamış yüksek Lisans Tezi, Dokuz Eylül Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü. İzmir.
• T.C. Avrupa Birliği Bakanlığı. (2011). 2012 Avrupa aktif yaşlanma ve nesiller arası dayanışma yılı hakkında bilgi notu. Ankara.
• TUİK (2011), İş gücü istatistikleri veritabanı
• UK Department for Work and Pension (2012) Factors affecting the labour market participation of older
• UNFPA.( 2012). Ageing in the 21st century: A celebration and a challenge. United nations populations fund. NewYork. USA.
• United Nations, World Population Prospects: The 2010 Revision, Population Database, http://esa.un.org/unpd/wpp/index.htm
• United Nations/UN. (1980). Problem of Elderly and The Aged. A/35/130.
• United State Senate, (2008) Report of the taskforce on the aging of the american workforce, 16.
• Uyanık, Y. (2010). Demografik dönüşüm sürecinde yaşlanan nüfus ve sosyoekonomik etkileri çerçevesinde değişen sosyal politika anlayışı. Çalışma Ekonomisi ve Endüstri İlişkileri Seçme Yazılar. Ed. Türker To-palhan, Ankara. s. 97-158.
• Yüksel, Y. (2007). Türkiye’de demografik geçiş süreci ve sosyal politikalar. Ankara: DPT Yayınları.
• Velicangil, S, Velicangil Ö.(1987). Endüstri sağlığı ve meslek hastalıkları. Ankara: Yodçem.
• Zengin, G.(2008). Sosyal güvenlik sistemi açısından kayıt dışı istihdam ile mücadelede sosyal güvenlik destek primi uygulamasının etkisi, İzmir: Dokuz Eylül Üniversitesi.