TOPLUMSAL TABAKALAŞMA SİSTEMLERİNİN GENEL İNCELEMESİ

Yıl 2019, Cilt: 8 Sayı: 20, 158 - 179, 30.04.2019

Enes Yalçın

https://doi.org/10.31199/hakisderg.549277

Cited By: 1

Öz

Her toplumsal yapı
birtakım eşitsizlikleri bünyesinde barındırır. Çeşitli kaynaklardan beslenen bu
eşitsizlikler, toplumsal tabakalaşmaya sebep olurlar. Toplumsal tabakalaşma,
sosyal bir vakıa olduğu kadar, toplumsal istikrar ve değişim süreçlerinin, tarihsel
seyri içerisinde karşılaştırmalı olarak incelenmesine aracılık eden bir
sosyoloji nesnesidir. Bu çalışmada da toplumsal tabakalaşma sistemlerinin
türlerinin, sosyolojik anlamlarının değerlendirilmesi, tabakalaşma türlerinin
birbirleriyle olan farklılıklarının incelenip ortaya konulması amaçlanmaktadır.
Bu maksat doğrultusunda, çalışmanın kapsamı, kölelik sistemi, kast sistemi,
feodal zümre sistemi, toplumsal sınıf sisteminden oluşmaktadır. İlgili yerli ve
yabancı literatür taranarak ilk çağdan, sanayi toplumuna kadar uzanan dönem,
toplumsal tabakalaşma bağlamında değerlendirilecektir. Söz konusu çerçeveye
uygun biçimde, toplumsal tabakalaşma sistemlerinden her biri, kapalılık/açıklık
(katılık/esneklik) olarak nitelenen toplumsal geçirgenlik, oluşturdukları
toplumsal tabakalar, içinde yer aldıkları sosyoekonomik toplum yapısı, dayanmış
oldukları ideolojik/dini/sosyokültürel temel gibi noktalarda farklı karakteristik
özelliklere sahip olma durumu bakımından ele alınacaktır. 

Anahtar Kelimeler

Eşitsizlik, toplumsal tabakalaşma, kölelik, kast, feodalizm, toplumsal sınıf

GENERAL INSPECTION OF SOCIAL STRATIFICATION SYSTEMS

Öz

Each
social structure includes certain inequalities. These inequalities derived from
various sources cause social stratification. Social stratification is an object
of sociology that provides a comparative analysis of the processes of social
stability and change in its historical course, as well as a social phenomenon.
The aim of this study is to evaluate the types of social stratification
systems, their sociological meanings and to examine the differences of the
stratification types. Within this purpose, the scope of the study consists of
the slavery system, caste system, feudal clan system, social class system. The
period ranging from the first age to the industrial society is analyzed in the
context of social stratification. In accordance with that framework, each of
the social stratification systems will be discussed in terms of social
permeability that is defined as closeness/openness (stiffness/elasticity); the
social strata they form; the socioeconomic social structure that they belong
to; and status of having different characteristics at the points such as the
ideological/religious/sociocultural basis, on which they are based.

Anahtar Kelimeler

Inequality, social stratification, slavery, caste, feudalism, social class

Kaynakça

• Ağaoğulları, M.A. ve Köker, L. (2011). İmparatorluktan tanrı devletine, 7. Baskı, Ankara: İmge Kitabevi Yayınları.
• Aron, R. (1973). Sınıf mücadelesi – sanayi cemiyeti üzerine yeni dersler, 1. Baskı, (Çev.) Erol Güngör, İstanbul: Milli Eğitim Basımevi.
• Arslantürk, Z. ve Amman, T. M. (2001). Sosyoloji – kavramlar kurumlar süreçler teoriler, 4. Baskı, İstanbul: Çamlıca Yayınları.
• Barber, B. (1957). Social stratification. New York: Harcourt, Brace And Company.
• Bales, K. (2007). Ending slavery: How we free today’s slaves. London: University Of California Press.
• Bales, K. (2012). Disposable people: New slavery in the global economy. London: University of California Press.
• Beneton, P. (1991). Toplumsal sınıflar, (Çev.) Hüsnü Dilli, İstanbul: İletişim Yayınları.
• Bloch, M. (1998). Feodal toplum, (Çev.) Mehmet Ali Kılıçbay, Ankara: Opus Yayınları.
• Bottero, W. (2005). Stratification / Social division and inequality. London: Taylor & Francis E-Library.
• Bottomore, T. B. (2000). Toplumbilim, (Çev.) Ünsal Oskay, İstanbul: Der Yayınları.
• Chipea, F. ve Miclea, R. (2011). Theoretical premises in the sociological approach of social stratification, http://socioumane.ro/blog/-analesocioumane/files/2011/04/chipea-miclea.pdf adresinden 19.12.2018 tarihinde erişilmiştir.
• Civelek, M. (2013). Sosyoloji – Konu Anlatımı, http://www.rehberlik.-biz.tr/dosyalar/sosyoloji.2013.pdf), adresinden 10.12.2018 tarihinde erişilmiştir.
• Davis, K. ve Moore W. (1945). Some principles of social stratification, American Sociological Review, 10(2), 242-249.
• Dönmezer, S. (1994). Toplumbilim, 11. Baskı, İstanbul: Beta Basım A.Ş.
• Dumont, L. (1999). Homo Hierarchicus – The Caste System And Its Implications, New Delhi: Oxford University Press.
• Erenoğlu, D. (2011). Kaşkay Türklerinde sosyal tabakalaşma. Turkish Studies International Periodical For The Languages, Literature And History Of Turkish Or Turkic, 6(4), 123-137.
• Erol, A. F. (2007). Arkaik dönem Atina’sında kölelik sistemi. Gazi Eğitim Fakültesi Dergisi, 27(1), 249-260.
• Giddens, A. (2009), Sociology, 6. Edition, Cambridge: Polity Press.
• Giddens, A., Duneier, M., Appelbaum, R. P ve Carr, D. (2014). Introduction to sociology, 9. Edition, New York: W.W.Norton & Company, Inc.
• Güven, S.(1999). Toplumbilim, 1. Baskı, Bursa: Ezgi Kitabevi
• https://www.unicef.org/turkey/udhr/_gi17.html, adresinden 08.01.2019 tarihinde erişilmiştir.
• Huberman, L. (1995). Feodal toplumdan yirminci yüzyıla, 3. Baskı, İstanbul: İletişim Yayınları
• Hunter, H. M. Ve Abraham, S.Y. (1987). Race, class and the world system: The sociology of Oliver C. Cox, New York: Monthly Review Press
• İçli, G. (2011). Sosyolojiye giriş, 5. Baskı, Ankara: Anı Yayıncılık
• Kaplan, Y. ve Akkaya, C. (2013). Toplumsal tabaka farklılıklarının spora yansıyan sonuçları (Antalya örneği). Mediterranean Journal of Humanities, 3(2), 143-158.
• Kışlalı, A.T. (2010). Siyaset bilimi, 14. Baskı. Ankara: İmge Kitabevi Yayınları.
• Koenig, S. (2000). Sosyoloji- Toplumbilime giriş, (Çev.) S. Sucu ve O. Aykaç, İstanbul: Ütopya Kitabevi Yayınları.
• Lewis, B. (2006). Ortadoğu’da ırk ve kölelik, 1. Baskı. İstanbul: Truva Yayınları.
• Malay, H. (2010). Çağlar boyu kölelik, 2. Baskı, İstanbul: Gündoğan Yayınları.
• Mcneill, W. H. (2002). Dünya tarihi, 6.Baskı, (Çev.) Alaeddin Şenel, Ankara: İmge Kitabevi Yayınları.
• Orwell, G. (2014). Hayvan çiftliği, (Çev.) Celal Üster, İstanbul: Can Sanat Yayınları.
• Öngen, T. (1994). Prometheus'un Sönmeyen ateşi -günümüzde işçi sınıfı, 1.Baskı, İstanbul: Alan Yayıncılık.
• Prawer, J. ve Eisenstadt, S. N. (1968). International encyclopedia of the social sciences, 5. Cilt, (Ed.) David L. Sills, The Macmillan Company & The Free Press, New York.
• Sander, O. (2011). Siyasi tarih – ilkçağlardan 1918’e, 22. Baskı, Ankara: İmge Kitabevi Yayınları.
• Saunders, P. (2001). Social class and stratification, London:Taylor & Francis E-Library.
• Şenel, A. (2017). Siyasal düşünceler tarihi, Ankara: Dafne Kitap.
• Tan, M. E. (1981). Toplumbilime giriş- temel kavramlar. Ankara: Sevinç Matbaası.
• Westoff, C., Bressler, M. F. ve Sagi, P. C. (1960). The concept of social mobility: An empirical inquiry.American Sociological Review, 25(3), 375-385.
• Wiedemann, T. (2005). Greek and roman slavery. London: Taylor & Francis E-Library.