Kayseri ikinci ürün şartlarında bazı mısır çeşitlerinin silajlık performanslarının değerlendirilmesi

Yıl 2022, , 143 - 152, 23.06.2022

Sancar Bulut

https://doi.org/10.29050/harranziraat.1071103

Öz

Bu çalışma, Kayseri koşullarında ikinci ürün silajlık mısır üretim olanaklarını araştırmak amacıyla Erciyes Üniversitesi Tarımsal Araştırma ve Uygulama Merkezine ait uygulama alanında, 2014 ve 2015 yıllarında ikinci ürün şartlarında yürütülmüştür. Bitki materyali olarak, tescil listesinde yer alan 24 mısır çeşidi değerlendirilmiştir. Yapılan değerlendirmede, bitki başına koçan sayısı hariç ölçülen tüm parametreler önemli derecede farklılık göstermiştir. İki yıllık ortalama sonuçlara göre; çeşitlerden çıkış süresi en kısa olan Hido çeşidi, çıkış süresi en uzun olan ise PR31D24 çeşidi olmuştur. BC5610, BC8605 ve Hido çeşitleri en kısa sürede tepe ve koçan püskülü çıkarıp silaj için olgunlaşan çeşitler olmuştur. Diğer yandan en geç tepe ve koçan püskülü çıkararak en geç silaj için hasada ulaşan çeşitler de PR31D24 ve PR31G98 olmuştur. Koçan sayısı en fazla olan DKC-5783 ve Hacıbey çeşitleri, koçan sayısı en az olan çeşit ise Oran (0.7 adet bitki-1) olarak tespit edilmiştir. Denemede en fazla yaprak sayısı Korimbos ve Hacıbey çeşitlerinde, en az ise KWS 6565 çeşidinde tespit edilmiştir. En yüksek hasıl verimi 5368.1 kg da-1 ile Oran çeşidinde, en düşük ise 3317.4 kg da-1 ile KWS 6565 çeşidinden elde edilmiştir. Bu sonuçlar doğrultusunda, erkencilik yönünden Hido çeşidi başta olmak üzere silaj için hasat olgunluğuna en erken ulaşan BC 5610 ve BC 8605 çeşitleri, hasıl verimi, bitki başına koçan ve yaprak sayısı gibi karakterler yönünden ise daha yüksek değerlere sahip olan Oran, DKC-5783, Hacıbey ve Korimbos çeşitlerinin Kayseri ve benzer ekolojilerde ikinci ürün şartlarında ümit var oldukları bulunmuştur.

Anahtar Kelimeler

Silajlık mısır, İkinci ürün, Adaptasyon, Verim, Kayseri

Teşekkür

Bu araştırmanın yürütülmesi arazi tahsisi yapan Erciyes Üniversitesi Tarımsal Araştırma ve Uygulama Merkezi Müdürlüğüne teşekkür ederiz

Evaluation of silage performance of some corn varieties grown as a second crop in Kayseri province

Öz

This study was carried out in the experimental fields of Erciyes University Agricultural Research and Application Center in 2014 and 2015 growing seasons, in order to investigate the possibilities of second crop silage maize production in Kayseri province. Twenty-four corn cultivars were evaluated for silage performance. In the evaluation, all measured parameters differed significantly, except the number of ears per plant. According to the two-year average results; cultivar Hido had the the shortest emergence period and while cultivar PR31D24 had the longest emergence period. The BC5610, BC8605 and Hido were the earliest cultivars to reach the silage maturity through forming ear and tassel silkings. On the other hand, the PR31D24 and PR31G98 were the latest cultivars to reach the silage maturity. While the cultivars DKC-5783 and Hacibey had the highest number of ear per plant, the cultivar Oran (0.7) had the least number of ear per plant. In the present study, the highest number of leaves was obtained from Korimbos and Hacıbey cultivars, and the least was obtained from KWS 6565 cultivar. The highest herbage yield was obtained from cultivar Oran with 53681 kg/ha, and the lowest herbage yield was obtained from KWS 6565 variety with 33174 kg/ha. In line with these results, Hido, BC 5610 and BC 8605 were the earliest cultivars for silage maturity, however, in terms of herbage yield, number of ears and leaves per plant, Oran, DKC-5783, Hacıbey and Korimbos cultivars were the most promising cultivars under second crop conditions in Kayseri and similar ecologies.

Anahtar Kelimeler

Silage corn, Second crop, Adaptation, Yield, Kayseri

Kaynakça

• Alagöz, M ve Türk M (2019). Determination of yield and some properties of different silage corn varieties in Isparta ecological conditions. Türk Tarım Gıda Bilim ve Teknoloji Dergisi, 7(2), :93-197.
• Alp, O., & Koca, Y, (2020). Aydın Bölgesinde yetiştiriciliği yapılan bazı mısır (Zea mays L.) çeşitlerinin tane ve hasıl verimlerinin belirlenmesi. Ziraat Mühendisliği, 369, 30-45. DOI: 10.33724/zm.687235
• Ayaz, M., Özpınar, H., Yaman, S., Acar, A., Aksu, Y., Yavrutürk, Y., Niksarlıgil, F., Aksu, S. & Aygün, Y. (2015a). Ana ürün tarımında yaygın olarak kullanılan ve kullanılabilecek olan silajlık mısır çeşitlerinde verim ve kalite özelliklerinin incelenmesi. Harran Tarım ve Gıda Bilimleri Dergisi, 17(2): 23-35.
• Ayaz, M., Özpınar, H., Yaman, S., Acar, A., Aksu, Y., Yavrutürk, Y., Niksarlıgil İnal, F., Aksu, S. & Aygün, Y. (2015b). İkinci ürün tarımında yaygın olarak kullanılan ve kullanılabilecek olan silajlık mısır çeşitlerinde verim ve kalite özelliklerinin incelenmesi. Harran Tarım ve Gıda Bilimleri Dergisi, 17(3): 1-11.
• Bayram, G., Turgut, İ., & Şenyiğit, E. (2017). İkinci ürün olarak yetiştirilen silajlık mısırda ekim şekilleri ile farklı bitki sıklıklarının verim ve kalite özellikleri üzerine etkisi. KSÜ Doğa Bilimleri Dergisi, 20: 97-101. Doi: 10.18016/ksudobil.348937
• Bulut, S. (2016). Adaptation of some corn cultivars (for silage) in Kayseri conditions. Iğdır University Journal of the Institute of Science and Technology, 6: 117-126.
• Bulut, S., Çağlar, Ö., & Öztürk, A. (2008). Bazı mısır çeşitlerinin Erzurum ovası koşullarında silaj amaçlı yetiştirilme olanakları. Atatürk Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi, 39, 83-91.
• Bulut, S. (2021). İkinci ürün olarak yetiştirilen silajlık mısır çeşitlerinin sıra üzeri mesafeye tepkilerinin Boğazlıyan şartlarında belirlenmesi. Akademik Ziraat Dergisi, 10(2): 379-388. Doi: 10.29278/azd.870012
• Duman, A., & Ekinci, R. (2021). Mardin ve Batman ekolojik koşullarında bazı mısır (Zea mays L.) genotiplerinin ikinci ürün olarak performanslarının karşılaştırılması. Ziraat Mühendisliği, 373, 51-60. Doi: 10.33724/zm.938160
• Emeklier, H.Y. (1987). İç Anadolu’da mısır tarımının geliştirilmesi. Türkiye Tahıl Sempozyumu, (pp. 303-311), 6-9 Ekim 1987, Bursa.
• Ergin, İ. (1974). Erzurum şartlarında azotlu ve fosforlu gübrelerle değişik sıra aralıklarının M-202 melez tarla mısırında dane, sap ve hasıl verimiyle diğer bazı zirai karakterlere etkileri üzerinde bir araştırma (doktora tezi), Atatürk Üniv. Ziraat Fak., p.145, Erzurum.
• Güneş, A. (2004). Karaman ekolojik koşullarında silajlık hibrit mısır çeşitleri ve sorgum – sudan otu melezlerinin ikinci ürün olarak yetiştirme imkânlarının belirlenmesi. S.Ü Fen Bilimleri Enst. Tarla Bitkileri Anabilim Dalı Y. Lisans Tezi, p.115, Konya.
• İleri, O., Budaklı Carpıci, E., Erbeyi, B., Avcı, S., & Koc, A. (2018). Effect of sowing methods on silage yield and quality of some corn cultivars grown in second crop season under ırrigated condition of Central Anatolia, Turkey. Turkish Journal of Field Crops, 23 (1): 72-79. Doı: 10.17557/Tjfc.424379
• Karadeniz, E., & Saruhan, V. (2021). Investigation of the quality of silages prepared from second crop maize (Zea mays L.) planted at different times under Mardin ecological conditions. ISPEC Journal of Agricultural Sciences, 5(2): 275-289. https://doi.org/10.46291/ISPECJASvol5iss2pp275-289
• Korkmaz, Y., Aykanat, S., & Sevi̇lmı̇ş, U. (2019a). İkinci Ürün koşullarında bazı silajlık mısır çeşitlerinde verim ve verim öğeleri arasındaki ilişkilerin saptanması. Uluslararası Doğu Akdeniz Tarımsal Araştırma Enstitüsü Dergisi, 2(2): 84-93.
• Korkmaz, Y., Ayasan, T., Aykanat, S., & Avcı, M. (2019b). Determination of yield and quality performances of silage maize cultivars to be grown as second crop under Çukurova conditions. Türk Tarım - Gıda Bilim ve Teknoloji Dergisi, 7(1): 13-19.
• Kördikanlıoğlu, E., & Gülümser, E. (2021). Determination of silage maize varieties grown as a second crop in Bilecik conditions. ISPEC Journal of Agricultural Sciences, 5(4): 927-938. https://doi.org/10.46291/ISPECJASvol5iss4pp927-938
• Manrique, L.A., & Hodges, T. (1991). Development and growth of tropical maize at two elevations in Hawaii. Agronomy Journal, 83, 305-310.
• Mülayim, M., Malhatun, S., & Acar, R. (2002). İkinci ürün silajlık melez mısır çeşitlerinde farklı gübre çeşit ve dozlarının verim ve bazı verim unsurları üzerine etkisi. Türk Ziraat Mühendisleri Birliği Ziraat Mühendisliği Dergisi, 338/339, 30–33.
• Öztürk, A., & Akkaya, A. (1996). Erzurum yöresinde silaj amacıyla yetiştirilebilecek mısır çeşitleri. Atatürk Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi, 27, 490-506.
• Öztürk, Y., & Orak, A. (2020). Tekirdağ koşullarında ikinci ürün olarak yetiştirilen önemli bazı mısır çeşitlerinin verim ve verim unsurlarının belirlenmesi. Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi Tarım ve Doğa Dergisi, 23(6): 1634-1646.
• Öztürk, Y. (2019). Bursa ekolojik koşullarında ikinci ürün olarak yetiştirilen bazı silajlık mısır çeşitlerinin ot verimi ve kalitesi ile silaj özelliklerinin belirlenmesi. Yayınlanmamış yüksek lisans tezi. Bursa Uludağ Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, p.47, Bursa.
• Öztürk, Y., & Orak, A. (2020). Tekirdağ koşullarında ikinci ürün olarak yetiştirilen önemli bazı mısır çeşitlerinin verim ve verim unsurlarının belirlenmesi. KSÜ Tarım ve Doğa Dergisi, 23(6): 1634-1646. DOI:10.18016/ksutarimdoga.vi.727880
• Sarıyerli̇, Ş., & Soylu, S. (2017). Sivas Koşullarında Farklı Bitki Sıklıklarında Silajlık Mısır Çeşitlerinin Verim ve Verim Unsurlarının Belirlenmesi. Bahri Dağdaş Bitkisel Araştırma Dergisi, 5(2): 77-88.
• Sarikurt, B., & Bengisu, G. (2020). Diyarbakır sulu koşullarında II. ürün olarak yetiştirilen bazı mısır çeşitlerinde verim ve bazı tarımsal karakterler ile karakterler arası ilişkilerin saptanması. Avrupa Bilim ve Teknoloji Dergisi, (18): 243-247. DOI: 10.31590/ejosat.681220
• SAS, (1999). SAS User’s Guide: Statistic. Statistical Analysis Systems Institute Inc., Cary, NC.
• Seydoşoğlu, S., & Cengiz, R. (2020). İkinci ürün olarak yetiştirilen silajlık mısır çeşitlerinde farklı ekim zamanları ile fao olum gruplarının verim ve verim unsurlarına etkisinin belirlenmesi. Euroasia Journal of Mathematics-Engineering Natural & Medıcal Sciences, 8, 117-125.
• Tanrıkulu, A., Dokuyucu, T., & Sürme, M. (2020). Mısır (Zea mays L.) çeşitlerinde farklı ekim zamanlarının silaj verimi, verim unsurları ve kalite özelliklerine etkisinin belirlenmesi. Dicle Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Dergisi, 9(1): 43-52.
• Tezel, M., Özcan, G., Aksoyak, Ş., & Işık, Ş. (2012). Konya şartlarına uygun mısır çeşitlerinin belirlenmesi üzerine bir araştırma. Tarım Bilimleri Araştırma Dergisi, 5(1): 47-50.
• TUİK, (2019). Türkiye İstatistik Kurumu, 2019 Yılı Bitkisel Üretim Verileri. http://www.tuik.gov.tr (Erişim: 14.01.2022).
• TUİK, (2021). Türkiye İstatistik Enstitüsü Kurumu, Bitkisel üretim verileri 2012 http://www.tuik.gov.tr (Erişim tarihi 1 Şubat 2022)
• Warrington, L.J., & Kanemasu, E.T. (1983). Corn growth response to temperature and photoperiod. II. Leaf initation and leaf appearance rates. Agronomy Journal, 75, 755-761.
• Yıldız, H., İlker, E., & Yıldırım, A. (2017). Bazı silajlık mısır (Zea mays L.) çeşit ve çeşit adaylarının verim ve kalite özelliklerinin belirlenmesi. Süleyman Demirel Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi, 12(2): 81-89.
• Yılmaz, N., Akman, O., & Öner, F. (2020). Bazı silajlık mısır çeşitlerinde (Zea mays L.) bitkisel özelliklerinin belirlenmesi. Akademik Ziraat Dergisi, 9(1): 103-110. DOI: 10.29278/azd.663601
• Yozgatlı, O., Başaran, U., Gülümser, E., Mut, H., & Çopur Doğrusöz, M. (2019). Yozgat ekolojisinde bazı mısır çeşitlerinin morfolojik özellikleri, verim ve silaj kalitesi. KSÜ Tarım ve Doğa Dergisi, 22(2):170-177.