Farklı Drenaj Yönetimlerinin Harran Ovası Topraklarınının Tuz Ve Sodyum İçeriğine Etkileri

Yıl 2014, Cilt: 18 Sayı: 3, 1 - 12, 01.12.2015

İdris Bahçeci

Öz

Sulanan alanlardaki yüzeyaltı drenaj sistemlerinde aşırı su ve besin element kayıplarını önlemek için, son yıllarda kontrollü drenaj sistemleri inşa edilmektedir. Bu uygulama ile sulama suyu ihtiyacı, drenaj suyu miktarı ve bitki besin element kayıplarının azaltılması amaçlanmaktadır. Bu araştırma ile Harran Ovasındaki mevcut drenaj sistemlerinde biri serbest akışlı, ikisi denetimli olmak üzere üç toplayıcı drenin (kollektör) etki alanları 3 sulama mevsiminde izlenmiştir. Her sulama döneminden önce ve sonra alınan toprak örneklerinde pH, ECe ve Sodyum değişimleri belirlenmiştir.  Tuzlulukta, 100 cm toprak derinliği için değişim oranları SD, KD1 ve KD2’ de sırasıyla -%12, -%4 ve %34, Sodyum değişim oranları ise 75, 95 ve 48 olmuştur.  Tuz ve sodyum değerlerindeki artış zararlı sınırların altında olmasına karşın, tehlike potansiyeli içerdiği söylenebilir. 

Anahtar Kelimeler

Su dengesi; kontrollü drenaj; Harran ovası; drenaj oranı

Kaynakça

• Ayars J. E.; Christen, E. W.; Hornbuckle, J. W. 2006. Controlled drainage for improved water management in arid regions irrigated agriculture 2006, vol. 86, n1-2 (236 p.) [Document: 12 p.] (40 ref.), pp. 128-139 [12 p.
• Bahceci İ, Çakır R, Nacar AS, Bahçeci P (2008). Estimating the effect of controlled drainage on the soil salinity and irrigation efficiency, using SaltMod, in Harran plain. Turkish Journal of Agriculture and Forestry 32: (2) 101-108
• DMİ, 2012. Meteorolojik veriler, Devlet Meteoroloji Genel Müdürlüğü. ANKARA
• Cooper, R. L., N. R. Fausey, ve J. G. Streeter. (1991). Yield potential of soybeans grown under a subirrigation/drainage water management system. Agronomy J. 83(5): 884–887.
• Drury, C. F., Tan, C. S. Gaynor, J. D. Oloya, T. O. and Welacky, T. W. (1996). Influence of controlled drainage-subirrigation on surface and tile drainage nitrate loss. Journal of Environmental Quality 25:317-324.
• Evans, R. Gilliam, J.W. Skaggs, W. 1996. Controlled Drainage Management Guidelines For Improving Drainage Water Quality. Published by: North Carolina Cooperative Extension Service Publication Number: AG 443 Last Electronic Revision: June 1996 (KNS)
• Evans, R.O, Skaggs, R.W., 1987. Operational and Management Guidelines for Water Table Management Systems in North Carolina, Proceedings 3rd International Workshop on Land Drainage, Columbus, Ohio.
• Grimes, D.W., ve Henderson, D. W. 1984. Developing the resource potential of a shallow grounwater, California Water Resources Bulletin 188, August.
• Hutmacher, R.B., Ayars, J.E., Vail, S.S. Bravo, A.D. Dettinger, D. Schoneman R.A.. 1996. Uptake of shallow groundwater by cotton: growth stage, groundwater salinity effects in column lysimeters. Agricultural Water Management, 31:205-223.
• Kalita, P. K. ve Kanwar, R. S. 1993. Effect of water table management practices on the transport of nitrate-N to shallow groundwater. Transactions of the ASAE 36(2): 413-422
• Karaata, H., 1991. Urfa–Harran Ovası Sulama Rehberi. Tarım Orman ve Köy İşleri Bakanlığı, KHGM Şanlıurfa Köy Hizmetleri Araştırma Enstitüsü Müdürlüğü Yayınları, Genel Yayın No: 10, Rapor Yayın No: 8, Şanlıurfa.
• Kruse, E.G., Young, D.A. ve Champion, D.F. 1985. Effects of saline watertable on corn irrigation. P. 444-453 IN C.G. Keyes and T.J. Ward (ed.) Development and Management Aspects of Irrigation and Drainage systems. [Proceedings of Specialty Conference ed.]. ASCE, New York.
• Madramootoo, C.A., Wiyo K.A. ve P., Enright. 1992. Nutrient Losses Through Tile Drains From Patato Fields. Applied Engineering in Agriculture. 8:639-646.
• Masoud SN Parsinejad, M. ve Mirzaei F. 2009. Controlled Drainage Effects on Crop Yield and Water Use Efficiency under Semi-Arid Condition of Iran. World Environmental and Water Resources Congress 2009: Great Rivers Proceedings of World Environmental and Water Resources Congress
• Meyer, W.S., White, B. and, Smith, D. 1996. Water use of lucerne over shallow watertables in Australia, Proceedings of International Conference, Evapotranspiration and Irrigation Scheduling, Nov.3-6, 1996, San Antonio, Texas, Ed. C.R. Camp, E.J. Sadler, R.E. Yoder, ASAE. Joseph, MI, pg 1140-1145.
• Namken, L.N., Weigand, C.L ve Brown R.O.,, 1969. Water use by cotton from low and moderately saline static watertables. Agronomy Journal, 61:305-310.
• Tan, C.S., Durry, H.F., NG, H.Y.F. ve Gaynor, J.G.;2000. Effect of controlled drainage and sub irrigation tile drainage nitrate loss and crop yield at the farm scale.
• Tan, C.S. Drury, C.F. Soultani, M. Gaynor, J.D Welacky, T.W. NG, H.Y.F. Van Wesenbeeck I.J 2004. SHS Acta Horticulturae 449: II International Symposium on Irrigation of Horticultural Crops
• Vincent B., Vlotman W.F., Zimmer D. 2001. Performance assessment and potetial indicators for drainage systems ICID-CIID Working Group On Drainage pp:60