Brokoli ve pırasada kükürt içeriği ve kükürtlü aminoasit miktarları arasındaki ilişkiler

Yıl 2019, Cilt: 23 Sayı: 3, 263 - 276, 19.09.2019

Nilgün Mordoğan Seda Erdoğan Bayram , Hakan Çakıcı , İbrahim Duman

https://doi.org/10.29050/harranziraat.510323

Cited By: 3

Öz

Bu çalışma, kışlık sebzelerden, yüksek kükürt içeriğine bağlı kükürtlü esensiyel amino asitlerden sistein ve methionini önemli düzeyde içerdiği bilinen brokoli ve pırasa bitkilerinde, kükürt ve diğer besin elementleri ile bu sebzelerin içerdikleri kükürtlü amino asit miktarları arasındaki ilişkileri ortaya koymak amaçlı yürütülmüştür.  Buna yönelik; Ege Bölgesi sebze yetiştiriciliğinde önemli bir merkez durumunda olan İzmir ili Torbalı ilçesinden, brokoli ve pırasa yetiştiriciliğinin yaygın bir şekilde yapıldığı alanlardan toprak ve bitki örnekleri alınarak analiz edilmiştir. 0-30 cm derinlikten alınan toprak örneklerinin fiziksel kimyasal özellikleri ile verimlilik durumları saptanmış, bitki yapraklarında ise başta kükürt olmak üzere besin elementi içerikleri belirlenmiştir. Bitkilerin tüketilen kısımlarında; pırasada tüm bitki, brokolide ise baş kısımlarında; sistein ve methionin miktarları belirlenmiştir. Bitkilerin kükürtlü amino asit içerikleri ile toprak ve bitki örneklerinin kükürt ve diğer bitki besin maddesi içerikleri arasındaki ilişkiler ortaya koyulmuştur. Araştırma sonuçlarına göre; brokoli bitkisinin yaprak makro besin elementlerinden; K, Ca ve S içerikleri ile sistein ve methionin içerikleri arasında pozitif ilişkiler belirlenirken pırasa bitkisinin incelenen yaprak besin elementleri ile sistein methionin içerikleri arasında herhangi bir ilişki belirlenmemiştir. Makro besin elementlerinin brokoli bitkisinin sistein ve methionin içeriklerini arttırması hususu, gübreleme uygulamalarında dikkate alınmalıdır.

Anahtar Kelimeler

Brokoli, Pırasa, Methionin, Besin elementleri, Sistein

The correlation between the sulfur content and the amounts of sulfur-containing amino acids of leek and broccoli

Öz

This study was conducted with the aim of showing the correlation between the amounts of sulfur and other nutrient elements and sulfurous amino acids in broccoli and leeks, winter vegetables which are known to have a high sulfur content related to their significantly high content of the sulfurous amino acids cysteine and methionine. For this purpose, soil and plant samples were taken and analyzed from areas of Torbalı district in İzmir province, an important center of vegetable-producing in the Aegean Region of Turkey where broccoli and leeks are widely grown. The physical and chemical characteristics of samples taken from depths of 0-30 cm and their fertility were determined, as was the nutrient, particularly sulfur, content of the plant leaves. Amounts of cysteine and methionine were determined in the edible parts of the plant – in leeks, the whole plant, and in broccoli the heads. The relationship between the sulfurous amino acid content of the plants and the sulfur and other plant nutrient material contents of the soil and plant samples was determined. According to the results of the study, there was a positive correlation between the content of the leaf macro nutrient elements K, Ca and S and the cysteine and methionine content of broccoli, but no correlation was found between the leaf nutrient elements examined and cysteine and methionine content in leeks. The fact that macro nutrient elements increase the cysteine and methionine content of broccoli plants should be taken into account when applying fertilizer.

Anahtar Kelimeler

Broccoli, Leeks, Nutrient elements, Cysteine, Methionine

Kaynakça

• Açıkgöz, N., Akkaş, Monghaddam, M.E. A. ve Özcan, K. 1993. TARİST PC Ler İçin İstatistik Ve Kantitatif Genetik Paketi. Uluslararası Bilgisayar Uygulamaları Semp. 19 Ekim 1993, s. 133, Konya.
• Akalan, İ., 1965. Toprak Oluşu, Yapısı ve Özellikleri. Ankara Üniv. Ziraat Fak. Yay. No: 231, 332 s.
• Anonim, 1993. Soil Survey Manual, Soil Survey Division Staff. United States Department of Agriculture, Handbook No:18, U.S. Government Printing Office, Washington, D.C, USA. p. 410.
• Anonim, 2002. Brokolinin Ülsere Etkisi. Hasat Dergisi Kasım 2002 s:27.
• Bouyoucous, G.D., 1951. A recalibration of the hydrometer method for making mechanical analysis of the soil. Agronomy Journal, 43, pp. 434-438.
• Bremmer, J.M., 1965. Total Nitrogen, Editor C. A. Black, Methods of Soil Analysis Part II. American Society of Agronomy Inc., Publisher Madison, Winconsin, USA, P:1149-1178.
• Bozokalfa, M. K., Uğur, A., Kavak, S., Eşiyok, D. ve Yağmur, B., 2003. Çinkosülfat Uygulamalarının Brokkolide Verim Kalite ve Mineral Madde Miktarı Üzerine Etkisi. Türkiye IV. Ulusal Bahçe Bitkileri Kongresi, 08 Eylül 2003, Antalya.
• Eppendorfer, W.H. and Eggum, B.O., 1996. Fertilizer effects on yield, mineral and amino acid composition, dietary fibre content and nutritive value of leeks. Plant Food for Human Nutrition 49:163-174 (February 1996) 1996 Kluwer Academic Publishers. Printed in the Netherlands.
• Eşiyok, D., 1996. Bornova Koşullarında Yetiştirilmeye Uygun Brokoli Çeşitlerinin Belirlenmesi Üzerine Bir Araştırma. Ege Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi. 33(1):55-62. Bornova-İzmir.
• Evliya, H., 1960. Kültür Bitkilerinin Beslenmesi. Ankara Üniv. Ziraat Fak. Yay. No: 36, 656s.
• FAO, 1990. Micronutrient, Assessment at the Country Level: An International Study. FAO Soil Bulletin by Sillanpaa, Rome.
• Fawzi , A.F.A. and El-Fouly, M.M., 1980. Soil and Leaf Analysis of Potassium in Different Areas in Egypt. Role of Potassium Crop Production, pp. 73-80, IPI, Bern.
• Fox, R.L., Olson, R.A. and Rhoades, H. F., 1964. Evaluating the sulphur status of soils by plants and soil tests. Soil Sci. Soc. Amer. Proc. 21:287-292.
• Jackson, M.L., 1967. Soil Chemical Analysis. Univ of Nebraska, College of Agriculture, Dept. of Argon, Nebraska, USA.
• Kacar, B., 1984. Plant nutrition practice guide. Ankara Univ. Agricultural Fac. Pub: 900. Practice Guides, 214.
• Kacar, B., 1995. Bitki ve Toprağın Kimyasal Analizleri. III. Toprak Analizleri. Ankara Üniv. Zir. Fak. Eğt. Araş. ve Gel. Vakfı Yay. No: 3, Ankara. 705s.
• Kacar, B. ve İnal, A., 2008. Bitki Analizleri. Nobel Yayın No: 1241
• Kacar, B., 2009. Toprak Analizleri. Nobel Yayın No: 1387
• Kacar, B., 2014. Kolay Uygulanabilir Bitki Analizleri. Bitki Toprak ve Gübre Analizleri 2, Nobel Yayın No: 910.
• Kellog, C. E., 1952. Our Garden Soils. the Macmillian Company. New York. Pages 232.
• Lindsay, W. L. and Norvell, W. A., 1978. Development of A DTPA Soil Test for Zinc, Iron, Manganese and Copper. Soil Science of America, 42: 421-428.
• MEGEP, Bahçecilik., 2013. Pırasa Yetiştiriciliği. TC. M.E.B. Mesleki Eğitim ve Öğretim Sistemini Güçlendirme Projesi. http://www.megep.meb.gov.tr/ Erişim: Aralık 2016
• Mustafa, A., Aman, P., Andersson, R., Eldin, A. K., 2007. Analysis of free amino acids in cereal products. Food Chemistry, V: 105, I: 1.
• Olsen, S. R., 1954. Estimation of available phosphorus in soils by extraction with sodium bicarbonate. United States Department Of Agriculture; Washington.
• Pratt, P. F., 1965. Potassium. Editor C. A. Black, Methods of Soil Analysis Part II. American Socienty of Agronomy Inc., Publisher Madion, Winconsin, USA, 1022 Pp.
• Ramirez, E.C. and Whitaker, J.R., 1999. Purification and Characterization of Sistein Lyase from Broccoli. J. Agric. Food Chem., Vol. 47, No. 6, 1999
• Reuter, D. and Robinson, J. B. (Eds.), 1997. Plant analysis: an interpretation manual. CSIRO publishing.
• Salunkhe, D.K. and Kadam, S.S., 1998. Handbook of vegetable science and technology: Production, composition, storage and processing. p. 721, Marcel Dekker, New York ISBN 0-8247-0105-4.
• Schlichting, E. and Blume, H.P., 1966. Bodenkundliches Praktikum. Verlag Paul Parey. Hamburg- Berlin.
• Scott, N. M., Dyson, P. W., Ross, J. and Sharp, G. S., 1983. Response of grassland to the application of sulphur at two sites in NE Scotland. J. Sci. Food Agric., 34:357-361.
• TÜİK, 2016. Bitkisel Üretim İstatistikleri. Türkiye İstatistik Kurumu, https://biruni.tuik.gov.tr/bitkiselapp/bitkisel.zul Erişim: Aralık 2018.
• Ukai, K. and Sekiya, J., 1999. Rapid purifcation and characterization of sistein lyase b frombroccoli inflorescence. Phytochemistry, (51) 853-859.
• U.S. Soil Survey Staff, 1951. Soil Survey Manuel. Agriculture Research Administration. U.S. Dept. Agri., Handbook, No: 18.
• Wielebski, F., 2015. The Role of Sulphur As a Factor Affecting Quantity and Quality of Yield of Winter Oilseed Rape. Oilseed crops, 36: 39-59.
• Yoldaş, F. ve Eşiyok, D., 2004. Dikim Sıklığı, Ekim ve Dikim Zamanlarının Brokoli’de Verim ve Kalite Parametreleri Üzerine Etkileri. Ege Üniv. Ziraat Fak. Derg., 2004, 41 (2):37-48.
• Zengin, M., 2012. Toprak ve Bitki Analiz Sonuçlarının Yorumlanmasında Temel İlkeler. In: Bitki Besleme (Ed. Karaman, M.R.), Gübretaş Rehber Kitaplar Dizisi:2, s. 837-961.