Adıyaman ilinde Septoria Leke Hastalığının [Zymoseptoria tritici (Desm. Quaedvlieg & Crous)] çıkış zamanı üzerinde iklim faktörlerinin etkisinin belirlenmesi

Yıl 2021, Cilt: 25 Sayı: 3, 304 - 314, 23.09.2021

Nevzat Kılınç , Murat Dikilitaş , Ela Tohumcu

https://doi.org/10.29050/harranziraat.895013

Cited By: 2

Öz

Bu çalışma, 2019-2020 yılları arasında Adıyaman İli Samsat ilçesinde yürütülmüştür. Çalışmada, Septoria yaprak leke hastalığının (SYL) [Zymoseptoria tritici (Desm. Quaedvlieg & Crous)] bölgede çıkış zamanı ve bu durum üzerine etkili olan iklim faktörleri incelenmiştir. İklim verilerini toplayabilmek amacıyla ilçede Taşkuyu Köyü, Göltarla Köyü, Ovacık Köyü ve Kuştepe Köyü’nde yer alan 4 adet tarımsal tahmin ve erken uyarı istasyonu kurularak elde edilen veriler değerlendirilmiştir. Gözlemler için istasyonlara yakın (5-8km) Ceyhan-99 buğday çeşidi yetiştirilen 4 adet 100 dekarlık alan belirlenmiştir. Hastalıklı bitki örnekleri laboratuvarda patates dekstroz agar (PDA) ortamında kültüre alınarak patojenin gelişimi ve morfolojik yapısının Septoria yaprak leke hastalığı etmeni ile mikroskobik olarak uyumlu olduğu tanımlanmıştır. Tarımsal erken uyarı istasyonlarından alınan veriler ışığında patojen üzerinde sıcaklık, nem, yağış ve yaprak ıslaklık süresinin etkili olduğu belirlenmiştir. İlk hafif enfeksiyonların ortaya çıkışında yüksek nem (≥%90) ve 1 mm üzerindeki yağış miktarı etkili olmuş, yağışın durmasını takiben (R=0 mm) sıcaklık artışı (≥8°C) ile hastalık devam etmiştir. Hastalık belirtilerinin ortaya çıkışı üzerinde iklim faktörlerinin yanı sıra buğday çeşidi, ekim normu, ekim zamanı, ekim yapılan alanın konumu gibi faktörlerde yörede çıkış zamanı üzerinde etkili bulunmuştur. Bu çalışma ile ilk hastalık belirtilerinin 2020 yılı için ocak ayının ilk haftasında ortaya çıktığı belirlenmiştir. Patojene karşı uygulanacak mücadele zamanının belirlenmesinde çıkış zamanı ve iklim faktörleri bu çalışma ile ortaya konmuştur. Patojenlerin gelişimini önemli derecede sınırlandıran sıcaklık faktörü, nem olması durumunda ortamda bulunan patojenler için gelişme ortamı yaratmakta hatta onların adaptasyon kabiliyetini arttırmaktadır. Bu veriler ışığı altında adaptasyon kabiliyeti yüksek patojenlerin de tespiti mümkün olabilecektir.

Anahtar Kelimeler

zymoseptoria tritici, iklim faktörlari, buğday, çıkış zamanı, erken uyarı sistemi

Destekleyen Kurum

Adıyaman İpek yolu Kırsal Kalkınma Ajansı

Proje Numarası

TRC1/19/TARIM-1/0001

Determination of theeffects of climate factors on the emergence time of Septoria Spot Disease [Zymoseptoria tritici (Desm. Quaedvlieg & Crous)] in Adıyaman province of Turkey

Öz

This study was carried out between 2019-2020 in Samsat district of Adıyaman Province. In this study, the emergence time of Septoria leaf spot disease (SYL) [Zymoseptoria tritici (Desm. Quaedvlieg & Crous)] in the region and the climatic factors affecting this situation were examined. In order to collect climate data, 4 agricultural forecasting and early warning stations were established in Taşkuyu, Göltarla, Ovacık and Kuştepe villages in the district and the data obtained were evaluated. In this research, 4 units of 100 decare areas close to the stations (5-8 km) were determined for observations. Ceyhan-99 wheat cultivar was grown in these areas. Diseased plant smples were cultured in the laboratory and according to the microscopic observations and morphological structures in the PDA medium, it was defined as Septoria leaf spot disease. In the light of the data obtained from the agricultural early warning stations, temperature, humidity, rain fall and leaf wetness periods were effective on the pathogen. High humidity (90%) and rain fall over 1 mm were effective in the emergence of the first mild infections. The disease continued with an increase in the temperature (≥8 ° C) following the cessation of rain (R = 0 mm). In addition to climatic factors, factors such as wheat variety, sowing norm, sowing time, and the location of the sown area were found to be effective on the emergence time in the region. With this study, it was determined that the first symptoms of the disease appeared in the first week of January, 2020. The emergence time and effective climate factors, which are important data in determining the time of control methods, have been reported in this study.

Anahtar Kelimeler

zymoseptoria tritici, climate factors, wheat, exit time, early warning system

Proje Numarası

TRC1/19/TARIM-1/0001

Kaynakça

• AKAN, K., ÇETİN, L., ALBOSTAN, S., DÜŞÜNCELİ, F. ve MERT, Z., (2006). İç Anadolu’da Görülen Önemli Tahıl Ve Nohut Hastalıkları. Tarla Bitkileri Merkez Araştırma Enstitüsü Dergisi, 15 (1-2), 29-48.
• AKTAŞ, H., (2001). Önemli Hububat Hastalıkları Ve Survey Yöntemleri. Tagem, Ankara, 80 s.
• BEEST, D.E., PAVELEY, N.D., SHAW, M.W. ve BOSCH, F., (2008). Disease Weather Relationships For Powdery Mildew And Yellow Rust On Winter Wheat. Phyto pathology, 98, 609–617.
• BREMER, H., ISMEN, H., KAREL, G., OZKAN, H. ve ÖZKAN, M., (1948). Contributions To The Knowledge Of The Parasitic Fungi Of Turkey Part ıı. Journal Article Rev. Fac. Sci. Univ. Istanbul, 13(1):1-53.
• COAKLEY, S.M., MCDANİEL, L.R. ve SHANER, G., (1985). Model For Predicting Severity Of Septoria Tritici Blotch On Winter Wheat. Phytopathology 75: 1245–1251.
• DİKİLİTAŞ, M., OĞUZ, A.Ç. ve KARAKAYA, A., ( 2018). Extracellular Protease Activity And Glucose Production İn İsolates Of Net Blotch Pathogens Differing İn Virülence. Zemdir By Site-Agriculture,105(1): 89-94.
• DJURLE, A., EKBOM, B. ve YUEN, J.E., (1996). The Relationship Of Leaf Wetness Duration And Disease Progress Of Glume Blotch, Caused By Stagonospora Nodorum, İn Winter Wheat To Standard Weather Data. European Journal Of Plant Pathology, 102, 9–20.
• BOUMA, E., (2007).Computer Aids For Plant Protection, Historical Perspective And Future Developments, Eppo Bulletin, 37, 2, (247-254).
• FAO, (2018). Food And Agriculture Organization Of The United Nations Http://Www.Fao.Org/Faostat/En/#Data/Qc.
• FONES, H., GURR, S., (2015).The impact Of Septoria tritici blotch disease On Wheat: An Eu Perspective.Fungalgenet Biol.79:3-7.
• GLADDERS, P., PAVELEY, N.D., BARRİE, I.A., HARDWİCK, N.V., HİMS, M.J., LANGTON, S. ve TAYLOR, M.C., (2001). Agronomicand meteorological factors affecting the severity Of Leaf blotch caused by mycosphaerella graminicola İn Commercial wheat crops İn England. Annals Of Applied biology, 138, 301–311.
• GUO, J.R. ve VERREET, J.A., (2008). Formation and germination Of Septoria tritici secondary conidia As Affected by environmental factors. Journal Of Phyto pathology,156: 635-637.
• HENZE, M., (2008). Development Of An İnfestation Prognosis Of Septoria Tritici, İndependent Of Cultivation Parameters And Weather Conditions, Cuvıller Verlag, Göttingen.
• İREN, S., (1962). Tarla Bitkileri Hastalıkları. Ayyıldız Matbaası, Ankara, 3-94s.
• JORGENSEN, L N., SECHER, B.J.M. ve NİELSEN, G.C., (1996). Monitoring diseases Of Winter wheat On Both A Field and A Nation allevel İn Denmark. Crop protection, 15, 383–390.
• KILINÇ, N., (2018). Buğday Leke Hastalığı [Zymoseptoria Tritici(Desm. Quaedvlieg & Crous)] Patojeninin Farklı İzolatlarının Biyokimyasal Özelliklerinin Belirlenmesi. (Yüksek Lisans Tezi). Https://Tez.Yok.Gov.Tr/Ulusaltezmerkezi/Tez No : 528635.
• KURT, Ş., TOK, F.M., (2006). İnfluence Of İnokulum concentration, Leaf age, Temperature and duration On Leaf wetnes On Septoria blight Of Parsley. Crop protection, 25: 556-561.
• KURT, Ş. (2016). Bitki Fungal Hastalıkları. Akademisyen Kitap Evi, İstanbul, 214s.
• LANGVAD, A.M. ve NOE, E., (2006). İnnivating tools for decision-Support İn The lıht Of Farmers various strategies İn H. Langeveldand N. Röling(Eds) Changinge uropean.
• LOVELL, D.J., HUNTER, T., POWERS, S.J., PARKER, S.R., ve VAN DEN BOSCH, F., (2004a). Effect Of Temperature On Latent period Of Septoria leaf blotch On Winter wheat under outdoor conditions. Plant pathology, 53, 170–181.
• LOVELL, D.J., PARKER, S.R., HUNTER, T., WELHAM, S.J. ve NİCHOLS, A.R., (2004b). Position Of İnoculum İn The canopy affects the Risk Of Septoria tritici blotch epidemics İn Winter wheat. Plant pathology, 53, 11–21.
• LOVELL, D. J., PARKER, S. R., PAVELEY, N. D. ve WORLAND, A. J., (2002). Understanding field resistance mechanisms for improved control Of Septoria tritici. Plant protection science, 38, 165–169.
• PARKER, S. R., WELHAM, S., PAVELEY, N. D., FOULKES, J. ve SCOTT, R. K., (2004). Tolerance Of Septoria leaf blotch İn Winter wheat. Plant pathology, 53, 1–10.
• SHAW, M. W., BEARCHELL, S. J., FİTT, B. D. L. ve FRAAİJE, B. A., (2008). Long-Term relationships between enviromentand abundance İn Wheat Of Phaeosphaeria nodorum and mycosphaerella graminicola. New Phytologist, 177, 229–238.
• SİDHU, Y.S., CHAUDHARİ, Y.K., USHER, J., CAİRNS, T.C., CSUKAİ, M. ve HAYNES, K., (2015). A Suite Of Gateway compatible ternary expression vectors for function alanalysis İn Zymoseptoria tritici. Fungal genet. Biol., 79:180-185.
• THOMAS, M., CHALONER, H. N., FONES, V. V., DANİEL, P., BEBBERAND S. J. ve GURR, A., (2019). New mechanistic Model Of Weather-Dependent septoriatritici blotch disease Risk, Philosophical transactions Of The royal society B: Biological sciences, 10.1098/Rstb.2018.0266, 374, 1775, (20180266),
• TORRİANİ, S.F.F., BRUNNER, P.C., MCDONALD, B.A. ve SİEROTZKİ, H., (2009). Qoıresistance emergedin dependently At Least 4 Times İn European populations Of Mycosphaerella graminicola. Pestmanage. Sci., 65:155-162.