İKİ ŞEHİR BİR İNSAN, ARTVİN’DEN İSTANBUL’A BİR ŞAİRİN GÜLDESTESİ: LEYLÂ ŞAHİN

Yıl 2018, Cilt: 1 Sayı: 2, 99 - 114, 31.12.2018

Sümeyye Çelik

Öz

Artvin geçmişten
bugüne kültür, edebiyat ve sanatın önemli merkezlerinden birisi olmuştur. Bu
engebeli coğrafya Karadeniz insanını karamsarlığa sürüklemek yerine kendi öz
benliğini keşfetmesini sağlamıştır. Bunun en güzel temsillerini her zaman edebi
metinlerde görmek mümkündür. Bu bölgenin edebi birikimi incelendiğinde gerek
âşık gerek divan gerek modern şiir tarzlarını temsil eden kadın ve erkek şairleri
görmek mümkündür. Bu kapsamda, bu bildiride Artvin modern şiirinin
temsilcilerinden Leylâ Şahin’in hayatı, sanatı ve eserleri çok boyutlu olarak
çözümlenmiştir.  Leylâ Şahin, 10 Aralık
1954 yılında Artvin’in Şavşat ilçesinde doğmuştur. Şahin’in içine doğup
büyüdüğü kültür ve coğrafyanın yanı sıra şehir ve aile içerisindeki edebi iklim
şiirlerinin oluşmasına zemin hazırlamıştır. Şair, şiirlerinde modern şiirin
sağladığı serbestliği de kullanarak çok zengin bir tema evreni sunmuştur.
Şahin’in hayata gözlerini açtığı Artvin ile yaşamının büyük bir kısmını
geçirdiği İstanbul şiirinin kalbidir. Sanatçı, mekân göndermelerini bu iki
şehir üzerinden gerçekleştirmektedir. Şahin’in, şiirlerinde ön planda tuttuğu
gurbet duygusu, ölüm, hasret, yalnızlık gibi temaları Artvin’in engebeli
dağları üzerine inşa etmiştir. Ayrıca onun şiirlerinde, kültürel geçişlere
sahip bir bölge olan Artvin’de, Gürcü kimliğinin fazla oluşu kendini
hissettirmektedir. Halk edebiyatı motiflerini sıklıkla kullanan şair, telmih
sanatından da faydalanarak farklı türde şiirler kaleme almıştır. Şahin’in bazı
şiirleri ise türkü olarak bestelenmiştir. Şiirlerinde karamsarlıktan umuda
doğru giden bir yol güzergâhı ise göze çarpan diğer bir unsurdur. Genel olarak
bakıldığında şiirlerinde aşkın, doğanın, kadın kimliğinin, siyasetin çeşitli
cephelerini görmek mümkündür. 

Anahtar Kelimeler

Artvin, Şavşat, İstanbul, Şiir, Kadın

İKİ ŞEHİR BİR İNSAN, ARTVİN’DEN İSTANBUL’A BİR ŞAİRİN GÜLDESTESİ: LEYLÂ ŞAHİN

Öz

Artvin geçmişten bugüne
kültür, edebiyat ve sanatın önemli merkezlerinden birisi olmuştur. Bu engebeli
coğrafya Karadeniz insanını karamsarlığa sürüklemek yerine kendi öz benliğini
keşfetmesini sağlamıştır. Bunun en güzel temsillerini her zaman edebi
metinlerde görmek mümkündür. Bu bölgenin edebi birikimi incelendiğinde gerek
âşık gerek divan gerek modern şiir tarzlarını temsil eden kadın ve erkek
şairleri görmek mümkündür. Bu kapsamda, bu bildiride Artvin modern şiirinin
temsilcilerinden Leylâ Şahin’in hayatı sanatı ve eserleri çok boyutlu olarak
çözümlenmiştir.  Leylâ Şahin, 10 Aralık
1954 yılında Artvin’in Şavşat ilçesinde doğmuştur. Şahin’in içine doğup
büyüdüğü kültür ve coğrafyanın yanı sıra şehir ve aile içerisindeki edebi iklim
şiirlerinin oluşmasına zemin hazırlamıştır. Şair, şiirlerinde modern şiirin
sağladığı serbestliği de kullanarak çok zengin bir tema evreni sunmuştur.
Şahin’in hayata gözlerini açtığı Artvin ile yaşamının büyük bir kısmını
geçirdiği İstanbul şiirinin kalbidir. Sanatçı, mekân göndermelerini bu iki
şehir üzerinden gerçekleştirmektedir. Şahin, şiirlerinde ön planda tuttuğu
gurbet duygusu, ölüm, hasret, yalnızlık gibi temaları Artvin’in engebeli
dağları üzerine inşa etmiştir.  Ayrıca
onun şiirlerinde kültürel geçişlere sahip bir bölge olan Artvin’de, Gürcü
kimliğinin fazla oluşu kendini hissettirmektedir. Halk edebiyatı motiflerini
sıklıkla kullanan şair, telmih sanatından da faydalanarak farklı türde şiirler
kaleme almıştır. Şahin’in bazı şiirleri ise türkü olarak bestelenmiştir. Şiirlerinde
karamsarlıktan umuda doğru giden bir yol güzergâhı ise göze çarpan diğer bir
unsurdur. Genel olarak bakıldığında şiirlerinde aşkın, doğanın, kadın kimliğinin,
siyasetin çeşitli cephelerini görmek mümkündür. 

Anahtar Kelimeler

Artvin, Şavşat, İstanbul, Şiir, Kadın

Kaynakça

• Anday, Melih Cevdet (2015). Şiir Yaşantısı Şiir Yazıları. İstanbul: Everest Yayınları.
• Atayurt, Didem (2009). ‘Dişil Dil’: Bir Örneklem Olarak 1990’larda Türk Edebiyatında ‘Kadın’ Şairler. İstanbul Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Kadın Çalışmaları Bilim Dalı Yüksek Lisans Tezi
• Beyatlı, Yahya Kemal (1971). Edebiyata Dair. İstanbul: Yahya Kemâl Enstitüsü Yayınları.
• Karataş, Turan (2010). Ansiklopedik Edebiyat Terimleri Sözlüğü. İstanbul: Akçağ Yayınları.
• Kundera, Milan (2014). Roman Sanatı. İstanbul: Can Yayınları
• Metin, Ali K (2015). Şiirin Adaleti 1980 Sonrası Türk Şiiri Üzerine Eleştiri ve Tahliller. İstanbul: Metafoz Yayıncılık.
• Özdemir, Mehmet (2018). “Halk Hikâyelerinde İşlevlerin Kişiler Arasındaki Dağılımı Üzerine Bir İnceleme: Kerem ile Aslı - Ferhat ile Şirin Karşılaştırılması”. Avrasya Uluslararası Araştırmalar Dergisi. Cilt:6, Sayı:13, Sayfa: 211.
• Rifat, Oktay (2009). Şiir Konuşması. İstanbul: Yapı Kredi Yayınları
• Şâhin, Leyla (1989). Kırlangıç Yıldızı. İstanbul: Papirüs Yayınları.
• Şâhin, Leyla (1990). Acı Toplayan İpekli Çardak Kuşu. İstanbul: Edebiyat Gazetesi Yayınları Şiir Dizisi 1.
• Şâhin, Leyla (2014). Cemal Süreya’ya On Dördüncü Mektup Güneşten Yırtılan Caz. İstanbul: Kaynak Yayınları.
• Şâhin, Leyla (2014). Cemal Süreya’da Dağlarca. İstanbul: Kaynak Yayınları
• Sartre, Jean-Paul (2015). Edebiyat Nedir?. (Çev. B. Onaran). İstanbul: Can Yayınları
• Süreya, Cemal, (2013). Sevda Sözleri. İstanbul: Yapı Kredi Yayınları
• Tamsöz, Bedirhan, (1994). Osmanlıdan Günümüze Kadın Şairler Antolojisi. Ankara: Ayyıldız Yayınları
• Tanpınar, Ahmet Hamdi (2009). On dokuzuncu Asır Türk Edebiyatı. İstanbul: Yapı Kredi Yayınları.
• Tarhan, Abdülhâk Hâmid (2010). Makber. İstanbul: Çağrı Yayınları
• Türk, Emine Bilgehan (2016). Kurmacadan Gerçeğe Hasan İzzettin Dinamo. Trabzon: Serander Yayınevi
• Türk, Hatem, (2014), Hasan Hüseyin Korkmazgil: Başkaldıran Dizeler. Sivas: Asitan Kitap.
• Ünal, Hayriye (2011). Eşikteki Özgürlük Çoksesli Şiir. Ankara: Hece Yayınları.
• Yılmaz, Ayfer (2012). “Geçmişten Günümüze Kadın Şairlerin Konumuna Genel Bir Bakış”. 21. Yüzyılda Eğitim ve Toplum. Cilt:1 Sayı:2, Sayfa: 58.