Kateter Yeri Enfeksiyonu Gelişen Hemodiyaliz Hastasının Fonksiyonel Sağlık Örüntülerine Göre Hemşirelik Bakımı: Olgu Sunumu

Yıl 2021, Cilt: 4 Sayı: 2, 106 - 113, 16.09.2021

Nazan Koştu , Durdu Ok

Öz

Kronik böbrek yetmezliği birçok nedenden dolayı ortaya çıkabilen önemli bir sağlık sorunudur. Kronik böbrek yetmezliği farklı tedavi biçimlerini içermektedir. Tedavi biçimlerinden biri olan hemodiyaliz için santral venöz kateterizasyon uygulanabilmektedir. Kateterizasyon hemodiyaliz uygulanırken sıklıkla kullanılan geniş ve uzun süreli damar yoludur. Bu kateterizasyonun en önemli komplikasyonlarından biri kateter yeri enfeksiyonudur.
Olgu sunumunda; O.B. 72 yaşında erkek hasta, ilkokul mezunu ve emeklidir. Sigara ve alkol öyküsü bulunmamaktadır. On yıldır kronik böbrek yetmezliği tanısı olan hasta beş yıldır haftada üç gün hemodiyalize girmektedir. Hasta 15 gündür süren, hemodiyalizin 2.-3. saatinde başlayan üşüme, titreme şikâyetleri için ilçedeki bir hastaneye başvurmuştur. Yapılan incelemeler ve muayene sonucunda kateter yeri enfeksiyonu tanısı konan hasta bölgedeki üniversite hastanesinin nefroloji servisine sevk edilmiştir.
Bu çalışmanın amacı; kateter yeri enfeksiyonu gelişen hemodiyaliz hastasının hemşirelik bakımını sunmaktır. Hastanın verileri gözlem, görüşme, fizik muayene ve hasta kayıtlarından toplanmıştır. Olgu sunumu için hastadan bilgilendirilmiş onam
Hastanın hemşirelik bakımı, Gordon’un fonksiyonel sağlık örüntüleri modeli ile sunulmuştur. Modele göre; sağlığı algılama-sağlık yönetimi, beslenme-metabolik durum, boşaltım, hareket-egzersiz, uyku-dinlenme ve baş etme-stres toleransı örüntülerinde sorun belirlenmiştir.

Anahtar Kelimeler

Hemodiyaliz, Hemşirelik Bakımı, Kateter Kaynaklı Enfeksiyonlar

Destekleyen Kurum

Yok

Proje Numarası

yok

Teşekkür

Çalışmaya katılan hasta O.B. ve hasta yakınına teşekkür ederiz. Çalışmanın eleştirel incelemesine katkıları için Sayın Prof. Dr. Nevin Kuzu Kurban ve Sayın Dr. Öğr. Üyesi Sümeyye Arslan’a çok teşekkür ederiz.

Kaynakça

• Altıparmak, M.R., & Seyahi, N. (2007). Hemodiyaliz. In H. Yazıcı, V. Hamuryudan, & A. Sonsuz (Eds.), Cerrahpaşa İç Hastalıkları (1. Baskı, pp.641-642). İstanbul: İstanbul Medikal Yayıncılık.
• Borges, P.R.R., & Bedendo, J. (2017). Risk factors associated with temporary catheter-related infection in patients on dialysis treatment. Texto Contexto Enferm, 24(3), 680-685. doi: 10.1590/0104-07072015000670014
• Coşkun Yavuz, Y., Sevinç, C., & Koçyiğit, İ. (2017). Kronik Böbrek Yetmezliği. In T. Arınsoy, Ö. Güngör, & İ. Koçyiğit (Eds.), Böbrek Fizyopatolojisi. (pp.199). İstanbul: Reaktif Yayıncılık.
• Çetin, Ş., Çiğdem, Z., & Özsoy, H. (2018). Hemodiyaliz hastalarında vasküler erişim yolları ve hemşirelik bakımı. Türkiye Klinikleri Hemşirelik Bilimleri Dergisi,10(2), 144-152. doi: 10.5336/nurses.2017-57483
• Daugirdas, J.T., Blake, P.G., & Ing, T.S. Handbook of Dialysis (4th ed., pp.745). Philadelphia: Lippincott Williams & Wilkins.
• Eskimez, Z., Köse Tosunöz, İ., Keskin, A., Kurt, E., Paydas, S., & Kaya, B. (2021). Hemodiyaliz tedavisi uygulanan kronik böbrek yetmezliği hastalarında hemşirelik tanıları. Sağlık Akademisi Kastamonu; 6(2), 29-44. doi: 10.25279/sak.732538
• Gülpak, M., & Oktay, A.A. (2020). Kronik böbrek hastalığı olan hastada NANDA tanıları ve NIC girişimleri ile hemşirelik bakımı: olgu sunumu. KSÜ Tıp Fakültesi Dergisi, 15(2), 67-79. doi: 10.17517/ksutfd.685567
• Kıray, S., Yıldırım, D., Özçiftçi, S., Korhan, E.A., & Uyar, M. (2019). Santral venöz kateter bakımı ve enfeksiyon: bir sistematik derleme. Türk Yoğun Bakım Dergisi, 17(2), 60-74. doi: 10.4274/tybd.galenos.2019.02418
• Lai Andrew, S.H., & Lai, K.N. (2011). Acute and Chronic Catheter in Hemodialysis. In M.G. Penido (Eds.), Technical Problems in Patients on Hemodialysis (1st ed., pp.107-120). Croatia: Masa Vidovic.
• Parlar Kılıç, S. (2019). Böbrek Yetersizliği ve Bakım Yönetimi. In S. Özer, & N. Çıray Gündüzoğlu (Eds.), Olgu Senaryolarıyla İç Hastalıkları Hemşireliği (1. Baskı, pp.487-501). İstanbul: İstanbul Tıp Kitapevi.
• Süleymanlar, G., Ateş, K., & Seyahi, N. (2020). Türkiye’de Nefroloji, Diyaliz ve Transplantasyon Kayıt Raporu 2019. T.C. Sağlık Bakanlığı ve Türk Nefroloji Derneği Ortak Raporu, Türk Nefroloji Derneği Yayınları, ISBN: 978-605-62465-0-0, Ankara: Miki Matbaacılık.
• Tayaz, E., & Koç, A. (2020). Hemodiyaliz Tedavisi Alan Kronik Böbrek Yetmezliği Hastalarında Semptom Yönetimi ve Hemşirelik. Anadolu Hemşirelik ve Sağlık Bilimleri Dergisi, 23(1), 147-156. doi: 10.17049/ataunihem.441384
• Tuna, D., Ovayolu, N., & Kes, D. (2018). Hemodiyaliz hastalarında sık karşılaşılan problemler ve çözüm önerileri. Nefroloji Hemşireliği Dergisi, 13(1), 17-25. Retrieved from https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/418873
• Türk, G. (2017). Marjory Gordon: Fonksiyonel Sağlık Örüntüleri Modeli. In A. Karadağ, N. Çalışkan, & Z. Göçmen Baykara (Eds.), Hemşirelik Teorileri ve Modelleri (1. Baskı, pp.604-619). İstanbul: Akademi Basın ve Yayıncılık.
• Uysal, H., & Karataş, C. (2017). Kronik böbrek yetersizliğinde fonksiyonel sağlık örüntülerine göre hemşirelik bakımı: olgu sunumu. Hacettepe Üniversitesi Hemşirelik Fakültesi Dergisi, 4(2), 49-61. Retrieved from https://dergipark.org.tr/tr/pub/hunhemsire/issue/30737/335938