Use of Roy Adaptation Model in Nursing Care of a Patient with a Diagnosis of Menometrorrhagia and Hysterectomy: A Case Report

Yıl 2024, Cilt: 7 Sayı: 1, 108 - 118, 26.04.2024

Şeydanur Bulut , Sibel Peksoy Kaya , Sevil Şahin

https://doi.org/10.54189/hbd.1176724

Öz

Objective: Menometrorrhagia is a bleeding disorder that adversely affects women's health and may result in hysterectomy. Hysterectomy is a surgery that affects women psycho-socially and physically. Nursing practices, theories and models have an important place in the adaptation of the woman who has undergone hysterectomy surgery to her post-surgical situation. In this case, it was aimed to evaluate the nursing care of a patient who underwent hysterectomy with the diagnosis of menometrorrhagia according to the Roy Adaptation Model.
Methods: The data were obtained by using the “Gynecological Data Collection Form” after written consent was obtained from the patient. In addition to the socio-demographic characteristics, past health history, and current health history sections of the data collection form; It consists of gynecological history, obstetric history, contraception status, general nutritional status, hygiene habits, medical treatment, interventions, observation and nursing process. Data collected; It has been systematized in accordance with the Nursing Interventions Classification (NIC) and Nursing Outcomes Classification (NOC) systems using the North American Nursing Diagnosis Association- International (NANDA- I) classification.
Results: The case is 48 years old, married for 30 years, and has two children. She was admitted to the hospital with the complaints of excessive and long bleeding period during menstrual periods, intermittent bleeding, increased amount of bleeding due to movement, and severe inguinal pain. The case had previously applied to the hospital due to similar complaints and curettage was applied. The patient, whose complaints continued despite the procedure, underwent hysterectomy in this application. In line with the data obtained, the case was handled holistically for adaptation problems and solutions according to the physiological, self-concept, role function and interdependence areas of the Roy Adaptation Model. In this context; Nursing diagnoses such as "risk of deterioration in tissue integrity", "risk of infection", "acute pain", "disorder in body image", "ineffectiveness in sexuality pattern", "risk of ineffectiveness in relationships", "ineffectiveness in role performance" were categorized according to the relevant areas of the model.
Conclusion: According to the Roy Adaptation Model, the patient's adaptation to the process was evaluated within the scope of nursing care for current and potential problems in the early post-operative period after hysterectomy surgery. The adaptation process for the areas of the model has been examined, and the awareness of the phenomenon regarding potential and existing problems has been increased. It is thought that this model can be used as a guide in nursing care in evaluating and improving compliance in women who have undergone hysterectomy surgery with the diagnosis of menometrorrhagia.

Anahtar Kelimeler

Case Report, Hysterectomy, Menometrorrhagia, Nursing Care, Roy Adaptation Model

Proje Numarası

-

Roy Adaptasyon Modelinin Menometroraji Tanısı ile Histerektomi Olmuş Hastanın Hemşirelik Bakımında Kullanımı: Olgu Sunumu

Öz

Amaç: Menometroraji kadın sağlığını olumsuz etkileyen ve histerektomi ile sonuçlanabilen bir kanamadır. Histerektomi, kadını psiko-sosyal ve fiziksel olarak etkileyen bir cerrahidir. Histerektomi cerrahisi uygulanmış kadının, cerrahi sonrası durumuna adaptasyonunda hemşirelik uygulamaları, kuram ve modelleri önemli bir yer tutmaktadır. Bu olguda Roy Adaptasyon Modeline göre menometroraji tanısı ile histerektomi olmuş hastanın hemşirelik bakımının değerlendirilmesi amaçlanmıştır.
Yöntem: Veriler olgudan yazılı onam alındıktan sonra “Jinekolojik Veri Toplama Formu” kullanılarak elde edilmiştir. Veri toplama formu sosyo-demografik özellikler, geçmiş sağlık öyküsü, şimdiki sağlık öyküsü bölümlerinin yanında; jinekolojik öykü, obstetrik öykü, kontrasepsiyon durumu, genel beslenme durumu, hijyen alışkanlıkları, medikal tedavi, uygulanan girişimler, gözlem ve hemşirelik süreci bölümlerinden oluşmaktadır. Toplanan veriler; Kuzey Amerika Hemşirelik Tanıları sınıflaması [North American Nursing Diagnosis Association- International (NANDA- I)] kullanılarak, bireye özgü Hemşirelik Girişimleri Sınıflaması [Nursing Interventions Classification (NIC)] ve Hemşirelik Çıktıları Sınıflaması [Nursing Outcomes Classification (NOC)] sistemleri doğrultusunda sistematize edilmiştir.
Bulgular: Olgu 48 yaşında ve 30 yıldır evli olup, iki çocuk annesidir. Hastaneye adet dönemlerinde normalden fazla ve uzun kanama periyodu, ara kanamalar, harekete bağlı kanama miktarında artma ve şiddetli kasık ağrısı yakınmaları ile başvurmuştur. Olgu benzer şikâyetlerden dolayı daha önce de hastaneye başvurmuş ve küretaj uygulanmıştır. İşleme rağmen şikâyetleri devam eden olguya, bu başvurusunda histerektomi ameliyatı yapılmıştır. Elde edilen veriler doğrultusunda olgu Roy Adaptasyon Modelinin fizyolojik, benlik kavramı, rol fonksiyonu ve karşılıklı bağlılık alanlarına göre uyum sorunları ve çözümüne yönelik bütüncül olarak ele alınmıştır. Bu kapsamda; “doku bütünlüğünde bozulma”, “enfeksiyon riski”, “akut ağrı”, “beden imgesinde rahatsızlık”, “cinsellik örüntüsünde etkisizlik”, “ilişkilerde etkisizlik riski”, “rol performansında etkisizlik” hemşirelik tanıları modelin ilgili alanlarına göre kategorize edilmiştir.
Sonuç: Roy Adaptasyon Modeline göre histerektomi ameliyatı sonrası post-operatif erken dönemde mevcut ve olası sorunlara yönelik hemşirelik bakımı kapsamında hastanın sürece uyumu değerlendirilmiştir. Modelin alanlarına yönelik uyum süreci incelenmiş olup, olası ve mevcut sorunlara yönelik olgunun farkındalığı artırılmıştır. Menometroraji tanısıyla histerektomi cerrahisi geçirmiş kadınlarda, uyumun değerlendirilmesi ve geliştirilmesinde hemşirelik bakımında bu modelin rehber olarak kullanılabileceği düşünülmektedir.

Anahtar Kelimeler

Hemşirelik Bakımı, Histerektomi, Menometroraji, Olgu Sunumu, Roy Adaptasyon Modeli

Destekleyen Kurum

-

Proje Numarası

-

Teşekkür

Çalışmaya katkılarından dolayı olgumuza teşekkür ederim.

Kaynakça

• Başayar Z, Kaplan S, Yazıcı G. (2020). Rüptüre ektopik gebelik tanısı alan bir olguda roy adaptasyon modeli’ne göre hemşirelik yaklaşımı. Türkiye Sağlık Bilimleri ve Araştırmaları Dergisi, 3(1), 69-81.
• Bossick AS, Sangha R, Olden H, Alexander GL, Wegienka G. (2018). Identifying what matters to hysterectomy patients: postsurgery perceptions, beliefs, and experiences. J Patient Cent Res Rev, 5(2), 167-175.
• Burma E, Kavlak O. (2020). Histerektomi ameliyatı geçiren kadınlarda kaygı, ağrı ve sosyal desteğin derlenme kalitesine etkisi. Balıkesir Sağlık Bilimleri Dergisi, 10(3), 325-333.
• Carpenito LJ. (2021). Hemşirelik tanıları el kitabı (F. Erdemir, G. Türk, Çev.). İstanbul, Nobel Tıp Kitabevleri.
• Civriz A, Yaprak Bayrak B. (2020). Anormal uterin kanamada endometrial örneklemenin önemi, 5. Uluslararası Tıp ve Sağlık Bilimleri Araştırmaları Kongresi /5th International Medicine and Health Sciences Researches Congress, Ankara, Türkiye, 159-164.
• Çınar D, Yıldırım Y, Aykar FŞ. (2020). Kanser tanılı hastanın merley mishel’in hastalıkta belirsizlik kuramına göre hemşirelik bakımı: olgu sunumu. Acıbadem Üniversitesi Sağlık Bilimleri Dergisi, 11(3), 553-559.
• Dedden SJ, van Ditshuizen MA, Theunissen M, Maas JW. (2020). Hysterectomy and sexual (dys) function: an analysis of sexual dysfunction after hysterectomy and a search for predictive factors. European Journal of Obstetrics & Gynecology and Reproductive Biology, 247, 80-84.
• Eken M. (2012). Reproduktif yaşamda anormal uterin kanama (menoraji) şikayeti olan hastalarda dilatasyon ve küretaj( d&c) ile ofis histeroskopinin tanı etkinliğinin karşılaştırılması ve işlem sırasında ağrı skorlaması, Tıpta Uzmanlık Tezi, İstanbul Üniversitesi İstanbul Tıp Fakültesi Kadın Hastalıkları ve Doğum Anabilim Dalı, İstanbul.
• Goudarzi F, Khadivzadeh T, Ebadi A, Babazadeh R. (2022). Women's interdependence after hysterectomy: a qualitative study based on Roy adaptation model. BMC Women's Health, 22(1), 1-11.
• Güner Ö, Kavlak O. (2015). Neuman sistemler modeline göre endometriyum kanserli hastanın bakımı: olgu sunumu. Balıkesir Sağlık Bilimleri Dergisi, 4(2), 94-102.
• Gürhan N, Sözbir YŞ, Polat Ü. (2020). Hemşirelik alanında kullanılan kavram beceri ve modeller. Nobel Tıp Kitapevleri, Ankara, .32-286.
• Herdman TH, Kamitsuru S. (2020). NANDA ınternational, nursing diagnoses definitions and classification, 11th ed. Oxford: Thieme.
• Horta GD, Aksu H, Özsoy S. (2017). Kadının doğum sonrası döneme uyumunda roy'un adaptasyon modelin kullanımı. Ege Üniversitesi Hemşirelik Fakültesi Dergisi, 33 (1), 180-190.
• Kök G, Erdoğan EN, Söylemez EB, Güvenç G. (2020). Histerektomi olan hastanın fonksiyonel sağlık örüntülerine göre hemşirelik bakımı: olgu sunumu. Süleyman Demirel Üniversitesi Sağlık Bilimleri Dergisi, 11(2), 273-278.
• Maryati I, Sukmawati S, Mamuroh L. (2018). The application of "roy adaptation" theory model in women with early stage of cervical cancer: a study case. Journal of Maternity Care and Reproductive Health, 1(2).
• Ortakuz S, Seyhan A, Ateş U, Numanoğlu N, Sıdal B. (2005). Histerektominin seksüel fonksiyonlar üzerine olan etkisi. Bezm-i Alem Valide Sultan SSK Vakıf Gureba Eğitim Hastanesi Derg, 3(1), 16-19.
• Özdemir F, Pasinlioğlu T. (2009). Histerektomi operasyonu geçiren kadınların histeroktomi hakkında görüşlerinin belirlenmesi. Hemşirelikte Araştırma Geliştirme Dergisi, 11(1), 30-37.
• Pekcan N, Beydağ KD. (2022). Hemşirelik ve ebelik öğrencileri için kadın sağlığı ve hastalıkları. Ankara: Ankara Nobel Tıp Yayınevi.
• Pul S, Mihmanlı V, Tahaoğlu AE, Kılıçkaya A, Mirza T. (2016). Anormal uterin kanama tedavisinde levonorgestrel salgılayan rahim içi araç kullanımının etkinliği. Okmeydanı Tıp Dergisi, 32(4), 195-197.
• Roy C. (2011). Extending the Roy adaptation model to meet changing global needs. Nursing science quarterly, 24(4), 345-351.
• Topatan S, Yıldız H. (2012). Symptoms experienced by women who enter ınto natural and surgical menopause and their relation to sexual functions. Health Care For Women International, 33, 525–539.
• Vicdan KA, Demirel T. (2015). Histerektomi sonrası hemşirelik bakımında roy adaptasyon modelinin kullanımı. Uluslararası Hakemli Kadın Hastalıkları ve Anne Çocuk Sağlığı Dergisi, 2, 1-10.
• Yılmaz E, Karataş B, Sancı M. (2015). Kadınlarda histerektomi sonrası cinsel fonksiyon ve yaşam kalitesi. Ege Üniversitesi Hemşirelik Fakültesi Dergisi, 31(2), 40-52.
• Yılmaz K. (2019). Histerektomi geçiren kadınlara yönelik geliştirilen hemşirelik destek programının etkinliği. İstanbul Üniversitesi-Cerrahpaşa Lisansüstü Eğitim Enstitüsü, Kadın Sağlığı ve Hastalıkları Hemşireliği Anabilim Dalı. Yüksek Lisans Tezi, İstanbul.
• Zhang T, Wu X, Peng G, Zhang Q, Chen L, Cai Z vd. (2021). Effectiveness of standardized nursing terminologies for nursing practice and healthcare outcomes: a systematic review. International Journal of Nursing Knowledge, 32(4), 220-228.