Hemşirelik Öğrencilerinin Gözünden Yaratıcı ve Lider Hemşire

Yıl 2024, Cilt: 7 Sayı: 1, 46 - 57, 26.04.2024

Sevda Uzun , Bengü Yücebıyık

https://doi.org/10.54189/hbd.1315323

Öz

Amaç: Bu çalışmanın amacı, hemşirelik öğrencilerinin gözünden yaratıcı ve lider hemşire algısını niteliksel fenomenolojik bir yaklaşım kullanarak değerlendirmektir.
Yöntem: Bu araştırmada nitel araştırma deseni kullanılmış ve 40 gönüllü hemşirelik öğrencisi ile yapılmıştır. Görüşmeler 15 Ekim-15 Aralık 2022 tarihleri arasında bireysel olarak ve yüz yüze gerçekleştirilmiştir. Veriler, Colaizzi'nin fenomenolojik analiz yöntemi kullanılarak analiz edilmiştir.
Bulgular: Verilerin analizinde sırasıyla 4 kategori ve 12 tema belirlenmiştir. Bunlar; “Yaratıcı Hemşirenin Özellikleri” (bilgi, beceri, yetkinlik), “Hemşirelikte Yaratıcılığın Önemine Yönelik Düşünceler” (bakım/tedavi, hasta çıktıları, mesleğin vizyonu), “Lider Hemşirenin Özellikleri” (bilgi, beceri, yetkinlik) ve “Hemşirelikte Yaratıcılığın Artırılmasına Yönelik Düşünceler” (imkan/olanak, ortam ve etkinlik/eğitim) olarak vurgulanmıştır.
Sonuç: Öğrenciler yaratıcı hemşirelerin problem çözme becerisi olan, ekip iş birliğini sağlayabilen, bilgi, beceri yönünden donanımlı olan ve kriz durumlarını yönetebilen bireyler olmasını beklediklerini belirtmişlerdir. Ayrıca hemşirelik öğrencileri hemşirelikte liderliğin ve yaratıcılığın çok önemli olduğunu ifade etmişlerdir. Hemşirelik müfredatında yaratıcılık, liderlik, problem çözme becerilerine yönelik dersler olmasının hemşirelik öğrencilerinin yaratıcılık ve liderlik özelliklerini artıracağı düşünülmektedir.

Anahtar Kelimeler

Hemşirelik Öğrencisi, Niteleyici Çalışma, Liderlik, Yaratıcılık

Creative and Leading Nurse from the Eyes of Nursing Students

Öz

Objective: The purpose of this study is to evaluate the perception of creative and leader nurses from the perspective of nursing students using a qualitative phenomenological approach.
Methods: Qualitative research design was used in this research. This qualitative research was conducted with 40 volunteer nursing students. The interviews were held individually and face to face between 15 October and 15 December 2022. The data were analyzed using Colaizzi's phenomenological analysis method.
Results: In the analysis of the data, 4 main and 12 sub-themes were identified, respectively. These; “Characteristics of a Creative Nurse” (knowledge, skill, competence), “Thoughts on the Importance of Creativity in Nursing” (care/treatment, patient outcomes, vision of the profession), “Characteristics of a Leader Nurse” (knowledge, skill, competence) and “Towards Increasing Creativity in Nursing” It was emphasized as "thoughts" (opportunity/opportunity, environment and activity/training).
Conclusion: Students stated that they expect creative nurses to be individuals who have problem-solving skills, can ensure team cooperation, are equipped with knowledge and skills, and can manage crisis situations. In addition, nursing students stated that leadership and creativity are very important in nursing. It is thought that including courses on creativity, leadership and problem-solving skills in the nursing curriculum will increase the creativity and leadership qualities of nursing students.

Anahtar Kelimeler

Creativity, Leadership, Nursing Student, Qualitative Study

Kaynakça

• Afsar B, Masood M. (2018). Transformational leadership, creative self-efficacy, trust in supervisor, uncertainty avoidance, and innovative work behavior of nurses. The Journal of Applied Behavioral Science, 1-26. doi: 10.1177/00218863177 11891
• Altunay E, Oral G, Yalçınkaya M. (2014). A qualitative research about mobbing implications in educational institutions. Sakarya University Journal of Education, 4(1), 62-80. doi: 10.19126/suje.37750
• Aksu D, Yiğit R. (2019). Çocuk kliniklerinde çalışan hemşirelerin liderlik özellikleri ve aile merkezli bakım arasındaki ilişkinin incelenmesi. Adnan Menderes Üniversitesi Sağlık Bilimleri Fakültesi Dergisi, 3(2), 98-110.
• Avcı E, Başer M. (2019). Klinik karar verme sürecinde hemşirelerin liderlik özellikleri. ERÜ Sağlık Bilimleri Fakültesi Dergisi, 6(2), 1-5.
• Başkaya E, Demir S. (2023). The problems and information needs of patients with bipolar disorder during the treatment process: A qualitative study in Turkey. Archives of Psychiatric Nursing, 42, 45-54. doi: 10.1016/j.apnu.2022.12.007
• Bekmezci E. (2019). Hasta ve hemşirelerin bireyselleştirilmiş bakım algısı. (Yayınlanmış Yüksek Lisans Tezi). Necmettin Erbakan Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü. Konya.
• Çam MO, Öztürk TE. (2015). Yaratıcılık. Ege Üniversitesi Hemşirelik Fakültesi Dergisi, 31 (2), 78- 85.
• Demir S, Ercan F. (2018). The first clinical practice experiences of psychiatric nursing students: a phenomenological study. Nurse Educ. Today, 61, 146–152. doi: 10.1016/j.nedt.2017.11.019
• Dirimeşe E, Dicle A. (2012). Hemşirelerin ve hemşirelik öğrencilerin eleştirel düşünme eğilimlerini incelenmesi. Anadolu Hemşirelik ve Sağlık Bilimleri Dergisi, 15(2), 89-98.
• Erdoğan S, Nahcivan N, Esin MN. (2020). Hemşirelikte araştırma: süreç, uygulama ve kritik. Nobel Tıp Kitabevleri.
• Güldaş K. (2009). Yönetici hemşirelerin yaratıcılık düzeyleri ve liderlik tarzlarının belirlenmesi (Yayınlanmış Yüksek Lisans Tezi), Haliç Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, İstanbul.
• Güler A, Halıcıoğlu MB, Taşkın S. (2013). Sosyal bilimlerde kalitatif araştırma yöntemleri. Ankara: Seçkin Yayıncılık.
• Kılınç KÖ, Öztürk H. (2019). Hemşirelikte otantik liderlik. Sağlık ve Hemşirelik Yönetimi Dergisi, 1(6), 55-63.
• Lafçı D, Taş G. (2022). Hemşirelerin öz yeterlilik algısının ve yaratıcı kişilik özelliklerinin yenilikçi davranışlarına etkisi. Mersin Üniversitesi Sağlık Bilimleri Dergisi, 15(2), 337-351. doi: 10.26559/mersinsbd.1067151
• Merriam SB, Grenier RS. (Eds.). (2019). Qualitative research in practice: Examples for discussion and analysis. John Wiley & Sons.
• Morrow R, Rodriguez A, King N. (2015). Colaizzi’s descriptive phenomenological method. The Psychologist, 28(8), 643–644.
• Ökten Ç, Seferoğlu, EG. Hemşirelik eğitiminde kavram haritası kullanımının yaratıcı düşünme eğilimleri ve akademik öz-yeterlik düzeyine etkisi. Sağlık Bilimleri Dergisi, 31(2), 229-234. doi: 10.34108/eujhs.964817
• Şabanoğlu G. (2020). Hemşirelerin eleştirel ve yaratıcı düşünme becerileri ile bireyselleştirilmiş bakım algıları arasındaki ilişki (Yayınlanmış Yüksek Lisans Tezi). İstanbul Üniversitesi-Cerrahpaşa Lisansüstü Eğitim Enstitüsü. İstanbul.
• Tayhan A, Çetinkaya A, Sabıkma Ç, Bintepe P. (2023). Hemşirelik öğrencilerinin sosyal zeka düzeyleri ve etkili bazı değişkenler. Adnan Menderes Üniversitesi Sağlık Bilimleri Fakültesi Dergisi, 7(1), 1-11.
• Tong A, Sainsbury P, Craig J. (2007). Consolidated criteria for reporting qualitative research (COREQ): A 32-item check list for interviews and focus groups. International Journal for Quality in HealthCare, 19(6), 349–357. doi: 10.1093/intqh c/mzm042
• Uçan Ö, Taşçı S, Ovayolu N. (2008). Eleştirel düşünme ve hemşirelik. Fırat Üni. Sağlık Hizmetleri Dergisi, 3(7), 17-27. Uludağ E, Uzun S. (2018). Hemşirelik eğitiminde öğrencilerin yaratıcı düşünce becerilerinin incelenmesi (Gümüşhane ili örneği). Gümüşhane Üniversitesi Sağlık Bilimleri Dergisi, 7(3), 63-70.
• Ulutaşdemir N, Ay H, Göçmen A, Uzun S, Kulakaç N. (2022). Needs of caregivers of patients with palliative neurological problems: a qualitative study. Current Psychology, 1-7. doi: 10.1007/s12144-022-03800-w
• Vexliard, A. Yaratıcılık Teorileri ve Eğitim. (Erişim Tarihi: 20 Haziran 2017). http://dergiler.Ankara. edu.tr/dergiler/34/964/11878.pdf.
• Willig, C. (2013). Introducing qualitative research in psychology, 3rd ed. Open University Press.
• Yağar F, Dökme S. (2018). Niteliksel araştırmaların planlanması: Araştırma soruları örneklem seçimi, geçerlik ve güvenirlik. Gazi Sağlık Bilimleri Dergisi, 3(3), 1-9.
• Yıldırım A, Şimşek H. (2016). Qualitative research methods in social sciences, 10th ed. Seçkin Publishing.
• Yıldırım N, Aydoğan A, Bulut M. (2021). A qualitative study on the experiences of the first nurses assigned to COVID‐19 units in Turkey. Journal of Nursing Management, 29(6), 1366-1374. doi: 10.1111/jonm.13291
• Yüner B, Özdemir M. (2020). Okul yenilikçiliği ile öğretmen yaratıcılığı arasındaki ilişkinin incelenmesi. Pamukkale Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, (50), 162-179. doi: 10.9779/pauefd.538207