The Relationship Between Pre-Surgery Psychological Wellness and The Levels of Surgical Fear of Patients with Laparoscopic Cholecystectomy

Yıl 2024, Cilt: 7 Sayı: 3, 362 - 372, 18.12.2024

Ayşe Turan , İsmail Kuşoğlu , Ayşegül Can

https://doi.org/10.54189/hbd.1468842

Öz

Objective: The aim of this study was to determine the relationship between preoperative psychological well-being and surgical fear levels of patients undergoing laparoscopic cholecystectomy.
Methods: The study was designed as a descriptive cross-sectional study. It was conducted by face-to-face interview method between February and August 2023. The sample of the study was determined by power analysis and 153 patients with a power of 0.99 (effect size: 0.5) constituted the sample. Data were collected using the "Data collection form", "Psychological Well-Being Scale" and "Surgical Fear Scale". The data were evaluated with appropriate statistical methods in SPSS 26.0 package programme.
Results: Among the patients who participated in the study, 59.5% were female and 52.3% were between 40-59 years of age. 81% were married, 79.1% had children and 46.4% were university graduates. 63.4% of the patients were employed, 90.8% were in nuclear family structure, 59.5% reported that their income was equal to their expenses. It was determined that 39.9% of the patients had chronic diseases and 79.7% had a history of previous surgery. 70.6% of the patients stated that their general mood was positive. It was found that there was a statistical relationship between the psychological well-being levels of the patients and the variables of having children, socio-economic status and general mood (p<0.05). Gender and general mood of the patients were found to affect their level of surgical fear (p<0.05). It was found that there was a moderate negative correlation between patients' psychological well-being levels and their fear of surgery.
Conclusion: It was determined that as the psychological well-being levels of the patients included in the study increased, the level of surgical fear decreased.

Anahtar Kelimeler

fear of surgery, Laparoscopic cholecystectomy, psychological well-being

Laparoskopik Kolesistektomi Olan Hastaların Ameliyat Öncesi Psikolojik İyi Oluşları ile Cerrahi Korku Düzeyleri Arasındaki İlişki

Öz

Amaç: Laparoskopik kolesistektomi olan hastaların ameliyat öncesi psikolojik iyi oluşları ile cerrahi korku düzeyleri arasındaki ilişkinin belirlenmesi amacıyla gerçekleştirildi.
Yöntem: Araştırma tanımlayıcı kesitsel tipte tasarlandı. Şubat-Ağustos 2023 tarihleri arasında görüşme tekniği ile gerçekleştirildi. Araştırmanın örneklemi güç analizi ile belirlenmiş olup 0,99 güç (etki büyüklüğü: 0,5) 153 hasta örneklemi oluşturdu. Veriler “Veri toplama formu”, “Psikolojik İyi Oluş Ölçeği” ve “Cerrahi Korku Ölçeği” kullanılarak toplandı. Veriler SPSS 26,0 paket programında uygun istatistiksel yöntemlerle değerlendirildi.
Bulgular: Araştırmaya katılan hastaların %59,5’i kadın olup %52,3’ü 40-59 yaş aralığındadır. %81’i evli, %79,1’inin çocuğu var ve %46,4’ü üniversite mezunudur. Hastaların %63,4’ü çalıştığını, %%90,8’i çekirdek aile yapısında, %59,5’i gelirinin giderine eşit olduğunu bildirdi.
Hastaların %39,9’unun kronik hastalığı olduğu, %79,7’sinin daha önce ameliyat öyküsü olduğu belirlendi Hastaların %70,6’sı genel ruh halini olumlu olarak belirtti. Hastaların psikolojik iyi oluş düzeyleri ile çocuğu olma, sosyo ekonomik durum, genel ruh hali değişkenleri arasında istatistiksel olarak ilişki olduğu saptandı (p<0,05). Hastaların cinsiyet ve genel ruh hallerinin ise cerrahi korku düzeylerini etkilediği belirlendi (p<0,05). Hastaların psikolojik iyi oluş düzeyleri ile cerrahi korkuları arasında negatif yönde orta düzey bir ilişki olduğu saptandı.
Sonuç: Araştırmaya dahil olan hastaların psikolojik iyi oluş düzeyleri arttıkça cerrahi korku düzeylerinin azaldığı belirlendi.

Anahtar Kelimeler

cerrahi korkusu, Laparoskopik kolesistektomi, Psikolojik İyi Oluş

Etik Beyan

Çalışmamız Ankara Medicana International Hastanesi Etik Kurulu tarafından onaylandı (Tarih: 12.01.2023, karar no: 02). Çalışma uluslararası bildirge, kılavuz vb uygun gerçekleştirilmiştir.

Destekleyen Kurum

Medicana International Ankara Hastanesi

Teşekkür

Araştırmaya katılarak destek veren hastalara teşekkür ederiz.

Kaynakça

• Abate SM, Chekol YA, Basu B. (2020). Global prevalence and determinants of preoperative anxiety among surgical patients: A systematic review and meta-analysis. International Journal of Surgery Open. 25, 6-16. doi:10.1016/j. ijso.2020.05.010.
• Acar EÇ, Fındık ÜY. (2015). Ameliyathanede hastaların hemşirelik bakım kalitesi hakkında düşüncelerinin ve kaygı düzeylerinin değerlendirilmesi. Anadolu Hemşirelik ve Sağlık Bilimleri Dergisi, 18(4), 268-273.
• Akdağ NE. (2023). COVID-19 sürecinde yetişkinlerin iyi oluş, şükran ve yaşamdaki anlamlarının incelenmesi. [Yüksek Lisans Tezi] İbn Haldun Üniversitesi, Lisansüstü Eğitim Enstitüsü, Rehberlik ve Psikolojik Danışmanlık Ana Bilim Dalı, İstanbul.
• Akyol, Ö. (2008). Diz protezi uygulanan hastalarda ağrı prevelansı, özellikleri, etkileyen etmenler ve ağrı yönetiminden memnuniyetin incelenmesi. [Yüksek Lisans Tezi]. Dokuz Eylül Üniversitesi, İzmir.
• Ateş B, Ünal İ. (2016) Kolesistit, safra taşları, risk faktörleri ve beslenme ile ilişkisi. Güncel Gastroenteroloji, 20(3), 317-321.
• Aykent R, Kocamanoğlu İS, Üstün E, Tür A, Şahinoğlu H. (2007). Preoperatif anksiyete nedenleri ve değerlendirilmesi: APAIS ve STAI skorlarının karşılaştırılması, Türkiye Klinikleri Journal Anesthesia Reanimation, 5, 7-13.
• Bağdigen M, Özlü ZK. (2018). Validation of the TurkishVersion of the Surgical Fear Questionnaire, Journal of PeriAnesthesia Nursing, 33(5), 708-714.
• Bakan C. (2023). Böbrek nakli alıcılarında belirsizliğe tahammülsüzlük, psikolojik iyi oluş ve manevi iyilik halinin incelenmesi. [Yayınlanmış Yüksek Lisans Tezi] İzmir Ekonomi Üniversitesi, İzmir.
• Başaran S, Özsüt H. (2006). Safra kesesi ve safra yolları infeksiyonlarına infeksiyolojik yaklaşım, Klinik Dergisi, 19(3), 98-103.
• Çelik F, Edipoğlu IS, (2018). Evaluation of preoperative anxiety and fear of anesthesia usıng APAIS score, European Journal of Medical Research, 23(1), 4.
• Çınar F, Bülbüloğlu S. (2022). The Effect of Spiritual Well-Being on Surgical Fear in Geriatric Patients. Kocaeli Medical Journal, 11(1), 119-127.
• Demirci B (2022). Lomber Disk Hernisi Ameliyatı Öncesi Hastaların Cerrahi Korku Düzeylerinin Ameliyat Sonrası Ağrı ve İyileşme Kalitesi Üzerine Etkisi. [YayınlanmışYüksek Lisans Tezi] Sağlık Bilimleri Üniversitesi, Gülhane Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Cerrahi Hastalıkları Hemşireliği Ana Bilim Dalı, Ankara.
• Diener E, Scollon CN. (2009). The evolving concept of subjective well-being: The multifaceted nature of happiness. Social Indicators Research Series, 39, 67-100.
• Dinç G. (2022). Total Diz Artroplastisi Ameliyatı Yapılan Hastaların Cerrahi Korku Düzeyleri ile Ameliyat Sonrası Anksiyete ve Mobilizasyon Arasındaki İlişkinin İncelenmesi, [YayınlanmışYüksek Lisans Tezi] Karabük Üniversitesi, Lisansüstü Eğitim Enstitüsü, Hemşirelik Bilimi Anabilim Dalı, Karabük.
• Dirimeşe E. (2018). Ameliyat öncesi dönemde hasta bakımı, Güncel Yöntemlerle Cerrahi Hastalıklarda Bakım, Sevim Çelik, Nobel, Antalya, 26-40.
• Dolgun E, Dönmez YC. (2010), Hastaların Ameliyat Öncesi Döneme Ait Bilgi Gereksinimlerinin Belirlenmesi. Maltepe Üniversitesi Hemşirelik Bilim ve Sanatı Dergisi, 3(3), 15-10.
• Erdil F (2016). Cerrahi Hemşireliği, Cerrahi Hastalıkları Hemşireliği, 7.Baskı. Erdil F, Elbaş NÖ, Aydoğdu Matbaası, Ankara.
• Erdoğmuş A. (2022). Kardı̇yovasküler bypass amelı̇yatı olacak hastalarda anksı̇yete, depresyon ve cerrahı̇ korkunun amelı̇yat sonrası ağrıya etkı̇sı̇nı̇n ı̇ncelenmesı̇, [Yayınlanmış Yüksek Lisans Tezi], İstanbul Okan Üniversitesi.
• Eyi S, Kanan N, Akyolcu N, Akın ML, Acaroğlu R. (2016). Ameliyat sırasında uygulanan hemşirelik bakımının hastalar tarafından değerlendirilmesi. TAF Preventive Medicine Bulletin, 15(2), 159-170.
• Gallagher R, McKinley S. (2007). Stressors and anxiety in patients undergoing coronary artery bypass surgery. American Journal of Critical Care, 16(3), 248- 257.
• Görgöz AÇ. (2015), Terapötik Tactıle Touch Uygulamalarının, Yoğun Bakımdaki Hastaların Korku, Kaygı ve Ağrı Düzeyine Etkisi, [Yayınlanmış Yüksek Lisans Tezi], Medipol Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, İstanbul.
• İmiroğlu A, Demir R, Murat M. (2021) Psikolojik İyi Oluşun Yordayıcıları Olarak Bilişsel Esneklik, Bilinçli Farkındalık ve Umut, Electronic Journal of Social Sciences, 20(80), 2037-2057, doi:10.17755/esosder.859555.
• Kalaycı MU, Akın BV, Alış H, Kapan S, Turhan AN. (2015). Safra kesesi ve safra yolu hastalıkları. Türkiye Klinikleri J Fam Med-Special Topics. 6(4), 69-77.
• Kapıkıran G, Demir B, Bülbüloğlu S, Sarıtaş S. (2021) . The Effect of Spırıtual Well-Beıng On Surgıcal Fear In Patıents Scheduled To Have Abdomınal Surgery. Int. J. of Health Serv. Res. and Policy 6(2), 229-238 doi:10.33457/ijhsrp.930665.
• Karataş Ö. (2022). Cerrahı̇ gı̇rı̇şı̇m altındakı̇ hastalarda psı̇kolojı̇k ı̇yı̇ oluş ve perı̇operatı̇f hemşı̇relı̇k bakım algısının değerlendı̇rı̇lmesi. [Yayınlanmış Yüksek Lisans Tezi], İstanbul Cerrahpaşa Üniversitesi, İstanbul.
• Kayhan C. (2003). Cerrahi Hastalarda Preoperatif Anksiyetenin Postoperatif Komplikasyonlarla İlişkisinin İncelenmesi, [Yayınlanmış Yüksek Lisans Tezi], Afyon Kocatepe Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Cerrahi Hastalıkları Hemşireliği Anabilim Dalı, Afyon.
• Konur S. (2023). Ameliyat öncesi korku ve kaygı düzeyinin ameliyat sırasında yaşam bulgularına etkisi. [Yüksek Lisans Tezi]. İstinye Üniversitesi, İstanbul.
• Lai E, Grimes C, Kasoff M (2022). Assessment of level of fear in adult patients undergoing elective urogynecologic and gynecologic procedures and surgeries during the COVID-19 pandemic using the validated surgical fear questionnaire. Female Pelvic Medicine and Reconstructive Surgery. 28, 88-92.
• Mete Z, Isık SA. (2020). Determination of the relationship between surgical fear levels and postoperative pain levels in patients undergoing total knee prosthesis surgery. Turkiye Klinikleri Journal of Medical Sciences. 12, 337-347.
• Mulugeta H, Ayana M, Sintayehu M, Dessie G, Zewdu T. (2018). Preoperative anxiety and associated factors among adult surgical patients in Debre Markos and Felege Hiwot referral hospitals, Northwest Ethiopia. BMC anesthesiology, 18(1), 1-9.
• Önder H. (2019). Laparaskopik Safra Kesesi Ameliyatı Geçiren Hastalarda Pozisyonun Bulantı Kusma ve Ağrı Üzerine Etkisi. [Yayınlanmış Yüksek Lisans Tezi], Biruni Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü Hemşirelik Anabilim Dalı, İstanbul.
• Ruhaiyem ME, Alshehri AA, Saade M, Shoabi TA, Zahoor H, Tawfeeq NA. (2016). Fear of going under general anesthesia: A cross-sectional study, Saudi Journal of Anaesthesia, 10(3), 317-321.
• Sevin K. (2018). Ortopedik cerrahi geçiren hastalarda perioperatif hemşirelik bakım kalitesinin değerlendirilmesi. [Yayınlanmış Yüksek Lisans Tezi], Hasan Kalyoncu Üniversitesi, Gaziantep.
• Sigdel S. (2015). Perioperative anxiety: A short review. Global Anesthesia and Perioperative Medicine 1(4),107-8.
• Songur A, Çağlar V, Gönül Y, Özen OA. (2009). Safra kesesi ve safra yolları anatomisi. Journal of Surgical Arts, 2(2), 1-8.
• Taşdemir A, Erakgün A, Deniz MN, Çertuğ A. (2013). Preoperatif bilgilendirme yapılan hastalarda ameliyat öncesi ve sonrası anksiyete düzeylerinin state-trait anxiety ınventory test ile karşılaştırılması, Turkish Journal of Anaesthesiology and Reanimation, 41, 44-49.
• Tazuma S, Unno M, Igarashi Y, Inui K, Uchiyama K, Masahiro Kai, vd. (2016). Evidence-based clinical practice guidelines for cholelithiasis. Journal of Gastroenterol. 52 , 276-300, doi:10.1007/s00535-016-1289-7.
• Telef BB. (2013). Psikolojik İyi Oluş Ölçeği (PİOO): Türkçeye Uyarlama, Geçerlik ve Güvenirlik çalışması. Hacettepe Eğitim Fakültesi Dergisi, 28(3), 374-384.
• Theunissen M, Jonker S, Schepers J, Nicolson NA, Nuijts R, Gramke HF, vd. (2018). Validity and time course of surgical fear as measured with the surgical fear questionnaire in patients undergoing cataract surgery. Public Library of Science. 13,(8).
• Tol A, Pourreza A. (2010). Study of pre and post anxiety of coronary artery bypass graft surgery inpatients in hospitals affiliated with Tehran University of Medical Sciences. Hospital, 8(3), 4.
• Victoria W, Melinda L, Zoltan H, Simonka Z, Paszt A, Lázár G, vd. (2019). Complex supportive care of patients with breast cancer. Orv Hetil. 160, 700-709.
• Wersebe H, Lieb R, Meyer AH, Hofer B, Gloster AT. (2018). The link between stress, well-being, and psychological flexibility during an Acceptance and Commitment Therapy self-help intervention. International Journal of Clinical and Health Psychology, 18, 60-68. doi:10.1016/j.ijchp.2017.09.002.