Okul Yöneticileri ve Öğretmenlerin Örgütsel Sessizlik ile Örgütsel Mutluluk Düzeyleri Arasındaki İlişki: Şanlıurfa İli Örneği

Yıl 2018, Cilt: 3 Sayı: 1, 52 - 70, 29.06.2018

Banu Moçoşoğlu , Ahmet Kaya

https://doi.org/10.22596/2018.0301.52.70

Cited By: 20

Öz

İletişimin en yoğun yaşandığı örgütlerden biri olan
okullarda yönetici ve öğretmenlerin bazı bilgileri paylaşmaktan kaçınması
durumu olarak karşımıza çıkan sessizlik, örgüt içerisinde kolektif bir hal
aldığında örgütün iklimini değiştirmekte, sağlığını etkileyebilmektedir.
Bireylerin örgütüne ses katması bu açıdan önemli görülmektedir. Bulunduğu örgüt
içerisinde bireylerin olumsuz duygulardan arınmış olma ve öznel iyi oluş
durumları da örgütsel mutluluk olarak karşımıza çıkmaktadır. Bu iki önemli
kavramın birbiriyle olan ilişkisini saptamak, böyle bir ilişkinin varlığında,
gerekli tedbirleri yönetsel anlamda alabilmek örgüt yaşamı için fayda sağlayacaktır.Bu çalışmanın amacı, okul yöneticileri ve
öğretmenlerin örgütsel sessizlik ile örgütsel mutluluk düzeyleri arasındaki
ilişkileri tespit etmektir. Katılımcıların çeşitli demografik özelliklere
(cinsiyet, okul türü, görev vb.) göre örgütsel sessizlik ve örgütsel mutluluk
düzeylerinin incelemesi yapılmıştır. Araştırmada kullanılan ‘Örgütsel Sessizlik
Ölçeği’ ni Kahveci ve Demirtaş (2013) geliştirmiştir. Bir diğer kullanılan
ölçek ise Paschoal ve Tamayo (2008) tarafından önce Portekizce olarak geliştirilen;
ardından ölçeği geliştirenlerce İngilizceye çevrilen, Arslan ve Polat
(2017)’nin İngilizceden Türkçeye uyarladığı ‘Örgütsel Mutluluk Ölçeği’ dir.
Araştırma, Şanlıurfa ili merkez ilçelerindeki resmi okullardan ilkokul ve
ortaokullarda görev yapan 346 öğretmen ve okul yöneticisi ile yapılmıştır.
Bulgular doğrultusunda; örgütsel sessizlik ile örgütsel mutluluk arasında
negatif yönde ve anlamlı bir ilişki (r=-,35; p<0,01) olduğu sonucu ortaya çıkmıştır. 

Anahtar Kelimeler

Örgütsel sessizlik, örgütsel mutluluk, öğretmen, okul yöneticileri

The Relationship Between Organizational Silence and Organizational Happiness Levels of School Principals and Teachers: The Sample of Şanlıurfa Province

Öz

As one
of the most experienced organizations in communication, the concept of asociality
emerges as a situation in which managers and teachers avoid sharing some
information. When silence becomes collective within the organization, it can
change the organization climate and affects health. For this reason, it is
considered to be important for individuals to add voice to their organization.
Individuals being free from negative emotions within the organization in which
they are, define the concept of organizational happiness. Determining the
relationship between these two important concepts and take the necessary
measures managerially in the presence of such a relationship, will benefit the
life of the organization. The purpose of this study is to
identify organizational silence and organizational happiness levels of school
administrators and teachers as well as determining the relationship between
these two concepts. Levels of organizational silence and organizational
happiness were examined according to various demographic characteristics of the
participants. Kahveci and Demirtas (2013a) developed the 'Organizational
Silence Scale' used in the research. Another scale used is the 'Organizational
Happiness Scale' adapted into Turkish by Arslan and Polat (2017), which was
initally developed by Paschoal and Tamayo (2008) in Portuguese and then
translated into English. The research was carried out with 346 teachers and
school administrators working in primary and secondary schools in the official
schools of Şanlıurfa province. According to the findings; the relationship
between organizational silence and organizational happiness was negative and
significant (r = - 35, p<0.01).

Anahtar Kelimeler

Organizational Silence, organizational happiness, teacher, school principals

Kaynakça

• Acaray, A., Çekmecelioğlu, H. ve Akturan, A. (2015). Örgüt kültürü ile örgütsel sessizlik arasındaki ilişkinin incelenmesi. The Journal of Academic Social Science Studies, 3(32), 139-157.
• Arslan, Y. ve Polat, S. (2017). Örgütsel mutluluk ölçeğinin Türkçeye uyarlanması. Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi Dergisi, 23(4), 603-622.
• Bildik, B. (2009). Liderlik tarzları, örgütsel sessizlik ve örgütsel bağlılık ilişkisi. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Gebze Yüksek Teknoloji Enstitüsü Sosyal Bilimler Enstitüsü, Gebze.
• Benz, M. & Frey, B. S. (2004). Being independent raises happiness at work. Swedish Economic Policy Review, 11(2), 95-134.
• Bowen, F. & Blackman, K. (2003), Spirals of silence: The dynamic effects of diversity on organizational voice. Journal of Management Studies, 40(6), 1393-1417.
• Bulut, A. (2015). Ortaöğretim öğretmenlerinin örgütsel mutluluk algılarının incelenmesi: Bir norm çalışması. Yayımlanmış Doktora Tezi, Gaziantep Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Gaziantep.
• Büyüköztürk, Ş., Çakmak, E. K., Akgün, Ö. E., Karadeniz, Ş. ve Demirel, F. (2017). Bilimsel araştırma yöntemleri. Ankara: Pegem Akademi. Cenkseven, F. ve Akbaş, T. (2007). Üniversite öğrencilerinde öznel ve psikolojik iyi olmanın yordayıcılarının incelenmesi. Türk Psikolojik Danışma ve Rehberlik Dergisi, 3(27), 43-65.
• Çakıcı, A. (2006). Örgütlerde sessiz kalma ve sesini çıkartma. Önce Kalite Dergisi, 15(106), 42-47.
• Çakıcı, A. (2007). Örgütlerde sessizlik: Sessizliğin teorik temelleri ve dinamikleri. Çukurova Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 16(1), 145-162.
• Çakıcı, A. (2010). Örgütlerde işgören sessizliği, neden sessiz kalmayı tercih ediyoruz?. Ankara: Detay Yayıncılık.
• Dilmaç, B. ve Bozgeyikli, H. (2009). Öğretmen adaylarının öznel iyi olma ve karar verme stillerinin incelenmesi. Erzincan Eğitim Fakültesi Dergisi, 11(1), 171-187.
• Durak, İ. (2018). Korku kültürü ve örgütsel sessizlik. Ankara: Ekin Basım Yayım Dağıtım.
• Ehtiyar, R. ve Yanardağ, M. (2008). Organizational silence: A survey on employees working in a Chain Hotel. Tourism And Hospitality Management, 14(1), 51-68.
• Eryılmaz, A. ve Ercan, L. (2011). Öznel iyi oluşun cinsiyet, yaş grupları ve kişilik özellikleri açısından incelenmesi. Türk Psikolojik Danışma ve Rehberlik Dergisi, 4(36), 139-149.
• Fisher, C. D. (2010). Happiness at work. International Journal of Management Reviews, 12(4), 384-412.
• Garon, M. (2012). Speaking up, being heard: Registered nurses’ perceptions of workplace communication. Journal of Nursing Management, 20(3), 361-371.
• Gencer, M. (2018). Güç merkezi oluşturma oyunlarının örgütsel sessizlik ve örgütsel sosyalleşmeye etkisi. Yayımlanmamış Doktora Tezi, Pamukkale Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Denizli.
• Kahveci, G. ve Demirtaş, Z. (2013a). Öğretmenler için örgütsel sessizlik ölçeği geliştirme çalışması. Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi, 12(43), 167-182.
• Kahveci, G. ve Demirtaş, Z. (2013b). Okul yöneticisi ve öğretmenlerin örgütsel sessizlik algıları. Eğitim ve Bilim, 38(167), 50-64.
• Kahveci, G. (2010). İlköğretim okullarında örgütsel sessizlik ile örgütsel bağlılık arasındaki ilişkiler. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Fırat Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Elazığ.
• Kangal, A. (2013). Mutluluk üzerine kavramsal bir değerlendirme ve Türk hane halkı için bazı sonuçlar. Electronic Journal of Social Sciences, 12(44), 214-233.
• Keser, A. (2016). Happiness at work: Survey from Turkey. The 2016 International Academic Research Conference in London –Zurich, 295-301.
• Morrison E.W. & Milliken F.J. (2000). Organizational silence: A barrier to change and development in a pluralistic world, The Academy of Management Review, 25(4), 706-725.
• Myers, D. G. & Diener, E. (1995). Who is happy? Psychological Science, 6(1), 10-19.
• Özdemir, L. ve Sarıoğlu Uğur, S. (2013). Çalışanların “örgütsel ses ve sessizlik” algılamalarının demografik nitelikler açısından değerlendirilmesi: Kamu ve özel sektörde bir araştırma. Atatürk Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 27(1), 257-281.
• Paschoal, T. & Tamayo, A. (2008). Construção e validação da escala de bemestar no trabalho. Avaliação Psicológica, 7(1), 11-22.
• Pinder, C.C. & Harlos, K.P. (2001). Employee silence: Quiescence and acquiescence as responses to perceived ınjustice. Personal and Human Research Management, 20, 331-369.
• Poopanit, A. (2008). Happiness at work index of personnel of the Office of the Rector Thammasat University. Master’s Thesis. Faculty of Social Administration, Thammasat University.
• Selbi, C. (2018). Okullarda öğretmenlerin örgütsel mutluluğunu etkileyen faktörlerin incelenmesi. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Gaziantep Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Gaziantep.
• Sevgin, A. (2015). Liselerde çalışan öğretmenlerde örgütsel bağlılık ile örgütsel sessizlik arasındaki ilişkinin saptanması (Eyüp ilçesi örneği). Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, İstanbul Aydın Üniversitesi-Yıldız Teknik Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
• Şahin, İ. (2013). Öğretmenlerin iş doyumu düzeyleri. YYÜ Eğitim Fakültesi Dergisi, 10(1), 142-167.
• Şimşek, E. ve Aktaş, H. (2014). Örgütsel sessizlik ile kişilik ve yaşam doyumu etkileşimi: Kamu sektöründe bir araştırma. Anadolu Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 14(2), 121-136.
• Tabachnick, B.G. & Fidell, L.S. (2013). Using multivariate statistics (sixth ed.). Boston: Pearson.
• Taşkıran, E. (2010). Liderlik tarzının örgütsel sessizlik üzerindeki etkisinde örgütsel adaletin rolü ve bir araştırma. Yayımlanmamış Doktora Tezi, Marmara Üniversitesi, İstanbul.
• TDK(2018a).http://www.tdk.gov.tr/index.php?option=com_bts&arama=kelime&guid=TDK.GTS.5b1ccf84e39999.60718313 adresinden 11.04.2018 tarihinde alınmıştır.
• TDK(2018b).http://www.tdk.gov.tr/index.php?option=com_bts&arama=kelime&guid=TDK.GTS.5b1cfa54194267.15821661 adresinden 11.04.2018 tarihinde alınmıştır.
• Tösten, R., Avcı, Y.E. ve Şahin, E. (2017). The relations between the organizational happiness and the organizational socialization perceptions of teachers: The sample of physical education and sport. European Journal of Educational Research, 7(1), 151-157.
• Tutar, H. (2016). Örgütsel davranış (örgüt teorileri ve çağdaş yaklaşımlar açısından). Ankara: Detay Yayıncılık.
• Uçar, Z. (2016). Örgütlerde yaşanan sessizlik olgusunun kişisel özellikler bağlamında araştırılması: Nitel bir çalışma. Dokuz Eylül Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 31(1), 311-342.
• Yaman, E. ve Ruçlar, K. (2014). Örgüt kültürünün yordayıcısı olarak üniversitelerde örgütsel sessizlik. Yükseköğretim ve Bilim Dergisi, 4(1), 36-50.
• Yangın, D. (2015). Etkileşim adaleti ve yöneticiye güven ile öğretmenlerin örgütsel sessizlik davranışları arasındaki ilişki. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, On Dokuz Mayıs Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Samsun.
• Yeşilaydın, G. ve Bayın, G. (2015). Türkiye’de örgütsel sessizlik ile ilgili yapılan araştırmalara yönelik literatür incelemesi. Anadolu Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 15(4), 103-120.
• Yıldırım, A. ve Çarıkçı, O. (2017). Mesleki ve teknik anadolu liselerinde görev yapan eğitim yöneticisi ve öğretmenlerin örgütsel sessizlik düzeylerinin incelenmesi. Süleyman Demirel Üniversitesi Vizyoner Dergisi, 8(19), 33-43.