Yedinci Sınıf Matematik Ders Kitaplarındaki Görevlerin Mantıksal Akıl Yürütme Yönünden İncelenmesi*

Yıl 2023, Cilt: 8 Sayı: 1, 51 - 77, 30.06.2023

Hamdullah Atay , Murat İbrahim Yazar

https://doi.org/10.22596/hej.1255767

Öz

Bu çalışmada 2021-2022 eğitim öğretim yılı Güneydoğu Anadolu Bölgesi’nde bulunan bir ilimizde Milli Eğitim Bakanlığı [MEB]’ nın tavsiye ettiği 7. sınıf matematik ders kitabı incelenmiştir. Bu değerlendirmeye bağlı olarak ilgili kitapta yer alan görevlerin öğrencilerin mantıksal akıl yürütmelerine sunduğu fırsatlar açısından niteliğinin ortaya konulması amaçlanmıştır.Araştırmada nitel araştırma yöntemlerinden doküman incelenmesi kullanılmıştır.Araştırmanın veri analizinde, ders kitabındaki görevler, içerik analizine tabi tutulmuştur.İçerik analiziyle verilerin kodlanması yapılmıştır. Araştırmanın amacına bağlı olarak alt problemler ışığında ders kitabındaki görevler, mantıksal akıl yürütmenin araştırmacılar tarafından belirlenen altı farklı alt boyutuna göre değerlendirilmiştir.Bir kodlama faaliyeti olan bu değerlendirmelerden elde edilen verilerle ilgili betimsel istatistik yöntemleri kullanılmıştır.Yüzde ve frekans tabloları ile veriler sunulmuş ve yorumlanmıştır.Yüzde ve frekans tabloları ile sunulan verilerin daha iyi anlaşılabilmesi açısından grafikler oluşturulmuştur.Araştırmada elde edilen bulgular neticesinde ders kitabındaki görevlerin mantıksal akıl yürütmeyi destekleyecek nitelikte olup olmadığı ve ders kitabının bu kapsamdaki zenginliği mevcut literatür çerçevesinde tartışılmıştır.Araştırma sonucunda, 7. Sınıf ders kitabındaki mantıksal akıl yürütme yönünden öğrencinin kendi yöntem ve stratejilerini ortaya koyacak görevlerin az olduğu tespit edilmiştir.
Anahtar Kelimeler: Mantıksal akıl yürütme, matematik öğretimi, muhakeme, anlamlandırma, uzamsal düşünme

Anahtar Kelimeler

Anahtar Kelimeler: Mantıksal akıl yürütme, matematik öğretimi, muhakeme, anlamlandırma, uzamsal düşünme

Teşekkür

ilgi ve alakanız için teşekkür ederiz.

Examination of 7th Grade Course books in Mathematıcs Teachıng In Terms Of Logical Reasoning

Öz

In this study, the 7th grade mathematics textbooks that the Ministry of National Education [MoNE] recommend to use in a province in the South-eastern Anatolia Region in the 2021-2022 academic year were investigated. Based on this evaluation, it is aimed to reveal the quality of the tasks in the related book in terms of opportunities offered to students' logical reasoning. Document analysis, one of the qualitative research methods, was used in the research. In the data analysis of the research, the tasks in the textbook were subjected to content analysis. The data were coded with content analysis. Depending on the purpose of the research, the tasks in the textbook were evaluated in the light of the sub-problems according to six different sub-dimensions of logical reasoning determined by the researchers. Descriptive statistical methods were used regarding the data obtained from these evaluations, which is a coding activity. Data were presented and interpreted with percentage and frequency tables. Graphs have been created in order to better understand the data presented with percentage and frequency tables. By using the findings obtained in the research, whether the tasks in the textbook are of a quality to support logical reasoning and the richness of the textbook in this context were discussed within the framework of the existing literature. As a result of the research, it has been determined that there are few tasks that will reveal the students' own methods and strategies in terms of logical reasoning in the 7th grade textbook.

Anahtar Kelimeler

Logical reasoning, teaching mathematics, reasoning, making sense, spatial think

Kaynakça

• Akar, F. (2006). Buluş Yoluyla Öğrenmenin İlköğretim İkinci Kademe Matematik Dersinde Öğrencilerin Akademik Başarılarına Etkisi.Yüksek Lisans Tezi, Çukurova Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Adana.
• Ball, D. L. ve Bass, H. (2003).Making mathematics reasonable in school. J. Kilpatrick, W. G. Martin. & D. Schifter. (Ed.), a research companionto principle sand standards for school mathematics (ss. 27-44). National Council of Teachers of Mathematics.
• Başaran, S. (2011). Üniversite öğrencilerinin matematiksel düşünme ve akıl yürütme becerileriyle ilgili duyuşsal ve demografik etmenlerin araştırılması.
• Bozdoğan, K., ve Yıldırım, M. Türk Öğrencilerin Uluslararası Sınavlardaki Fen Başarıları İle İlgili Öğretmen Görüşlerinin İncelenmesi.Uluslararası Beşeri Bilimler ve Eğitim Dergisi, 6(14), 491-515.
• Brodie, K. (2010). Teaching mathematical reasoning in secondary school classrooms. London: Springer Science+Business Media.
• Cai, J., Lane,ve S.,Jakabcsin, M. S. (1996). The role of open-ended task sand holistics coringrubrics: Assessngstudents’ mathematic alreasoning and communication. In P. C. Elliott ve M. J. Kenney (Eds.), Communication in mathematics, K–12 and beyond (pp. 137–145). Reston, VA: AcademicPress.
• Çoban, H., ve Tezci, E. (2020).Matematiksel muhakeme becerileri değerlendirme ölçeğinin geliştirilmesi. OPUS Uluslararası Toplum Araştırmaları Dergisi, 15(24), 2805-2837.
• Cobb, P., Wood, T. ve Yackel, E. (1994). Discourse, mathematic althinking and classroom practice. In E. A. Forman, N. Minickve C. Addison Stone (Eds.), Contexts for learning: Sociocultural dynamics in children's development (pp. 91-120). New York: Oxford UnirsityPress.
• Dede, Y. (2007). Matematiğin Öğretim Biçimlerine İlişkin Öğretmen Görüşleri, Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 33, 100.
• Delioğlu, H. N. (2017). Sekizinci sınıf öğrencilerinin matematik başarısı ile sınav ve matematik kaygısı, matematiğe yönelik özyeterlik algısı arasındaki ilişki (Master'sthesis, Adnan Menderes Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü).
• Demir, G. ve Akar-Vural, R. (2016).Ortaöğretim matematik programının hedeflediği matematiksel yeterlilik ve becerilerinin kazandırılma sürecinin öğretmen görüşleri temelinde incelenmesi. Adnan Menderes Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi 4(1), 118-139.
• Erdem, E. (2015). Matematiksel muhakemeyi geliştirmeye yönelik tasarlanan öğrenme ortaminin etkileri. Yayınlanmamış doktora tezi, Atatürk Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Erzurum.
• Erden, M ve Akman Y. (2005).Gelişim ve Öğrenme. (14. Baskı). Ankara, Arkadaş Yayınevi.
• Ersoy, E. & Güner, P. (2014). Matematik öğretimi ve matematiksel düşünme. Eğitim ve Öğretim Araştırmaları Dergisi, 3(2), 102-112.
• Gök, Mustafa. ve Erdoğan, A. (2017). Sınıf ortamında rutin olmayan matematik problemi çözme: Didaktik durumlar teorisine dayalı bir uygulama örneği. Yüzüncü Yıl Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 14(1), 140-181.
• Gökhan, A. (2015). Öğretmenler Açısından Matematik-Mantık İlişkisi ve Altıncı Sınıf Ders Kitaplarının Bu İlişki Doğrultusunda Değerlendirilmesi. Turkish Journal of Educational Studies, 2(3).
• Güneş, Firdevs. (2012). “Öğrencilerin Düşünme Becerilerini Geliştirme”. TÜBAR-XXXII-II. 127-146
• Işık, A., Çiltaş, A. ve Bekdemir, M. (2008).Matematik Eğitiminin Gerekliliği ve Önemi.Kazım Karabekir Eğitim Fakültesi Dergisi, 17, 177 – 179
• Kaur, B. (2009). Reasoning and communication in the mathematics classroom–some ‘what’strategies. In MAV Annual Conference 2009 (pp. 118-123).
• Kıral, B. (2020). Nitel bir veri analizi yöntemi olarak doküman analizi. Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 15, 170-189.
• Kramarski, B., ve Mevarech, Z. R. (2003).Enhancing mathematic alreasoning in the classroom: Theeffects of cooperative learning and metacognitive training. American Educational ResearchJournal, 40(1), 281-310.
• Matteson, S. (2006).Mathematical literacy and standardized mathematical assessments. Reading Psychology, 27, 205–233.
• Meryem Nhiry, Said Abouhanifa ve El Mostapha El Khouzai (2023) The characterization of mathematical reasoning through an analysis of high school curricula and textbooks in Morocco, Cogent Education, 10:1, DOI: 10.1080/2331186X.2023.2188797
• Miles, M.B. ve Huberman, A. M. (1994).Qualitative Data Analysis: An ExpandedSourcebook. Sagepublications
• Monroe, P. ve Orme, M. (2002).Developing mathematic alvocabulary. Preventing School Failure, 46, 139-142.
• Morgan, C. (2011). Communicating mathematically. In S. Johnston-Wilder, P. Johnston-Wilder, D. Pimm&C. Lee (Eds.), learning toteach mathematics in thesecondaryschool (pp. 146-161). London: Routledge.
• Mueller, M. ve Yankelewitz, D. (2014). Öğrenci Muhakemesinde Yanlış Argümantasyon: Yararları Var mı? Avrupa Bilim ve Matematik Eğitimi Dergisi, 2 (1), 27-38. LOGMAN 1987
• Mullen, J. (2009). Enhancing mathematical literacy (Master’sthesis). Retrieved from http://fisherpub.sjfc.edu/mathcs_etd_masters/90
• National Council of Teachers of Mathematics. (2000). PrinciplesandStandardsfor School Mathematics, Reston, VA: TheCouncil.
• NationalCouncil of Teachers of Mathematics. 2000.PrinciplesandStandardsfor School Mathematics, Reston, VA: TheCouncil.
• Owens, B. (2006). Thelanguage of mathematics: Mathematical terminology simplified for classroom use (Master’sthesis). Retrieved from http://dc.etsu.edu/cgi/view content.cgi? article=3606 & context=etd.
• Öz, T., ve Işık, A. (2020).Öğretmen Adaylarının Öğrencilere Sundukları Matematiksel Akıl Yürütme Beceri Fırsatlarının İncelenmesi.Online Journal of Mathematics, Science and Technology Education (OJOMSTE), 1(1), 87– 100.
• Payne, G., vePayne, J. (2004) Keyconcepts in socialresearch.sage.
• Schoenfeld, A. (1994). What Do WeKnowAboutMathematicsCurricula? Journal of Mathematical Behavior, 13(1), 55–80.
• Senemoglu, N. (2010). Gelişim, öğrenme ve öğretim: Kuramdan uygulamaya (development, learningandinstruction: fromtheorytoapplication).
• Service, R. W. (2009). BookReview: Corbin, J., & Strauss, A. (2008). Basics of QualitativeResearch: TechniquesandProceduresforDevelopingGroundedTheory. ThousandOaks, CA: Sage. OrganizationalResearchMethods, 12(3), 614-617.
• Staples, M. E. ve Truxaw, M. P. (2010). Enhancing language, enhancing learning: Augmenting mathematic steachers’ capacity in their linguistically diverse classrooms. InBrosnan, P., Erchick, D. B., ve Flevares, L. (Eds.), Proceedings of the 32th annualmeeting of the North American Chapter of the International Groupfor the Psychology of Mathematics Education (pp. 1337-1345). Columbus, OH: The Ohio State University.
• Umay, A. ve KAF, Y. (2005).Matematikte kusurlu akıl yürütme üzerine bir çalışma. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 28(28), 188-195
• Wach, E. (2013). Learning about qualitative document analysis
• Yıldırım, A. ve Şimşek, H. (2016). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri (8. Baskı). Ankara: Seçkin Yayıncılık.
• Yurtbakan, E. Aydoğdu İskenderoğlu, T. ve Seslı, E. (2016). Öğrencilerin Matematik Dersindeki Başarılarını Arttırma Yolları Konusunda Sınıf Öğretmenlerinin Görüşleri. Ondokuz Mayis University Journal of Education, 35(2).