Öğretmenlerin Okul Mutluluk Algılarının İncelenmesi

Yıl 2024, Cilt: 9 Sayı: 1, 25 - 51, 30.06.2024

Rıfat Köş , Ahmet Kaya

https://doi.org/10.22596/hej.1410735

Öz

Bu çalışmanın amacı, kamu kurumlarında görev yapan öğretmenlerin okul mutluluk algılarının belirlenerek çeşitli değişkenler açısından farklılaşıp farklılaşmadığını belirlemektir. Araştırmada nicel araştırma yöntemi olan betimsel tarama modeli kullanılmıştır. Buna göre araştırmanın evrenini, 2021-2022 eğitim-öğretim yılında Kahramanmaraş ilinin Onikişubat ve Dulkadiroğlu Merkez ilçelerindeki kamu okullarında görev yapan öğretmenler oluşturmaktadır. Örneklemini ise, evren içerisinde yer alan 311 öğretmen oluşturmaktadır. Araştırmada öğretmenlere iki formdan oluşan anket ve ölçek ile veri toplanmıştır. Anket formunda öğretmenlerin kişisel özelliklerini öğrenmeye yönelik olarak demografik değişkenler yer alırken ölçek formunda ise Bulut (2015) tarafından geliştirilen “Okul Örgütsel Mutluluk Ölçeği” (OÖMÖ) bulunmaktadır. Frekans alma, standart sapma hesaplama, aritmetik ortalama değeri hesaplama gibi betimleyici istatistiksel analizler yapılmıştır. Yapılan bu çalışma sonucunda öğretmenlerin okul mutluluk algılarının yüksek düzeyde olduğu tespit edilmiştir. Bununla birlikte öğretmenlerin okul mutluluk algıları ile ölçeğin tümü üzerinde yapılan analizlerde cinsiyet, medeni durum, yaş, mezuniyet, mezun olunan fakülte, okul türü, okuldaki öğretmen sayısı ve branş değişkenleri açısından incelendiğinde tüm değişkenlerde anlamlı bir farklılığa rastlanmamıştır.

Anahtar Kelimeler

Örgütsel Mutluluk, Öğretmen, Okul, Mutluluk

Kaynakça

• Acaboğa, A. (2007). Din-Mutluluk İlişkisi. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Kahramanmaraş.
• Akın, H. B., ve Şentürk, E. (2012). Bireylerin mutluluk düzeylerinin ordinal lojistik regresyon analizi ile incelenmesi-analysing levels of happiness of individuals with ordinal logistic analysis. Öneri Dergisi, 10(37), 183-193.
• Arslan, Y. (2018). Öğretmenlerin Farklılıkların Yönetimi Yaklaşımlarına İlişkin Algıları ile Örgütsel Mutluluk Algıları Arasındaki İlişki. Yayımlanmamış Doktora Tezi, Kocaeli Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Kocaeli.
• Bakioğlu, A. (Ed.). (2016). Türk eğitim sistemi ve okul yönetimi. Ankara: Nobel Yayıncılık
• Bayram, S. (2020). Öğretmenlerin örgütsel affedicilik algıları ile örgütsel mutluluk düzeyleri arasındaki ilişkinin incelenmesi. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Rize Recep Tayyip Erdoğan Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Bayram, F., ve Aypay, A. (2012). İlköğretim okullarında müdür etkililiği, okul iklimi ve öğrenci kontrol ideolojileri arasındaki ilişki. Eğitimde Politika ve Analiz Dergisi, 1(1), 49-63.
• Blanchflower, D. G., ve Oswald, A. J. (2004). Well-being over time in Britain and the USA. Journal of public economics, 88(7-8), 1359-1386.
• Bulut, A. (2015). Ortaöğretim öğretmenlerinin örgütsel mutluluk algılarının incelenmesi: Bir norm çalışması. Doktora Tezi, Gaziantep Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Gaziantep.
• Büyüköztürk, Ş., Çakmak, E. K., Akgün, Ö. E., Karadeniz, Ş. ve Demirel, F. (2017). Bilimsel araştırma yöntemleri. Ankara: Pegem Akademi.
• Can, A. (2017). SPSS ile bilimsel araştırma sürecinde nicel veri analizi. Ankara: Pegem Akademi.
• Chrıstoph, B., ve Noll, H. H. (2003). Subjective well-being in the European Union during the 90s. In European welfare production (pp. 197-222). Springer, Dordrecht.
• Creswell, J.W. (2017). Araştırma deseni nitel, nicel ve karma yöntem yaklaşımları. Ankara: Eğiten Kitap Yayınevi.
• Çankaya, Ş. (2007). Türk ve İngiliz eğitim sistemlerinde öğretmen yetiştirme sistemlerinin karşılaştırılması. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Yeditepe Üniversitesi, Sosyal Bilimler Estitüsü, İstanbul
• Çetin, S. (2019). Ortaokul öğretmenlerinin örgütsel adalet algı düzeyleri ile örgütsel mutluluk düzeyleri arasındaki ilişki. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Kocaeli Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Kocaeli.
• Çetin, S., ve Polat, S. (2019). Ortaokul öğretmenlerinin örgütsel adalet algı düzeyleri ile örgütsel mutluluk düzeyleri arasındaki ilişki. MANAS Sosyal Araştırmalar Dergisi, 10(1), 171-182.
• Demircan, T. (2019). Öğretmenlerin Örgütsel Bağlılık Düzeyleri İle Örgütsel Mutlulukları Arasındaki İlişkinin İncelenmesi. Yüksek Lisans Tezi, Uşak Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Uşak.
• Dıener, E. (1996). Traits can be powerful, but are not enough: Lessons from subjective well-being. Journal of research in personality, 30(3), 389-399.
• Düzgün, O. (2016). Ortaokulda görev yapmakta olan öğretmenlerin mutluluk düzeyleri ile sınıf yönetimi becerileri arasındaki ilişki. Yüksek Lisans Tezi, Gaziosmanpaşa Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Tokat.
• Ergüven, H. (2020). Okul Müdürlerinin Kullandıkları Güdüleyici Dil İle Öğretmenlerin Örgütsel Mutluluk Düzeyleri Arasındaki İlişki. Yüksek Lisans Tezi, İstanbul Kültür Üniversitesi Lisansüstü Eğitim Enstitüsü, İstanbul.
• Frey B. S. ve Stutzer, A. (2003). Testing Theories of Happiness, Working Paper Series. Institute for Empirical Research in Economics, University of Zürich 147:1-23.
• Frıjters, P. ve Ferrer‐I Carbonell, A. (2004). How important is methodology for the estimates of the determinants of happiness? The economic journal, 114(497), 641-659.
• Fromm, E. (1994). Erdem ve mutluluk (Çev. A. Yörükan). Türkiye İş Bankası: Kültür Yayınları.
• Gıorgıno, V. (2014). The pursuit of happiness and the traditions of wisdom. Springer International Publishing.
• Gitmez, A. S., ve Morçöl, G. (1994). Socio-economic status and life satisfaction in Turkey. Social indicators research, 31(1), 77-98.
• Gürbüz, S. (2020). Örgüt kültürü ve örgütsel değişim algısı arasındaki ilişkide gelişime açıklığın düzenleyici rolü: Üniversitelerde bir araştırma. Doktora Tezi, Başkent Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
• Haller, M., ve Hadler, M. (2006). How social relations and structures can produce happiness and unhappiness: An international comparative analysis. Social indicators research, 75(2), 169-216.
• Kahveci, G., ve Köse, Ö. (2019). İlk ve ortaöğretimde görev yapan öğretmenlerin algılarına göre örgütsel sinizmin örgütsel mutluluk üzerindeki rolünün incelenmesi. Ekev Akademi Dergisi, (79), 135-156.
• Kangal, A. (2013). Mutluluk üzerine kavramsal bir değerlendirme ve Türk hane halkı için bazı sonuçlar. Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi, 12(44), 214-233.
• Kara, M. M. (2010). The relation of job satisfaction with happiness and success level. Yüksek Lisans Tezi, Marmara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul
• Karadaş, H., & Akın, M. A. (2023). Öğretmenlerin Örgütsel Mutlulukları ile Örgütsel Bağlılıklarının İncelenmesi. e-Uluslararası Eğitim Araştırmaları Dergisi.
• Karakütük, K., Tunç, B., Bülbül, T., Özdem, G., Taşdan, M., Çelikkaleli, Ö., & Bayram, A. (2014). Genel ortaöğretim okullarının büyüklüğü ile okul iklimi arasındaki ilişkinin incelenmesi. Eğitim ve Bilim, 39(171).
• Karnak, B. (2020). Öğretmenlerin mesleki profesyonellikleri ile örgütsel mutlulukları arasındaki ilişki. Yüksek Lisans Tezi, Pamukkale Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Denizli.
• Kayış, A. (2014). Güvenilirlik analizi, SPSS uygulamalı çok değişkenli istatistik teknikleri. Ankara: Asil Yayın Dağıtım.
• Keng, H. Ah ve Hooı, S. Wang (1995). Assessing quality of life in Singapore: An exploratory study, Social Indicators Research, 35 (1), 71–91.
• Kesici, H. (2010). Adam Smith ve Ahlak Teorisi. Sosyal Siyaset Konferansları 166 Dergisi, 58, 89-97.
• Korkut, A. (2019). Öğretmenlerin örgütsel mutluluk, örgütsel sinizm ve örgütsel adalet algılarının analizi. Doktora Tezi, İnönü Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Malatya.
• Koruklu, N., Feyzioğlu, B., Özenoğlu Kiremit, H., ve Aladağ, E. (2013). Öğretmenlerin İş Doyumu Düzeylerinin Bazı Değişkenlere Göre İncelenmesi. Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 13(25): 119-137.
• Kotaoğlu, Z. (2019). Temel eğitim kurumlarında görev yapan öğretmenlerin yöneticilerine güveni ile örgütsel mutluluk düzeyleri arasındaki ilişki (Sakarya ili örneği). Yüksek Lisans Tezi, Sakarya Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Sakarya.
• Kousha, M. ve Mohseni, N. (2000). Are Iranian sappy? A comparative study between Iran and the United States, Social Indicators Research, 52 (3), 259–289.
• Köse, Ö. (2020). Öğretmenlerin algılarına göre okulların DNA profilleri ile örgütsel mutluluk düzeyleri arasındaki ilişkinin incelenmesi (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Recep Tayyip Erdoğan Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Rize.
• Kumaş, V., ve Deniz, L. (2010). Öğretmenlerin İş Doyum Düzeylerinin İncelenmesi. M.Ü. Atatürk Eğitim Fakültesi Eğitim Bilimleri Dergisi 32:123 - 139
• Mahon, N. E., Yarcheskı, A., ve Yarcheskı, T. J. (2005). Happiness as Related to Gender and Helth in Early Adolescents. Clinical Nursing Research, 14(2):175-190.
• Mıchalos, C. A. (2005). Education, happiness and well-being, Social Indicators Research, 87(3) 347-366
• Moçoşoğlu, B., ve Kaya, A. (2018). The relationship between organizational silence and organizational happiness levels of school administrators and teachers: An example of Şanlıurfa province. Harran Education Journal, 3(1), 52-70.
• Özer, A (2020) Öğretmenlerin Örgütsel Değişime Hazır Olma Durumları İle Örgütsel Mutluluk Arasındaki İlişki. Yüksek Lisans Tezi, Bahçeşehir Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, İstanbul.
• Rask, K., Kurkı, P. ve Paavılaınen, E. (2003). Adolescent Subjective Well-Being and Family Dynamics. Scandinavian Journal of Caring Sciences, 17, 129- 138.
• Roessler, J. ve Gloor, P. A. (2020). Measuring happiness increases happiness. Journal of Computational Social Science, 4, 123–146. doi:org/10.1007/s42001-020- 00069
• Sabuncuoğlu, Z. ve Tüz, M. (2001). Örgütsel Psikoloji. Bursa: Ezgi Kitapevi
• Sancak, T. (2019). Öğretmenlerin okullardaki mekân düzenlemelerine ilişkin memnuniyetleri ile mutluluk ve örgütsel bağlılıkları arasındaki ilişki. Yüksek Lisans Tezi, İstanbul Sabahattin Zaim Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
• Seligman, M. (2018). PERMA ve refahın yapı taşları. Pozitif Psikoloji Dergisi , 13 (4), 333-335.
• Şahin, M., Aydın, B., Sarı, S. V., Kaya, S., ve Pala, H. (2012). Öznel İyi Oluşu Açıklamada Umut ve Yaşamda Anlamın Rolü. Kastamonu Eğitim Dergisi, 20(3): 827-836
• Tan, S. J., Tambyah, S. K., ve Kau, A. K. (2006). The Influence of Value Orientations and Demographics on Quality-Of-Life Perceptions: Evidence From a National Survey of Singaporeans. Social Indicators Research, 78(1):33-59.
• Tuncer, M. (2006). Aristo ve Farabi'de mutluluk düşüncesi. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Cumhuriyet Üniversitesi, Sivas.
• Tuzgöl-Dost, M. (2004). Üniversite Öğrencilerinin Öznel İyi Oluş Düzeyleri. Yayımlanmamış Doktora Tezi, Hacettepe Üniversitesi, Ankara
• Uğur, S. (2019). Öğrenen okul ile okul mutluluğu arasındaki ilişki. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Van Yüzüncü Yıl Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Van.
• Warr, P. (2007). Work, Happiness and Unhappiness. New Jersey: Lawrence Erlbaum Associates.
• Yıldırım, K., Arastaman, G., ve Dascı, E. (2016). The Relationship between Teachers’ Attitudes toward Measurement and Evaluation and their Perceptions of Professional Well-Being. Eurasian Journal of Educational Research, 16(62).
• Yüksekbilgili, Z., ve Akduman, G. (2016). Bireysel mutluluk ve işkoliklik ilişkisi. Kocaeli Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, (31), 95-112.