COVİD-19 PANDEMİSİNİN KADINLARIN AİLE PLANLAMASI TUTUMLARINA ETKİSİ

Yıl 2023, Cilt: 25 Sayı: 3, 33 - 43, 24.12.2023

Ayşe Taştekin , Tuba Özaydın

Öz

ETKİSİ
ÖZET
Amaç: Çalışmada Covid-19 pandemisinin kadınların aile planlamasına yönelik tutumlarına etkisinin belirlenmesi amaçlanmıştır.
Yöntem: Tanımlayıcı-ilişki arayıcı türde yapılan bu çalışma 246 kadın ile yapılmıştır. Veriler anket formu ve Aile Planlamasına Yönelik Tutum Ölçeği ile toplanmıştır. İstatistiksel analizler için sayı, yüzde dağılımları ile bağımsız gruplarda t testi ve çoklu doğrusal regresyon analizinden yararlanılmıştır.
Bulgular: Pandemi sonrasında Aile Planlaması (AP) kullanım sıklığının azaldığı (öncesinde; %83.3; pandemi sonrası: %79.0), pandemi sürecinde AP hizmetlerine erişimde sorunlar yaşandığı (%13.8), bireylerin AP yöntemini kullanmayı bıraktığı (%17.5), istemsiz gebelik (%5.2) ve buna bağlı kürtajların (%1.6) olduğu bulunmuştur. Kadınların AP’ye yönelik tutumunu geniş aile tipine sahip olması, çalışmıyor olması ve ideal çocuk sayısının artması negatif yönde etkileyen faktörler olarak saptanmıştır (p<0.05).
Sonuç: Pandemi sürecinde AP kullanımında öncesine göre farklılık olduğu belirlenmiştir. AP hizmetleri önemli bir sağlık hizmeti olduğundan akut durumlarda kesintiye uğramadan devam ettirilmesi ve bireylerin bununla ilgili olumlu tutum geliştirmesi önemlidir.

Anahtar Kelimeler

Covid-19, aile planlaması, kadın sağlığı

Destekleyen Kurum

Herhangi bir destek bulunmamaktadır

Proje Numarası

-

Teşekkür

Araştırmaya katılan tüm kadınlara teşekkür ederiz.

The Effect of the Covid-19 Pandemic on Women's Family Planning Attitudes

Öz

Objective: The aim of the study was to determine the effect of the Covid-19 pandemic on women's attitudes toward family planning.
Material-Method: The descriptive-relationship-seeking study was conducted with 246 women. Data were collected with a questionnaire and the Attitude Scale towards Family Planning. Number, percentage distributions, t-tests for independent groups, and multiple linear regression analysis were used for statistical analyses.
Results: It was found that the frequency of Family Planning (FP) use decreased after the pandemic (previously; 83.3%; post-pandemic: 79.0%), there were problems in accessing FP services during the pandemic (13.8%), individuals stopped using the FP method (17.5%), and there were unintended pregnancies (5.2%) and related abortions (1.6%). The factors that negatively affect women's attitudes towards FP are that they have a large family type are not working and increase the ideal number of children (p<0.05).
Conclusion: It has been determined that there is a difference in the use of AP during the pandemic process. Since FP services are an important health service, it is important that they continue uninterrupted in acute situations and that individuals develop a positive attitude towards them.

Anahtar Kelimeler

Covid-19, family planning, woman

Proje Numarası

-

Kaynakça

• Akkan, B., & Kesici, Z. (2021). COVID-19 salgını, iş ve aile yaşamını uzlaştırma ve toplumsal cinsiyete dayalı eşitsizlikler üzerine bir inceleme. Çalışma ve Toplum, 71(4), 2813-2838.
• Atas, A. N., Bay, F., & Kabakci, E. (2021). Midwife-focused approach to sexual and reproductive health problems in COVID-19 pandemic. / COVID-19 Pandemisinde cinsel sağlık ve üreme sağlığı sorunlarına ebe odaklı yaklaşım Journal of Education and Research in Nursing, 18(S1), 26-30. http://www.kuhead.org/eng/Default.aspx?s=About_Journal
• Baral, S. D., Mishra, S., Diouf, D., Phanuphak, N., & Dowdy, D. (2020). The public health response to COVID-19: balancing precaution and unintended consequences. Annals of Epidemiology, 46, 12. https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC7207121/
• Church, K., Gassner, J., & Elliott, M. (2020). Reproductive health under COVID-19–challenges of responding in a global crisis. Sexual and Reproductive Health Matters, 28(1), 1773163. https://doi.org/10.1080/26410397.2020.1773163
• Demir, R., & Taşpinar, A. (2021). Koronavirüs pandemisinin kadının yaşamına ve sağlığına yansımaları. Psikiyatride Güncel Yaklaşımlar, 13(4), 779-789. https://doi.org/10.18863/pgy.882529
• Erdoğan, S., Nahcivan, N., & Esin, M. N. (2020). Hemşirelikte araştırma: süreç, ugulama ve kritik. Nobel Tıp Kitabevi, 4. Baskı, ISBN: 9786053353461, 193-232.
• Esmeray, O., Can, Ö., Cetin, H., & Şimşek, E. E. (2021). Bir eğitim aile sağliği merkezinin COVID-19 pandemi deneyiminin incelenmesi. Acta Medica Nicomedia, 4(2), 56-63. https://dergipark.org.tr/en/pub/actamednicomedia/issue/63408/884834.
• Ferreira-Filho, E. S., de Melo, N. R., Sorpreso, I. C. E., Bahamondes, L., Simões, R. D. S., Soares-Júnior, J. M., & Baracat, E. C. (2020). Contraception and reproductive planning during the COVID-19 pandemic. Expert Review of Clinical Pharmacology, 13(6), 615-622. ttps://doi.org/10.1080/17512433.2020.1782738, Erişim tarihi: 14.02.2022.
• Gavas, E., & İnal, S. (2019). Türkiye’de kadınların aile planlaması yöntemleri kullanma durumları ve tutumları: Sistematik derleme. Sağlık ve Yaşam Bilimleri Dergisi, 1(2), 37-43. http://journals.iku.edu.tr/sybd/index.php/sybd/article/view/118/121.
• Günay, T. (2020). COVID-19 pandemisi 10. ay değerlendirme raporu - COVID-19 pandemisinde cinsel sağlık ve üreme sağlığı. https://www.ttb.org.tr/kutuphane/covid19-rapor_10.pdf.
• Hall, K. S., Samari, G., Garbers, S., Casey, S. E., Diallo, D. D., Orcutt, M., . . . McGovern, T. (2020). Centring sexual and reproductive health and justice in the global COVID-19 response. The lancet, 395(10231), 1175-1177. https://www.thelancet.com/journals/lancet/article/PIIS0140-6736(20)30801-1/fulltext.
• Jackson, J. K. (2021). Global economic effects of COVID-19. https://apps.dtic.mil/sti/citations/AD1152929, Erişim tarihi: 10.01.2022.
• Marie Stopes International (MSI). (2021). Reproductive choices. Our response to the COVID-19 crisis. https://www.msichoices.org/covid-19, Erişim tarihi: 10.11.2021.
• Nazik, F., Mumcu, Ş., Sönmez, M., Yılmaz, A. N., & Yüksekol, Ö. D. (2021). 15-49 yaş evli kadınların aile planlamasına ilişkin tutumlarının belirlenmesi. Ordu Üniversitesi Hemşirelik Çalışmaları Dergisi, 4(3), 326-336. https://dergipark.org.tr/en/download/article-file/1582200, Erişim tarihi: 10.03.2022.
• Örsal, Ö., & Kubilay, G. (2007). Aile planlaması tutum ölçeğinin geliştirilmesi. Florence Nightingale Journal of Nursing, 15(60), 155-164. https://dergipark.org.tr/en/pub/fnjn/issue/9020/112484, Erişim tarihi: 10.01.2022.
• Öztürk, E., & Zehra, C. (2021). Salgın hastalıkların kadın sağlığına yansımaları. Haliç Üniversitesi Sağlık Bilimleri Dergisi, 87-92. https://doi.org/10.48124/husagbilder.799945, Erişim tarihi: 10.11.2021.
• Riley, T., Sully, E., Ahmed, Z., & Biddlecom, A. (2020). Estimates of the potential impact of the COVID-19 pandemic on sexual and reproductive health in low-and middle-income countries. International Perspectives on Sexual and Reproductive Health, 46, 73-76. https://www.jstor.org/stable/10.1363/46e9020#metadata_info_tab_contents, Erişim tarihi: 15.11.2021.
• Serhatlioğlu, S. G., & Göncü, N. (2020). COVID-19 ve aile planlaması hizmetlerine yansımaları. Bandırma Onyedi Eylül Üniversitesi Sağlık Bilimleri ve Araştırmaları Dergisi, 2(3), 184-191. https://doi.org/10.46413/boneyusbad.779111, Erişim tarihi: 18.12.2021.
• TNSA. (2018). Türkiye Nüfus ve Sağlık Araştırması. http://www.sck.gov.tr/wp-content/uploads/2020/08/TNSA2018_ana_Rapor.pdf, Erişim tarihi: 12.11.2021.
• TUİK. (2021). Sürdürülebilir Kalkınma Göstergeleri, 2010-2019. https://data.tuik.gov.tr/Bulten/Index?p=Surdurulebilir-Kalkinma-Gostergeleri-2010-2019-37194, Erişim tarihi: 10.01.2022.
• UAPF. (2021). COVID-19 Impact. https://www.ippf.org/covid19, Erişim tarihi: 10.11.2021.
• UNFPA. (2020). The impact of the COVID-19 outbreak on gender-based violence, efforts to end female circumcision and child marriage, and family planning. https://turkey.unfpa.org/sites/default/files/pub-pdf/COVID-19un_Dunyaya_Etkileri_Arastirma_Raporu.pdf, Erişim tarihi: 18.11.2021.
• Von Elm, E., Altman, D. G., Egger, M., Pocock, S. J., Gøtzsche, P. C., Vandenbroucke, J. P., & Initiative, f. t. S. (2007). The strengthening the reporting of observational studies in epidemiology (strobe) statement: guidelines for reporting observational studies. Epidemiology, 18(6), 800-804. https://doi.org/10.1097/EDE.0b013e3181577654, Erişim tarihi: 10.11.2021.
• Vora, K. S., Saiyed, S., & Natesan, S. (2020). Impact of COVID-19 on family planning services in India. Sexual and Reproductive Health Matters, 28(1), 1785378. https://doi.org/10.1080/26410397.2020.1785378.
• WHO. (2020). Coronavirus disease (COVID-19): Contraception and family planning. https://www.who.int/emergencies/diseases/novel-coronavirus-2019/question-and-answers-hub/q-a-detail/coronavirus-disease-covid-19-contraception-and-family-planning, Erişim tarihi: 15.03.2022.
• Yılmaz, V. (2020). Pandemi öncesi ve sırasında Türkiye’de cinsel sağlık ve üreme sağlığı hizmetleri izleme raporu. https://dspace.ceid.org.tr/xmlui/bitstream/handle/1/1786/Pandemi-Oncesi-ve-Sirasinda-Turkiyede-CSUS-Hizmetleri-Izleme-Raporu-9.pdf?sequence=1&isAllowed=y, Erişim tarihi: 05.12.2021.