Reshaping Alien Silhouette and Transforming Islamic Skyline of the Previously Ottoman Settlements; the Case of Greece

Yıl 2021, Cilt: 20 Sayı: 2, 623 - 646, 30.12.2021

Yüksel Bekir Hoş

https://doi.org/10.14395/hid.983262

Cited By: 1

Öz

Due to the fact that ethnic geography is often forgotten in studies on historical geography, the main factor in the differentiation of geographical environment is often attributed to a change that its subject is variable. However, the subject is immutable and human being. People transform their environment in various ways according to their economic, cultural, religious, and social needs. Cities that change hands with political movements change completely after a while, and in some, almost everything can be erased except relief. Changing recreational and cultural areas, cultural texture, and changing city culture of cities have revealed new cities known with their old names, and sometimes they have reappeared in the world geography as new cities where even their old names have been changed. In this case, the existence of a historical German town with a German name and a German texture in its architecture in a country like Azerbaijan and a minaret that could stay in the middle of Hungary gains even more meaning. While changing cities preserve the changing cultural and architectural environments within themselves, many buildings that need to be preserved are sometimes deliberately erased from the silhouette of the cities, sometimes within the context of the historical process, natural disasters, and needs. At this point, the settlements, with their different periods of transformation differing from their former inhabitants and cultures, create areas that history and geography should deal with together. In this study, the spatial transformation caused by the human being was evaluated together with the sample settlements, old and new photographs, and street views, and the reasons affecting this change and the differentiation it revealed were emphasized. In the study, the relevant literature was scanned and the necessary archival documents and the reports of the competent authorities were used, but more land surveys and interviews were made. The main ethnic element living in the place and the issues such as ignoring its own existence in the environment where it lives and paving the way for other places of worship, as well as the construction of Non-Community churches in Muslim villages, zoning law in the country and the tenders for its past, and the ethnocultural environment shaped as a result of these and the changed human geography have been revealed. The main difficulties encountered in the making of this study were the inadequacy of the relevant literature within the scope of the article, as well as the reluctance of official authorities (Greek institutions) to provide documents and their presupposition that there is no double standard against Muslim religious institutions. despite this, the obvious deformation of the silhouette on the field and the scraping of historical artifacts from the city silhouettes, almost as if history were disregarded, were so obvious that no documents other than photographs were needed. Despite this, the part of the old mosques that were allowed to exist, especially in Western Thrace, should have been considered in a separate category. In this context, in the analyzed regions, practices such as destruction, hiding, concealment, or leaving them to be demolished have also been observed. Before this study, the antithesis of the thesis put forward in the article was also examined separately and the possibility of the coincidence of the issues mentioned in the study was also emphasized. In this context, the article has been written with skepticism, from a middle point, and an unbiased perspective. However, in almost all practices, it has been clearly seen that there was no protectionist tendency by Greek authorities towards Muslim religious structures and they do not leave them in their "actual form" as they should be on the city skyline, regarding them as "alien objects". As a matter of fact, this view of the Greek authorities has been proved and revealed by the pictures from the field as well as the statutes and the documents based on the data obtained from the interviews conducted with concerned authorities through the instrumentality of ethnography, discourse analysis, and grounded theory.

Anahtar Kelimeler

Geography, Historical Geography, Ethnocultural-Environment, Spatial Transformation, Architectural Environment, Islamic Skyline, Greece

Yabancı Silüeti Yeniden Şekillendirmek ve Eski Osmanlı Yerleşmelerinin İslami Silüetinin Dönüştürülmesi; Yunanistan Örneği

Öz

Tarihi coğrafya üzerinde yapılan araştırmalarda etnik coğrafyanın çoğu zaman unutulmasından dolayı coğrafi ortamın farklılaşması üzerindeki ana faktör, çoğu zaman öznesi değişken bir değişime atfedilir. Ancak özne, değişmez ve insandır. İnsan, içerisinde bulunduğu ortamı ekonomik, kültürel, din ve sosyal ihtiyaçlarına göre çok çeşitli şekillerde farklılaştırır. Siyasi hareketler ile el değiştiren şehirler bir süre sonra tamamı ile değişmekte hatta kimilerinde rölyef dışında hemen her şey silinebilmektedir. Değişen rekreasyonel ve kültürel alanlar, kültürel doku ve şehirlerin değişen şehir kültürü ortaya eski isimleri ile bilinen yeni şehirleri çıkarmış, kimi zaman ise eski isimlerinin dahi değiştirildiği yeni şehirler olarak dünya coğrafyasında yeniden boy göstermiştir. İşte bu durumda, Azerbaycan gibi bir ülkede Almanca isimli ve mimarisine dek Alman dokusuna sahip tarihi bir Alman kasabasının varlığı ile Macaristan’ın ortasında kalabilmiş bir minare daha da anlam kazanmaktadır. Değişen şehirler, değişen kültür ve mimari ortamları kendi içlerinde tarihi dokuyu bir şekilde muhafaza ederlerken saklanması gereken birçok yapı, şehirlerin silüetinden kimi zaman tarihi süreç, doğal afetler ve ihtiyaçlar dâhilinde kimi zaman ise kasıtlı olarak silinmektedir. Yerleşmeler, işte tam bu noktada, eski sakinleri ve kültürlerinden farklılaşan apayrı dönüşüm dönemleri ile tarihin ve coğrafyanın birlikte ele alması gereken sahaları meydana getirmektedir. Bu çalışmada insanın meydana getirdiği mekânsal dönüşüm, ele alınan örnek yerleşmeler, eski ve yeni fotoğraflar ve sokak görünümleri ile birlikte değerlendirilmiş, bu değişime etki eden sebepler ve ortaya koyduğu farklılaşma üzerinde durulmuştur. Çalışmada ilgili literatür taranmış ve gerekli arşiv belgeleri ile yetkili makamların raporları kullanılmış ancak daha çok arazi incelemesi ve yüzyüze görüşmeler yapılmıştır. Mekânda yaşayan ana etnik unsur ve onun yaşadığı ortamdaki öz varlığının yok sayılarak diğer ibadet yerlerinin önünü açması gibi konuların yanı sıra Müslüman köylerde Cemaat dışı kiliselerin inşası gibi meseleler ve ülkedeki imar kanunu ile bunun geçmişine yönelik ihaleler ve bunlar sonucunda şekillendirilen etno-kültürel ortamın ve değiştirilen beşeri coğrafyanın bundan ne derece etkilendiği ortaya konulmuştur. Bu çalışmanın yapım sürecinde karşılaşılan başlıca zorluk, ilgili literatürün makale kapsamına uygunsuzluğu yanında resmi kurumların (Yunan kurumları) belge vermekteki isteksizlikleri ve Müslüman dini kurumlara karşı ortada bir çifte standart olmadığı yönündeki önkabulleri idi. buna rağmen sahadaki silüetin bariz derecedeki deformasyonu ve adeta tarihin hiçe sayılırcasına tarihi eserlerin şehir silüetlerinden kazınması, fotoğraflar dışında bir belgeye ihtiyaç duyulmayacak kadar barizdi. Buna rağmen varlığına müsade edilen eski camilerin özellikle Batı Trakya'daki kısmı ayrı bir kategoride ele alınmalıydı. Bu bağlamda analiz edilen bölgelerde her biri kendine özgü yok etme, gizleme, alçakta bırakma veya yıkılmaya terk etme gibi uygulamalar gözlemlenmiştir. Bu çalışma öncesinde makalede ortaya konulan tezin antitezi ayrıca irdelenmiş ve çalışmada değinilen hususların tesadüfiliği ihtimali üzerinde de durulmuştur. Makale bu bağlamda bir septizmle orta noktadan ve tarafsız şekilde bakılarak yazılmıştır. Ancak neredeyse hiçbir uygulamada Yunan otoritelerinin, Müslüman dini yapılarına karşı muhafazacı olmadığı ve onları şehir silüetinde olması gerektiği gibi "ilk hallerinde veya ilk görünümlerinde" bırakmadığı ve "öteki" yerine koyduğu açıkça görülmüştür. Nitekim Yunan makamlarının bu görüşü, sahadan elde edilen resimlerle olduğu kadar ilgili makamlarla yapılan görüşmelerden elde edilen verilere dayanan tüzük ve belgelerle de ispatlanmış, etnografi, söylem analizi ve kuram oluşturma yoluyla ispatlanmış ve ortaya konmuştur.

Anahtar Kelimeler

Coğrafya, Tarihi Coğrafya, Etnokültürel Ortam, Mekânsal Dönüşüm, Mimari Ortam, İslami Silüet, Yunanistan

Teşekkür

Teşekkürlerimi sunuyor, akademik yayın hayatınızda başarılar diliyorum

Kaynakça

• Adi, Hima. “The Cham Issue: Past, Present and Solutions in the Light of European Integration of South East Europe”. SSRN Electronic Journal (2010), 1-118.
• Aktis. “Alak Imaret Mosque/Ishak Pasha Mosque, Thessaloniki, Thessaloniki Region, Central Macedonia, Greece”, 2021. Date of Access: 10 May 2021. https://aktis.app/ru/Attraction-Alatza_Imaret-p370-r189473-Thessaloniki.
• Anadolu Agency. “Greek Mayor Fights to Preserve Ottoman Heritage”, 2017. Date of Access: 17 May 2021. https://www.aa.com.tr/en/culture-and-art/greek-mayor-fights-to-preserve-ottoman-heritage/964158.
• Çelikkol, Zeki. Rodos'taki Türk Eserleri ve Tarihçe 6. Ankara: Türk Tarih Kurumu Yayınları, 1992.
• Dramini. “The Restoration of the Arab Mosque in Drama was Raised with Other İssues in the Ministry of Culture”, 2017. Date of Access: 10 May 2021. https://www.dramini.gr/i-apokatastasi-tou-temenous-arap-tzami-sti-drama-tethike-me-alla-themata-sto-ypourgio-politismou/.
• Eren, Halit. “Batı Trakya Türkleri”, İstanbul: Rebel Basım, (1997). 93.
• Forum Anavatan Rumeli. “Main Page”, 2021. Date of Access: 4 May 2021. www.anavatanrumeli.org.
• Greek Official Gazette. “FEK A’ 128, Article 27”, 21 June 2006.
• Hüseyinoğlu, Ali. “Islam and Religious Liberties in Western Thrace, Greece”. Islam in the Balkans Unexpired Hope 4/19 (2016), 141-158.
• iStock. “Thessaloniki, Greece - August 16, 2018: View of Thessaloniki from the Sea”. 2018. Date of Access: 15 June 2021. https://www.istockphoto.com/br/foto/vista-de-sal%C3%B3nica-do-mar-gm1032521160-276550309.
• Milliyet, “Batı Trakya’da resmi gasp”, 2009. Date of access 28 May 2021. https://www.milliyet.com.tr/dunya/bati-trakya-da-resmi-gasp-1128500
• Papadopoulos, Stergios. “Old Thessaloniki”, 2021. Date of Access: 10 June 2021. https://www.pinterest.com/pin/741545894870148161/.
• Republic of Turkey Ministry of Foreign Affairs. “Turkish Minority of Western Thrace and the Turkish Community in the Dodecanese”, 2021. Date of Access: 2 May 2021. https://www.mfa.gov.tr/turkish-minority-of-western-thrace.en.mfa.
• Sözcü, “Dimetoka’daki Tarihi Caminin Minaresine Yunan Bayrağı Astılar”, 2020. Date of Access: 20 May 2021. https://www.sozcu.com.tr/2020/dunya/dimetokadaki-tarihi-caminin-minaresine-yunan-bayragi-astilar-5847457/#:~:text=Yunanistan'%C4%B1n%20Edirne%20s%C4%B1n%C4%B1r%C4%B1nda%20bulunan,edilmesinin%20ard%C4%B1ndan%20belediye%20taraf%C4%B1ndan%20indirildi.
• Takvim, “Rodos Savaşı”, 2012. Date of access 23 May 2021. https://www.takvim.com.tr/ guncel/2012/ 09/10/rodos-savasi
• Thanasis Giochalas –Tonia, Kafetzaki. Αθήνα: Ιχνηλατώντας την πόλη με οδηγό την ιστορία και τη λογοτεχνία [Athens: Tracing the city through history and literature]” (in Greek). Athens: Estia, 2013, 109.
• Trakya’nın Sesi. “Dimetoka Beyazıt Camii Restorasyonunun 2023’te Tamamlanması Öngörülüyor”, 2019. Date of Access: 13 June 2021. http://www.trakyaninsesi.com/haber/25884/dimetoka-beyazit-camii-restorasyonunun-2023te-tamamlanmasi-ongoruluyor.html.
• Travel Orama. “City Tours”, 2021. Date of Access: 10 May 2021. https://www.toursgreece.gr/city-tours/
• Velogiannis Manthos. "H διαχείριση των μουσουλμανικών και εβραϊκών ιερών μνημείων στη Θεσσαλονίκη" [The management of Muslim and Jewish shrines in Thessaloniki] (in Greek). Patras, 2018
• Yılmaz, Mehmet Emin. Kiliseye Çevrilen Türk Eserleri. İstanbul: İstanbul Fetih Cemiyeti, 2020.
• Yunan Cumhuriyeti Eğitim, Araştırma ve Din İşleri Bakanlığı Din İşleri Genel Sekreterliği Din İdaresi Daire Başkanlığı. “Farklı Dinler ve Mezhepler Şubesi Genelgesi, Sayı: 57071/TH1”, 2017.