Laying the Foundation of the Interest-Free Building System as an Alternative Model to Housing Finance Systems

Yıl 2022, Cilt: 21 Sayı: 1, 133 - 176, 30.06.2022

Mehmet Hicabi Seçkiner

https://doi.org/10.14395/hid.1073980

Öz

It is one of the known basic facts that the main source of raw materials is the earth, and its sole owner is Allah. However, over time, structures made of stone, soil and iron, which were bestowed by Allah, were produced with methods prohibited by Allah, and they began to be owned by methods prohibited by Him. Allah has made trade ḥalāl (lawful) and interest unlawful. Interest is an institution that harms humanity in every aspect. Interest, which is clearly made forbidden in the sources, has been promoted as an economic product with the changing world order, and having become institutionalized through banks, it has entered into all spheres of life. As a result of our participatory observation, it has been concluded that one of the most obvious channels through which interest is supported is the dilemma that people face while obtaining their undeserved value on credit for the goods they want to have as soon as possible. In our opinion, given that it is impossible to say to people in the developing world, "don't be a house owner," the solution to this is to produce structure-centered alternatives to interest instead of finance-centered alternatives, where interest is earned. This way, it will be possible to clear away people's confusion between what is not permissible and what is alternative, with what is known and ḥalāl. On the other hand, it is possible to say that the solutions produced for home finance systems introduced in Islamic economics from the first periods of Islam to the present are the solutions produced by secondary methods rather than the original ones. This is because interest is a vicious and ḥarām condition that is asserted in a contract. Although interest is one of the most prominent prohibitions in Islamic economics, Islamic economics does not consist only of the ḥarām of interest, but many vicious and superstitious conditions that could be put into a contract can position the contract somewhere between odiousness and annulment. Therefore, it cannot be said that acting with elements that violate many principles of Islamic economics and indirectly accept ambiguous acceptances makes that contract interest-free but makes it perfectly legitimate. Today, many interest-free financial systems consist of systems which, though interest-free, are composed of other vicious conditions. In our opinion, the solution of the interest-free housing system is actually based on the interest-free building system, and this is possible with a mechanism that takes into account not murābaḥa, but muḍāraba-based, murābaḥa-supported, modern trade and building systems. To put it simply, the interest-free building system, which is designed as an alternative to home financing systems, is a complex model that enables, based on the necessary legal, technical and economic specifications, the construction and acquisition of structures at every stage without any interest-bearing loans. In other words, it is the modernized version of the build-sell model formed through the contracting agreement. In one way, it is like a form of cooperatives that has been reconstituted in a way that keeps up with the times. It is aimed that the interest-free structure system will act with a working principle that is based on the labor-capital balance, which will be welcomed by people with open arms, instead of following the devious ways of today's methods that provide interest-free financing, which are far from being in line with the fundamental principles of Islamic law. All of the alternative financing ways are interest-free, and they constitute a power that is both available to use the ḥalāl structure through muḍāraba and has the infrastructure ready to be used for this system to be established. This system is a system in which the buyer or investor is directly involved during production, and one where intermediary institutions make profit from the execution, follow-up, labor and production of the business rather than the operation of money. The interest-free structure is a system that is inevitably based on ḥalāl structure and thus eliminates the conditions that will cause interest to occur at the very beginning of production. The interest-free building system will not cause problems that damage the bindingness of the contracts due to the fact that the builder or the seller constitutes one side of the contract and the buyer the other. This system, unlike some other home financing systems, will eliminate the basic issues of Islamic economics, the problems that have the quality to invalidate the contract both externally and internally. On the other hand, the interest-free construction system, which acts with active muḍāraba, will contribute to the jurist with the formation of ijtihād towards through fieldwork experience and will lead to an awareness of complying with the basic principles of Islamic economics in the society.

Anahtar Kelimeler

Islamic Law, Interest, Interest-Free Finance, Interest-Free Building System, Interest-Free Housing

Konut Finansmanı Sistemlerine Alternatif Bir Model Olarak Faizsiz Yapı Sisteminin Temellendirilmesi

Öz

Bilinen temel gerçeklerden biridir ki hammaddenin ana kaynağı yeryüzü, onun yegane sahibi ise Allah Teâlâ’dır. Ancak zamanla Allah Teâlâ’nın bahşettiği taş, toprak ve demirden oluşan yapılar Allah’ın yasakladığı yöntemlerle üretilip bunlara O’nun yasakladığı yöntemlerle sahip olunmaya başlanmıştır. Allah Teâlâ alışverişi helal faizi haram kılmıştır. Faiz her yönüyle insanlığa zararı olan bir müessesedir. Naslar tarafından kat’i olarak haram olduğu ortada olan faiz, değişen dünya düzeni ile iktisadi bir ürün olarak ön plana çıkmış, bankalar aracılığıyla kurumsallaşarak hayatın her alanına girmiştir. Katılımcı gözlemciliğimiz sonucunda günümüzde faizin beslendiği en belirgin kanallardan birisinin, insanların bir an önce sahip olmak istedikleri mallara karşılık, olmayan bedellerini veresiye yolla temin ederken düştükleri ikilem olduğu kanısına varılmıştır. Kanaatimizce gelişen dünyada insanlara “ev sahibi olmayın!” demek mümkün değil ise bunun çözümü faize, faizin nemalandığı finans merkezli alternatifler yerine yapı merkezli alternatifler üretilmesidir. Bu sayede insanların caiz olmayan ile alternatif olan arasındaki kafa karışıklığını doğrudan bilindik ve helal olanla gidermekte mümkün olacaktır. Buna karşılık İslâm’ın ilk dönemlerinden günümüze doğru İslâm iktisadında ortaya konulan ev finansmanı sistemleri için ön görülen çözümlerin asıllardan çok fer’i yöntemlerle üretilen çözümler olduğunu söylemek mümkündür. Zira faiz, akitte ileri sürülen fasit ve haram şarttır. İslâm iktisadında en belirgin yasakların başında faiz gelmekle birlikte İslâm iktisadı sadece faiz haramından ibaret olmayıp akde sürülecek pek çok fasit ve batıl şart akdi kerihlik ile iptal arasında bir yere konumlandırabilir. Öyleyse bir akitte faizi bertaraf etmek için İslâm iktisadının pek çok esasını çiğneyip dolaylı yollarla muğlak kabuller gören unsurlarla hareket etmenin o akdi faizsiz kılmakla birlikte kâmil anlamda meşru hale getirdiği söylenemez. Günümüzde pek çok faizsiz finans sistemi kendisinde faizin cereyan etmediği ancak diğer fasit şartlardan müteşekkil sistemlerden oluşmaktadır. Faizsiz ev sisteminin çözümünün aslında faizsiz yapı sistemine dayandığını bunun ise murâbaha değil mudârebe temelli, murâbaha destekli, modern ticaret ve yapı sistemlerini dikkate alan bir mekanizma ile mümkün olabileceği düşünülmektedir. Ev finansmanı sistemlerine alternatif olarak kurgulanan faizsiz yapı sistemi basitçe ifade etmek gerekirse konut, işyeri vb. yapıların oluşum ve edinimlerini her aşamasında faizli kredilerden uzak bir şekilde ve gerekli hukuki, teknik ve iktisadi şartnamelere dayalı olarak alma ve satmayı sağlayan kompleks bir modeldir. Diğer bir tabirle müteahhitlik sözleşmesi ile oluşan yap-sat modelinin modernize edilmiş şeklidir. Bir nevi kooperatifçiliğin çağa ayak uydurur şekilde yeniden teşekkül etmiş halidir. Faizsiz yapı sisteminin, faizsiz finansman sağlayan günümüz yöntemlerinin İslâm hukukunun asli ilkelerinden uzak ve dolambaçlı yolları yerine, asıllarla hareket eden, insanların aklına ve vicdanına sığan ve emek-sermaye dengesine dayalı bir çalışma prensibiyle hareket etmesi hedeflenmektedir. Alternatif finans kanallarının tamamı faizsiz ve helal yapıyı mudârebe yoluyla kullanmaya hem müsait ve hem de bu sistemin oturabilmesi için alt yapısı teşekkül etmiş bir güçtür. Bu sistem üretim esnasında alıcının ya da yatırımcının doğrudan işin içinde olduğu, aracı kurumların paranın işletilmesinden çok işletmenin yürütülmesinden, takibinden, emek ve üretimden kâr elde ettiği bir sistemdir. Faizsiz yapı temelleri helal yapıya dayanması kaçınılmaz olan ve bu sayede üretimin daha başlangıç aşamasında faize sebebiyet verecek şartları bertaraf eden bir sistemdir. Faizsiz yapı sistemi, yapıyı inşa edenin veya satıcının akdin bir tarafını alıcının ise diğer tarafını oluşturmalarına binaen akitlerin bağlayıcılığını zedeleyen sorunlara neden olmayacaktır. Bu sistem diğer bazı ev finansmanı sistemlerinden farklı olarak İslâm iktisadının temel meselelerinden, zahiren de bâtınen de akdi ifsat edecek niteliğe sahip olan sorunları ortadan kaldıracaktır. Diğer taraftan aktif mudârebe ile hareket eden faizsiz yapı sistemi saha tecrübesi ile fakihe doğru ictihadın oluşumunda katkıda bulunacak ve toplumda İslâm iktisadının temel esaslarına uyma bilinci oluşturacaktır.

Anahtar Kelimeler

islam hukuku, faiz, faizsiz finans, Faizsiz Ev, Faizsiz Yapı Sistemi.

Kaynakça

• Abozaid, Abdulazeem. “Fıkhın İslami Finanstaki Rolü”. İslam İktisadını Yeniden Düşünmek. thk. Taha Eğri vd. 230. İstanbul: Türkiye İktisadi Girişim ve İş Ahlakı Derneği, 2013.
• Adnan, Abdülhadi Hasan. Ahkâmü’l-Ukûdi’s-Sûriyye fi’l-Fıkhi’l-İslami. Câmiatü’l-İslamiyye-Filistin, Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, 2006.
• Aggarwal, R K. - Yousef, T. “Islamic Banks and Investment Financing”. Journal of Money, Credit and Banking 32/1 (2000), 93-120.
• Aktan, Hamza. “İstisnâ’”. Türkiye Diyanet Vakfı İslam Ansiklopedisi. 23/393-396. TDV Yayınları, 2001.
• Aktepe, İshak Emin. İslam Hukuku Çerçevesinde Finansman ve Bankacılık. İstanbul, 2012.
• Ali Haydar Efendi, Hoca Emin Efendizade. Dürerü’l-Hükkam Şerh-i Mecelleti’l-Ahkâm. İstanbul, 1330.
• Alkış, Alpaslan. “İslam Hukukunda Katılım Bankacılığı Fon Toplama Ve Kullandırma Yöntemleri”. Al Farabi Uluslararası Sosyal Bilimler Dergisi 2/3 (2018).
• Apaydın, H. Yunus. İslam Hukuk Usulü. Ankara: Bilay Yayınları, 2017.
• A’râbî, Muhammed Abdullah. “el-Muâmelâtü’l-Masrifiyye ve Ra’yü’l-İslâmi fiha”. program adı: II. İslam Araştırmaları Kongresi, Kahire, 1965.
• Artuç, Gülizar - Kumaş, Mehmet Salih. “İslâm İktisat Düşüncesinin Oluşumunda Fıkıh İlminin Yeri”. Şırnak Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi 10/22 (Haziran 2019).
• Ayengin, Tevhit. “Rükün”. Türkiye Diyanet Vakfı İslam Ansiklopedisi. 35. İstanbul: TDV Yayınları, 2008.
• Bayındır, Servet. “Banka Mevduat Hesaplarının İslam Hukuku Açısından Değerlendirilmesi”. Marife 5/2 (2005), 7-20.
• Bayındır, Servet. İslam Hukuku Penceresinden Faizsiz Bankacılık. İstanbul: Rağbet, 2005.
• Bilmen, Ömer Nasuhi. Hukuk-ı İslamiyye ve Istılahat-ı Fıkhiyye Kâmusu. İstanbul: Bilmen Yayınevi, 1976.
• Birsin, Mehmet - Ötegeçeli, Hatice. “Tasarrufa Dayalı Faizsiz Finansman Sistemi ve Fıkhî Meşruiyeti Üzerinde Yapılan Değerlendirmeler”. Mesned İlahiyat Araştırmaları Dergisi 10/1 (2019).
• Boleat, Mark. National Housing Finance System. London: Croom Helm, 1985.
• Cessâs, Ebi Bekr Ahmed b. Ali er-Râzi. Ahkâmu’l-Kurân. thk. Muhammed es-Sadık Kamhâvî. Beyrut: Dâru İhya’i-Turasi’l-Arabî, 1992.
• Çakar, Recep. “AAOIFI Altın Standardı ve Türkiye Finansal Piyasalarına Etkisi”. Hitit İlahiyat Dergisi 20/3 (2021), 289-310. https://doi.org/10.14395/hid.980895.
• Çalış, Halit. “İslâm Borçlar Hukukunda Akit Serbestisi ve Genel Olarak Sınırlamaları”. Dini Araştırmalar 7/19 (01 Haziran 2004).
• Çalış, Halit. İslam Hukuku El Kitabı. Ankara: Grafiker Yayınları, 2012.
• Çeker, Orhan. Fıkıh Dersleri. Konya, 1991.
• Çolak, Abdullah. İslam Borçlar Hukuku. İstanbul: Ensar Yayınları, 2020.
• Çolak, Abdullah. “İslamın İktisadi Prensipleri”. Dinbilimleri Akademik Araştırma Dergisi 1 (2003).
• Döndüren, Hamdi. Delilleriyle Ticaret ve İktisat İlmihali. İstanbul: Erkam Yayınları, 1993.
• Dönmez, İbrahim Kâfi. “Murâbaha”. Türkiye Diyanet Vakfı İslam Ansiklopedisi. 31/148-151. TDV Yayınları, 2006.
• Duman, Soner. Günümüz Fıkıh Problemleri. İstanbul, 2019.
• Durmuş, Abdullah. “İslam Hukuku Açısından Günümüz Kredi ve Finansman Yöntemleri”. Tebliğ program adı: İslam Hukuku Açısından Tarihten Günümüze Kredi ve Finans Yöntemleri, İstanbul, 08 Mayıs 2010.
• Ebu Zehra, Muhammed. Tahrîmü’r-Ribâ Tanzîmu İktisâdiyyûn. Riyad, 1985.
• Ebu Zehra, Muhammed. Usûlü’l-Fıkh. Kahire, ts.
• Eisenstein, Charles. Kutsal Ekonomi Geçiş Çağında Para, Armağan ve Toplum. çev. Sinem Gül. İstanbul: Okyanus Yayınları, 2012.
• Er, Bünyamin vd. “Girişimciler İçin Alternatif Finansman Kaynakları: Mevcut Durum ve Öneriler”. Uluslararası Ekonomi ve Yenilik Dergisi 1/1 (2015), 42-45.
• Eskicioğlu, Osman. “Şart”. Türkiye Diyanet Vakfı İslam Ansiklopedisi. 38/365-367. İstanbul: TDV Yayınları, 2010.
• Gezgi̇n, Yusuf Erdem - Çeker, Huzeyfe. “BDDK Düzenlemesi Sonrasında Tasarruf Finansman Sisteminin (TFS) Fıkhî Açıdan Değerlendirmesi”. Dinbilimleri Akademik Araştırma Dergisi 22/1 (2022), 397-425. https://doi.org/10.33415/daad.1052282.
• Göğebakan, Yüksel. “Karakteristik Bir Değer Olan Geleneksel Türk Evi’nin Oluşumunu Belirleyen Unsurlar Ve Bu Evlerin Genel Özellikleri”. İnönü Üniversitesi Kültür ve Sanat Dergisi 1/1 (09 Haziran 2015), 41-55.
• Gökçen, Gürbüz - Gönen, İbrahim. “Katılım Bankalarının Finans Sektörü İçindeki Yeri ve Katılım Bankalarına Yönelik Müşteri Algısı”. Finans Ekonomi ve Sosyal Araştırmalar Dergisi 2/1 (01 Nisan 2017), 61-77.
• Gül, Ali Rıza. “Faizsiz Bankacılığın Dini Temeli Açısından Mudarabe ile Selef Yöntemlerinin Mukayesesi”. Ankara Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi 46/1 (2005), 43-83.
• İbn Abidin, Muhammed Emin b. Ömer b. Abdülaziz. Reddü’l-Muhtar Ale’d-Dürri’l-Muhtâr Şerh-i Tenvîri’l-Ebsâr. Beyrut: Daru’l-Fikr, 1992.
• İbn Kudame, Muvaffakuddin Ebi Muhammed Abdullah b. Ahmed b. Muhamed. el-Muğnî. thk. Abdullah b. Abdulmuhsin Et Türki. 10 Cilt. Riyad: Dâru’l-Alemi’l-Kutub, 1997.
• İbn Nüceym, Zeynüddin b. İbrahim b. Muhammed. Bahru’r-Râik fi Şerh-i Kenzi’d-Dekâik. Beyrut: Dâru’l-Kütübi’l-İlmiyye, 1997.
• İbn Rüşd. Bidayetü’l-Müctehid ve Nihayetü’l-Muktesid, ts.
• İbn Rüşd, Ebu’l-Velid Muhammed b. Ahmed el-Kurtubi. el-Beyân ve’t-Tahsîl. Beyrut, 1984.
• İbn Teymiyye, Takiyüddin Ahmed. el-Kavâʿidü’n-Nûrâniyye. Cidde: Dâru İbn’l Cevzî, 1422.
• İbnü’l-Hümâm, Kemalüddin Muhammed b. Abdulvahid es-Sivâsî. Fethu’l-Kadîr. Beyrut: Daru’l-Fikr, ts.
• İbnü’l-Hümâm, Kemalüddin Muhammed b. Abdulvahid es-Sivâsî. Fethu’l-Kadîr. Beyrut: Daru’l-Fikr, ts.
• İmam Muhammed, Ebu Abdullah Muhammed b. Hasan eş-Şeybânî. el-Asl. thk. Ebu’l-Vefâ el-Afgânî. Lahor: Daru’l-Maârifi’n-Nu’mâniyye, ts.
• Kadri Paşa, Muhammed. Murşidu’l-Hayran ila Ma’rifeti Ahvâli’l-İnsân. Kahire, 1403.
• Kallek, Cengiz. “Kapora”. Türkiye Diyanet Vakfı İslam Ansiklopedisi. 24/339-340. İstanbul: TDV Yayınları, 2001.
• Kallek, Cengiz. “Mudârebe”. Türkiye Diyanet Vakfı İslam Ansiklopedisi. 30/359-363. TDV Yayınları, 2005.
• Kallek, Cengiz. “Telcie”. Türkiye Diyanet Vakfı İslam Ansiklopedisi. 40. Ankara: TDV Yayınları, 2011.
• Karadâğî, Ali Muhyiddin. et-Teverruku’l-Masrafî beyne’t-Teverruki’l-Mündabıt ve’t-Teverruki’l-Münazzam: Dirâse Fıkhiyye Mukarene. Beyrut, 1432.
• Karadâğî, Ali Muhyiddin. İslam İktisadına Giriş. çev. Abdullah Kahraman. İstanbul: İktisat Yayınları, 2018.
• Karadâvî, Yusuf. Beyʿu’l-Murâbaha li’l-Âmir bi’ş-Şirâʾ Kemâ Tücrîhi’l-Meṣârifi’l-İslâmiyye. Kahire, 1987.
• Karadâvî, Yusuf. İslam Bankalarında Uygulandığı Gibi - Murabaha Alım Satımı. İstanbul: Nida Yayınları, 2020. https://nidakitap.com.tr/urun/islam-bankalarinda-uygulandigi-gibi-murabaha-alim-satimi/
• Karaman, Hayreddin. Günlük Hayatımızda Helaller ve Haramlar. İstanbul: İz Yayıncılık, 2008.
• Karaman, Hayrettin. “Akid”. Türkiye Diyanet Vakfı İslam Ansiklopedisi. 2/251-256. İstanbul: TDV Yayınları, 1989.
• Karaman, Hayrettin. Mukayeseli İslam Hukuku. İstanbul: İz Yayıncılık, 2001.
• Karaman, Hayrettin. Konut Kredisi. 10 Kasım 2021. http://www.hayrettinkaraman.net/sc/00125.htm
• Kâsânî, Alûddin Ebî Bekr b. Mesûd. Bedâiu’s-Sanâi’ fi Tertîbi’ş-Şerâi’. VII Cilt. Beyrut: Daru’l-Kütübi’l-İlmiyye, 2. Basım, 1986.
• Kâsânî, Alûddin Ebî Bekr b. Mesûd. Bedâiu’s-Sanâi’ fi Tertîbi’ş-Şerâi’. Beyrut: Daru’l-Kütübi’l-İlmiyye, 2. Basım, 1986.
• Kettel, B. Introduction to Islamic Banking and Finance. West Sussex: Jhon Willey and Sons, 2011.
• Khalil, Zakaria. Günümüz İslam Bankacılığında Murâbahaya Dayalı Yeni Uygulamaların Fıkhî Açıdan Değerlendirilmesi. Bursa: Uludağ Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, 2020.
• Köse, Saffet. İslam Hukukunda Kanuna Karşı Hile. İstanbul, ts.
• Kuban, Doğan. Mimarlık Kavramları. İstanbul: Yem Yayınları, 1992.
• Kumaş, M. Salih - Abdullayev, Elman. “Bir Finansman Modeli Olarak Mudârabe’nin Faizsiz Bankacılıkta Etkin Şekilde Kullanılması Sürecinde Sivil Toplum Örgütlerinin Aktif Rol Üstlenmesi”. Uluslararası İslam Ekonomisi ve Finansı Araştırmaları Dergisi 2/1 (01 Mart 2016), 67-87.
• Liv, Cemil. “İslam’ın İlk Dönemlerinde Piyasa İstikrarını Temin İçin Alınan Tedbirler”. Hitit Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi 18/36 (2019).
• Merğınânî, Ali b. Ebî Bekr b. Abdulcelil el-. el-Hidâye fi Şerhi Bidâyeti’l-Mübtedî. thk. Tallal Yusuf. 4 Cilt. Beyrut: Dâru İhya’i-Turasi’l-Arabî, ts.
• Mevsîli, Abdullah b. Mahmud b. Mevdûd. El-İhtiyâr li Ta’lîli’l-Muhtâr. thk. Mahmud Ebu Dakîka. Beyrut: Daru’l-Kütübi’l-İlmiyye, 1937.
• Mevsîli, Abdullah b. Mahmud b. Mevdûd. el-İhtiyar li-Ta’lili’-Muhtar. İstanbul, ts.
• Mishkin, F S. The Economics of Money, Banking and Financial Markets. London: Pearson Education, 2013.
• Nevevî, Ebû Zekeriyya Yahya b. Şeref. el-Mecmû. Kahire, 1385.
• Nevevî, Ebû Zekeriyyâ Yahyâ b. Şeref b. Mürî en-. Ravzatu’t-Tâlibîn. Beyrut: el-Mektebetü’l-İslamiyye, ts.
• Nizâm, Burhanfurlu ve Heyet. el-Fetâva’l-Hindiyye. Beyrut: Dârü’l-Kütübi’l-İlmiyye, 2000.
• Okur, Kaşif Hamdi. “Din ve Değişim”. Tevilat Selçuk Üniversitesi İslami İlimler Fakültesi Dergisi 1/1 (2020), 251-259.
• Onur, Mehmet. “İslam Hukuku Açısından Kapora”. Antakiyat/Hatay Mustafa Kemal Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi 4/1 (2021), 105-118.
• Öğünç, Harun. “Katılım Bankaları Üzerine Bir Değerlendirme: Literatür ve Finansal Durum İncelemesi”. Türk İslam Dünyası Sosyal Araştırmaları Dergisi 4/11 (Haziran 2017), 169-186.
• Özsoy, İsmail. “Faiz”. Türkiye Diyanet Vakfı İslam Ansiklopedisi. 12. İstanbul: TDV Yayınları, 1995.
• Özsoy, İsmail. Faiz ve Problemleri. Nil Yayınları, 1994.
• Pehli̇van, Pınar. “Türkiyede Katılım Bankacılığı Ve Bankacılık Sektöründeki Önemi”. Sosyal Ekonomik Araştırmalar Dergisi 16/31 (2016), 296-324.
• Samar, Mahmut. İslam Borçlar Hukukunda Akitlerde Ca’li Şartlar. Konya: Necmettin Erbakan Üniversitesi, Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, 2015.
• Samar, Mahmut. “İslam Borçlar Hukukunda Akitlere Etkisi Bakımından Takyîdî Şartlar”. Marife Dini Araştırmalar Dergisi 18/2 (2018), 501-526.
• Sebâtîn, Yusuf Ahmed Mahmud. el-Büyû’l-Kadîme ve’l-Muasıra ve’l-Borsât el-Mahalliyye ve’d-Düveliyye. Amman, 2002.
• Seçkiner, Mehmet Hicabi. “Faizsiz Ev Sistemlerine Alternatif Bir Model Olarak Faizsiz Yapı Sistemi”. Uluslararası İslami Sigortacılık ve Finans Sempozyumu. ed. Abdullah Çolak - Güngör Karakaş. 180, 2021. www.isf2021.hitit.edu.tr
• Senhûrî, Abdürrezzak. Mesâdiru’l-Hak fi’l-Fıkhi’l-İslâmî. Kahire, 1954.
• Senhûrî, Abdürrezzak. Nazariyyetü’l-Akd. Beyrut, 1998.
• Serahsi, Ebu Bekir Muhammed b. Ahmed b. Ebi Sehl. Kitabü’l-Mebsût. Beyrut: Daru’l-Ma’rife, 1993.
• Shanmugam, Bala - Zahari, Zaha Rina. “A Primer on Islamic Finance”. Research Foundation Books 6 (2009).
• Şirbinî, Şemseddin Hatîb Muhammed b. Ahmed eş-. Muğni’l-Muhtâc ilâ Ma’rifet-i Meân-i Elfâzi’l-Minhâc. Beyrut: Daru’l- Kütübi’l-ilmiyye, 2006.
• Taberî, Ebi Cafer Muhammed b. Cerîr et-. Câmiu’l-Beyân an Te’vîli Âye’l-Kurân. thk. Abdullah b. Abdulmuhsin et-Türkî. Kahire: Dâr-ı Hicr, 2001.
• Tayyâr, Abdullah b. Muhammed. el-Bünûkü’l-İslamiyye beyne’n-Nazariyye ve’t-Tatbîk. Riyad, 1994.
• Turan, Yahya - Demi̇rci̇, İslam. “Akademisyenlerin Faiz ve Faizsiz Finans Kullanımına Yönelik Tutumları”. Bilimname 2019/39 (23 Aralık 2019), 247-283. https://doi.org/10.28949/bilimname.594640
• Yaman, Ahmet - Çalış, Halit. İslam Hukukuna Giriş. İstanbul: İfav, 2018.
• Yazıcı, Mehmet. “Konutta Alternatif Finans Yöntemi Olarak Tasarrufa Dayalı Faizsiz Finans Sistemi”. Academic Review of Humanities and Social Sciences 2/3 (29 Aralık 2019), 224-235.
• Yeniçeri, Celal. İslam İktisadının Esasları. İstanbul: Şamil Yayınevi, 1980.
• Yıldırım, İsmail - Çakar, Recep. “Katılım Bankacılığı Kullanımını Etkileyen Faktörlere Yönelik Bir Araştırma”. PressAcademia Procedia 2/1 (2016), 552-563.
• Yıldız vd., Hakkı Dursun. Doğuştan Günümüze Büyük İslam Tarihi. İstanbul: Çağ Yayınları, 1986.
• Zeydan, Abdülkerim. el-Vecîz fî Usuli’l-Fıkh. Beyrut: Müessesetü’r-Risâle, 2012.
• Zeylaî, Osmân b. Alî ez-. Tebyînü’l-Hakāʾik. Beyrut: Daru’l-Kütübi’l-İlmiyye, 2000.
• Zuhaylî, Vehbe ez-. el-Fıkhu’l-İslâmî ve Edilletühü. Dimaşk: Dâru’l Fikr, 1997.
• Katılım Bankacılığı. “Murabaha Nedir”. Erişim 30 Mart 2021. https://www.katilimbankaciligi.com/murabaha-nedir/#:~:text=Klasik.