Y ve Z Kuşağı Yöneticilerin Din Algılarının Narsist Kişilik Özelliklerine Etkisi ve İş Hayatına Yansımalarının Değerlendirilmesi

Yıl 2023, Din, Felsefe ve Toplum, 1047 - 1071, 30.12.2023

Nilüfer Yörük Karakılıç , Aizat Madikova Özer

https://doi.org/10.14395/hid.1334332

Öz

Başkaları vasıtasıyla iş görme sanatı olarak tanımlanan yönetim işletmenin kalbi olarak metaforik bir benzetmeyle fonksiyonlar içinde en önemli rolü üstlenir. İşletmenin ana ve yan amaçlarının gerçekleştirilebilmesinde yönetim kapsamında alınan kararların ve yöneticilerin vizyonlarının, tecrübelerinin, kişilik özelliklerinin ve davranışlarının önemi açıktır. Bu kapsamda yönetim kademelerinde yer alan bireylerin kişilik yapısı yönetim tarzlarına ve dolayısıyla yönetim süreçlerinde aldıkları kararlara etki eder mahiyettedir. Din Allah’ın emir ve yasaklarını içeren toplumsal düzende insanın yaşamına dair kural, kaideler, emir ve yasakları iletmesiyle bireyin toplum içinde diğerleriyle yaşamını düzenleyen sosyo-kültürel bir değerdir. Din, kültürün bir unsuru olarak kişiden kişiye değişen değerleri içinde barındırır. Din kavram olarak inanç ile bağdaşır. Dinin içinde önemli bir yer tutan inançlar dünyaya, varoluşa ve yaşama anlam vermede bireyleri derinden etkilemiştir. Bireyin dinî algıları hayatının her alanına sirayet eder. Din algısı bireyin kişilik özelliklerinde Allah inancıyla değişim, törpülenme ve erdemli davranışlara evrilme gerçekleştirir ya da gerçekleştirmelidir. Çünkü din algısı yüksek bir kişide Allah’ın emirleri doğrultusunda bir yaşam biçimini kurma çabasının olması bir gerekliliktir. Din insanı iyiye, doğruya, güzele, erdemli davranışlara, bencillikten uzaklaşmaya, yardım etmeye, empati yapmaya yani iyi bir insan olmaya yönelten değerlerdir. Bu haliyle bireyi topluma faydası olan, iyi bir insan yapan dinî yönelimlerin kişilik özelliklerini oluşumunda ve daha iyiye yönelik gelişiminde önemli bir rol üstlendiği söylenebilir. Kişilik ferdin tüm yaşam biçimini kapsayan bir olgu olduğuna göre kişiliğin bir çeşidi olan narsist kişilik özellikleri kişinin tüm yaşamına etki eden davranış biçimlerinin tamamını kapsar. Narsist kişilik yapısında kişinin kendini diğerlerinden daha iyi ve üstün gördüğü bir hâl söz konusudur. Dinî algılar açısından bakıldığında narsist kişilik özelliklerinin oluşumu kişinin dinî algılarıyla yakından ilgilidir. Kişiyi iyiye, doğruya yönelten dinî değer ve inanç unsuru ne derece kuvvetli ise ben diyen yapı o derece törpülenir ve diğerlerine de düşünceli davranan, küçük görmeyen, kibirden uzaklaşan, toplumu önemseyen, kendini öncelemekten daha uzak bir kişilik yapısı ortaya çıkarır. Zira dinî kurallar çerçevesinde ayetler ve hadislerden aktarılanlardan bilinir ki kişinin kibir gösteren davranışları Allah’ın en sevmediği özellikler içinde sayılmaktadır. Narsist kişilik yapısında oluşan olumsuz özellikler içindeki kibir, diğerlerinden kendini üstün görme, diğerlerini aşağılama dinin hoş göremeyeceği özellikler içindedir. Bu anlamda çalışmada da Y ve Z kuşağı yöneticilerin din algılarının narsist kişilik özelliklerine etkisi tespit edilerek iş hayatına yansımalarının değerlendirilmesi amaçlanmıştır.
Çalışmada din algısını ölçmek için 24 ifadeden oluşan ölçek, narsisizm için 9 hayranlık boyutu, 9 rekabet boyutundan toplamda 18 ifadeden oluşan ölçek kullanılmıştır. Ölçeklerin yapı geçerliliğini sağlamak için geçerlilik ve güvenilirlik analizi yapılmıştır. Veriler SPSS 25 paket programına girildikten sonra SPSS de güven analizi ve açımlayıcı faktör analizi yapılmış ve verilerin birbirine etkilerini belirlemek için AMOS 19 programında yapısal eşitlik modellemesi gerçekleştirilmiştir.
Araştırma sonuçları da göstermiştir ki dinî algılar narsisizm üzerine etkili sonuçlar ortaya koymaktadır. Dinî değerlerin kişinin gerek bireysel yaşamında gerek toplumsal düzen içinde mütevazı, kibirden uzak, diğer insanlara saygı, sevgi ve hürmet gösterebilen onlara değer veren, yardımsever olan, malıyla, unvanıyla, çocuklarıyla kısaca dünyada sahip olduklarıyla başkalarına kibirli davranışlardan sakınmayı, uzak durmayı emrettiği görülür. Dinin bu düzenleme ve kurallar ile aslında patolojik olarak tanımlanan narsist davranış kalıplarını hoş görmediği açıktır. Narsist kişilik özellikleri iş hayatında ortaya çıktığında diğerlerini düşünmeden, kendi çıkarları için etik olmayan davranışları yapabilmeyi uygun hâle dönüştüren bir düşünce ve davranış mekanizmasını meşrulaştırır formattadır. Analiz sonuçlarına bakıldığında dinî algıların kişinin narsist davranışlarda bulunma sürecinde onu törpüleyen bir rol üstlendiği görülmektedir.

Anahtar Kelimeler

Y ve Z Kuşağı, Yönetici Kişilik Özellikleri, Narsisizm, Narsist Kişilik Özellikleri, Din Algısı.

An Assessment of The Effect of Generation Y And Z Executives' Perceptions of Religion on Narcissistic Personality Traits and Reflections Thereof on Business Life

Öz

Management, defined as doing business through others, plays the most important role among the functions in a metaphorical analogy as the heart of the business. The importance of the decisions taken within management and the vision, experience, personality traits and behaviors of managers in the realization of the main and subsidiary objectives of the business is self-evident. Thus, the personality structure of individuals at management levels affects their styles and the decisions they make in management processes. Religion is a socio-cultural value that regulates the individual’s life with others in society by conveying the rules, regulations, orders, and prohibitions regarding the life of human are in the social order, including the orders and prohibitions of Allah. Religion, as an element of culture, contains values that vary for everyone. It is associated with belief as a concept. The beliefs that occupy an important place in religion have deeply affected individuals in giving meaning to the world, existence, and life. An individual's religious perceptions permeate every aspect of their life. Religious perceptions transform into virtuous behaviors in the individual with faith in Allah or should do so. Hence, it is a necessity for a person with high religious perceptions to strive to establish a lifestyle per the commandments of Allah. Religion is the values that lead people to good, truth, beauty, virtuous behavior, selflessness, to help, to empathize, namely, to be a good servant and human being. Thus, we can say that religious orientations, which make the individual a good person who is beneficial to society, play a crucial role in the formation of personality traits and their development for the better. Since personality is a encompasses an individual's entire lifestyle, narcissistic personality traits encompass all the behaviors that affect a person's life. Narcissistic personality structure has a state where the person sees themselves as better and superior. In terms of religious perceptions, the formation of narcissistic personality traits is related to it. The stronger the religious values that direct the person toward the good and true, the more the self-centered structure is polished, and reveals a personality structure that treats others thoughtfully, doesn’t despise, distances from arrogance, cares for society, and is far from prioritizing oneself. We know from the verses and hadiths that the arrogant behavior of a person is considered one of the most disliked characteristics of Allah. Arrogance and humiliating others are among the characteristics of the narcissistic personality that religion won’t tolerate. This study aims to determine the effect of religious perceptions of generation Y and Z managers on narcissistic personality and evaluate their reflections on business life.
In the study, a scale consisting of 24 statements was used to measure the perception of religion, and one consisting of 18 statements from nine admiration dimensions and nine competition dimensions for narcissism. Validity and reliability analyses were conducted to ensure the construct validity. After entering the data into the SPSS-25 program, confidence analysis and exploratory factor analysis were performed, and structural equation modeling was performed in the AMOS-19 program to determine the effects of it on each other.
The study results have also shown that religious perceptions have effective results on narcissism. We see that religious values command a person to be humble, modest, respectful, loving and respectful, caring, helpful, and avoiding arrogant behavior through their wealth, titles, and children, in short, with what they own, both in their life and society. It is clear that these rules and regulations of religion don’t tolerate narcissism, which are defined as pathological. When narcissistic traits appear in business life, it legitimizes a thought and behavioral mechanism that makes it appropriate to engage in unethical behavior for one's interests without regard. After examining the analysis results, we see that religious perceptions play a role in narcissistic behaviors.

Anahtar Kelimeler

Generation Y and Z, Personality, Executive Personality Traits, Narcissism, Narcissistic Personality Traits, Perception of Religion

Kaynakça

• Ak, Ayşe. "“Din” Kavramı ve İnsanların Dini Algısı Tartışmasında Din Eğitimi Biliminin “Din”i". International Congress on Islamic Education. 33-46. İstanbul: YEKDER Yayınları, 2018. (Access Date: 06 December 2023). e- ISBN: 978-605-62640-5-4
• Arslan, Hasan. "Dinle İlgili Düşünce, Tanım ve Algılamalar". Hikmet Yurdu 3/5 (2010), 251-270.
• Aslan, Nesibe – Kartopu, Saffet. "Dindarlik Eğiliminin Karanlik Üçlü Kişilik Özellikleri ile İlişkisi". Gümüşhane Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi 10/20 (2021), 477-531.
• Battal, Fetullah. “İş Yerindeki Narsisizm ve İş Tatmini Arasındaki İlişkide Örgütsel Özdeşleşmenin Rolü”. Iğdır Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi 23 (2020), 565-592.
• Betz, Cecily L. “Generations X, Y and Z”. Journal of Pediatric Nursing 44 (2019), A7-A8. DOI: https://doi.org/10.1016/j.pedn.2018.12.013.
• Bolelli, Murat. “Narsistik Kişilik Özelliklerinin İşe Bağlılığa Etkileri: Örnek Bir Araştırma”. Gazi İktisat ve İşletme Dergisi 4/3 (2018), 185-199.
• Breskaya, Olga et al. “Perceptions of The Functions of Religion and Attitude toward Religious Freedom: Introducing The New Indices of The Functions of Religion (NIFoR)”. Religions 11/10 (2020), 506-522. https://doi.org/10.3390/rel11100507
• Broadbridge, Adelina et al. “13_2_30: Experiences, Perceptions and Expectations of Retail Employment for Generation Y”. Career Development International 12/6 (2007), 523-544.
• Campbell, W. Keith et al. “Narcissism in Organizational Contexts”. Human Resource Management Review 21/4 (2011), 268-284.
• Campbell, W. Keith et al. “Narcissism, Confidence, and Risk Attitude”. Journal of Behavioural Decision Making 7/4 (2004), 297-311.
• Campbell, W. Keith et al. “Understanding The Social Costs of Narcissism: The Case of The Tragedy of The Commons”. Personality and Social Psychology Bulletin 31/10 (2005), 1358-1368.
• Capalbo, Francesco et al. “The Impact of CEO Narcissism on Earnings Management”. Abacus 54/2 (2018), 210-226.
• Çoban, Hatice –İrmiş, Ayşe. “Yöneticilerde Narsisizm Üzerine Bir Araştırma”. Uluslararası Yönetim İktisat ve İşletme Dergisi 14/1 (2018), 123-146.
• Çubukçu, İbrahim Agah. “Kültürümüzde Din”. Ankara Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi 30 1/4 (1988), 131-142. https://kitaplar.ankara.edu.tr /xmlui/bitstream/handle/20.500.12575/49961/9881.pdf
• Demirci, İbrahim – Ekşi, Füsun. "Büyüklenmeci Narsisizmin İki Farklı Yüzü: Narsistik Hayranlık ve Rekabetin Mutlulukla İlişkisi". Marmara Üniversitesi Atatürk Eğitim Fakültesi Eğitim Bilimleri Dergisi 46/46 (2017), 37-58.
• Erdil, Oya et.al. “Generation Y and Narcissism”. 15th International Strategic Management Conference. Ed. Mehtap Özşahin. 71/ 267-278. Poland: EPSBS, 2019. DOI:10.15405/epsbs.2019.10.02.24.
• Eroğlu, Feyzullah. Davranış Bilimleri. İstanbul: Beta Basım, 11. Basım, 2011.
• Gürbüz, Sait – Şahin, Faruk. Sosyal Bilimlerde Araştırma Yöntemleri. Ankara: Seçkin Yayıncılık, 2014.
• Heiserman, Arthur – Cook, Harold. “Narcissism, Affect, and Gender: An Empirical Examination of Kernberg's and Kohut's Theories of Narcissism”. Psychoanalytic Psychology 15/1 (1998), 74-92.
• Kanten, Pelin. “Narsistik Kişilik Özelliğinin Örgütsel Vatandaşlık Davranışı Üzerindeki Etkisinde Örgüt İkliminin Düzenleyici Rolü”. İşletme İktisadi Enstitüsü Yönetim Dergisi 76 (2014), 160-184.
• Karimov, Eldar. Üniversite Öğrencilerinin İnternet Bağımlılığı Düzeyleri ile Din Algıları Üzerine Bir Araştırma. Samsun: Ondokuz Mayıs Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, 2016.
• Kartopu, Saffet. "Narsisizmin Dindarlık Eğilimleriyle İlişkisi: Gümüşhane Üniversitesi Örneği". International Journal of Social Science 6/6 (2013), 625-649.
• Kets de Vries, Manfred F. R. – Miller, Danny. “Narcissism and Leadership: An Object Relations Perspective”. Human Relations 38/6 (1985), 583-601.
• Kim, Bong Hwan. “Is Narcissism Sustainable in CEO Leadership of State-Owned Enterprises?”. Sustainability 10/7 (2018), 2425-2437.
• Kocakula, Özge –Altunoğlu, A. Ender. “Narsistik Kişilik Özelliklerinin Karar Süreçlerine Etkisi”. İstanbul Journal of Social Sciences 18 (2017), 50-68.
• Kohut, Heinz. “Forms and Transformations of Narcissism”. Journal of the American Psychoanalytic Association 14/2 (1966), 243-272.
• Kur’an-ı Kerîm Meâli, çev. Elmalılı Hamdi Yazır. İstanbul: Seda Yayınları, 2014.
• Kurt, Abdurrahman. “Sosyolojik Din Tanımları ve Dine Teolojik Bakış Sorunu”. Uludağ Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi 17/2 (2008), 73-93.
• Liu, Xin et al. “When and Why Narcissism Leads to Taking Charge? The Roles of Co-Worker Narcissism and Employee Comparative Identity”. Journal of Occupational and Organizational Psychology 95/4 (2022), 758-787.
• Lubit, Roy. “The Long-Term Organizational Impact of Destructively Narcissistic Managers”. Academy of Management Perspectives 16/1 (2002), 127-138.
• Mullins, Lynn S. - Kopelman, Richard E. “Toward An Assessment of The Construct Validity of Four Measures of Narcissism”. Journal of Personality Assessment 52/4 (1988), 610-625.
• O'Reilly III, Charles A. et al. “Narcissistic CEOs and Executive Compensation”. The Leadership Quarterly 25/2 (2014), 218-231.
• Oxford Dictionary. Access Date: 13 December 2022. https://www.oxfordlearnersdictionaries.com/ Özdemir, Lütfiye – Taşhan, Ahmet. “Narsist Kişilik Özelliklerinin İşkoliklik Eğilimine Etkisi”. Süleyman Demirel Üniversitesi Vizyoner Dergisi 12/30 (2021), 345-364.
• Özel, İsa. "Kur'ân Ekseninde Narsizm ve Din". Journal Of International Social Research 6/28 (2013), 161-191.
• Özgüner, Mert et al. “Kontrol Odağının Girişimcilik Potansiyeline Etkisinde Kırılgan Narsizm Düzeyinin Aracılık Rolü”. The Journal of Academic Social Science Studies 73 (2018), 337-349. https://doi.org/10,9761/JASSS7858. Pincus, Aaron L. et al. “Initial Construction and Validation of The Pathological Narcissism Inventory”. Psychological Assessment 21/3 (2009), 365-379.
• Raskin, Robert – Terry, Howard. “A Principal-Components Analysis of The Narcissistic Personality Inventory and Further Evidence of Its Construct Validity”. Journal of Personality and Social Psychology 54/5 (1988), 890-902.
• Rozenblatt, Shahal. In Defence of Self: The Relationship of Self-Esteem and Narcissim to Aggressive Behaviour. New York: Long Island University, Psychology, PhD Thesis, 2002.
• Salehi, Mahdi et al. “Managers' and Auditors' Narcissism on The Management Team's Stability and Relative Corporate Performance”. International Journal of Productivity and Performance Management 71/4 (2021), 1490-1514.
• Seaman, Cristina et al. “Common Leadership Characteristics, Personality Traits, and Behaviours that Generations X, Y, and Z Leaders Find Effective for Shared Leadership: A Formal, Informal, and Rational Approach”. JIMS 18/3 (2018), 5-20.
• Taş, H. Yunus et al. “Geleceğimiz Olan Z Kuşağının Çalışma Hayatına Muhtemel Etkileri”. Uluslararası Toplum Araştırmaları Dergisi 7/13 (2017), 1031-1048.
• TDK, Türk Dil Kurumu, Türkçe Sözlük. Ankara: TDK, 2005.
• Toprak, Elif Ayşenur. Çalışanlarda Makyavelizm ve Narsizm Kişilik Özelliklerinin Etik Dışı Davranışlar Üzerindeki Etkisinin İncelenmesi: Bir Alan Çalışması. Ankara: Hacettepe Üniversitesi, Yüksek Lisans Tezi, 2021.
• Uzun, Sadet Kocagöz. Narsisizm ve Dindarlık İlişkisi. İstanbul: İstanbul Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, 2019.
• van Uden, Marinus HF, –Zondag, Hessel J. "I Just Believe in Me: Narcissism and Religious Coping". Archive for the Psychology of Religion 32/1 (2010), 69-85.
• Watson, Paul J. et al. “Religious Orientation, Humanistic Values, and Narcissism”. Review of Religious Research 25/3 (1984), 257-264.
• Wink, Paul et al. "Spiritual Seeking, Narcissism, and Psychotherapy: How Are They Related?". Journal for The Scientific Study of Religion 44/2 (2005), 143-158.
• Yıldırım, Merve Döne. “Narsizm ve Liderlik Toksik Liderlik Örnekleri: Hitler & Stalin”. Munzur Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi 10/1 (2021), 111-118.
• Yustisia, Whinda et al. “The Role of Religious Fundamentalism and Tightness-Looseness in Promoting Collective Narcissism and Extreme Group Behaviour”. Psychology of Religion and Spirituality 12/2 (2020), 231-240.