Alanla İlişkilendirilmiş ve Teknoloji Destekli Ölçme ve Değerlendirme Dersine Yönelik Bir Değerlendirme

Yıl 2021, Cilt: 11 Sayı: 1, 192 - 206, 30.04.2021

Memet Karakuş , Buket Turhan Türkkan

Öz

Araştırmanın genel amacı, alanla ilişkilendirilmiş ve teknoloji destekli ölçme ve değerlendirme dersinin öğrencilerin ölçme ve değerlendirmeye
yönelik akademik başarılarına etkisini incelemek ve uygulamaya yönelik görüşlerini belirlemektir. Bu araştırma, durum çalışması
deseniyle yürütülmüştür. Araştırmanın katılımcılarını, Türkiye’nin güneyinde bulunan bir devlet üniversitesinde 2016-2017 bahar yarıyılında
İngilizce öğretmenliği bölümünde öğrenim görmekte olan 28 öğretmen adayı oluşturmaktadır. Araştırmada bir yarıyıl boyunca
uygulama yapılmıştır. Nicel verilerin toplanması için, araştırmacılar tarafından geliştirilen Ölçme ve Değerlendirme Dersi Başarı Testi
uygulama öncesinde ve sonrasında olmak üzere iki kez uygulanmıştır. Uygulamanın değerlendirilmesinde ise çalışma grubundaki gönüllü
öğrencilerle yarı-yapılandırılmış görüşmeler gerçekleştirilerek nitel veriler toplanmıştır. Nicel verilerin analizi kapsamında, çalışma grubundaki
öğrencilerin öntest ve sontest başarı puanları arasındaki farklılık, bağımlı örneklem t–testi ile incelenmiştir. Nitel veriler kapsamında
yer alan görüşmelerin analizinde ise, içerik analizi yöntemleri içinde yer alan tümevarımsal yaklaşım kullanılmıştır. Araştırmanın
sonucunda, alanla ilişkilendirilmiş ve teknoloji destekli ölçme ve değerlendirme dersinin öğrencilerin akademik başarılarını artırdığı
görülmüştür. Ayrıca, derse yönelik genel olarak öğrencilerin olumlu görüşleri olduğu, matematiksel konulara yönelik zorluklar yaşadıkları
ve Excel uygulamasına yönelik genellikle olumlu görüşler olmakla birlikte çeşitli açılardan sınırlılıkların olduğu belirlenmiştir. Son olarak,
dersin alan öğretimiyle bütünleştirilmesine yönelik olumlu görüşlerin olduğu, dersin daha iyi hâle getirilmesi için işleniş ile zaman ve
süreye yönelik önerilerin olduğu ve dersin mesleki yaşama çeşitli açılardan katkıları olduğu belirlenmiştir.

Anahtar Kelimeler

Ölçme ve değerlendirme dersi, İstatistiksel hesaplamalarda teknoloji desteği, Alanla ilişkilendirilmiş ölçme ve değerlendirme, Akademik başarı, Öğrenci görüşleri

Destekleyen Kurum

Çukurova Üniversitesi Bilimsel Araştırma Projeleri Koordinasyon Birimi

Proje Numarası

SBA-2017-8456

An Examination of Field-Related and Technology-Aided Measurement and Evaluation Course

Öz

The general aim of the research is to examine the effect of field-related and technology-aided measurement and evaluation courses on
students’ academic achievement towards measurement and evaluation and to determine their views about the practice. This research was
conducted with a case study design. The participants of the study consisted of 28 pre-service teachers studying in the English Language

Teaching Department in the spring semester of 2016-2017 at a state university in the South of Turkey. The study was carried out for one
semester. In order to collect quantitative data, the Measurement and Evaluation Course Achievement Test developed by the researchers
was applied twice before and after the practice. In the evaluation of the practice, semi-structured interviews were conducted with volunteer
students in the study group, and qualitative data were collected. In the context of the analysis of quantitative data, the difference between
the pretest and posttest achievement scores of the students in the study group was examined with dependent sample t-test. In the analysis
of the interviews within the scope of qualitative data, the inductive approach used in content analysis methods was used. As a result of
the research, it has been seen that the field-related and technology-aided measurement and evaluation course increases the academic
achievement of the students. In addition, it was determined that the students had positive views about the course, they had difficulties with
mathematical subjects and there were generally positive views about Excel practices but there were limitations in various aspects. Finally,
it has been determined that there are positive views regarding the integration of the course with the field teaching, recommendations are
made to improve improvement of the course about time and duration, and the course has various contributions to the professional life

Proje Numarası

SBA-2017-8456

Kaynakça

• Acar-Güvendir, M. & Özer-Özkan, Y. (2016). Öğretmen adaylarının ölçme ve değerlendirme dersine yönelik algılarının metaforlar yoluyla belirlenmesi. Dumlupınar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 47, 91-105.
• Akbaş, Y. & Gençtürk, E. (2013). Coğrafya öğretmenlerinin alternatif ölçme-değerlendirme teknikleri ile ilgili görüşleri: kullanma düzeyleri, sorunlar ve sınırlılıklar. Doğu Coğrafya Dergisi, 30, 31-356.
• Akdağ-Gürsoy, G. (2015). Alan ile ilişkilendirilmiş uygulamalı ölçme ve değerlendirme dersinin öğretmen adaylarının ölçme ve değerlendirme okuryazarlık düzeylerine, tutumlarına ve alan bilgilerine etkisi. Yayımlanmamış doktora tezi, Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
• Akkoç, H. (2012). Bilgisayar destekli ölçme-değerlendirme araçlarının matematik öğretimine entegrasyonuna yönelik hizmet öncesi eğitim uygulamaları ve matematik öğretmen adaylarının gelişimi. Turkish Journal of Computer and Mathematics Education, 3(2), 99-114.
• Akkuş, Z. (2014). Sosyal Bilgiler Öğretmen adaylarının yapılandırmacı yaklaşıma dayalı ölçme ve değerlendirme etkinliklerine ilişkin görüşleri. Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 31, 13-27.
• Alaz, A. & Yarar, S. (2009). Ölçme-değerlendirme sürecinde sınıf öğretmenlerinin tercihleri ve sebepleri. 1. Uluslararası Türkiye Eğitim Araştırmaları Kongresi, 1-3 Mayıs 2009, Çanakkale.
• Arastaman, G., Yıldırım, K. & Daşçı, E. (2015). Ölçme ve Değerlendirme Ölçeğinin Geliştirilmesi: Geçerlilik ve Güvenirlik Çalışması. Pamukkale Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 2015(38), 219-228.
• Arık, R. S. & Kutlu, Ö. (2013). Öğretmenlerin ölçme ve değerlendirme alanı yeterliklerinin yargıcı kararlarına dayalı ölçeklenmesi. Eğitim Bilimleri Araştırmaları Dergisi, 3(2), 163-196.
• Arslantaş, H. İ. (2011). Öğretim elemanlarının öğretim stratejileri yöntem ve teknikleri, iletişim ve ölçme değerlendirme yeterliklerine yönelik öğrenci görüşleri. Mustafa Kemal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 8(15), 487-506.
• Ataman, M. & Kabapınar, Y. (2012). Sosyal bilgiler (4-5. sınıf) programlarındaki ölçme değerlendirme yöntemlerinin kullanılma nedenleri ve uygulamaların yeterliliği. Amasya Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi 1(1), 94-114.
• Authors, (2017). Authors, (2017). Authors, (2017). Authors, (2017). Authors, (2017).
• Aydoğmuş, A. & Coşkun-Keskin, S. (2012). Sosyal bilgiler öğretmenlerinin süreç odaklı ölçme ve değerlendirme araçlarını kullanma durumları: İstanbul ili örneği. Mersin Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 8(2), 110-123.
• Balcı, E. & Tekkaya, C. (2000). Ölçme ve değerlendirme tekniklerine yönelik bir ölçeğin geliştirilmesi. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 18, 42-50.
• Benzer, A. & Eldem, E. (2013). Türkçe ve edebiyat öğretmenlerinin ölçme ve değerlendirme araçları hakkında bilgi düzeyleri. Kastamonu Eğitim Dergisi, 21(2), 649-664.
• Birgin, O. & Gürbüz, R. (2008). Sınıf öğretmeni adaylarının ölçme ve değerlendirme konusundaki bilgi düzeylerinin incelenmesi. Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 20, 163-179.
• Can, A. (2013). SPSS ile bilimsel araştırma nicel veri analizi (1. bs). Ankara: Pegem Akademi.
• Çepni, S. & Şenel-Çoruhlu, T. (2010). Alternatif ölçme ve değerlendirme tekniklerine yönelik hazırlanan hizmet içi eğitim kursundan öğretime yansımalar. Eğitim ve Öğretim Araştırmaları Dergisi, 5(1), 21-28.
• Çetinkaya, M. & Taş, E. (2016). Web destekli ve etkinlik temelli ölçme değerlendirme materyali geliştirilmesi. Eğitim ve Öğretim Araştırmaları Dergisi, 5(1), 21-28.
• Çobanoğlu-Aktan, D. & Çepni, Z. (2010). Ölçme ve değerlendirme dersi kapsamı ve gereklilikleri hakkındaki uzman ve öğretmen görüşleri: Pilot çalışma. Eğitimde ve Psikolojide Ölçme ve Değerlendirme Dergisi, 1(2), 85-92.
• Demir, Y., Kutlu, M., & Özdemir, T. Y. (2016). Öğretmen adaylarının “sınav” kavramı hakkındaki metaforları. In K. Ersanlı (Ed.), Hedefe doğru insan: Psikolojik danışma ve rehberlik II pp. 386–394. Samsun: Erol Ofset Matbaacılık.
• Dönder, A., Elaldı, Ş. & Özkaya, Ö. M. (2012). Öğretim elemanlarının üniversite düzeyindeki temel İngilizce öğretiminde kullanılabilecek tamamlayıcı ölçme ve değerlendirme yöntemlerine ilişkin görüşleri. Turkish Studies - International Periodical For The Languages, Literature and History of Turkish or Turkic, 7(1), 953-968.
• Ebel, R. L. & Frisbie, D. A. (1991). Essentials of educational measurement (5th ed.). New Delhi:Prentice-Hall International, Inc.
• Erkan, S. & Gömleksiz, M. (2008). Eğitimde ölçme ve değerlendirme (1. bs.). Ankara: Nobel Yayın Dağıtım.
• Evin-Gencel, İ. & Özbaşı, D. (2013). Öğretmen adaylarının ölçme ve değerlendirme alanına yönelik yeterlik algılarının incelenmesi. İlköğretim Online, 12(1), 190-201.
• Gelbal, S. & Kelecioğlu, H. (2007). Öğretmenlerin ölçme ve değerlendirme yöntemleri hakkındaki yeterlik algıları ve karşılaştıkları sorunlar. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 33, 135-145.
• Gündoğdu, K., Çimen, N. & Turan, S. (2008). Öğretmen adaylarının kamu personeli seçme sınavına (KPSS) ilişkin görüşleri. Ahi Evran Üniversitesi Kırşehir Eğitim Fakültesi Dergisi, 9(2), 35-43.
• Karataş, S. & Güleş, H. (2013). Öğretmen atamalarında esas alınan merkezi sınavın (KPSS) öğretmen adaylarının görüşlerine göre değerlendirilmesi. Kuramsal Eğitimbilim Dergisi, 6(1), 102-119.
• Kayış, A. (2008). Güvenilirlik analizi. Ş. Kalaycı (ed.), SPSS uygulamalı çok değişkenli istatistik teknikleri (3. bs). içinde ss. 404-420. Ankara: Asil Yayın Dağıtım.
• Kilmen, S. & Çıkrıkçı-Demirtaşlı, N. (2009). Sınıf öğretmenlerinin ölçme ve değerlendirme ilkelerini uygulama düzeylerine ilişkin görüşleri. Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Dergisi, 42(2), 27-54.
• Kubiszyn, T. & Borich, G. (2003). Educational testing and measurement – Classroom application and practice (7th ed.). New Jersey: John Wiley & Sons Inc.
• Kurşun, K. & Çobanoğlu-Aktan, D. (2016). Eğitimde ölçme ve değerlendirme dersinde başarıyı etkileyen faktörlerin çoklu göstergeler çoklu nedenler modeliyle incelenmesi. Eğitimde ve Psikolojide Ölçme ve Değerlendirme Dergisi, 7(2), 372-387.
• Mutluer, C. (2015). Bolu ilindeki öğretmenlerin ölçme ve değerlendirme genel yeterlilik algılarının incelenmesi. Abant İzzet Baysal Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 15(1), 159-173.
• Nartgün, Z. (2008). Öğretmen adayları için ölçme ve değerlendirme genel yeterlik algısı ölçeği: Geçerlik ve güvenirlik çalışması. Abant İzzet Baysal Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 8(2), 85-94.
• Özberk, E. H. & Ünsal-Özberk, E. B. (2012). Yükseköğretimde ihtiyaç analizi tekniğine dayalı program geliştirme çalışması: Ölçme ve değerlendirme dersi modeli. Eğitim ve Öğretim Araştırmaları Dergisi, 1(4), 216-225.
• Özdemir, S. M. (2010). İlköğretim öğretmenlerinin alternatif ölçme ve değerlendirme araçlarına ilişkin yeterlikleri ve hizmet içi eğitim ihtiyaçları. Türk Eğitim Bilimleri Dergisi, 8(4), 787-816.
• Özenç, M. & Çakır, M. (2015). Sınıf öğretmenlerinin alternatif ölçme ve değerlendirme yeterliklerinin belirlenmesi. İlköğretim Online, 14(3), 914-933.
• Özenç, M. (2013). Sınıf öğretmenlerinin alternatif ölçme ve değerlendirme bilgi düzeylerinin belirlenmesi. Dicle Üniversitesi Ziya Gökalp Eğitim Fakültesi Dergisi, 21(2013), 157-178.
• Özer-Özkan, Y. & Acar-Güvendir, M. (2013). Öğrencilerin ölçme ve değerlendirme dersinin sunulmasında tercih ettikleri öğretim yöntemleri. Eğitimde ve Psikolojide Ölçme ve Değerlendirme Dergisi, 4(1), 1-14.
• Özsevgeç, T. & Karamustafaoğlu, S. (2010). Öğretmen adaylarının geleneksel ve yapılandırmacı ölçme-değerlendirme yaklaşımlarına yönelik profilleri. Türk Eğitim Bilimleri Dergisi, 8(2), 333-354.
• Sönmez-Ektem, I., Erben-Keçici, S. & Pilten, G. (2016). Sınıf öğretmenlerinin süreç odaklı ölçme ve değerlendirme yöntemlerine ilişkin görüşleri. Ahi Evran Üniversitesi Kırşehir Eğitim Fakültesi Dergisi, 17(3), 661-680.
• Şahin, M. & Uysal, İ. (2013). Öğretmen adaylarının ölçme ve değerlendirme konusundaki öz-yeterlik algılarının incelenmesi. Bartın Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 2(2), 190-207.
• Şaşmaz-Ören, F., Ormancı, Ü. & Evrekli, E. (2011). Fen ve teknoloji öğretmen adaylarının alternatif ölçme-değerlendirme yaklaşımlarına yönelik öz-yeterlilik düzeyleri ve görüşleri. Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri, 11(3), 1675-1698.
• Şenel-Çoruhlu, T., Er-Nas, S. & Çepni, S. (2009). Fen ve teknoloji öğretmenlerinin alternatif ölçme-değerlendirme tekniklerini kullanmada karşılaştıkları problemler: Trabzon örneği. Yüzüncü Yıl Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 6(1), 122-141.
• Tabak, G. & Göçer, A. (2014). Dinleme becerisine yönelik alternatif ölçme ve değerlendirme araçları. Bartın Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 3(2), 250-272.
• Tan, Ş. (2008). Öğretimde ölçme ve değerlendirme (2. bs). Ankara: Pegem Akademi.
• Tavşancıl, E. (2014). Tutumların ölçülmesi ve SPSS ile veri analizi (5. bs.). Ankara: Nobel Akademik Yayıncılık.
• Tekindal, S. (2010). Eğitimde ölçme ve değerlendirme (2. bs.). Ankara: Pegem Akademi.
• Yaman, S. & Karamustafaoğlu, S. (2011). Öğretmen adaylarının ölçme ve değerlendirme alanına yönelik yeterlik algı düzeylerinin incelenmesi. Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Dergisi, 44(2), 53-72.
• Yaman, S. (2011). Öğretmenlerin fen ve teknoloji dersinde ölçme ve değerlendirme uygulamalarına yönelik algıları. İlköğretim Online, 10(1), 244-256.
• Yaşar, M. (2014a). Eğitimde ölçme ve değerlendirme dersine yönelik tutum ölçeğinin geliştirilmesi. Eğitim Bilimleri Araştırmaları Dergisi, 4(1), 259-279.
• Yaşar, M. (2014b). Öğretmen adaylarının “eğitimde ölçme ve değerlendirme” dersine yönelik tutumlarının bazı değişkenler açısından incelenmesi. Trakya Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 4(2), 64-83.
• Yeşilyurt, E. (2012). Öğretmen adaylarının ölçme ve değerlendirme alanına ilişkin genel yeterlik algıları. Mustafa Kemal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 9(17), 377-395.
• YÖK. (2017). İngilizce öğretmenliği lisans programı. https://www.yok.gov.tr/kurumsal/idari-birimler/egitim-ogretim-dairesi/yeni-ogretmen-yetistirme-lisans-programlari adresinden 17 Haziran 2019 tarihinde edinilmiştir.