KADINLIĞIN SIRA DIŞI BİR MAĞDURİYET HİKÂYESİ: EĞRETİ GELİNLER

Yıl 2023, , 287 - 304, 30.04.2023

Mehmet Bakır Şengül , Elif Kıncal

https://doi.org/10.28981/hikmet.1223633

Öz

Kadın ve kadın ile ilgili sorunlar ve bu sorunların işlenme ve çözüme kavuşturulma biçimleri toplumsal hayatın temel yapısına ve anlamına ışık tutar. Toplumsal hayatın kurmaca düzlemdeki yansıması olan edebi metinlerde de kadınlarla ilgili temaların anlamı zenginleştirici bir etkisi olduğu aşikârdır. Edebi metinlerin kurmaca kişilere yer verme mecburiyeti, aynı şekilde kadın kişilerin de derinlikli analizini zorunlu kılacak ve kadın kimliğine yapılacak olumlu anlamdaki katkı, evrensel bir duyumun belirmesinin önünü açacaktır.
Türk romanında temel izleklerden biri de kadın ve kadınlarla ilgili temalardır. Toplumsal yönü ağır basan romanlarda kadın kimliği ve sorunlarına genişçe yer verildiği görülür. Türk romanının yaşayan yazarlarından Fatma Şükran Kozalı, Eğreti Gelinler romanında geleneksel motifler üzerinden kadının sömürülmesini odağa almaktadır. Oldukça sıra dışı bir konu olan eğreti gelinlik, kadının karın tokluğuna cinsel bir nesneye dönüştürülmesi şeklinde sürdürülen ataerkil bir geleneği ifade eder. Kadınlar, yoksulluk ve kimsesizlik dolayısıyla bu geleneğin esiri bir hayat sürdürmek zorunda kalmışlardır. Yazar, eğreti gelinler üzerinden geleneksel yaşam biçimi ve kodlarını tartışmaya açmış, bu insanlık dışı uygulamanın nice genç kızın hayatını tükettiğini gözler önüne sermiştir. Bu çalışma, Eğreti Gelinler romanında kadınlığın uğradığı sıra dışı mağduriyet durumlarını analitik bir yaklaşımla odağa almaktadır.

Anahtar Kelimeler

Gelenek, Eğreti Gelinlik, Kadın, Ataerkillik, Şükran Kozalı., Tradition, Borrowed Bride’s Wedding Dress, Woman, Patriarchy, Şükran Kozali.

AN EXTRAORDINARY STORY OF FEMALE VICTIMIZATION: EĞRETİ GELİNLER (BORROWED BRIDES)

Öz

Women and their problems and the way these problems are handled and resolved shed light on the basic structure and meaning of social life. In literary texts, which are the reflection of social life on a fictional level, it is obvious that the themes about women have an enriching effect on the meaning. The obligation to include fictional characters in literary texts will also necessitate an in-depth analysis of female characters, and a positive contribution to female identity will pave the way for the emergence of a universal sense.
Among the main themes of contemporary Turkish novels, woman and womanhood have primary importance. It is seen that women's identities and problems are widely included in novels with a social aspect. Fatma Şükran Kozalı, one of the living authors of the Turkish novel, focuses on the exploitation of women through traditional motifs in her novel Eğreti Gelinler (Borrowed Brides). The borrowed bride’s wedding dress, which is a rather unusual subject, refers to a patriarchal tradition of transforming women into sexual objects. Due to poverty and desolation, women had to lead a life as a slave to this tradition. The author has opened the traditional lifestyle and codes to the discussion over fake brides, revealing that this inhumane practice has consumed the lives of many young girls. This study focuses on the extraordinary victimization situations of womanhood in the novel Eğreti Gelinler (Borrowed Brides) with an analytical approach.

Anahtar Kelimeler

Tradition, Borrowed Bride’s Wedding Dress, Woman, Patriarchy, Şükran Kozali.

Kaynakça

• Bilgin, Rıfat. (2016), “Geleneksel ve Modern Toplumda Kadın Bedeni ve Cinselliği”, Fırat Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, C 26, S 1, s. 219-243.
• Dökmen, Zehra. (2015), Toplumsal Cinsiyet: sosyal Psikolojik Açıklamalar, Remzi Kitabevi, İstanbul.
• Kozalı, Şükran. (2018), Eğreti Gelinler, Mona Kitap, İstanbul.
• Morsünbül, Ümit, Çok, Figen. (2011), “Bağlanma ve İlişkili Değişkenler”, Psikiyatride Güncel Yaklaşımlar- current Approaches in Psychiatry, C 3, S 3, s. 553-570.
• Şengül, Mehmet Bakır. (2019), Türk Romanında Feminizm (1960-80), Gece Akademi, Ankara.
• Türk Dil Kurumu. (2011). TDK Sözlük, TDK Yayınları, Ankara.
• Vatandaş, Saniye. (2020), “Toplumsal Cinsiyet Rolleri ve Kalıpyargıları Bağlamında Kadının Medyada Metalaştırılması”, Adıyaman Üniversitesi Sosyal Bilimler Ensititüsü Dergisi, S 36, s. 747-784.
• Yavuz, Şahinde. (2015), “Ataerkil Egemen Erkeklik Değerlerinin Üretiminde Kadınların Rolü, Trabzon Örneği”, Fe Dergi, C 7, S 1, s. 117-130.