BESIR FUAD’S SUICIDE FROM AHMET MITHAT EFENDI’S AND ORHAN OKAY’S PERSPECTIVE

Yıl 2020, , 310 - 331, 28.12.2020

Mehmet Cihangir

https://doi.org/10.28981/hikmet.829623

Öz

Suicide can be defined as putting an end to life by one’s own will and decision. It can be said that a person’s own internal dynamics may be factor or social, political, cultural, economic and many more external factors may be effective at various degrees in the occurrence of the fact what described at two separate titles in the form of real suicide and suicide attempt. Therefore, comprehension of subject necessitates an interdisciplinary research.
Besir Fuad is a thinker who has been mentioned in Turkish literature with his suicide as well as his scientific and cultural studies, too. Putting an end to his life in a young and productive period can be explained as an important loss in the context of both himself and the scientific world. In this study, it is discoursed that Besir Fuad’s suicide was approached in what way and was presented to the readers with which evaluations by Ahmet Mithat Efendi and Orhan Okay. It is determined that in their works of both writers were discussed in detail about the suicide which mentioned and were commented the subject from various angles. It can be said that especially Ahmet Mithat Efendi’s close friendship with Besir Fuad and his expectation from Besir Fuad in context of studies which will be done on the future years for his country and nation caused him to deal with the subject within the framework of emotional and bilateral relations.

Anahtar Kelimeler

Besir Fuad, , Ahmet Mithat Efendi, Orhan Okay, Suicide

AHMET MİTHAT EFENDİ VE ORHAN OKAY’IN GÖZÜNDEN BEŞİR FUAD’IN İNTİHARI

Öz

İntihar, insanın kendi isteği ve kararıyla yaşamına son vermesi şeklinde tanımlanabilir. Gerçek intihar ve intihar girişimi şeklinde iki ayrı başlıkta açıklanan olgunun meydana gelmesine kişinin kendi iç dinamikleri etken olabildiği gibi sosyal, siyasal, kültürel, ekonomik ve benzeri birçok dış faktörün de çeşitli oranlarda müessir olduğu söylenebilir. Dolayısıyla, konunun anlaşılabilmesi disiplinlerarası bir inceleme yapmayı zorunlu kılar.
Beşir Fuad, yaptığı bilimsel ve kültürel çalışmalarının yanında intiharıyla da Türk yazınına konu olmuş bir düşünürdür. Onun genç ve üretken bir dönemde yaşamına son vermesi gerek kendisi gerekse bilim dünyası bağlamında önemli bir kayıp olarak açıklanabilir. Bu çalışmada, Beşir Fuad’ın intiharının Ahmed Mithat Efendi ve Orhan Okay tarafından nasıl ele alındığı ve hangi değerlendirmeler ışığında okurlara sunulduğu üzerinde durulmuştur. Her iki yazarın eserlerinde söz konusu intihar hakkında uzun uzun açıklamalarda bulundukları ve konuyu çeşitli açılardan yorumladıkları tespit edilmiştir. Özellikle Ahmet Mithat Efendi’nin Beşir Fuad’la olan yakın dostluğunun, gelecekte ülkesi ve milleti adına yapacağı çalışmalara dönük ondan beklentisinin, konuyu duygusal ve ikili ilişkiler çerçevesinde ele almasına neden olduğu söylenebilir.

Anahtar Kelimeler

Beşir Fuad, Ahmet Mithat Efendi, Orhan Okay, İntihar

Kaynakça

• Ahmet Mithat Efendi. (1996), Beşir Fuad, (Çevrimyazı: N. Ahmet Özalp), Oğlak Yayıncılık, İstanbul.
• Apaydın Halil, Özdemir Şuayp, Zoroğlu Ünal Asiye. (t.y.), “İntihar Girişiminde bulunan Bireylerde Bazı Değişkenlerle İntihar Girişimi İlişkisi”, Amasya Üniversitesi, İlahiyat Fakültesi Dergisi, Sayı: 6, s. 7-46.
• Bakırcıoğlu, Rasim. (2012), “Mani”, Ansiklopedik Eğitim ve Psikoloji Sözlüğü, Anı Yayıncılık, Ankara.
• Cevizci, Ahmet. (1999), “Maddecilik” Felsefe Sözlüğü, Paradigma Yayınları, İstanbul.
• Durkheim, Émile. (2018), İntihar, (Çeviren: Zühre İlkgelen), Feniks Kitap, İstanbul.
• Ellis, Thomas E. – Newman, Cory F. (2007), Yaşamayı Seçmek İntihar Düşünceleriyle Başa Çıkma, (Çeviren: M. Umur Koçak), HYB Basım Yayın, Ankara.
• Güçlü, Ferhat. (2001), İntihar Umutsuzluğun Tırmanışı, SABEV Yayınları, Ankara.
• Hilâv, Selâhattin. (1999), “Beşir Fuad’ın “Mektûbât”ını Okurken”, Beşir Fuad Şiir ve Hakikat Yazılar ve Tartışmalar, (Hazırlayan: Handan İnci), Yapı Kredi Yayınları, İstanbul, s. 9-14.
• Hilâv, Selâhattin. (t.y.), “Beşir Fuat ve Unutulmak”, İlk Türk Materyalisti Beşir Fuad’ın Mektupları, (Yayına Hazırlayan: C. Parkan Özturan), Arba Araştırma Basım Yayın, İstanbul, s. 7-16.
• İnci, Handan (1999), “Şiir ve Hakikat Üzerine”, Beşir Fuad Şiir ve Hakikat Yazılar ve Tartışmalar, (Hazırlayan: Handan İnci), Yapı Kredi Yayınları, İstanbul, s. 15-31.
• Kılıç, Rüya. (2018), İntiharın Tarihi, Kitap Yayınevi, İstanbul,
• Köknel, Özcan. (1992), Depresyon Ruhsal Çöküntü, Altın Kitaplar Yayınevi, İstanbul.
• Marsh, Ian. (2017), İntihar, Foucalt, Tarih ve Hakikat, (Çeviren: Yonca Aşçı Dalar), Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları, İstanbul.
• Okay, M. Orhan. (2012), Beşir Fuad İlk Türk Pozitivist ve Naturalisti, Dergâh Yayınları, İstanbul.
• Osmanlıca Türkçe Sözlük. (1977), Bilgi Yayınevi, İstanbul.
• Özturan, C. Parkan. (t.y.), “Beşir Fuat”, İlk Türk Materyalisti Beşir Fuad’ın Mektupları, (Yayına Hazırlayan: C. Parkan Özturan), Arba Araştırma Basım Yayın, İstanbul, s. 17-19.
• Topaloğlu, Aydın. (2003), “Materyalizm”, Türkiye Diyanet Vakfı İslâm Ansiklopedisi, Türkiye Diyanet Vakfı Yayınları, Cilt: 28, Ankara.
• Türkçe Sözlük. (2011), Türk Dil Kurumu Yayınları, Ankara.