AHLAK VE ETİK GÖSTERGELERİNİN TÜRKÇEDEKİ SÖZLÜK BİLİMSEL SERÜVENİ

Yıl 2018, Sayı: 9, 1 - 32, 31.10.2018

Fevzi Karademir

https://doi.org/10.28981/hikmet.443163

Cited By: 2

Öz

Ahlak ve etik göstergelerinin
işaretledikleri kavramsal değer hemen her millet için hayati önem arz
etmektedir. Hayati değerdeki bu tür kavramları işaretleyen göstergelerin söz
varlığına katılma süreçleri, tarihi arka planları, aileleri ve kavramsal alanları
ile bilinmesi, gerek söz konusu kavramları bilinçli kullanma gerekse onları
özümseme açısından önemlidir. Bu çalışmada Türkçenin genel sözlüğünde yer alan
ahlak ve etik göstergelerinin Türkçenin söz varlığına katılma süreçleri,
müteradifleri ve günümüz Türkçesindeki kullanım keyfiyetleri işlenmiştir. Bu
bağlamda ahlak ve etik göstergelerinin dil bilgisel bağlamları, kullanılış
anlamları ele alınmış, konuyla ilgili kavram karmaşası tartışılmıştır.

Anahtar Kelimeler

Ahlak, Etik, Moral

Kaynakça

• AKKUŞ, Metin (2018). Nefi Dîvânı. http://ekitap.kulturturizm.gov.tr/Eklenti/57741,nefi-divanipdf.pdf?0AKKUŞ, Muzaffer (1995). Kitab-ı Gunya. Ankara: TDK Yayınları.AKSAN, D. (1976). Tartışmalı Sözcükler ve Özleştirme Sorunu. Ankara: TDK Yayınları. AKSAN, Y. vd. (2012). Construction of the Turkish National Corpus (TNC). In Proceedings of the Eight International Conference on Language Resources and Evaluation (LREC 2012). İstanbul. Turkiye. http://www.lrec-conf.org/proceedings/lrec2012/papers.html AKTAŞ, K. (2014). Etik-Ahlâk İlişkisi ve Etiğin Gelişim Süreci. Uluslararası Yönetim ve Sosyal Araştırmalar Dergisi, 1(2), 22-32.ARAT, R. R. (2006). Edib Ahmed B. Mahmud Yükneki, Atebetü’l-Hakâyık. Ankara: TDK Yayınları. ARAT, R. R. (1979). Kutadgu Bilig III (İndeks), (Neşre hazırlayanlar: Kemal Eraslan, Osman Fikri Sertkaya, Nuri Yüce). İstanbul: Türk Kültürünü Araştırma Enstitüsü Yayınları, Edebiyat Fakültesi Basımevi.ARAT, R. R. (1999). Kutadgu Bilig I (Metin). Ankara: TDK Yayınları.ATA, A. (1998). Kısasü’l-Enbiyâ II (Dizin). Ankara: TDK Yayınları.ATA, A. (1998). Nehcü’l-Ferâdîs III (Dizin-Sözlük). Ankara: TDK Yayınları.ATA, A. (2004), Türkçe İlk Kur’an Tercümesi-Karahanlı Türkçesi, Ankara: TDK Yayınları.BAYAR, N. (2006). Açıklamalı Yeni Kelimeler Sözlüğü. Ankara: Akçağ Yayınları.BAYAT, F. (2008). Orta Türkçe Sözlük. İstanbul: Yalın Yayıncılık.BAYAT, F.- ALİYEVA, M. E. (2008). Eski Türkçe Sözlük. İstanbul: Yalın Yayıncılık.BİLMEN, Ö. N. (1967). Dini ve Felsefi Ahlak Lügatçesi. İstanbul: Bilmen Yayınları.BÖLER, T. (2009). Kutadgu Bilig’de Ahlaklılık, Soyluluk ve Seçkinlik İfade Eden Sözler. Turkish Studies, 4(3), 397-418.ÇAĞIRIRCI, M. (1989). Ahlâk. https://islamansiklopedisi.org.tr/ahlak#1, Erişim Tarihi: 02.05.2018ÇOLAK, G. (2015). Türkçede Fosil Kelimeler. Ankara: Grafiker Yayınları.DEVELLİOĞLU, F. (1988). Osmanlıca-Türkçe Lûgat. Ankara: Aydın Kitabevi.ERCİLASUN, A. B. (2004). Baslangıçtan Yirminci Yüzyıla Türk Dili Tarihi. Ankara: Akçağ Yayınları.ERCİLASUN, A. B.- AKKOYUNLU, Z. (2014). Kâşgarlı Mahmut, Dîvânu Lugâti’t-Türk (Giriş-Metin-Çeviri-Notlar-Dizin). Ankara: TDK Yayınları.ERDEM, M. (2014). Soğdca, Türkçedeki Soğdca Kelimeler ve Bunların Türkçeye Uyumları. Ankara Üniversitesi Dil ve Tarih-Coğrafya Fakültesi Türkoloji Dergisi, 21(1), 65-90.ERGİN, M. (1997). Dede Korkut Kitabı II, İndeks- Gramer. Ankara: TDK Yayınları.GÖZÜTOK, A. (2008). Türkiye Türkçesinde Karma Kelimeler. A.Ü. Türkiyat Araştırmaları Enstitüsü Dergisi, 36, 17-22.GÜNER, G. (2006). Türkiye'de Kelime Etimolojisi Üzerine Yayımlanan Makalelere Dair Bir Bibliyografya Denemesi. Türklük Bilgisi Araştırmaları, 30/2: 77-93. HANÇERLİOĞLU, O. (1976). Felsefe Ansiklopedisi (Kavramlar ve Akımlar), C. 1/A-D. İstanbul: Remzi Kitabevi.KAHRAMAN, A. (1989). Ahlâk-ı Alâî. https://islamansiklopedisi.org.tr/ahlak-i-alai, Erişim Tarihi: 02.05.2018.KANAR, M. (2011). Eski Anadolu Türkçesi Sözlüğü. İstanbul: Say Yayınları.KAPLAN, M. (1990). Hayriyye-i Nabi. Ankara: Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Doktora Tezi.KARA, M. (2011). Ayrı Düşmüş Kelimeler. İstanbul: Kesit Yayınları.KARADEMIR, F. (2016). Türkçe Sözlüklerde Meyve Adlarının Anlamlandırılışı. Dicle Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 16, 289-305.KARTAL, A. (2009). Lügat-i Nâcî. Anara: TDK Yayınları.KURTOĞLU, O. (2017). Lebîb Dîvânı. http://ekitap.kulturturizm.gov.tr/Eklenti/55756,lebib-divanipdf.pdf?0KÜÇÜK, S. (t.y.). Bâkî Dîvânı. http://ekitap.kulturturizm.gov.tr/Eklenti/10596,bakidivanisabahattinkucukpdf.pdf?0LEVEND, A. S. (1963). Ümmet Çağında Ahlâk Kitaplarımız. Türk Dili Araştırmaları Yıllığı Belleten 1964, s. 89-115.MAHMUTOĞLU, A. (t.y.). Etik ve Ahlâk; Benzerlikler, Farklılıklar ve İlişkiler. Türk İdare Dergisi, 224-249.OCAK, A. Y. (1996). Fütüvvetnâme. https://islamansiklopedisi.org.tr/futuvvetname, Erişim Tarihi: 02.05.2018OKTAY, A. S. (2015). Kınalızâde Ali Efendi ve Ahlâk- Alâî. İstanbul: İz Yayıncılık.ÖZLEM, D. (2004). Etik-Ahlak Felsefesi. İstanbul: İnkılâp Kitbevi.ÖZMEN, M. (2001). Ahmed-i Dâ’î Divanı I-II. Ankara: TDK Yayınları. ÖZYETGİN, M. (2006). Tarihten Bugüne Türk Dili Alanı. (Conference) Chinese Academy of Social Science, Sino-Foreign Relationship Department of Institute of History, Beijing (CHINA) (23 January 2006). www.eurasianhistory.com.ÖZYILDIRIM, A. E. (t.y.). Keçecizâde İzzet Molla- Mihnetkeşan. http://ekitap.kulturturizm.gov.tr/Eklenti/10693,kmgirispdf.pdf?0PARLATIR, İ. vd. (2006). Lügat-i Cûdî (Müellifi: İbrahim Cudi Efendi). Ankara: TDK Yayınları. PÜSKÜLLÜOĞLU, A. (1994). Öz Türkçe Sözlük (Genişletilmiş 11. Baskı). Ankara: Arkadaş Yayınevi. SEYYAR, A. (2015). Ahlâk Terimleri (Ansiklopedik Sözlük). İstanbul: Rağbet Yayınları.Şemsettin Sami (t.y.). Kâmus-ı Türkî. İstanbul: Çağrı Yayınları.ŞEN, M. (2012). Tanrı Kelimesi Üzerine. VII. Uluslararası Türk Dili Kurultayında (24 – 28 Eylül 2012) Sunulan Bildiri, Ankara.ŞENYAPILI, Ö. (2003). Her Sözcüğün Bir Hikâyesi Vardır. Ankara: ODTÜ Geliştirme Vakfı Yayınları.TATÇI, M. (t.y.). Yunus Emre Divanı. http://ekitap.kulturturizm.gov.tr/Eklenti/10662,girispdf.pdf?0TEKİN, T. (2003). Orhon Yazıtları. Ankara: Sanat Kitabevi. TIETZE, A. (2002). Tarihi ve Etimolojik Türkiye Türkçesi Lugatı. İstanbul: Simurg Yayıncılık.TOPARLI, R. vd. (2003). Kıpçak Türkçesi Sözlüğü. Ankara: TDK Yayınları.TULUM, M. (2011). 17. Yüzyıl Türkçesi Söz Varlığı (Meninski’nin Thesaurus’u ve XVI Yüzyıl İstanbul Türkçesi. Ankara: TDK Yayınları.Türk Dil Kurumu (1944). Türkçe Sözlük. İstanbul: Cumhuriyet Basımevi.Türk Dil Kurumu (1959). Türkçe Sözlük. Ankara: Yeni Matbaa.Türk Dil Kurumu (1974). Türkçe Sözlük. Ankara: Bilgi Basımevi.Türk Dil Kurumu (1978). Özleştirme Kılavuzu. Ankara: TDK Yayınları.Türk Dil Kurumu (1983). Türkçe Sözlük. Ankara: TDK Yayınları.Türk Dil Kurumu (1996). XIII. Yüzyıldan Beri Türkiye Türkçesiyle Yazılmış Kitaplardan Toplanan Tanıklarıyla Tarama Sözlüğü, IV. C. Ankara: TDK Yayınları.Türk Dil Kurumu (1998). Türkçe Sözlük. Ankara: TDK Yayınları.ULUDAĞ, S. (1996). Fütüvvet. https://islamansiklopedisi.org.tr/futuvvet, Erişim Tarihi: 02.05.2018ÜNLÜ, M. (1977). Öz Türkçe Sözlük. İstanbul: İnkılap ve Aka Kitabevleri. ÜNLÜ, S. (2012a). Karahanlı Türkçesi Sözlüğü. Konya: Eğitim Yayınları.ÜNLÜ, S. (2012b). Harezm-Altınordu Türkçesi Sözlüğü. Konya: Eğitim Yayınları.ÜNLÜ, S. (2013). Çağatay Türkçesi Sözlüğü. Konya: Eğitim Yayınları.ÜŞENMEZ, E. (2010). Karahanlı Türkçesi Sözlüğü. İstanbul: Doğu Kitabevi.YAVUZ, K. (2000). Garib-Nâme (Müellifi: Âşık Paşa). http://ekitap.kulturturizm.gov.tr/TR,78417/asik-pasa---garib-name.htmlhttp://lugatim.com/s/variyethttp://www.tdk.gov.tr